Quyết định 2398/QĐ-CHK 2023 Tài liệu hướng dẫn chi tiết - Đánh giá nghiên cứu hàng không

TRANG GHI NHẬN CÁC TU CHỈNH CỦA CỤC HÀNG KHÔNG VIỆT NAM

MỤC LỤC

TỔNG QUAN....................................................................................................... 4

MỤC ĐÍCH........................................................................................................... 4

ÁP DỤNG............................................................................................................ 4

CĂN CỨ PHÁP LÝ............................................................................................... 4

CĂN CỨ KỸ THUẬT KHÁC.................................................................................. 5

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU HÀNG KHÔNG ..........................................................6

1. Giới thiệu.......................................................................................................... 6

2. Mục đích........................................................................................................... 6

3. Nghiên cứu hàng không..................................................................................... 6

4. Phê duyệt nghiên cứu hàng không .................................................................... 8

5. Phổ biến kết quả nghiên cứu hàng không, thông báo tin tức hàng không...........8

Phụ lục A. Nhận diện mối nguy để đánh giá an toàn hàng không ..........................10

Phụ lục B. Mẫu báo cáo nghiên cứu hàng không ....................................................11

Phụ lục C. Danh mục kiểm tra cho nghiên cứu hàng không ....................................14

Phụ lục D. Các trường hợp phải thực hiện nghiên cứu hàng không ........................16

TỔNG QUAN

Hướng dẫn này do Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam (Cục HKVN) ban hành theo thẩm quyền nhằm cung cấp hướng dẫn đánh giá cần thiết về các yêu cầu pháp lý về an toàn hàng không. Hướng dẫn bao gồm thông tin về các tiêu chuẩn, quy trình được áp dụng để đánh giá, chứng minh sự tuân thủ yêu cầu khai thác theo quy định.

MỤC ĐÍCH

Tài liệu này cung cấp hướng dẫn để chứng minh sự tuân thủ và các thông tin liên quan đến việc tiến hành nghiên cứu hàng không được thực hiện trong hệ thống quản lý an toàn của Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay; cung cấp hướng dẫn cho giám sát viên an toàn khai thác cảng hàng không, sân bay để tiến hành đánh giá và thực hiện quy trình chấp thuận.

ÁP DỤNG

Hướng dẫn này áp dụng cho Cục Hàng không Việt Nam, Cảng vụ hàng không, tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay đối với cảng hàng không chuẩn bị đưa vào khai thác (Người khai thác cảng hàng không, sân bay dự kiến) hoặc Người khai thác cảng hàng không, sân bay đã được cấp Giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay và các cơ quan, đơn vị hoạt động trong ngành hàng không.

Lưu ý: Danh mục các nghiên cứu hàng không cần được tiến hành trong trường hợp có sai lệch so với tiêu chuẩn được áp dụng theo Phụ lục D (được thống kê theo Phụ ước 14, Tập I).

CĂN CỨ PHÁP LÝ

Luật Hàng không dân dụng Việt Nam năm 2006 và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam năm 2014.

Nghị định số 66/2015/NĐ-CP ngày 12/8/2015 của Chính phủ quy định về Nhà chức trách hàng không.

Nghị định số 05/2021/NĐ-CP ngày 25/01/2021 của Chính phủ về quản lý, khai thác cảng hàng không, sân bay.

Thông tư số 29/2021/TT-BGTVT ngày 30/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định chi tiết về quản lý, khai thác cảng hàng không, sân bay.

Quyết định số 1006/QĐ-CHK ngày 12/5/2023 của Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam về việc ban hành Tài liệu hướng dẫn nội dung liên quan đến thiết kế, khai thác, đảm bảo an toàn khai thác tại sân bay.

Quyết định số 2034/QĐ-CHK ngày 26/9/2023 của Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam về việc ban hành ban hành Hướng dẫn lập Tài liệu khai thác sân bay và Tài liệu khai thác công trình thuộc kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay.

CĂN CỨ KỸ THUẬT KHÁC

ICAO Annex 14, Volume I - Aerodrome Design and Operations.

ICAO Annex 19 - Safety Management.

ICAO Doc 8168, Volume I & Volume II - Flight Procedures & Construction of Visual and Instrument Flight Procedures.

ICAO Doc 9157 - Aerodrome Design Manual.

ICAO Doc 9774 - Manual on Certification of Aerodromes.

ICAO Doc 9859 - Safety Management Manual.

ICAO Doc 9981 - PANS-Aerodrome.

ICAO Circular 301 - New Larger Aeroplanes - Infringement of the Obstacle Free Zone: Operational Measures and Aeronautical Study.

ICAO Circular 305 - Operation of New Larger Aeroplanes at Existing Aerodromes.

