THÔNG TƯ

Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về Kiểm dịch và Bảo vệ thực vật

--------------------­­­­­­­­­­­­­­­

Căn cứ Luật tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật ngày 29 tháng 6 năm 2006;

Căn cứ Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật số 36/2001/PL-UBTVQH10 ngày 25/7/2001.

Căn cứ Nghị định số 01/2008/NĐ-CP ngày 03 tháng 01 năm 2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Nghị định số 75/2009/NĐ-CP ngày 10 tháng 9 năm 2009  của Chính phủ về sửa đổi Điều 3 Nghị định số 01/2008/NĐ-CP ngày 03 tháng 1 năm 2008 của Chính phủ; 

Xét đề nghị của Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường;

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành 12 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kiểm dịch và Bảo vệ thực vật.

3. Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về Quy trình đánh giá nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường đối với kẻ thù tự nhiên sử dụng trong phòng trừ sinh học nhập khẩu vào Việt Nam
Ký hiệu: QCVN 01-137 : 2013/BNNPTNT.

4. Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về Quy trình phòng trừ bệnh thán thư (Colletotrichum sp.) hại ớt trên đồng ruộng.
Ký hiệu: QCVN 01-138 : 2013/BNNPTNT.

5. Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về Phương pháp phối trộn và xử lý chất nền trồng cây trong khu cách ly kiểm dịch thực vật.
Ký hiệu: QCVN 01-139 : 2013/BNNPTNT.

7. Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về Phương pháp lấy mẫu kiểm dịch thực vật.
Ký hiệu: QCVN 01-141 : 2013/BNNPTNT.

Điều 3. Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Thủ trưởng các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện.
Trong quá trình thực hiện, nếu có vấn đề vướng mắc, đề nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân kịp thời phản ánh về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để Bộ nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung./.

Nơi nhận:       - Văn phòng Chính phủ;  - BT Cao Đức Phát (để B/c);                                                              - Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc CP; - UBND các Tỉnh, TP trực thuộc TƯ; - Sở Nông nghiệp và PTNT các Tỉnh, TP trực thuộc TƯ; - Các Cục, Vụ, Viện, Trường Đại học thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT;        - Công báo, Website Chính phủ; - Cục Kiểm tra văn bản, Bộ Tư pháp; - Lưu VT, KHCN.

KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG     (Đã ký)     Nguyễn Thị Xuân Thu

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM           QCVN 01 - 137 : 2013/BNNPTNT          QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI KẺ THÙ TỰ NHIÊN SỬ DỤNG TRONG PHÒNG TRỪ SINH HỌC NHẬP KHẨU VÀO VIỆT NAM   National technical regulation on Environmental Risk Analysis Procedure on Biological Control Agents introduced into Vietnam                             HÀ NỘI -  2013

 

Lời nói đầu

QCVN 01 - 137 : 2013/BNNPTNT do Cục Bảo vệ thực vật biên soạn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình duyệt, Bộ Nông nghiệp & PTNT ban hành tại Thông tư số 32/2013/TT-BNNPTNT ngày 14 tháng 6      năm 2013.

 

QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA

VỀ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI KẺ THÙ TỰ NHIÊN SỬ DỤNG TRONG PHÒNG TRỪ SINH HỌC NHẬP KHẨU VÀO VIỆT NAM

National technical regulation on Environmental Risk Analysis Procedure on Biological Control Agents introduced into Vietnam

 

I. QUY ĐỊNH CHUNG

1.1. Phạm vi điều chỉnh

Quy chuẩn này áp dụng thống nhất trên phạm vi toàn quốc cho việc đánh giá nguy cơ đối với kẻ thù tự nhiên sử dụng trong phòng trừ sinh học du nhập vào Việt Nam.

1.2. Đối tượng áp dụng

Quy chuẩn này được áp dụng với các tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc nước ngoài có hoạt động liên quan đến việc đánh giá nguy cơ đối với kẻ thù tự nhiên sử dụng trong phòng trừ sinh học du nhập vào Việt Nam.

1.3. Giải thích từ ngữ

Trong quy chuẩn này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1.3.1. Sinh vật (Organism)

            Những thực thể sinh học có khả năng sinh sản hoặc nhân bản, động vật có xương sống hoặc không xương sống, thực vật và vi sinh vật.

1.3.2. Dịch hại (Pest)

            Bất cứ loài, chủng hoặc dạng sinh học của thực vật, động vật hoặc vi sinh vật nào gây hại cho thực vật hoặc sản phẩm thực vật.

1.3.3. Dịch hại kiểm dịch thực vật (Quarantine pest)

            Là loài sinh vật gây hại có nguy cơ gây tác hại nghiêm trọng tài nguyên thực vật trong một vùng mà ở đó loài sinh vật này chưa có mặt hoặc có mặt với phân bố hẹp và được kiểm soát chính thức.

1.3.4. Phòng trừ sinh học (Biological control)

            Chiến lược phòng trừ dịch hại bằng việc sử dụng các loài thiên địch, sinh vật đối kháng, hoặc các sinh vật cạnh tranh và thực thể sống khác có khả năng tự sinh sản.

1.3.5. Kẻ thù tự nhiên (Natural enemy) [Tác nhân phòng trừ sinh học (TNPTSH) (Biological control agents) hoặc Sinh vật có ích (Beneficial organism)]

            Một loài thiên địch, sinh vật đối kháng hoặc sinh vật cạnh tranh và những thực thể sống khác được sử dụng để phòng trừ dịch hại.

1.3.6. Thiết lập quần thể (của tác nhân phòng trừ sinh học) [Establishment (of a biological control agent)

            Sự tồn tại và phát triển trong tương lai gần của một tác nhân phòng trừ sinh học tại một vùng sau khi được du nhập.

1.3.7. Ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích của TNPTSH (Target pest)

            Là loài dịch hại cần được phòng trừ bằng TNPTSH.

II.  QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

Quy trình Phân tích nguy cơ gồm ba giai đoạn:

- Giai đoạn 1: Giai đoạn khởi đầu;

- Giai đoạn 2: Đánh giá nguy cơ;

- Giai đoạn 3: Quản lý nguy cơ.

2.1. Giai đoạn 1: Giai đoạn khởi đầu

2.1.1. Nêu lý do tiến hành phân tích nguy cơ đối với TNPTSH du nhập vào Việt Nam.

2.1.2. Nêu các thông tin về việc dự kiến phóng thả TNPTSH tại Việt Nam gồm: Địa điểm nhân nuôi, dụng cụ đóng gói và phương tiện vận chuyển (vận chuyển từ nước ngoài vào Việt Nam và vận chuyển tới địa điểm phóng thả); thời gian dự kiến phóng thả và các yếu tố ảnh hưởng tới việc phóng thả (như vòng đời của loài ký chủ (hoặc vật mồi), mùa vụ, …); địa điểm phóng thả đầu tiên; phương pháp phóng thả; phương pháp loại bỏ các vật liệu, nấm bệnh, ký sinh bậc 2,… trong TNPTSH nhập khẩu; cơ quan phóng thả và giám sát việc phóng thả TNPTSH.

2.1.3. Thông tin chung về ký chủ (hoặc vật mồi) chính của TNPTSH và thông tin chung về tác nhân phòng trừ sinh học (xem phụ lục 1).

2.2. Giai đoạn 2: Đánh giá nguy cơ

2.2.1. Chỉ tiêu đánh giá

Đánh giá nguy cơ của TNPTSH dựa vào các chỉ tiêu đánh giá sau:

2.2.1.1. Khả năng thiết lập quần thể và lan rộng

- Phổ ký chủ của TNPTSH trong vùng phân tích nguy cơ: Xem xét sự có mặt của các loài ký chủ (hoặc vật mồi) của TNPTSH (gồm cả loài ký chủ/hoặc vật mồi chủ đích và các loài ký chủ/hoặc vật mồi khác của TNPTSH trong vùng phân tích nguy cơ giúp cho TNPTSH sinh sống trong một thời gian ngắn hoặc dài; mức độ và thời gian xuất hiện ký chủ/hoặc vật mồi của TNPTSH trong vùng phân tích nguy cơ; khả năng sinh sống của TNPTSH trên các loài ký chủ/hoặc vật mồi khác).

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Điều kiện sinh thái trong vùng phân tích nguy cơ: Xem xét khả năng thích nghi của TNPTSH với điều kiện sinh thái ở vùng phân tích nguy cơ: Xác định điều kiện sinh thái (độ nhiệt, độ ẩm, lượng mưa, độ cao so với mực nước biển, đất, …) ở vùng phân tích nguy cơ và so sánh với điều kiện sinh thái ở những nơi mà TNPTSH hiện đang xuất hiện hoặc đã được phóng thả; khả năng thích nghi của TNPTSH với nhiều vùng sinh thái nông nghiệp của Việt Nam.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Đặc điểm sinh học, sinh thái của TNPTSH: Xem xét vòng đời, số thế hệ/năm, phương thức sinh sản, tuổi thọ, tốc độ gia tăng quần thể,…; khả năng sống sót và sinh sản ở điều kiện ngoại cảnh không thuận lợi (như khả năng chịu lạnh, chịu nóng, độ ẩm tương đối của không khí, khả năng đình dục hoặc ngừng hoạt động, khả năng trú đông, khả năng sống tạm thời, …); khả năng sống sót, phát triển ở các mức nhiệt độ bất thuận (thấp và cao).

