Công văn 13749/BTC-NSNN 2024 của Bộ Tài chính về hướng dẫn xử lý tài sản, tài chính, ngân sách Nhà nước trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy

I. Yêu cầu chung

1. Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ thuộc phạm vi sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo Văn bản số 141/KH-BCĐTKNQ18 ngày 06/12/2024 của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về Kế hoạch định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ (sau đây gọi là các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp) có trách nhiệm chỉ đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc bàn giao nguyên trạng, tiếp nhận tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước phát sinh gắn với quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

2. Căn cứ mô hình sắp xếp tổ chức bộ máy chính thức đã được cấp có thẩm quyền quyết định, các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp có trách nhiệm lập phương án bàn giao, tiếp nhận tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước. Phương án bàn giao, tiếp nhận tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước phải được bàn bạc tập thể, thống nhất phương thức thực hiện để sau khi sắp xếp mọi hoạt động của bộ máy nhà nước được thực hiện thông suốt, ổn định, hiệu quả.

3. Từng bộ, cơ quan trung ương theo chức năng, nhiệm vụ, thực hiện kiểm kê tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước theo chế độ quy định, lập đầy đủ hồ sơ về tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước trước khi sắp xếp; đối chiếu với kết quả đã kiểm kê tại thời điểm gần nhất trước đó/đối chiếu kinh phí đã chi, số dư còn lại (trong đó đối chiếu số dư dự toán năm 2025 còn lại với Kho bạc nhà nước) để xác định tài sản, tiền vốn,... thừa, thiếu và xác dịnh trách nhiệm để xử lý dứt điểm trước thời điểm sắp xếp. Khi bàn giao, tiếp nhận tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước giữa các bộ, cơ quan trung ương phải lập biên bản bàn giao, tiếp nhận giữa các bên theo Điều 46 Luật Kế toán năm 2015. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thất thoát tài sản, tài chính, ngân sách nhà nước khi thực hiện sắp xếp.

4. Dự toán chi NSNN năm 2025 của các bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp trong phạm vi dự toán chi NSNN năm 2025 đã được Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, cơ quan trung ương trước sắp xếp (không làm thay đổi tổng mức, từng lĩnh vực chi ngân sách nhà nước đã được cấp có thẩm quyền quyết định).

5. Bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp chịu trách nhiệm toàn diện đối với các vấn đề về tài chính, tài sản, ngân sách nhà nước năm 2023, 2024 và việc đề xuất dự toán năm 2025 đã được giao.

II. Những quy định cụ thể

1. Công tác quản lý, sử dụng tài sản công của các bộ, cơ quan trung ương được sắp xếp

Các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp có trách nhiệm thực hiện kiểm kê, phân loại đối với tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng của cơ quan theo các nhóm: (1) Tài sản của cơ quan, đơn vị (bao gồm cả tài sản đang sử dụng để cho thuê, liên doanh, liên kết, khai thác); (2) Tài sản phát hiện thừa/thiếu qua kiểm kê; (3) Tài sản không phải của cơ quan (tài sản nhận giữ hộ, tài sản mượn, tài sản thuê của tổ chức, cá nhân khác,...). Việc kiểm kê, phân loại tài sản phải hoàn thành xong trước ngày 01/01/2025; cập nhật biến động đến khi Đề án/Phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tạm dừng việc mua sắm, thuê mới tài sản từ ngày 01/01/2025 cho đến khi hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, trừ trường hợp đã thực hiện tổ chức lựa chọn nhà thầu và trường hợp thực sự cần thiết khác do cơ quan, người có thẩm quyền quyết định mua sắm, thuê tài sản quyết định.

Trên cơ sở kết quả kiểm kê, phân loại tài sản, bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp có trách nhiệm: (i) Xử lý tài sản phát hiện thừa/thiếu qua kiểm kê (ghi nhận vào tài sản của cơ quan, đơn vị đối với tài sản phát hiện thừa; ghi giảm tài sản trên sổ ké toán và không tổng hợp vào tài sản của cơ quan, đơn vị đối với tài sản phát hiện thiếu); (ii) Trả lại tài sản cho tổ chức, cá nhân khác đối với tài sản giữ hộ, mượn; (iii) Chấm dứt việc thuê tài sản (nếu được sự thống nhất của bên cho thuê và việc chấm dứt thuê không làm ảnh hưởng tới hoạt động của cơ quan, đơn vị); (iv) Bảo vệ, bảo quản tài sản của bộ, cơ quan trung ương tránh để mất, thất thoát tài sản.

Đối với tài sản của bộ, cơ quan trung ương (bao gồm cả tài sản phát hiện thừa qua kiểm kê) và tài sản thuê của tổ chức, cá nhân khác mà không chấm dứt việc thuê, tương ứng với từng hình thức sắp xếp, việc quản lý, xử lý tài sản được thực hiện như sau:

1.1. Đối với trường hợp hợp nhất các bộ, cơ quan trung ương hoặc hợp nhất các bộ, cơ quan trung ương và chuyên một số chức năng, nhiệm vụ cho bộ, cơ quan trung ương khác:

- Bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản đã tiếp nhận, bao gồm cả quyền và nghĩa vụ theo Hợp đồng thuê tài sản, cho thuê, liên doanh, liên kết, khai thác tài sản (nếu có).

