Tờ trình 128/TTr-CP 2024 đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết thí điểm cơ chế phát triển tỉnh Nghệ An

TỜ TRÌNH

Đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số
cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tình Nghệ An vào
Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024

^{________________}

Kính gửi: Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Ngày 05/3/2024, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Tờ trình số 82/TTr-CP về Đề nghị Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Chính phủ tiếp tục đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, với nội dung cụ thể như sau:

1. Sự cần thiết ban hành Nghị quyết

Ngày 30/7/2013, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020, thực tiễn quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết cho thấy, nếu tỉnh Nghệ An không có cơ chế, chính sách đặc thù thì tỉnh không thực hiện được các bước đột phá để phát triển nhanh, bền vững và rất khó để triển khai, hoàn thành được mục tiêu Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đề ra. Ngày 13/11/2021, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 36/2021/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, mặc dù các cơ chế, chính sách đặc thù được ban hành bước đầu đã phát huy hiệu quả, tuy nhiên các cơ chế, chính sách trên chưa bảo đảm để thực hiện mục tiêu phát triển tỉnh Nghệ An trong bối cảnh mới. Bên cạnh đó, tại Nghị quyết đã giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng bổ sung các cơ chế, chính sách khác phù hợp với đặc điểm và tình hình thực tế đế thế chế hóa đầy đủ Nghị quyết của Bộ Chính trị khi tổng kết thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An.

Ngày 18/7/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 39-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bộ Chính trị đối với tỉnh Nghệ An; định hướng, tạo động lực giúp tỉnh vươn lên phát triển xứng đáng với vị thế, tiềm năng trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tại Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định một trong số các nhiệm vụ, giải pháp là: “xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để phát huy cao nhất tiềm năng, thế mạnh, xây dựng, phát triển tỉnh Nghệ An toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, quy hoạch quốc gia và quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ”, đồng thời “có cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển thành phố Vinh trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa của cả vùng Bắc Trung Bộ”; giao Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng một số cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển tỉnh Nghệ An trình Quốc hội ban hành; giao Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo rà soát, ban hành bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù để vừa tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 36/2021/QH15 của Quốc hội và mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Nghệ An là tỉnh có nhiều tiềm năng, lợi thế, hội tụ nhiều yếu tố về điều kiện thuận lợi để phát triển. Tuy nhiên, đến nay, Nghệ An chưa cân đối được ngân sách; chưa đạt được mục tiêu trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015 và tỉnh công nghiệp vào năm 2020; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ; tốc độ đô thị hóa chậm; phía Tây của tỉnh còn nhiều khó khăn. Phát triển kinh tế, nhất là kinh tế biển, du lịch chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; tỉ trọng sản phẩm công nghiệp, dịch vụ có giá trị gia tăng cao còn thấp; nông nghiệp công nghệ cao chậm được nhân rộng; đa số doanh nghiệp có quy mô nhỏ, siêu nhỏ; liên kết, hợp tác với các tỉnh lân cận hiệu quả chưa cao. Phát triển văn hóa, xã hội còn nhiều bất cập; chất lượng giáo dục, đào tạo chưa đồng đều; khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa đáp ứng được yêu cầu; tỉ lệ hộ nghèo còn cao; đời sống vật chất, tinh thần của một bộ phận Nhân dân còn nhiều khó khăn; quản lý, khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu chưa hiệu quả. An ninh, trật tự tiềm ẩn phức tạp, nhất là địa bàn Tây Nghệ An, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trước thực trạng và những khó khăn nêu trên, để tạo điều kiện cho tỉnh Nghệ An thực hiện được các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội được giao tại Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị thì việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An là cần thiết.

2. Về nội dung đề nghị

Để đạt được mục tiêu xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An như mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ đề xuất xây dựng Nghị quyết với 05 nhóm chính sách với 17 chính sách cụ thể, gồm: (1) Nhóm quản lý tài chính - ngân sách nhà nước (05 chính sách); (2) Nhóm quản lý đô thị, tài nguyên và môi trường (03 chính sách); (3) Nhóm quản lý đầu tư (04 chính sách); (4) Nhóm phát triển kinh tế biển (02 chính sách); (5) Nhóm tổ chức bộ máy và biên chế (03 chính sách).

3. Dự kiến thời điểm trình

Chính phủ đề nghị trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội bổ sung dự thảo Nghị quyết vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội quyết định việc xây dựng, ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn và xem xét, thông qua tại 01 kỳ họp tại Kỳ họp thứ 7.

Trên đây là Tờ trình Đề nghị của Chính phủ đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, Chính phủ kính trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định./.