‘ Có  (Xác xuất:………..%)                    ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng thiết lập quần thể của TNPTSH: Xem xét sự xuất hiện các loài cạnh tranh với TNPTSH về thức ăn; khả năng TNPTSH bị tấn công bởi các loài kẻ thù tự nhiên (nấm bệnh, ký sinh, ký sinh bậc 2,…); ảnh hưởng của các biện pháp quản lý dịch hại đối với TNPHSH; những yếu tố khác ảnh hưởng tới TNPTSH (ví dụ như gần đường giao thông, ven sông, nơi đông dân cư,…); các rủi ro có thể xảy ra tại địa điểm phóng thả TNPTSH (như bão, lụt, hạn hán, tập quán canh tác của người dân,…).

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:….…...%)

- Khả năng phát tán của TNPTSH: Xem xét phương thức phát tán của TNPTSH như khả năng di chuyển (bay, bò, …) hoặc khả năng phát tán nhờ gió, nước, đất hoặc các véc tơ khác của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.1.2. Khả năng tấn công ký chủ (hoặc vật mồi) của TNPTSH

- Khả năng tấn công cao các loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích trên các loài thực vật hoang dại và cây trồng của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng tấn công những loài ký chủ (hoặc vật mồi) khác (ngoài những loài ký chủ hoặc vật mồi) chủ đích trong cùng họ (bộ) với loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng tấn công những loài sinh vật không có quan hệ họ hàng với các loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.1.3. Khả năng ảnh hưởng trực tiếp tới các loài thực vật trong vùng phóng thả TNPTSH

- Khả năng trở thành véc tơ truyền bệnh cho cây trồng.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng làm giảm năng suất cây trồng.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng làm giảm giá trị hàng hóa của cây trồng, làm mất thị trường trong nước và quốc tế.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến các cây trồng khác (là những cây trồng không phải là cây ký chủ chính của loài ký chủ hoặc vật mồi chủ đích của TNPTSH).

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Khả năng ảnh hưởng tới các loài thực vật hoang dại.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.1.4. Đánh giá tác động kinh tế của TNPTSH  

- Hiệu quả kinh tế tại những vùng phân bố của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Hiệu quả kinh tế tiềm năng của TNPTSH tại vùng phóng thả: Khả năng giảm thiểu những thiệt hại về kinh tế do dịch hại cây trồng gây ra và giảm chi phí thực tế phòng trừ dịch hại cây trồng. Xem xét những tác động kinh tế do tác nhân phòng trừ sinh học gây ra cho cây trồng (ví dụ: làm tăng năng suất cây trồng), người tiêu dùng và thị trường xuất khẩu. Làm tăng hoặc giảm chi phí phòng trừ dịch hại cây trồng.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.1.5. Đánh giá khả năng tác động đến sức khỏe con người của TNPTSH

            - Ảnh hưởng gián tiếp đến động vật có xương sống bao gồm cả người.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

            - Ảnh hưởng trực tiếp như gây dị ứng cho da, ngộ độc thức ăn khi TNPTSH lẫn vào thức ăn của con người hoặc là véc tơ truyền bệnh cho người.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.1.6. Những tác động khác của TNPTSH

- Việc phóng thả TNPTSH có (hoặc không) dẫn đến làm thay đổi hoặc phá vỡ hệ sinh thái: Có thể tiêu diệt quần thể ký chủ hoặc vật mồi của TNPTSH, làm thay đổi thành phần loài hoặc cấu trúc quần xã trong hệ sinh thái, khả năng xâm lấn/cạnh tranh hoặc thay thế hoặc ngăn chặn sự phát triển của các loài thiên địch bản địa của dịch hại, khả năng làm tuyệt chủng loài bản địa, TNPTSH có khả năng lai giống với những loài (giống, dòng hoặc chủng) thiên địch bản địa, khả năng bùng phát loài dịch hại cây trồng mới.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

- Việc phóng thả TNPTSH có (hoặc không) dẫn đến làm thay đổi ký chủ chính của loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích và những ảnh hưởng trực tiếp hoặc ảnh hưởng gián tiếp khác.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

            - Việc phóng thả TNPTSH có (hoặc không) dẫn đến làm thay đổi về khả năng sinh trưởng phát triển, sống sót và sinh sản của loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích và các loài ký chủ (hoặc vật mồi) quan trọng khác của TNPTSH hoặc tạo tính kháng thuốc cho loài ký chủ (hoặc vật mồi) chủ đích của TNPTSH.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

            - Có (hoặc không) ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường (như nguồn nước, đất và không khí).

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

            - Có (hoặc không) ảnh hưởng trực tiếp/gián tiếp đến các loài thực vật quý hiếm nằm trong danh danh mục loài có nguy cơ bị tuyệt chủng ở Việt Nam.

‘ Có (Xác xuất:………..%)                     ‘ Không (Xác xuất:………..%)

2.2.2. Phương pháp đánh giá

Sử dụng phương pháp chuyên gia để đánh giá. Mỗi chỉ tiêu đánh giá (mục 2.2.1) được đánh giá có (hoặc không có) khả năng xảy ra của sự kiện và đánh giá xác xuất xảy ra (%).

Nhập số liệu vào phần mềm Genie (Bayesian Belief Network) (tài liệu tham khảo) để đánh giá. Kết quả đánh giá nguy cơ của TNPTSH (%) quy định theo các mức sau:

Mức nguy cơ	Thấp	Trung bình	Cao
Khả năng xảy ra (%)	0 - 10	>10 - 60	>60 - 100

 

2.2.3. Kết quả đánh giá nguy cơ

Kết quả đánh giá mức nguy cơ của tác nhân phòng trừ sinh học sẽ thu được thông qua quá trình phân tích thông tin và số liệu bằng phần mềm Genie (Bayesian Belief Network) như sau:

Tên khoa học:…………………………………………….…………………

Tên thông thường:…………………………………………………………

Họ:……………………………………………………….……………………Bộ:……………………………………………………….……………………

Kết quả đánh giá: …….% 

‘ Cao                            ‘ Trung bình                         ‘ Thấp    

2.3. Giai đoạn 3: Quản lý nguy cơ

Trên cơ sở kết quả đánh giá nguy cơ, đề xuất và lựa chọn các giải pháp quản lý phù hợp đối với các mức nguy cơ khác nhau nhằm ngăn ngừa những rủi ro có thể xảy ra.

2.3.1. Biện pháp quản lý nguy cơ

Trên cơ sở kết quả đánh giá nguy cơ, có sự tham khảo ý kiến của các bên liên quan gồm các nhà khoa học, nhà quản lý, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu,... Cục Bảo vệ thực vật sẽ tiến hành xem xét và đề ra các yêu cầu quản lý cụ thể đối với từng mức nguy cơ dịch hại:

+ Đối với các TNPTSH có mức nguy cơ Cao: Không cho phép nhập khẩu hoặc cho phép nhập khẩu có điều kiện.

+ Đối với các TNPTSH có mức nguy cơ Trung Bình: Cho phép nhập khẩu có điều kiện.

+ Đối với các TNPTSH có mức nguy cơ Thấp: Cho phép nhập khẩu.

Cục Bảo vệ thực vật sẽ xây dựng các yêu cầu và biện pháp KDTV cụ thể đối với việc du nhập, nhân nuôi (nếu có) và phóng thả tác nhân phòng trừ sinh học vào Việt Nam;

Cục Bảo vệ thực vật sẽ đàm phán với tổ chức Bảo vệ thực vật quốc gia (NPPO) nước xuất khẩu để ký kết các văn bản, thoả thuận về việc xuất khẩu tác nhân phòng trừ sinh học vào Việt Nam.

2.3.2. Các giải pháp làm giảm mức nguy cơ của TNPTSH xem xét và áp dụng

- Giấy phép nhập khẩu;

- Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật;

- Kiểm tra chứng chỉ chứng nhận về độ thuần của cơ quan thẩm quyền quốc gia của nước xuất khẩu;

- Yêu cầu cung cấp thông tin về độ thuần;

- Kiểm tra kiểm dịch tại cửa khẩu;

- Kiểm tra, giám sát việc nhân nuôi (nếu có) và phóng thả tác nhân phòng trừ sinh học tại nước nhập khẩu;

- Các biện pháp khác.

 

III. QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ

3.1. Hoàn chỉnh báo cáo

Tổ chức/cá nhân được giao thực hiện đánh giá nguy cơ của TNPTSH phải hoàn chỉnh báo cáo gồm kết quả đánh giá nguy cơ của tác nhân phòng trừ sinh học; đề xuất áp dụng các biện pháp làm giảm mức nguy cơ và gửi về Cục Bảo vệ thực vật thẩm định, phê duyệt trong khoảng thời gian quy định của pháp luật hiện hành.

3.2. Thẩm định và phê duyệt

Sau khi nhận được báo cáo đánh giá nguy cơ của TNPTSH, Cục Bảo vệ thực vật có trách nhiệm thẩm định, yêu cầu bổ sung đánh giá (nếu có) và  phê duyệt báo cáo đánh giá nguy cơ.