- Sau khi hoàn thành việc sắp xếp, bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp có trách nhiệm:

+ Bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; thực hiện quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả.

+ Xác định tài sản dôi dư (không còn nhu cầu sử dụng theo cơ cấu tổ chức bộ máy mới) hoặc thuộc trường hợp phải xử lý theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công đê lập hồ sơ đề nghị xử lý, báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, quyết định xử lý theo quy định; không để tình trạng bỏ trống, không sử dụng, sử dụng sai mục đích, sử dụng kém hiệu quả gây lãng phí, thất thoát.

+ Tiếp tục thực hiện các nội dung chưa hoàn thành đối với các tài sản đã có Quyết định xử lý của cơ quan, người có thẩm quyền trước khi sắp xếp mà đến thời điểm sắp xếp chưa hoàn thành việc xử lý.

1.2. Đối với trường hợp thay đổi cơ quan quản lý cấp trên:

Bộ, cơ quan trung ương đang quản lý, sử dụng tài sản lặp hồ sơ đề nghị điều chuyển tài sản, trình cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, quyết định theo quy định tại Điều 20, Điều 21 Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2017 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12, khoản 13 Nghị định số 114/2024/NĐ-CP ngày 15 tháng 9 năm 2024) của Chính phủ.

1.3. Đối với trường hợp kết thúc hoạt động và chuyển chức năng, nhiệm vụ sang cho một cơ quan, đơn vị khác:

Bộ, cơ quan trung ương tiếp nhận nhiệm vụ được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản của bộ, cơ quan trung ương kết thúc hoạt động (bao gồm cả quyền và nghĩa vụ theo Hợp đồng thuê tài sản, cho thuê, liên doanh, liên kết, khai thác tài sản (nếu có)) và có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản được thực hiện tương tự trường hợp hợp nhất tại điểm 1.1.

1.4. Đối với trường hợp kết thúc hoạt động và chuyển chức năng, nhiệm vụ sang cho nhiều bộ, cơ quan trung ương khác:

- Trường hợp việc chuyển chức năng, nhiệm vụ gắn với chuyển bộ, cơ quan trung ương thực hiện chức năng, nhiệm vụ đó sang bộ, cơ quan trung ương khác: bộ, cơ quan trung ương tiếp nhận nhiệm vụ được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản của cơ quan, đơn vị kết thúc hoạt động (bao gồm cả quyền và nghĩa vụ theo Hợp đồng thuê tài sản, cho thuê, liên doanh, liên kết, khai thác tài sản (nếu có)) và có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản được thực hiện tương tự trường hợp hợp nhất tại điểm 1.1.

- Trường hợp việc chuyển chức năng, nhiệm vụ mà không gắn với chuyển bộ, cơ quan trung ương thực hiện chức năng, nhiệm vụ đó sang bộ, cơ quan trung ương khác:

+ Trường hợp còn cơ quan quản lý cấp trên thì bộ, cơ quan trung ương kết thúc hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan quản lý cấp trên. Cơ quan quản lý cấp trên có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

+ Trường hợp không còn cơ quan quản lý cấp trên thì bộ, cơ quan trung ương kết thúc hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan được giao chủ trì lập Đề án/Phương án sắp xếp. Cơ quan được giao chủ trì lập Đề án/Phương án sắp xếp có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

+ Trường hợp không còn cơ quan quản lý cấp trên và cơ quan chủ trì lập Đề án/Phương án sắp xếp sẽ kết thúc hoạt động sau khi Đề án/Phương án được phê duyệt thì bộ, cơ quan trung ương kết thúc hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý tài sản công quy định tại khoản 1, Điều 19 Luật quản lý, sử dụng tài sản công. Cơ quan tiếp nhận tài sản có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

Trong thời gian chưa xử lý tài sản, bộ, cơ quan trung ương được giao tiếp nhận tài sản để quản lý, xử lý có trách nhiệm bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp và các tài sản khác để thực hiện nhiệm vụ được giao, bảo đảm không làm gián đoạn, ảnh hưởng tới việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ công chức, viên chức, người lao động.

2. Bàn giao, tiếp nhận các nguồn tài chính nhà nước

Việc bàn giao, tiếp nhận các nguồn tài chính nhà nước (kinh phí từ phí được khấu trừ, để lại theo pháp luật phí, lệ phí; các khoản thu khác của đơn vị theo quy định pháp luật; Quỹ trích lập theo cơ chế tài chính;...), công nợ (các khoản còn phải trả cho tổ chức, cá nhân khác) của các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp theo nguyên tắc thực hiện kiểm kê, đối chiếu giá trị trên so sách, số dư... đảm bảo khớp đúng; lập báo cáo kiểm kê; trườmg hợp có chênh lệch phải xử lý chênh lệch trước khi bàn giao; đồng thời đảm bảo các hoạt động thông suốt ngay sau khi sắp xếp.