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU HÀNG KHÔNG

1. Giới thiệu

1.1. Nghiên cứu hàng không là “nghiên cứu một vấn đề hàng không nhằm xác định các giải pháp khả thi và lựa chọn giải pháp có thể chấp nhận được mà không làm giảm mức độ an toàn” (ICAO Doc 9774). Nghiên cứu hàng không được thực hiện trong bối cảnh hệ thống quản lý an toàn (SMS) của Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay nhằm đảm bảo sự an toàn và tính liên tục của hoạt động khai thác tàu bay tại sân bay.

1.2. Nghiên cứu hàng không được thực hiện thường xuyên nhất trong quá trình quy hoạch phát triển cảng hàng không mới hoặc cơ sở hạ tầng cảng hàng không mới hoặc trong quá trình cấp giấy chứng nhận khai thác cho cảng hàng không hiện có. Việc này cũng phải được thực hiện khi người khai thác cảng hàng không, sân bay không thể tuân thủ các yêu cầu về thiết kế, vận hành và bảo trì được quy định trong Tiêu chuẩn sân bay.

2. Mục đích

2.1. Mục đích của nghiên cứu hàng không như sau:

(a) Nghiên cứu tác động của việc sai lệch so với tiêu chuẩn khai thác sân bay;

(b) Đưa ra các giải pháp thay thế để mang lại mức độ an toàn có thể chấp nhận được;

(c) Đánh giá hiệu quả của từng phương án;

(d) Đề xuất các quy trình/hạn chế vận hành phù hợp hoặc các biện pháp khác để giảm thiểu rủi ro an toàn phát sinh từ sai lệch.

3. Nghiên cứu hàng không

3.1. Việc nghiên cứu hàng không phải được thực hiện bởi các chuyên gia kỹ thuật của Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay, là những người có kinh nghiệm thực tế và kiến thức chuyên môn phù hợp. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia khác trong các lĩnh vực liên quan.

3.2. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay nên tham khảo ý kiến các cơ quan liên quan bên ngoài và nội bộ (ví dụ, hãng hàng không, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay, các bên bị ảnh hưởng,...) khi tiến hành nghiên cứu hàng không. Những cuộc tham vấn này cho phép xem xét các sai lệch được đề xuất từ các góc độ khác nhau và giúp các bên liên quan nhận thức được sai lệch được đề xuất.

3.3. Đánh giá an toàn trong nghiên cứu hàng không là việc xác định, phân tích và loại bỏ và/ hoặc giảm thiểu rủi ro đến mức an toàn có thể chấp nhận được theo Hệ thống quản lý an toàn (SMS) của Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay. Đánh giá an toàn thường bao gồm những nội dung sau:

(a) Xác định mối nguy và hậu quả;

(b) Đánh giá và giảm thiểu rủi ro an toàn.

Ví dụ về nhận diện mối nguy tiềm ẩn được trình bày tại Phụ lục A.

3.4. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay nên đề xuất các quy trình/ hạn chế vận hành thay thế hoặc các biện pháp khác sẽ đạt được mục tiêu an toàn theo các quy định và tiêu chuẩn hiện hành khác để quản lý được sự sai lệch được đề xuất. Ngoài ra, người khai thác cảng hàng không, sân bay nên ước tính tính hiệu quả (thông qua thử nghiệm, khảo sát, mô phỏng,...) của từng khuyến nghị được liệt kê để xác định các biện pháp tốt nhất nhằm giải quyết sự sai lệch được đề xuất.

3.5. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay phải đưa ra các phương pháp giám sát tình trạng sai lệch để đảm bảo rằng các khuyến nghị được thực hiện một cách hiệu quả và mức độ sai lệch về an toàn không bị xâm phạm bất cứ lúc nào. Đánh giá này cũng bao gồm các phản hồi về các khuyến nghị.

3.6. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay, sau khi xem xét tất cả các cân nhắc cần thiết được liệt kê ở trên, sẽ đi đến quyết định về bất kỳ biện pháp an toàn nào cần được áp dụng. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay cũng nên chỉ định ngày thực hiện tất cả các biện pháp an toàn cần thiết và chỉ ra cách duy trì mức độ an toàn tương tự với các biện pháp an toàn được đề xuất trong nghiên cứu hàng không.

3.7. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay cũng phải đảm bảo rằng các đơn vị khai thác bị ảnh hưởng được thông báo đầy đủ về những thay đổi đó (ví dụ, thông báo cho tổ lái về các mối nguy tiềm ẩn). Quy trình thông báo theo quy định như Tập thông báo tin tức hàng không (AIP) và Điện văn thông báo hàng không (NOTAM) nên được đưa vào nghiên cứu hàng không.