 

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Cục Bảo vệ thực vật có trách nhiệm phổ biến; hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy chuẩn này trong hệ thống chuyên ngành bảo vệ và kiểm dịch thực vật và các bên có liên quan đến hoạt động đánh giá nguy cơ của TNPTSH du nhập vào Việt Nam;

Tổ chức/cá nhân được giao thực hiện đánh giá nguy cơ của TNPTSH du nhập vào Việt Nam phải tuân theo quy định của quy chuẩn này cũng như các quy định của pháp luật có liên quan hiện hành;

Trong trường hợp các tiêu chuẩn và quy định pháp luật được viện dẫn trong Quy chuẩn này có sự thay đổi, bổ sung hoặc được thay thế thì áp dụng theo văn bản mới.

 

Phụ lục 1.

(quy định)

YÊU CẦU CUNG CẤP THÔNG TIN

Những thông tin cung cấp (phải được cập nhật hoặc được tổ chức bảo vệ thực vật quốc gia nước xuất khẩu xác nhận) gồm:

1. Thông tin chung về loài dịch hại cần phòng trừ bằng TNPTSH

1.1. Phân loại: Tên khoa học, vị trí phân loại (lớp, bộ, họ, loài, chủng, …), tên khác, tên thông thường (nếu có), các đặc điểm để phân loại.

1.2. Nguồn gốc, phân bố

1.3. Đặc điểm sinh học, sinh thái

1.4. Tình hình phân bố và gây hại của các loài dịch hại chủ yếu khác có quan hệ họ hàng gần gũi với loài dịch hại cần phòng trừ.

1.5. Tình trạng dịch hại cần phòng trừ bằng TNPTSH ở vùng phân tích nguy cơ (bao gồm cả các luật đang được áp dụng với dịch hại).

1.6. Hiện trạng về các loài thiên địch của dịch hại cần phòng trừ.

1.7. Tác động kinh tế

1.8. Các biện pháp phòng trừ dịch hại đã được áp dụng

2. Thông tin chung về tác nhân phòng trừ sinh học nhập khẩu

2.1. Phân loại: Tên khoa học, vị trí phân loại (lớp, bộ, họ, loài, chủng, …), tên khác, tên thông thường (nếu có), các đặc điểm để phân loại.

2.2. Nguồn gốc và phân bố (bao gồm cả phân bố trong tự nhiên và những vùng đã phóng thả).

2.3. Đặc điểm sinh học sinh thái trong thí nghiệm và ở ngoài tự nhiên: Vòng đời, số thế hệ/năm, thông tin về sinh trưởng, phát triển và sinh sản như phương thức sinh sản, tập tính ký sinh hoặc ăn thịt, giai đoạn phát triển, tuổi thọ, tiềm năng sinh sản,…; phương thức bảo tồn nòi giống (như trú đông, ngủ nghỉ, trú ẩn, di trú,…); phương thức phát tán; điều kiện khí hậu ở nơi TNPTSH xuất hiện trong tự nhiên và ở những nơi đã từng phóng thả.

2.4. Chức năng của TNPTSH: ký sinh/cộng sinh/bắt mồi ăn thịt,…

2.5. Phương pháp giám định TNPTSH (ví dụ: Hình thái học, phân tử, …)

2.6. Địa điểm sản xuất TNPTSH

2.7. Phương pháp sản xuất, đóng gói, bảo quản và cách sử dụng (liều lượng phóng thả và tần suất phóng thả).

2.8. Phương pháp làm thuần và loại bỏ tạp chất.

2.9. Phổ ký chủ trong tự nhiên và trong điều kiện thí nghiệm.

2.10. Nguồn thu thập TNPTSH (phòng thí nghiệm, dụng cụ nhân nuôi, dụng cụ đóng gói, địa điểm thu thập TNPTSH ban đầu, tên người lấy mẫu, tên người giám định).

2.11. Các loài sinh vật tương tác (ví dụ: Ký sinh bậc 2, nấm bệnh hại TNPTSH, các loài cạnh tranh, các sinh vật đối kháng, …).

2.12. Lịch sử sử dụng TNPTSH.

2.13. Những loài nấm bệnh, ký sinh và ký sinh bậc 2 gây hại cho TNPTSH và biện pháp loại trừ các tác nhân này.

2.14. Những thông tin về các loài sinh vật khác có quan hệ họ hàng hoặc tương tự TNPTSH.

 

Tài liệu tham khảo

1. Antoon J. M. Loomans and Joop C. Van Lenteren, Tools for environmental Risk Assessment of Invertebrate Biological Control Agents, Second International Symposium on Biological Control of Arthropods.

Website: http://www.bugwood.org/arthropod2005/vol2/12e.pdf (Truy cập tháng 9 năm 2011)

2. Công ước quốc tế về BVTV, Rome 1997.
3. European and mediterranean plan protection organization, 2009, Summery of a pest risk analysis for Aphalara itadori-Japanese knotweed psyllid.
4. NAPPO, 2008, Guidelines for petition for first release of non-indigenous entomophagous biological control agents.
5. Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 3 năm 2006 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm.
6. Nguyễn Đình Cường, 2011, Phương pháp tác động không mong muốn có thể xảy ra dựa trên ý kiến chuyên gia. (Tài liệu tại Hội thảo đánh giá những tác động không mong muốn có thể xảy ra do việc phóng thả muỗi Aedes aegypti mang Wolbachia trong phòng chống bệnh sốt xuất huyết tại thực địa hẹp của Việt Nam, Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương tổ chức tại Hà Nội, ngày 14-15/7/2011)
7. Murphy, B, Jansen, C, Murray, J & De Barro, P, 2010, Risk analysis on the Australian release of Aedes aegypti (L.) (Diptera: Culicidae) containing Wolbachia, CSIRO, March 2010.
8. Luật Bảo vệ môi trường, số 52/2005/QH11 ngày 29 tháng 11 năm 2005.
9. OECD Environment, Health and Safety Publications, 2003, Guidance for information requirements for regulation of invertebrates as biological control agents (IBCAs), ENV/JM/MONO (2004).
10. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy trình phân tích nguy cơ dịch hại đối với thực vật và sản phẩm thực vật nhập khẩu (được soát xét, chuyển đổi từ 10TCN 955: 2006).
11. Quyết định số 16/2004/QĐ/BNN - BVTV ngày 20/4/2004 của Bộ Nông nghiệp & PTNT Ban hành qui định về các thủ tục kiểm tra vật thể và lập hồ sơ kiểm dịch thực vật.
12. Tiêu chuẩn ngành - Quy trình phân tích nguy cơ dịch hại đối với thực vật và sản phẩm thực vật nhập khẩu: TCN 955: 2006.
13. TCVN6908: 2010 KDTV – Khung hướng dẫn phân tích nguy cơ dịch hại.
14. ISPM 03: 2005 Guidelines for the export, shipment, import and release of biological control agents and other beneficial organisms (Hướng dẫn đối với việc xuất khẩu, vận chuyển, nhập khẩu và phóng thả các tác nhân phòng trừ sinh học và những sinh vật có ích khác).
15. TCVN 7668:2007 - Phân tích nguy cơ dịch hại đối với dịch hại kiểm dịch thực vật bao gồm phân tích nguy cơ về môi trường và sinh vật sống biến đổi gen.
16. TCVN 3937: 2007 KDTV - Thuật ngữ và định nghĩa kiểm dịch thực vật.
17. TCVN 7515: 2005, KDTV – Yêu cầu để thiết lập các vùng không nhiễm dịch hại, 2005.
18. TCVN 7668: 2007, KDTV – Phân tích nguy cơ dịch hại đối với dịch hại KDTV, bao gồm phân tích nguy cơ về môi trường và sinh vật sống biến đổi gen, 2007.
19. Các nguyên tắc KDTV liên quan đến thương mại Quốc tế: TCVN 6907: 2001.
20. United States Department of Agriculture (USDA), 2008, Field release of Heteropsylla spinulosa (Homoptera: Psyllidae), a Non-indigenous insect for Control of Giant Sensitive Plant, Mimosa diplotricha (Mimosaceae), in Guam and the Commonwealth of the Northern Mariana Islands, Invironmental Assessment, March 24, 2008.

GIỚI THIỆU MẠNG Bayesian Belief Network - BBN

• Bayesian Belief Network (BBN) là một mô hình đồ họa xác suất (Probabilistic graphical models-GMs) được thể hiện bằng biểu đồ, từ đó xác định số lượng mối tương quan giữa kết quả mong muốn và các biến số ảnh hưởng đến kết quả đó (Bashari et al, 2009).
• BBN là một phương pháp phổ biến để mô hình hóa các hệ thống tổ hợp với nhiều nguồn thông tin khác nhau (Liedloff and Smith, 2010)
• BBN là một mô hình tự nhiên đối với phân tích nguy cơ dịch hại (PRA) hoặc kế hoạch quản lý rủi ro (bao gồm một quá trình phức tạp với nhiều yếu tố phải xem xét và yêu cầu sự kết hợp giữa số liệu, dữ liệu và sự hiểu biết của chuyên gia.

