Công văn 4862/CTCTH-TTHT xử lý tình trạng rao bán hóa đơn trên không gian mạng

Trong thời gian qua, một số đối tượng đã lợi dụng sự thông Thoáng của cơ chế, chính sách để thành lập doanh nghiệp với mục đích mua bán hóa đơn nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế, trốn thuế gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước, đồng thời gây ảnh hưởng đến những người dân, người nộp thuế kinh doanh chân chính. Hành vi phạm pháp này đã và đang diễn biến ngày càng tinh vi và khó lường, đặc biệt là tình trạng mua bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng vẫn diễn ra công khai với chiều hướng phức tạp mặc dù nhiều vụ án mua bán hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách đã bị xử lý hình sự.

Nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống tình trạng mua bán hóa đơn điện tử, đặc biệt là việc quảng cáo, rao bán hóa đơn trên không gian mạng, Cục Thuế thành phố Cần Thơ thông tin đến người nộp thuế trên địa bàn thành phố một số nội dung lưu ý như sau:

I. Các hành vi bị nghiêm cấm

1. Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ

Theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định đối với tổ chức, cá nhân bán, cung cấp hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan bị cấm thực hiện các hành vi sau:

- Thực hiện hành vi gian dối như sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn;

- Cản trở công chức thuế thi hành công vụ, cụ thể các hành vi cản trở gây tổn hại sức khỏe, nhân phẩm của công chức thuế khi đang thanh tra, kiểm tra về hóa đơn, chứng từ;

- Truy cập trái phép, làm sai lệch, phá hủy hệ thống thông tin về hóa đơn, chứng từ;

- Đưa hối lộ hoặc thực hiện các hành vi khác liên quan hóa đơn, chứng từ nhằm mưu lợi bất chính.

2. Các hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp

Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP quy định các hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp:

- Hóa đơn, chứng từ giả;

- Hóa đơn, chứng từ chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng;

- Hóa đơn bị ngừng sử dụng trong thời gian bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn, trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế;

- Hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế;

- Hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế;

- Hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn từ ngày cơ quan thuế xác định bên bán không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Hóa đơn, chứng từ mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn, chứng từ trước ngày xác định bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa có thông báo của cơ quan thuế về việc bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền nhưng cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã có kết luận đó là hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.

3. Các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ

Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP quy định các hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ:

- Hóa đơn, chứng từ không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định; hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định;

- Hóa đơn, chứng từ khống (hóa đơn, chứng từ đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật một phần hoặc toàn bộ); hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả;

- Hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn;

- Hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác;

- Hóa đơn, chứng từ của tổ chức, cá nhân khác (trừ hóa đơn của cơ quan thuế và trường hợp được ủy nhiệm lập hóa đơn) để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc hàng hóa, dịch vụ bán ra;

- Hóa đơn, chứng từ mà cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã kết luận là sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ.

II. Xử phạt các hành vi vi phạm về thuế, hóa đơn

Căn cứ Điều 28 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng. Xử phạt hành vi trốn thuế được quy định tại Điều 17 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP.

Ngoài ra, hành vi trốn thuế còn có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 200 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 của Quốc hội và điểm a, điểm b khoản 47 Điều 1 Luật số 12/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13; Hành vi in phát hành mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 203 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 của Quốc hội và điểm k khoản 2 Điều 2 Luật số 12/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13.

III. Trách nhiệm của người bán, người mua khi thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ

1. Trách nhiệm của người bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ sử dụng hóa đơn điện tử

Theo quy định tại Điều 21, Điều 22 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định khi sử dụng hóa đơn điện tử, người bán có trách nhiệm:

- Quản lý tên và mật khẩu của các tài khoản đã được cơ quan thuế cấp.

- Tạo lập hóa đơn điện tử về bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ để gửi đến cơ quan thuế cấp mã và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, chính xác của hóa đơn điện tử.