Bộ, cơ quan sau sắp xếp có trách nhiệm bố trí, sử dụng theo đúng quy định; trường hợp dôi dư, lập phương án để trình cấp có thẩm quyền quyết định xử lý theo quy định.

Việc bàn giao các nguồn tài chính, công nợ cần thảo luận thống nhất theo nguyên tắc cơ quan nhận bàn giao nguồn tài chính được hình thành từ công nợ thì có trách nhiệm nhận nợ.

Căn cứ các nguồn tài chính đã được bàn giao, tiếp nhận, bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp có trách nhiệm mở sổ sách theo dõi, quản lý theo quy định.

3. Bàn giao, tiếp nhận công tác quản lý NSNN

3.1. Về công tác quyết toán NSNN năm 2023, năm 2024

Các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp tiếp tục thực hiện công tác quyết toán NSNN năm 2023 theo đúng quy định của Luật NSNN và pháp luật có liên quan. Kiểm toán nhà nước khẩn trương hoàn thành công tác kiểm toán Báo cáo quyết toán năm 2023 của các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp.

Đối với năm 2024, các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp thực hiện khóa sổ cuối năm theo quy định, chịu trách nhiệm toàn diện đối với công tác thanh tra, kiểm tra liên quan tới việc thực hiện dự toán năm 2024 và bàn giao nguyên trạng hồ sơ, chứng từ liên quan tới ngân sách nhà nước năm 2024 cho các bộ, cơ quan sau sắp xếp để các bộ, cơ quan này thực hiện công tác quyết toán ngân sách nhà nước năm 2024 theo quy định đối với phần tiếp nhận theo phương án hợp nhất, chia tách đà thống nhất.

3.2. Về dự toán NSNN năm 2025

a) về việc phân bổ, giao và thực hiện dự toán NSNN

Các bộ, cơ quan trung ương trong phạm vi dự toán NSNN năm 2025 đã được Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao, thực hiện phân bổ và giao dự toán đến các bộ, cơ quan trung ương sử dụng ngân sách nhà nước thuộc và trực thuộc để thực hiện các nhiệm vụ đã được cấp có thẩm quyền giao theo quy định của pháp luật Ngân sách nhà nước và pháp luật có liên quan. Sau khi được đơn vị dự toán cấp I phân bổ, giao kinh phí ngân sách nhà nước, các đơn vị tổ chức thực hiện theo quy định, trong đó đảm bảo các khoản chi cho con người, hạn chế tối đa việc phân bổ, thực hiện các nhiệm vụ chi thường xuyên còn lại trừ các trường hợp thật sự cần thiết, cấp bách phải thực hiện để bảo đảm các nhiệm vụ chính trị quan trọng được giao.

b) Vào thời điểm thực hiện sắp xếp, căn cứ mô hình sắp xếp tổ chức bộ máy chính thức đã được cấp thẩm quyền quyết định, các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện sắp xếp thống nhất phương án bàn giao, tiếp nhận dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 (gồm dự toán cả năm 2025; kinh phí đã chi từ đầu năm 2025 đến thời điểm thực hiện săp xếp và dự toán chi NSNN 2025 còn lại1), chi tiết từng bộ phận chức năng theo phương án hợp nhất, chia tách.

Các bộ, cơ quan trung ương thuộc diện được sắp xếp lại thực hiện bàn giao nguyên trạng công việc, hồ sơ, chứng từ đối với các nhiệm vụ thuộc dự toán năm 2025 đã và đang thực hiện theo phương án đã thống nhất cho bộ, cơ quan sau sắp xếp.

Các bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp xác định lại dự toán thu, chi NSNN 2025, bao gồm dự toán đã được giao đầu năm 2025, trừ đi phần dự toán đã thống nhất chuyển cho các bộ, cơ quan trung ương khác (bao gồm số đã chi và số còn lại đến thời điểm thực hiện sắp xếp), cộng với phẩn dự toán tiếp nhận từ các bộ, cơ quan trung ương được sắp xếp lại (bao gồm số đã chi và số còn lại đến thời điểm thực hiện sắp xếp). Bộ, cơ quan trung ương sau sắp xếp báo cáo Bộ Tài chính các nội dung điều chỉnh dự toán nêu trên và điều chỉnh dự toán chi đầu tư để tổng hợp báo cáo Chính phủ trình ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh dự toán NSNN năm 2025 theo quy định tại Điều 52 Luật NSNN.

Sau khi được cấp có thẩm quyền cho phép điều chỉnh dự toán năm 2025, bộ, cơ quan trung ương, cơ quan thuộc Chính phủ sau sắp xếp thực hiện phân bổ, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí đảm bảo thực hiện toàn bộ các chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, bộ máy sau sắp xếp theo quy định, bao gồm các công việc dở dang đã thống nhất tiếp nhận.

III. Tổ chức thực hiện

Trong quá trình tổ chức thực hiện nếu có vướng mắc, các bộ, cơ quan trung ương kịp thời gửi Bộ Tài chính để nghiên cứu, hướng dẫn theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định cho phù hợp./.