Ví dụ: Đánh giá nguy cơ đối với loài tuyến trùng Steinernema feltiae (Filipjev, 1934) nhập khẩu từ Hà Lan vào Việt Nam

Kết quả đánh giá nguy cơ

Tên khoa học: Steinernema feltiae (Filipjev, 1934)

Tên thông thường:

Họ: Steinernematidae

Bộ: Rhabditida

Kết quả đánh giá: 25% 

‘ Cao                                    ‘ Trung bình                                 ‘ Thấp    

       

• Lợi ích của việc sử dụng mạng BBN

- Sử dụng mô hình hóa dựa vào tiếp cận điểm kiểm soát (Control Poin-CP) để quản lí rủi ro, cho phép quá trình ra quyết định theo mục tiêu và chặt chẽ hơn.

- Tiếp cận BBN cung cấp một cách rõ ràng sự không chắc chắn trong mô hình. Những thống kê BBN có thể sử dụng dựa trên đánh giá của các chuyên gia ngay cả khi không có thông tin.

- Việc phát triển một mô hình BBN và đưa ra nút đánh giá có thể là một hoạt động hợp tác cao giữa các bên tham gia, từ đó sẽ đơn giản hóa thỏa thuận về các giải pháp đã phát triển chung.

- Mô hình BN có thể được cập nhật, tạo cơ hội cho việc giám sát những thay đổi ở các yếu tố chính và những giả định trong phân tích rủi ro dịch hại sau đó và theo thời gian, lý tưởng cho phép điều chỉnh hệ thống với các biện pháp bổ sung hoặc giảm các yêu cầu mà không làm gián đoạn thương mại.

• Luật

    

Nếu E là đúng thì H đúng (xác suất p)

Trong đó:

                  E: Sự kiện

                  H: Gỉa thiết

• Lập luận Bayesien

Khi sự kiện E xảy ra, làm sao chúng ta tính được xác suất để H cũng xảy ra theo (pH/E=?).

• Luật Bayes

  

•  Sai số của phương pháp Bayesian

Giá trị xác suất là do con người đánh giá (theo ý kiến chủ quan của các chuyên gia).

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM       QCVN 01 - 138 : 2013/BNNPTNT           QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ QUY TRÌNH PHÒNG TRỪ BỆNH THÁN THƯ (Colletotrichum spp.) HẠI ỚT TRÊN ĐỒNG RUỘNG   National technical regulations on control process to chili anthracnose (Colletotrichum spp.) in the field                                   HÀ NỘI - 2013

Lời nói đầu

 

QCVN 01 - 138 : 2013/BNNPTNT do Cục Bảo vệ thực vật biên soạn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình duyệt, Bộ Nông nghiệp & PTNT ban hành tại Thông tư số 32/2013/TT-BNNPTNT ngày 14 tháng 6      năm 2013.

 

 QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA

VỀ QUY TRÌNH PHÒNG TRỪ BỆNH THÁN THƯ (Colletotrichum spp.) HẠI ỚT TRÊN ĐỒNG RUỘNG

 

National technical regulations on control process to chili anthracnose (Colletotrichum spp.) in the field

 

I. QUY ĐỊNH CHUNG

1.1. Phạm vi điều chỉnh

Quy chuẩn này quy định việc phòng trừ bệnh thán thư (Colletotrichum spp.) hại ớt trên đồng ruộng trong phạm vi cả nước.

1.2. Đối tượng áp dụng

Quy chuẩn này áp dụng cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến việc phòng trừ bệnh thán thư (Colletotrichum spp.) hại ớt trên đồng ruộng trên lãnh thổ Việt Nam.

1.3. Giải thích từ ngữ

1.3.1. Bệnh thán thư hại ớt

            Là bệnh do nấm Colletotrichum spp. gây ra.

1.3.2. Chỉ số bệnh

            Là cường độ bệnh, biểu thị mức độ nhiễm bệnh hại nặng hay nhẹ của cây ở một thời điểm nào đó.

1.3.3. Tỷ lệ bệnh

            Là số lượng cá thể bị hại tính theo phần trăm (%) so với tổng số các cá thể điều tra trong quần thể.

1.3.4. Điều tra định kỳ

            Là hoạt động điều tra thường xuyên của các cán bộ theo một thời gian định trước trên tuyến điều tra thuộc khu vực điều tra nhằm nắm được diễn biến của bệnh thán thư trên ớt.

1.3.5. Điều tra bổ sung:

            Là mở rộng tuyến điều tra hoặc tăng số lần điều tra vào các thời kỳ xung yếu của cây ớt và của bệnh thán thư, đặc thù của các vùng sinh thái hoặc trong vùng dịch, vùng đệm, vùng có nguy cơ nhiễm bệnh nhằm xác định chính xác thời gian phát sinh, diện phân bố và mức độ gây hại của của bệnh ở địa phương, cũng như sự lây lan hoặc tái phát dịch.

 

II. QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

2.1. Yêu cầu chung

- Điều tra đầy đủ chính xác diễn biến bệnh thán thư và các yếu tố ngoại cảnh tác động đến sự phát triển của bệnh.

- Đánh giá tình hình bệnh thán thư gây hại, dự báo khả năng phát sinh phát triển và gây hại của của bệnh trong thời gian tới.

- Phun thuốc theo nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc; đúng liều lượng, nồng độ; đúng lúc; đúng cách.

2.2. Các bước thực hiện

2.2.1. Chuẩn bị đất trước khi gieo trồng

- Dọn sạch tàn dư, tiêu hủy cây trồng vụ trước và cỏ dại

- Bón vôi bổ sung để nâng pH lên 5,5 – 6,5. Tùy từng loại đất mà bón lượng vôi phù hợp từ 800 - 1000 kg/ha. Cày trộn đều vôi trong đất, sau đó phơi ải từ 1 - 2 tuần để tiêu diệt mầm bệnh trong đất.

- Bón lót: 10-20 tấn phân chuồng, 300-500 kg super lân, 30-60 kg Kali, 20-30 kg Canxi và 100-150 kg phân NPK (16-16-8) cho 1ha.

- Lên luống: Mùa khô lên luống cao 15 - 20 cm. Mùa mưa lên luống cao 30 – 50 cm.

2.2.2. Xử lý hạt giống

Ngâm hạt giống trong nước nóng tỷ lệ 3 sôi 2 lạnh (khoảng 50⁰C) trong 30 phút hoặc sử dụng một số thuốc trừ nấm như KMnO₄ (1%) ngâm trong 1 – 2 giờ hoặc Kasuran hoà tan 5-7g/1 lít nước, ngâm hạt trong 1 giờ.

2.2.3. Phòng trừ bệnh trong quá trình trồng cây

2.2.3.1. Phòng trừ bệnh trước khi cây có hoa và quả non

- Sau khi trồng ớt 20-25 ngày, tiến hành bón phân và khoáng chất theo tỷ lệ 40-50 kg ure + 30-40 kg Kali + 100-150 kg NPK (16-16-8) + 20-30 kg Canxi cho 1ha.

- Cắt bỏ, tiêu hủy các cành, lá bị bệnh.

- Điều tra định kỳ 7 ngày 1 lần. Tiến hành điều tra ngẫu nhiên 5 điểm chéo góc trên ruộng ớt, mỗi điểm điều tra 10 cây, mỗi cây điều tra 10-20 lá. Khi tỷ lệ lá bệnh từ cấp 3 trở lên bị nhiễm 5-10% thì tiến hành phun thuốc. Loại thuốc, nồng độ và liều lượng thuốc sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất (tham khảo phụ lục 1)

2.2.3.2. Phòng trừ bệnh khi cây có hoa và quả

- Khi cây hình thành quả: Tiến hành bón thúc phân và khoáng chất theo tỷ lệ 60-70 kg ure + 50-60 kg Kali + 100-150 kg NPK (16-16-8) + 20-30 kg Canxi cho 1ha.

- Khi bắt đầu thu hoạch tiếp tục bón theo tỷ lệ 60-70 kg ure + 50-60 kg Kali + 100-150 kg NPK (16-16-8) + 30-40 kg Canxi cho 1ha.

- Khi thu hoạch rộ bón thúc theo tỷ lệ 40-50 kg ure + 40-50 kg Kali + 100-150 kg NPK (16-16-8) + 30-40 kg Canxi cho 1ha.

- Cắt bỏ và tiêu hủy các cành, lá, quả bị bệnh. Đào hố, sau đó cho cành, lá, quả bị bệnh vào hố rồi rắc vôi bột lên trên.

- Điều tra định kỳ 7 ngày 1 lần. Tiến hành điều tra ngẫu nhiên 5 điểm chéo góc trên ruộng ớt, mỗi điểm điều tra 10 cây, mỗi cây điều tra 10-20 quả. Khi tỷ lệ quả bị bệnh từ 5-10% thì tiến hành phun thuốc. Loại thuốc, nồng độ và liều lượng thuốc sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất (tham khảo phụ lục 1)

2.2.3.3. Phòng trừ bệnh sau khi thu hoạch

- Thu gom và tiêu hủy triệt để toàn bộ các bộ phận của cây bị nhiễm bệnh thán thư.