3.8. Mẫu báo cáo nghiên cứu hàng không có thể tham khảo trong Phụ lục B.

3.9. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay phải xem xét nghiên cứu hàng không thường xuyên hoặc bất cứ khi nào có thể có những thay đổi đáng kể ảnh hưởng đến tính phù hợp của nghiên cứu. Bất kỳ thay đổi nào đối với nghiên cứu hàng không đều phải được đánh giá và ghi chép đầy đủ.

3.10. Danh mục kiểm tra được cung cấp trong Phụ lục C để đảm bảo rằng nghiên cứu hàng không được tiến hành và ghi chép kỹ lưỡng.

4. Phê duyệt nghiên cứu hàng không

4.1. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay tổ chức đánh giá, phê duyệt nghiên cứu hàng không; báo cáo Cục HKVN trong quá trình xem xét phê duyệt Tài liệu khai thác sân bay.

4.2. Cục HKVN xem xét đánh giá kết quả nghiên cứu hàng không của Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay. Trường hợp xét thấy một số rủi ro được đánh giá thấp hoặc chưa được xác định, Cục HKVN yêu cầu Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay rà soát lại kết quả nghiên cứu hàng không, tiến hành nghiên cứu bổ sung để đạt được mục tiêu an toàn.

4.3. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay phải đảm bảo rằng các biện pháp giảm nhẹ hoặc có điều kiện được thực hiện đúng mục đích.

5. Phổ biến kết quả nghiên cứu hàng không, thông báo tin tức hàng không

5.1. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay có trách nhiệm phổ biến thông tin an toàn cho các bên liên quan và đảm bảo rằng tất cả các kết luận liên quan đến an toàn của nghiên cứu hàng không đều được truyền đạt đầy đủ.

5.2. Trong trường hợp việc thông báo cho bên thứ ba được coi là một yêu cầu bắt buộc thì Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay có trách nhiệm đảm bảo rằng kết quả nghiên cứu hàng không được thông báo tin tức hàng không theo quy định của pháp luật.

5.3. Các phương pháp thông báo tin tức hàng không:

(a) Thực hiện quy trình thông báo tin tức hàng không thông qua AIP, NOTAM và Dịch vụ thông báo tự động tại khu vực sân bay (ATIS) theo quy định (nếu có quy định);

(b) Công bố trong các tài liệu khai thác liên quan và phổ biến thông tin thông qua các phương tiện thích hợp;

(c) Trong tài liệu hàng không do Cục HKVN phê duyệt.

Phụ lục A. Nhận diện mối nguy để đánh giá an toàn hàng không

Lưu ý: Phụ lục A cung cấp cho Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay mẫu Bảng nhận diện mối nguy để đánh giá an toàn trong nghiên cứu hàng không. Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay có thể sử dụng trong quá trình triển khai. Bảng nhận diện mối nguy để đánh giá an toàn hàng không phải được cập nhật liên tục trong suốt quá trình nghiên cứu hàng không.

Bảng nhận diện mối nguy theo mẫu để đánh giá an toàn của một nghiên cứu hàng không như sau:

Phụ lục B. Mẫu báo cáo nghiên cứu hàng không

1. Báo cáo nghiên cứu hàng không phải bao gồm các phần sau:

1.1. Mục đích của nghiên cứu

1.2. Bối cảnh

1.3. Quản lý rủi ro an toàn

1.4. Khuyến nghị

1.5. Các biện pháp giám sát sai lệch được đề xuất

1.6. Kết luận.

2. Mục đích của nghiên cứu

2.1. Mục đích của nghiên cứu cần xác định:

(a) Mối quan ngại về an toàn;

(b) Các biện pháp an toàn được áp dụng để đảm bảo khai thác tàu bay an toàn tại sân bay;

(c) Yêu cầu cụ thể của nghiên cứu nhằm giải quyết.

2.2. Ví dụ minh họa điều này như sau:

“Mục đích của nghiên cứu hàng không này là nhằm giải quyết vấn đề khai thác tàu bay Code F tại cảng hàng không công bố cấp sân bay 4E, <tên sân bay> và đưa ra <danh sách các biện pháp an toàn> cần thiết để đảm bảo hoạt động an toàn của tàu bay code F tại <tên của sân bay> có tham chiếu đến <tham chiếu đến yêu cầu cụ thể>...”.

3. Bối cảnh

3.1. Thông tin về tình hình hiện tại mà Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay phải giải quyết, các quy trình hiện tại đã được áp dụng và các chi tiết liên quan khác phải được nêu và giải thích rõ ràng trong báo cáo này. Cần phải giải trình rõ ràng, đặc biệt về những vấn đề sau:

(a) Tình huống hiện tại là gì?