- Gửi hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế đến người mua ngay sau khi nhận được hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (hoặc chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế đã lập đến cơ quan thuế qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế).

- Lưu trữ và bảo đảm tính toàn vẹn của toàn bộ hóa đơn điện tử; thực hiện các quy định pháp luật về bảo đảm an toàn, an ninh hệ thống dữ liệu điện tử.

- Chấp hành sự thanh tra, kiểm tra, đối chiếu của cơ quan thuế và các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

2. Trách nhiệm của người mua hàng hóa, dịch vụ

Theo quy định tại Điều 56 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định đối với người mua, khi mua hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm:

- Yêu cầu người bán lập và giao hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ.

- Cung cấp chính xác thông tin cần thiết để người bán lập hóa đơn.

- Ký các liên hóa đơn đã ghi đầy đủ nội dung trong trường hợp các bên có thỏa thuận về việc người mua ký trên hóa đơn.

- Sử dụng hóa đơn đúng mục đích.

- Cung cấp thông tin trên hóa đơn cho các cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu, trường hợp sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế đặt in thì phải cung cấp hóa đơn bản gốc, trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử thì thực hiện quy định về việc tra cứu, cung cấp, sử dụng thông tin hóa đơn điện tử.

IV. Biện pháp giảm thiểu rủi ro trong công tác quản lý hóa đơn và phòng, chống tình trạng mua bán hóa đơn điện tử

Để tăng cường công tác quản lý thuế và giúp người nộp thuế tránh bị xử phạt hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, Cục Thuế khuyến cáo NNT thường xuyên truy cập vào Hệ thống hóa đơn điện tử trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan Thuế (hoadondientu.gdt.gov.vn) để tra cứu, đối soát hóa đơn hàng hóa dịch vụ mua vào, bán ra để kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn, kịp thời phát hiện các hóa đơn không hợp pháp.

Người nộp thuế trong quá trình phát sinh giao dịch, mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ nếu phát hiện các trường hợp vi phạm về hóa đơn chứng từ như: mua bán hóa đơn, xuất khống hóa đơn, xuất hóa đơn không đúng theo quy định của pháp luật... thì liên hệ kịp thời với cơ quan Thuế thông qua đường dây nóng đã được đăng tải trên Trang thông tin điện tử của Cục Thuế thành phố Cần Thơ (https://canThơ.gdt.gov.vn/wps/portal/canThơ/hotline) để cơ quan Thuế kịp thời có biện pháp xử lý.

Hiện nay, Cục Thuế đang đẩy mạnh thực hiện các giải pháp ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn trên không gian mạng theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế, chủ động thu thập thông tin các đối tượng rao bán hóa đơn trên không gian mạng trên địa bàn; thông tin từ các nguồn báo chí, mạng xã hội; thông tin từ nguồn đơn tố cáo, phản ánh từ các đơn vị, cá nhân trong và ngoài địa bàn quản lý... để tổ chức rà soát, nắm bắt thông tin, chuyển thông tin đến các cơ quan chức năng có liên quan (công an, thông tin truyền thông,...) có biện pháp ngăn chặn việc phát tán, đăng tải các thông tin rao bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng và kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm của các đối tượng.

Đồng thời, thường xuyên đánh giá, sàng lọc các doanh nghiệp có rủi ro cao về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, sử dụng bất hợp pháp hóa đơn; thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện các vi phạm, đặc biệt đối với các hành vi mua bán hóa đ ơn liên quan đến người nộp thuế trên địa bản nhiều tỉnh, thành phố để kịp thời cung cấp thông tin cho cơ quan thuế các tỉnh, thành phố có biện pháp xử lý thuế theo quy định. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an để kịp thời ngăn chặn hành vi mua bán hóa đơn, xử lý theo quy định của pháp luật.

Cục Thuế thành phố Cần Thơ thông báo đến các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh trên địa bàn thành phố biết để thực hiện./.