- Tiến hành luân canh với cây trồng khác không thuộc họ cà.

 

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Cục Bảo vệ thực vật có trách nhiệm tổ chức triển khai việc phổ biến, hướng dẫn áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này tới các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến phòng trừ bệnh thán thư hại ớt trên đồng ruộng.

 

Phụ lục 1.

 Một số loại thuốc phòng trừ bệnh thán thư hại ớt

(Tham khảo)
 

TT	Tên thuốc	Hoạt chất	Liều dùng
1	Score 250ND/EC	Difenocozazol (min 96%)	0,3-0,5 l/ha
2	Daconil 75 WP	Chlorothalonil    (min 98%)	1,5-2,5 kg/ ha
3	Melody duo 66,75WP	Iprovalicarb 55g/kg + Propineb 612,5 g/kg	1 kg/ha
4	Lilacter 0,3 SL	Eugenol	1-1,6 l/ha
5	CocMan   69 WP	Copper Oxychloride 39% + Mancozeb 30%	2.0-2.5 kg/ha
6	Sat  4 SL	Cytosinpeptidemycin	0,8 l/ha
7	Bactecide  0AS, 60WP	Kasugamycin   (min 70 %)	2 l/ha

 

Phụ lục 2.

 Một số triệu chứng điển hình của bệnh thán thư hại ớt

Bộ phận bị hại	Triệu chứng
Trên lá	Ban đầu là các đốm tròn màu xám, sau đó vết bệnh lớn dần tạo thành các đốm màu nâu, khô, hình tròn hoặc bầu dục, vết bệnh phát triển lớn lên và liên kết nhau làm khô cháy một mảng lá, lá vàng úa và rụng.
Trên quả	Chủ yếu xuất hiện ở giai đoạn quả chín. Ban đầu là những vết bệnh dạng ngậm nước và sau đó trở nền mềm nhũn đồng thời xuất hiện những vết lõm, sạm lại (có màu nâu vàng hay màu rám nắng). Vết bệnh có thể bao trùm hầu hết bề mặt quả và xuất hiện những tổn thương phức tạp. Bề mặt của vết bệnh trở nên ẩm ướt, khi nhìn dưới kính lúp soi nổi có thể thấy đĩa cành với những lông gai màu đen. Những vòng tròn đồng tâm thường xuất hiện bên trong vết lõm (chỉ ở trong phạm vi vết lõm). Trong một số trường hợp xuất hiện vết bệnh màu nâu mà không phải là màu da cam và sau đó cũng hình thành những lông cứng khi nhìn dưới kính lúp soi nổi.

 

Phụ lục 3.

 Công thức tính tỷ lệ bệnh và chỉ số bệnh

 

Tỷ lệ bệnh/tỷ lệ hại (%) =	Tổng số lá (hoặc quả) bị bệnh	X 100
	Tổng số lá (hoặc quả) điều tra

 

Chỉ số bệnh/chỉ số hại (%) =   x 100

 

N­₁ là số lá (hoặc quả) bị bệnh ở cấp 1;

N₃ là số lá (hoặc quả) bị bệnh ở cấp 3; …

N_n là số lá (hoặc quả) bị bệnh ở cấp n.

N là tổng số lá (hoặc quả) điều tra.

n là cấp bệnh cao nhất (cấp 9).

Bảng phân cấp bệnh :

            Cấp 1: ≤ 1% diện tích lá/ quả bị bệnh, vết bệnh tròn, nhỏ

            Cấp 3: > 1% - 5% diện tích lá/ quả bị bệnh, vết bệnh lõm xuống

            Cấp 5: > 5% - 25% diện tích lá/ quả bị bệnh, vết bệnh có màu đen

            Cấp 7: > 25% - 50% diện tích lá/ quả bị bệnh, vết bệnh biến màu, thối đen

            Cấp 9: > 50% diện tích lá/ quả bị bệnh, xuất hiện nhiều vết bệnh trên lá/ quả, các vết bệnh có thể liên kết lại với nhau.

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM       QCVN 01 - 139 : 2013/BNNPTNT         QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ PHƯƠNG PHÁP PHỐI TRỘN VÀ XỬ LÝ CHẤT NỀN TRỒNG CÂY TRONG KHU CÁCH LY KIỂM DỊCH THỰC VẬT   National technical regulation on mixed technique and treatment of substrate for planting in quarantine area                         HÀ NỘI - 2013

 

Lời nói đầu

 

QCVN 01 - 139 : 2013/BNNPTNT do Cục Bảo vệ thực vật biên soạn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình duyệt, Bộ Nông nghiệp & PTNT ban hành tại Thông tư số 32/2013/TT-BNNPTNT ngày 14 tháng 6      năm 2013.

 

QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA

VỀ PHƯƠNG PHÁP PHỐI TRỘN VÀ XỬ LÝ CHẤT NỀN TRỒNG CÂY TRONG KHU CÁCH LY KIỂM DỊCH THỰC VẬT

 

National technical regulation on mixed technique and treatment of substrate for planting in quarantine area

 

I. QUY ĐỊNH CHUNG

1.1. Phạm vi điều chỉnh

            Quy chuẩn này quy định kỹ thuật phối trộn và xử lý chất nền dùng để trồng cây trong khu cách ly kiểm dịch thực vật trên phạm vi toàn quốc.

1.2. Đối tượng áp dụng

            Quy chuẩn này áp dụng cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến công tác gieo trồng, chăm sóc cây trong khu cách ly kiểm dịch thực vật trên lãnh thổ Việt Nam.

1.3. Giải thích từ ngữ

            Trong quy chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

1.3.1. Chất nền trồng cây

            Là hỗn hợp của các chất hữu cơ đã được ủ hoai mục (rơm, rạ, trấu, lõi ngô, xơ dừa, mùn cưa hoặc các nguyên liệu thực vật tương tự ) theo một tỷ lệ nhất định dùng để trồng cây.

1.3.2. Khu cách ly kiểm dịch thực vật

            Là nơi gieo trồng thực vật, bảo quản sản phẩm thực vật được cách ly hoàn toàn với môi trường bên ngoài trong thời gian kiểm dịch.

1.3.3. Phối trộn chất nền

            Là việc kết hợp và trộn lẫn các nguyên liệu dùng làm chất nền theo một tỷ lệ nhất định.

1.3.4. Dịch hại

            Là bất cứ loài, chủng hoặc dạng sinh học thực vật, động vật hoặc vi sinh vật nào gây hại cho thực vật hoặc sản phẩm thực vật, bao gồm: côn trùng, nấm bệnh, tuyến trùng, vi khuẩn, vi rút, phytophasma, cỏ dại, chuột và các sinh vật khác gây hại tài nguyên thực vật (dưới đây được gọi tắt là dịch hại).

1.3.5. Xử lý chất nền

            Là quy trình để diệt trừ các sinh vật gây hại cây trồng có trong chất nền.

1.3.6. Thời gian ủ thuốc

            Là thời gian tính từ khi hoàn thành việc cho thuốc vào trong phạm vi khử trùng và nồng độ thuốc đạt được sự cân bằng đến khi bắt đầu thông thoáng.

1.3.7. Liều lượng 

            Là lượng thuốc khử trùng hoặc lượng hoạt chất hơi độc sử dụng cho 01 đơn vị khối lượng vật thể khử trùng hoặc đơn vị thể tích của phạm vi khử trùng.

Đơn vị tính: gram thuốc thương phẩm hay hoạt chất/tấn hoặc gram thuốc thương phẩm hay hoạt chất/m³.

1.3.8. Nồng độ

            Là lượng hơi thuốc xác định tại một thời điểm ở một vị trí nhất định trong phạm vi khử trùng.

Đơn vị tính: g/m³ hoặc mg/l hoặc ppm hoặc phần trăm (%) theo thể tích.

ppm: lượng thuốc tính bằng  đơn vị phần triệu (1/1.000.000)

1.3.9. Chỉ số C.T

            Là tích số của nồng độ hơi thuốc và thời gian ủ thuốc để tiêu diệt một loài sinh vật gây hại trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ nhất định.

1.3.10. Ngưỡng an toàn

            Là nồng độ của hơi thuốc có trong không khí cho phép con người có thể tiếp xúc hàng ngày mà không bị ảnh hưởng có hại nào.

1.3.11. Chember khử trùng

            Là thiết bị khử trùng xông hơi chuyên dụng.

 

II. QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

2.1. Yêu cầu chung

Chất nền trồng cây phải phù hợp với yêu cầu sinh trưởng của cây trồng, đáp ứng yêu cầu về an toàn lao động, môi trường và không mang theo sinh vật gây hại thực vật.

2.2. Các bước thực hiện

2.2.1. Phối trộn chất nền

- Vật liệu vô cơ: Cát vàng, xỉ than

- Vật liệu hữu cơ: rơm, rạ, trấu, lõi ngô, xơ dừa, mùn cưa hoặc các nguyên liệu thực vật tương tự được ủ hoai mục.

- Phơi nắng vật liệu hữu cơ từ 2 – 3 ngày, đảm bảo độ ẩm đạt khoảng 25 – 30%.

- Chọn tỷ lệ phối trộn phù hợp cho từng loại cây trồng.