(b) Các khu vực sẽ bị ảnh hưởng bởi độ lệch đề xuất so với tiêu chuẩn khai thác?

(c) Khi nào Người khai thác cảng hàng không, sân bay/ tổ chức đề nghị cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay có thể tuân thủ các tiêu chuẩn khai thác nếu đó là do sự phát triển của sân bay?

(d) Tại sao cần phải xem xét lại quy định và các quy trình hiện hành?

(e) Độ lệch đề xuất sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động khai thác tàu bay tại sân bay?

3.2. Ví dụ minh họa điều này như sau:

“Hiện tại, <tên sân bay> là sân bay cấp 4E với một điều kiện có thể đủ tiêu chuẩn cho cấp 4F. Các điều kiện đảm bảo cho cấp 4F này bao gồm <danh sách các điều kiện về hạ tầng, trang thiết bị cho cấp 4F >... <Tên sân bay> được yêu cầu để khai thác tàu bay Code F trước <ngày đề xuất> và <danh sách các khu vực bị ảnh hưởng> sau đây sẽ bị ảnh hưởng. Việc phát triển <các khu vực bị ảnh hưởng> được đề xuất bắt đầu vào <ngày đề xuất> và sẽ hoàn thành trước <ngày đề xuất>. Đến lúc đó, <tên sân bay> sẽ được nâng cấp lên sân bay cấp 4F.

Việc nâng cấp <tên sân bay> từ sân bay cấp 4E lên sân bay cấp 4F yêu cầu rà soát <tên các quy trình, quy định cần rà soát> để đảm bảo khai thác tàu bay an toàn.

Ngoài ra, trong quá trình phát triển này, hoạt động của tàu bay tại <tên sân bay> sẽ bị ảnh hưởng như sau...”

4. Quản lý rủi ro an toàn

4.1. Đánh giá an toàn phải được trình bày trong phần này của báo cáo, bao gồm cả thống kê các mối nguy như đã đề cập ở Mục 3.3.

5. Khuyến nghị

5.1. Chi tiết về các khuyến nghị nhằm giải quyết các mối lo ngại về an toàn phát sinh từ sai lệch được đề xuất, bao gồm các thông báo cần chuẩn bị để thông báo cho các bên bị ảnh hưởng phát sinh từ các khuyến nghị (ví dụ, AIP, NOTAM).

5.2. Ví dụ minh họa điều này như sau:

“Sau đây là các quy trình/ hạn chế vận hành hoặc các biện pháp khác cũng như tính hiệu quả đo được của chúng, được áp dụng để đảm bảo hoạt động an toàn của tàu bay tại <tên sân bay>:

<Tên của các quy trình vận hành/ hạn chế hoặc các biện pháp khác và hiệu quả đo được tương ứng của chúng>

Thủ tục thông báo cho các bên bị ảnh hưởng như sau:

<Mô tả quy trình thông báo bao gồm quy trình, khung thời gian và các phương tiện thông báo khác nhau> ”.

6. Theo dõi độ lệch

6.2. Các phương pháp giám sát tình trạng sai lệch và đảm bảo rằng các khuyến nghị đã thực hiện được thực hiện một cách hiệu quả.

6.3. Ví dụ minh họa điều này như sau:

“<Tên Người khai thác cảng hàng không, sân bay> sẽ theo dõi trạng thái sai lệch <khoảng thời gian cố định> và đảm bảo các biện pháp an toàn được thực hiện hiệu quả và mức độ an toàn không bị ảnh hưởng bất cứ lúc nào. <Tên Người khai thác cảng hàng không, sân bay> sẽ xem xét quy trình đánh giá an toàn nếu được yêu cầu…”.

7. Kết luận

7.1. Bản tóm tắt và đánh giá nghiên cứu hàng không, bao gồm quyết định về bất kỳ biện pháp an toàn nào cần được áp dụng và lộ trình thực hiện tất cả các biện pháp và khuyến nghị an toàn cần thiết.

7.2. Ví dụ minh họa điều này như sau:

“Kết quả của nghiên cứu hàng không này đã kết luận rằng <độ lệch được đề xuất> thực sự sẽ làm giảm mức độ an toàn. Tuy nhiên, bằng cách áp dụng <loại biện pháp an toàn>, sự sụt giảm mức độ an toàn này có thể được giải quyết một cách an toàn... Những biện pháp an toàn này sẽ được áp dụng vào <ngày đề xuất> để giải quyết sai lệch được đề xuất. Với những biện pháp an toàn này được áp dụng, <để giải thích cách duy trì mức độ an toàn tương tự>... ”.

Phụ lục C. Danh mục kiểm tra cho nghiên cứu hàng không

Mẫu danh mục kiểm tra để đánh giá một nghiên cứu hàng không: