Công văn 590/TP.HT của Bộ Tư pháp về việc chấm dứt hoạt động môi giới con nuôi tại Việt Nam của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài

Kính gửi: Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
 

Qua công tác kiểm tra, thanh tra tại một số địa phương về lĩnh vực con nuôi có yếu tố nước ngoài và qua phản ánh của báo chí, Bộ Tư pháp thấy có một số tổ chức phi chính phủ nước ngoài, thông qua chương trình, dự án hợp tác với các địa phương, có hoạt động môi giới về con nuôi như liên hệ với cơ sở nuôi dưỡng, gia đình nhằm mục đích giới thiệu con nuôi, kết hợp với một số công dân Việt Nam có hành vi thu gom trẻ em nhằm mục đích này hoặc làm thủ tục xin nhận con nuôi thay cho cha mẹ nuôi. Thậm chí, có tình trạng thoả thuận ngầm với các cơ quan, tổ chức Việt Nam trong việc độc quyền giới thiệu con nuôi cho công dân nước mình.

Hoạt động môi giới con nuôi nêu trên là trái với quy định của Nghị định số 184/CP ngày 30/11/1994 của Chính phủ và điểm 5.3 của Thông tư số 337-TT/QLQT ngày 23/8/1995 của Bộ Tư pháp về nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài, đồng thời cũng trái mục đích hoạt động nhân đạo tại Việt Nam quy định trong giấy phép của Uỷ ban công tác về các tổ chức phi chính phủ (nay là Uỷ ban công tác về các tổ chức phi chính phủ nước ngoài) cấp căn cứ theo Quyết định số 340/TTg ngày 24/5/1996 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế về hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam.

Trong khi chờ Chính phủ ban hành Nghị định mới thay thế Nghị định số 184/CP, nhằm chấn chỉnh các hoạt động môi giới con nuôi nêu trên, sau khi thống nhất ý kiến với Uỷ ban Công tác về các tổ chức phi chính phủ nước ngoài và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp trân trọng đề nghị Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương như sau:

1. Chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền của địa phương kiểm tra các tổ chức phi chính phủ nước ngoài trên địa bàn tỉnh, thành phố mình có hoạt động môi giới về nuôi con nuôi như nói trên, yêu cầu đình chỉ, xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo, kiến nghị Uỷ ban công tác các tổ chức phi chính phủ nước ngoài biết để có biện pháp xử lý (đồng gửi cho Bộ Tư pháp).

2. Chỉ đạo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội hoặc các cơ quan tổ chức khác của địa phương từ nay cho đến khi có Nghị định mới không ký kết với các tổ chức phi chính phủ nước ngoài các dự án hợp tác trợ giúp có nội dung gắn với việc môi giới nuôi con nuôi; đối với các dự án đã ký kết, còn hiệu lực, thì được tiếp tục thực hiện, nhưng không được gắn với nghĩa vụ của bên Việt Nam phải dành trẻ em cho họ để giới thiệu làm con nuôi.

3. Chỉ đạo Sở Tư pháp không tiếp nhận hồ sơ xin con nuôi của người nước ngoài thông qua các tổ chức môi giới. Việc tiếp nhận hồ sơ xin con nuôi của người nước ngoài phải được thực hiện theo đúng quy định tại điểm 5.3 của Thông tư số 337-TT/PLQT ngày 23/8/1995 của Bộ Tư pháp, trừ trường hợp Điều ước quốc tế về hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi mà Nhà nước ta ký kết hoặc tham gia có quy định khác.

Bộ Tư pháp mong nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để việc giải quyết cho người nước ngoài xin trẻ em Việt Nam làm con nuôi được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.