+ Đối với cây trồng dài ngày và cây lâu năm:

25 - 50% mùn rơm (Xơ dừa) + 20% - 25% mùn cưa + 20% - 25% mùn trấu + 10% - 25% xỉ than.

+ Đối với cây trồng ngắn ngày:

30% - 50% mùn rơm (Xơ dừa) + 20% mùn cưa + 20% mùn trấu + 10% - 50% xỉ than.

- Cho hỗn hợp vật liệu chất nền theo tỷ lệ thích hợp nêu trên vào thiết bị phối trộn chuyên dụng. Trộn đều các vật liệu với nhau trong thời gian 10-15 phút. Trường hợp không có thiết bị phối trộn chuyên dụng, sử dụng các công cụ thô sơ để trộn đều các vật liệu với nhau.

2.2.2. Xử lý chất nền

Sau khi phối trộn, tùy thuộc vào điều kiện cụ thể về vật tư, thiết bị mà áp dụng biện pháp xử lý chất nền bằng một trong hai phương pháp dưới đây:

2.2.2.1. Xử lý chất nền bằng Methyl Bromide

a. Yêu cầu kỹ thuật

- Đảm bảo thực hiện đúng theo quy định tại QCVN 01-19 : 2010/BNNPTNT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy trình kỹ thuật xông hơi khử trùng.

- Diệt trừ được các loài sinh vật gây hại trong chất nền.

- An toàn cho người và vật nuôi.

b. Yêu cầu về người thực hiện

- Người trực tiếp thực hiện việc xử lý chất nền phải có Thẻ xông hơi khử trùng do cơ quan có thẩm quyền cấp.

- Không được sử dụng chất kích thích trước và trong quá trình thực hiện xông hơi khử trùng.

- Có ít nhất 02 người trực tiếp tham gia thực hiện xử lý.

c. Vật tư, trang thiết bị

- Thuốc Methyl Bromide 99,4% hoặc Methyl Bromide 98% + 2% Chloropicrin.

- Bạt khử trùng; buồng khử trùng.

- Vật liệu làm kín (giấy dán craft chuyên dụng, keo, hồ dán, cát ….).

- Dụng cụ lấy mẫu và phân tích mẫu sinh vật hại.

- Dụng cụ chiết, ống dẫn thuốc.

- Máy đo nồng độ thuốc khử trùng

- Thiết bị đo sự dò rỉ của thuốc.

- Thiết bị thông thoáng (máy hút khí, quạt đảo khí).

- Cân đồng hồ: 50kg, 100kg.

- Thiết bị phun vệ sinh (bình bơm tay, bình bơm động cơ).

- Máy đo độ ẩm, nhiệt kế, đồng hồ kiểm tra thời gian.

- Mặt nạ chuyên dùng với các trang thiết bị bảo hộ lao động.

- Biển báo cảnh giới.

- Thiết bị phòng chống cháy nổ.

- Dụng cụ sơ cấp cứu tai nạn lao động.

            - Các dụng cụ phụ trợ khác.

d. Các bước xử lý

* Chuẩn bị trước khi xử lý

- Trước khi tiến hành xử lý, kiểm tra độ an toàn của các van đóng mở, khe kẽ, đồng hồ hiển thị, hệ thống xả khí, hệ thống đảo khí.

- Kiểm tra khu vực xung quanh thiết bị xử lý, không để các vật dụng dễ cháy nổ, dễ ăn mòn gần khu vực xử lý. Xung quanh khu vực xử lý phải khô ráo, kín gió.

- Khảo sát hướng gió; đo nhiệt độ ẩm độ trong khu vực khử trùng

- Khảo sát địa bàn xung quanh khu vực khử trùng: nhà dân, khu vực nuôi gia súc gia cầm.

* Làm kín phạm vi xử lý

Cho chất nền đã phối trộn vào bao, sau đó đưa vào chember khử trùng rồi đóng nắp chember lại. Trường hợp không có chember khử trùng, đóng chất nền vào bao gai hoặc đổ rời trên mặt phẳng, sau đó phủ bạt kín chân khối chất nền. Độ cao của khối chất nền không cao quá 0,5m. Không nén chặt chất nền vì sẽ cản trở sự di chuyển của hơi thuốc. Dùng vật liệu phù hợp (ví dụ rắn cát) chèn kỹ xung quanh chân bạt.

* Liều lượng và thời gian ủ thuốc

- Xác định thể tích phạm vi khử trùng

- Đo nhiệt độ trong phạm vi khử trùng

- Căn cứ vào nhiệt độ, liều lượng thuốc khử trùng được sử dụng như sau:

            90 g/m³ trong thời gian 72 giờ ở nhiệt độ 16 - 25⁰C

            80 g/m³ trong thời gian 72 giờ ở nhiệt độ 26 - 35⁰C

* Bơm thuốc

- Dây dẫn thuốc được bấm lỗ với khoảng cách 1m/lỗ. Rải dây song song trên nền nhà với khoảng cách dây cách dây là 1m.

- Để đầu chờ dây dẫn thuốc phía ngoài phạm vi khử trùng và làm kín khe hở chỗ đầu chờ của dây dẫn.

- Bơm thuốc theo liều lượng quy định. Bơm thuốc từ từ với lượng thuốc là g/phút

- Sau khi bơm đủ lượng thuốc vào phạm vi khử trùng, tiến hành kiểm tra nồng độ hơi thuốc bằng máy đo. Nếu thiếu phải bơm thêm thuốc cho đủ nồng độ. - Sau khi bơm thuốc 6 giờ, kiểm tra lại nồng độ hơi thuốc, nếu thiếu phải bơm thêm thuốc cho đủ nồng độ. 

* Cảnh giới an toàn

- Đặt biển cảnh giới khử trùng và thông báo cho mọi người biết khu vực khử trùng.

- Kiểm tra, không cho người và động vật vào khu vực khử trùng.

- Có phương tiện liên lạc với người có trách nhiệm để thông tin trực tiếp giải quyết mọi trường hợp khẩn cấp liên quan đến việc khử trùng.

* Thông thoáng

- Sau khi kết thúc thời gian xử lý, tiến hành thông thoáng bằng cách dùng quạt để hút hoặc đẩy hơi thuốc ra ngoài. Trong trường hợp phủ bạt thì tiến hành nâng bạt để thông thoáng tự nhiên.

- Thời gian thông thoáng tối thiểu là 3 giờ trước khi sử dụng.

- Đo ngưỡng giới hạn an toàn ≤ 5ppm mới được cho người vào

2.2.2.2. Xử lý bằng bằng hơi nóng

a. Yêu cầu về kỹ thuật

- Đảm bảo đúng qui trình kỹ thuật.

- Đúng nhiệt độ và áp suất an toàn.

b. Yêu cầu về người thực hiện

Người trực tiếp thực hiện việc xử lý chất nền phải:

- Có chứng chỉ sử dụng nồi áp suất hoặc nồi hơi do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc đã qua lớp tập huấn về sử dụng nồi áp suất, nồi hơi.

- Không được sử dụng chất kích thích trước và trong quá trình thực hiện xông hơi khử trùng.

c. Yêu cầu về giấy tờ, ghi chép

- Biên bản khảo sát.

- Sổ sách ghi chép quá trình thực hiện.

- Danh sách người tham gia thực hiện xông hơi khử trùng.

- Biên bản nghiệm thu kết quả xử lý.

d. Vật tư, trang thiết bị

Phải đảm bảo đầy đủ về vật tư, trang thiết bị gồm:

- Thiết bị xử lý hơi nóng chuyên dụng.

- Biển cảnh giới khử trùng

- Dụng cụ và thiết bị bảo hộ lao động.

- Dụng cụ và thiết bị phụ trợ khác.

e. Khảo sát

- Cấu trúc, loại hình và các hệ thống liên quan: điện, thoát nước, thoát khí của khu vực chứa vật thể xử lý để có phương án làm kín.

- Địa điểm xung quanh phạm vi xử lý liên quan đến vệ sinh, an toàn cho người, động vật có ích và môi trường sinh thái.

- Xác định nhiệt độ, ẩm độ trong phạm vi xử lý.

- Lập biên bản khảo sát.

g. Kiểm tra an toàn thiết bị trước khi xử lý

- Trước khi tiến hành xử lý, bắt buộc phải kiểm tra độ an toàn của  thiết bị dùng để xử lý.

- Kiểm tra kỹ các van đóng mở, khe kẽ, đồng hồ hiển thị, hệ thống cung cấp điện, hệ thống xả khí, hệ thống đảo khí, quạt thông gió.

- Kiểm tra khu vực xung quanh thiết bị xử lý, không để các vật dụng có tính chất nguy hiểm, dễ cháy nổ, dễ ăn mòn gần khu vực xử lý. Xung quanh khu vực xử lý phải khô ráo, kín gió.

h. Tiến hành xử lý

- Cho chất nền đã phối trộn vào thiết bị xử lý bằng hơi nước nóng chuyên dụng, không nén chặt vì sẽ cản trở sự di chuyển của hơi nước nóng.

- Đậy nắp thật chặt rồi khởi động thiết bị. Khi nước trong nồi sôi, hơi nước nóng đẩy hết không khí trong nồi ra thì đóng van lại.

- Khi đồng hồ nhiệt kế chỉ nhiệt độ 70 ^oC thì giữ nguyên nhiệt độ đó trong thời gian 2 tiếng. Sau đó cắt nguồn năng lượng, chờ đến lúc đồng hồ nhiệt kế giảm xuống còn 40 ^oC thì mở van cho hơi nước thoát ra.

i. Cảnh giới an toàn

- Đặt biển cảnh giới khử trùng và thông báo cho mọi người biết khu vực xử lý.

- Kiểm tra, không cho người và động vật vào khu vực xử lý.

- Có phương tiện liên lạc với người có trách nhiệm để thông tin trực tiếp giải quyết mọi trường hợp khẩn cấp liên quan đến việc khử trùng.

2.2.2.3. Kiểm tra thành phần sinh vật sau xử lý

- Lấy mẫu đại diện chất nền sau khi đã xử lý theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4731: 1989, Kiểm dịch thực vật - Phương pháp lấy mẫu.

- Kiểm tra thành phần sinh vật trong chất nền bằng các trang thiết bị chuyên dụng trong phòng thí nghiệm, nếu phát hiện trong chất nền vẫn có sinh vật còn sống là chất nền chưa đạt tiêu chuẩn, phải tiến hành xử lý lại.

 

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

            Cục Bảo vệ thực vật có trách nhiệm tổ chức hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện Quy chuẩn này đối với Hệ thống tổ chức chuyên ngành Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật; các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến việc phối trộng và xử lý chất nền trồng cây trong khu cách ly Kiểm dịch thực vật.

 

Phụ lục 1.

Phương pháp tạo chất mùn bằng phương pháp ủ hoai mục

(Tham khảo)

- Chuẩn bị nơi ủ: nơi ủ được xây thành dạng thùng hoặc đào hố có kích thước tối thiểu là 1,5 x 1,5 x 1m (dài x rộng x cao) ở nơi cao ráo, dễ thoát nước ; bố trí rãnh thoát nước ở đáy hố ủ. Nếu không có điều kiện xây hoặc đào hố thì có thể bố trí đống ủ trên mặt đất phẳng ở nơi cao ráo.

- Chuẩn bị vật liệu ủ: các vật liệu ủ là vật liệu hữu cơ, có nguồn gốc thực vật như vỏ trấu, rơm, rạ, lõi ngô, xơ dừa, mùn cưa và các nguyên liệu khác từ thực vật có tính chất tương tự trừ cành lớn, gỗ. Vật liệu ủ cần được băm, chặt hoặc nghiền nhỏ trước khi ủ để rút ngắn thời gian ủ.

- Cho vật liệu ủ vào nơi ủ:

Đặt một lớp nguyên liệu thực vật ở đáy hố ủ với chiều dày 15 – 20 cm, tưới nước vừa đủ ẩm, tránh tưới ướt đẫm.

Rải tiếp một lớp nguyên liệu giàu đạm như phân chuồng với bề dày 0,5 – 1 cm hoặc một lớp mỏng phân bón giàu Nitơ.

Thêm một lớp đất dày 2,5 cm để cung cấp vi sinh vật cho quá trình phân hủy. Có thể thay thế bằng lớp mùn đã ủ xong hoặc đưa trực tiếp vi sinh vật vào đống ủ.

Tiếp tục luân phiên các lớp cho đến chiều cao 1 – 1,5 m. Làm chặt và gọn gàng mỗi lớp nguyên liệu cho vào nhưng không nén quá chặt sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông không khí trong đống ủ. Tưới nước làm ướt vừa đủ và trộn đều mỗi lớp nguyên liệu khi cho vào để rút ngắn thời gian ủ.

- Đảo trộn đống ủ 15 ngày một lần (khi thời tiết ấm) hoặc 30 ngày một lần (khi thời tiết lạnh) và bổ sung nước cho đủ ẩm.

- Có sẵn nguồn nước để bổ sung nước kịp thời, tránh để đống ủ bị khô quá hay bị đọng nước trên đống ủ.

- Thời gian ủ kéo dài từ 3 – 9 tháng (tùy điều kiện nhiệt độ, nguyên liệu sử dụng và tần suất đảo đống ủ), mùn ủ có thể đem ra sử dụng được khi có màu nâu đen, vụn và có mùi đất. Khi cần sản phẩm mùn mịn có thể dùng sàng có kích thước mắt lưới 1,25 mm.

Phụ lục 2.

Thiết bị xử lý hơi nước nóng

 

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM           QCVN  01 - 141 : 2013/BNNPTNT         QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ PHƯƠNG PHÁP LÂY MẪU KIỂM DỊCH THỰC VẬT   National technical regulation on phytosanitary sampling methods                       HÀ NỘI - 2013

 

Lời nói đầu

 

QCVN 01 - 141 : 2013/BNNPTNT do Cục Bảo vệ thực vật biên soạn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình duyệt, Bộ Nông nghiệp & PTNT ban hành tại Thông tư số 32/2013/TT-BNNPTNT ngày 14 tháng 6      năm 2013.

 

 

QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA

VỀ PHƯƠNG PHÁP LẪY MẪU KIỂM DỊCH THỰC VẬT

 

National technical regulation on phytosanitary sampling methods

 

I. QUI ĐỊNH CHUNG

1.1. Phạm vi điều chỉnh

Quy chuẩn này quy định phương pháp lấy mẫu đối với lô vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và bảo quản để xác định tình trạng nhiễm dịch hại. Quy chuẩn này không áp dụng lấy mẫu đối với cây trồng ngoài đồng.

1.2. Đối tượng áp dụng

Quy chuẩn này được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có hoạt động liên quan tới xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và bảo quản vật thể có nguồn gốc thực vật trên lãnh thổ Việt Nam.

1.3. Giải thích từ ngữ

Trong quy chuẩn này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1.3.1. Mẫu ban đầu

            Là khối lượng hay số lượng thực vật, sản phẩm thực vật hoặc tàn dư của sản phẩm thực vật được lấy ra từ một vị trí được xác định trong lô vật thể thực vật

1.3.2. Mẫu chung

            Là mẫu gộp các mẫu ban đầu

1.3.3. Mẫu trung bình

            Là mẫu được lấy từ mẫu chung dùng làm mẫu lưu, mẫu phân tích và mẫu gửi

1.3.4. Mẫu bổ sung

            Là khối lượng hay số lượng thực vật, sản phẩm thực vật được lấy thêm bằng cách chọn lọc có chủ định từ lô vật thể nhằm phát hiện dịch hại thuộc diện điều chỉnh trong một số trường hợp nhất định.

 

II. QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

2.1. Trình tự thực hiện

- Bước 1. Xem xét hồ sơ lô vật thể

- Bước 2. Lấy mẫu

- Chuẩn bị dụng cụ

- Xác định tình trạng lô vật thể

- Lấy mẫu ban đầu

- Lấy mẫu trung bình

- Lấy mẫu bổ sung

- Bước 3. Bao gói, ghi nhãn và biên bản

2.2. Quy trình thực hiện

2.2.1. Xem xét hồ sơ lô vật thể

- Nơi xuất xứ;

- Điều kiện đóng gói;

- Phương tiện vận chuyển

- Hợp đồng thương mại, thư tín dụng (LC) (đối với vật thể xuất, nhập khẩu);

- Loài, giống hoặc độ chín;

- Nhà xuất khẩu;

- Vùng sản xuất;

- Dịch hại thuộc diện điều chỉnh và đặc điểm của chúng;

- Biện pháp xử lý ở nơi xuất xứ;

- Hình thức chế biến;

- Kết quả phân tích nguy cơ dịch hại (PRA)

- Không gian lấy mẫu

- Điều kiện sinh thái

2.2.2. Lấy mẫu

2.2.2.1. Chuẩn bị dụng cụ

- Thước đo, chổi, bút lông, kẹp gắp, ống hút côn trùng;

- Kính lúp cầm tay độ phóng đại (10X);

- Nguồn sáng;

- Bộ sàng (nắp, đáy sàng và tối thiểu 02 sàng với kích thước mắt sàng có thể sử dụng đối với dạng bột mịn và hạt);

- Xiên các loại (ít nhất 02 loại xiên: dài 1,5m và ngắn 0,3m);

- Vợt (đường kính miệng vợt 30 cm);

- Đồ dùng mở bao, hộp, cốc đong, găng tay, bút lông, ống nghiệm có nắp, túi nylong đựng mẫu,..;

- Cân (độ nhạy ± 1g)

- Đồ dùng trộn, chia mẫu

- Dụng cụ cần thiết khác

2.2.2.2. Xác định tình trạng lô vật thể

Xác định giới hạn diện tích và không gian xung quanh lô vật thể trong phạm vi hoạt động của côn trùng cách lô vật thể từ 10 m trở lại (nếu trong khoảng cách đó có vật cản thì lấy vật cản đó làm giới hạn).

 Điểm quan sát phân bố đều trong diện tích nêu trên và ở những chỗ có điều kiện sinh thái đặc biệt (như nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng…) xung quanh lô vật thể. Tổng diện tích các điểm quan sát không nhỏ hơn 10% diện tích giới hạn. Trong trường hợp côn trùng bay thì dùng vợt bắt, ít nhất 2 vợt /m³ không gian, vợt quãng đường di chuyển của mỗi lần vợt là 2m.

Thu thập côn trùng, gói các vật phẩm bị sâu bệnh hại, đánh dấu, ghi nhãn,… sao cho không bỏ sót, rơi vãi, lẫn lộn, lây nhiễm, mất mát hoặc thay đổi những đặc điểm của chúng cần cho sự xác định tình trạng nhiễm dịch thực vật của lô vật thể.

2.2.2.3. Lấy mẫu ban đầu

- Xác định đơn vị tính mẫu ban đầu

Đơn vị để tính mẫu ban đầu cần lấy được quy định như sau:

+ Lô vật thể rời, bao gói: tính theo đơn vị khối lượng (tấn)

+ Lô cây giống, hom giống, cành ghép, mắt ghép: tính theo đơn vị cá thể.

- Xác định số mẫu ban đầu cần lấy

+ Lô vật thể có số đơn vị tính mẫu ≤ 500: số mẫu ban đầu cần lấy được tra tại bảng 1 Phụ lục A đối với lô vật thể được tính theo khối lượng; tra tại bảng 2 Phụ lục A đối với lô vật thể được tính theo cá thể.

+ Lô vật thể có số đơn vị tính mẫu > 500: chia thành các lô nhỏ; số mẫu ban đầu cần lấy bằng tổng cộng số lượng mẫu của từng lô nhỏ (tra tại bảng 1 hoặc bảng 2 Phụ lục A).

Ví dụ: lô vật thể 600 tấn hạt sẽ được chia thành 02 lô (500 tấn +100 tấn). Tra bảng 1 ở phụ lục A: 500 tấn lấy 56 mẫu + 100 tấn lấy 45 mẫu. Do đó số lượng điểm lấy mẫu ban đầu = 56+45 mẫu = 101 mẫu

- Xác định vị trí các điểm lấy mẫu

Các điểm lấy mẫu ban đầu phải phân bố đều trong lô vật thể. Mẫu được lấy theo phương pháp đường chéo góc của các mặt quy ước tính theo độ cao lô vật thể như sau:

- Lô vật thể có chiều cao < 2m: lấy mẫu trên 01 mặt quy ước ở chính giữa chiều cao lô vật thể.

- Lô vật thể có chiều cao từ 2-3m: lấy mẫu trên 02 mặt quy ước, cách mặt trên và mặt đáy lô vật thể 0,1 - 0,5m

- Lô vật thể có chiều cao > 3 m chia thành 3 m/lớp hàng. Mỗi lớp hàng thực hiện xác định vị trí lấy mẫu theo hướng dẫn trên

Phân bố vị trí các điểm lấy mẫu ban đầu được mô tả tại các Hình 1, Hình 2 tại Phụ lục B.

            - Trường hợp lấy mẫu tại một bao/thùng/bó hoặc container thì vị trí các điểm lấy mẫu phải phân bố đều trong bao/thùng/bó hoặc container.

- Khối lượng mẫu ban đầu

+ Lô vật thể tính theo đơn vị khối lượng:

- Đối với các loại hạt, bột: khối lượng mẫu ban đầu tính theo kích cỡ đường kính:

< 2mm	: 0,5 kg/mẫu
Từ 2 - 5 mm	: 1 kg/mẫu
≥ 6 mm	: 3 kg/mẫu

- Đối với củ, quả:

Khối lượng mẫu ban đầu: 3 kg/mẫu

Trường hợp củ, quả có khối lượng >3kg lấy mẫu ban đầu là 1 củ hoặc quả/mẫu

- Đối với lô vật thể được vận chuyển trong container: chỉ mở 30% số container của lô vật thể đó để lấy đủ lượng mẫu ban đầu. Trường hợp loại hàng hóa thực vật nhập khẩu bị nhiễm dịch hại thuộc diện điều chỉnh của Việt Nam từ 01 lần trở lên thì mở 100% số container.

+ Lô cây giống, hom giống, cành ghép, mắt ghép:

Khối lượng mẫu ban đầu là 1 cá thể

- Tiến hành lấy mẫu

- Dùng xiên dài đối với hàng đổ rời, xiên ngắn đối với hàng đóng bao sợi hoặc dụng cụ khác đối với hàng đóng bao giấy, màng nhựa, hộp gỗ hoặc kim loại để lấy mẫu ban đầu

- Đối với lô củ, quả đổ rời thì lấy mẫu ban đầu từ những vị trí xác định. Nếu lô củ quả đóng bao thì lấy các bao ở vị trí đã xác định, mở bao, đổ hết củ quả ra để lấy mẫu ban đầu

- Đối với cây giống, hom giống, cành ghép, mắt ghép lấy mẫu ban đầu từ các vị trí xác định một cách ngẫu nhiên và chú ý các vị trí có nguy cơ cao lây nhiễm dịch hại thuộc diện điều chỉnh.

2.2.2.4. Lấy mẫu trung bình

Mẫu trung bình chiếm 5% lượng mẫu chung, đồng thời đảm bảo đủ lượng để thực hiện phân tích giám định các chỉ tiêu trong phòng thí nghiệm.

- Cách thức tiến hành

+ Đối với hạt và bột: Trộn đều tất cả các mẫu ban đầu, phân tách mẫu theo nguyên tắc đường chéo để lấy mẫu trung bình.

+ Đối với lô củ, quả, cây giống, hom giống, cành ghép, mắt ghép: Lựa chọn các cá thể một cách ngẫu nhiên và những cá thể biểu hiện triệu chứng

2.2.2.5. Lấy mẫu bổ sung

            Các trường hợp áp dụng lấy mẫu bổ sung bao gồm:

- Hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ các nước có nguy cơ cao

- Hàng hóa xuất khẩu đã nhận thông báo không tuân thủ do bị nhiễm dịch hại thuộc diện điều chỉnh của nước nhập khẩu từ 3 lần trở lên;

- Hàng hóa có tranh chấp trong lĩnh vực kiểm dịch thực vật (KDTV);

- Theo quy định của giấy phép KDTV

Số lượng mẫu bổ sung cần lấy bằng 50% số mẫu ban đầu

2.2.3. Bao gói, ghi nhãn và biên bản

- Các mẫu thu thập phải đóng gói riêng

- Ghi nhãn để tiếp tục phân tích giám định, nội dung gồm:

+ Người lấy mẫu

+ Ngày lấy mẫu

+ Địa điểm lấy mẫu

+ Tên sản phẩm

+ Lượng và khối lượng lô sản phẩm

+ Ký hiệu (số đăng ký KDTV hoặc là ký hiệu khác nếu là điều tra kho)

- Biên bản lấy mẫu và các biên bản khác có liên quan được lập theo qui định hiện hành.

 

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Cục Bảo vệ thực vật có trách nhiệm tổ chức triển khai việc phổ biến, hướng dẫn áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này tới các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có liên quan tới hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và bảo quản vật thể có nguồn gốc thực vật trên lãnh thổ Việt Nam.

Hồ sơ lấy mẫu, lưu mẫu và toàn bộ các tài liệu liên quan phải được lập và lưu đúng quy định.

Phụ lục A.

Bảng 1. Số mẫu ban đầu cần lấy đối với lô vật thể rời tính theo đơn vị khối lượng

Khối lượng lô vật thể (tấn)	Số mẫu
≤1	5
1-5	9
6-10	14
11 - 15	16
16 - 20	18
21 -25	21
26 - 30	23
31 - 35	26
36 - 40	29
41 - 45	35
46 - 50	37
51-60	39
61-70	41
71-80	43
81-90	44
91-100	45
101 - 120	47
121 - 140	49
141 - 160	50
161 - 180	51
181 - 200	51
201- 230	52
231 - 260	53
261 - 290	53
291 - 320	54
321 - 350	54
351 - 400	55
401 - 450	55
451 - 500	56

 

Ghi chú: đối với lô vật thể có khối lượng < 0,5 kg thì coi toàn bộ lô vật thể là mẫu ban đầu

 

Bảng 2. Số mẫu ban đầu cần lấy đối với lô cây giống, hom giống, cành ghép, mắt ghép

 

Lô vật thể tính theo đơn vị cá thể	Số mẫu
≤10	5
11-15	8
16-20	11
21-25	14
26-30	17
31-35	20
36-40	23
41 - 45	35
46 - 50	37
51-60	39
61-70	41
71-80	43
81-90	44
91-100	45
101 - 120	47
121 - 140	49
141 - 160	50
161 - 180	51
181 - 200	51
201- 230	52
231 - 260	53
261 - 290	53
291 - 320	54
321 - 350	54
351 - 400	55
401 - 450	55
451 - 500	56

Ghi chú: đối với lô vật thể ít hơn 5 cá thể thì coi toàn bộ lô vật thể là mẫu ban đầu

 

 

Phụ lục B.

Phân bố vị trí các điểm lấy mẫu ban đầu

1. Lô vật thể có chiều cao < 2m

Hình 1

 

 

2. Lô vật thể có chiều cao từ 2m đến 3m

Hình 2