Công văn 81-CV/TW 2020 về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định

Thời gian qua, ngành thủy sản nước ta phát triển nhanh, đóng góp ngày càng nhiều trong phát triển kinh tế, xã hội, góp phần quan trọng bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Năm 2019, tổng sản lượng thủy sản đạt khoảng 8,2 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 8,6 tỉ USD, giá trị sản xuất đạt gần 1 triệu tỉ đồng; khai thác hải sản đạt 3,8 triệu tấn, giải quyết sinh kế cho hơn 1 triệu ngư dân lao động trực tiếp trên biển và hơn 4 triệu lao động gián tiếp. Tuy nhiên, hoạt động khai thác hải sản trên biển còn một số hạn chế, chưa đáp ứng được các quy định quốc tế về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), dẫn đến ngày 23/10/2017, Ủy ban Châu Âu (EC) đã cảnh báo "Thẻ vàng" đối với sản phẩm hải sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Châu Âu. Sau hơn 2 năm triển khai các giải pháp, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, tiềm ẩn nguy cơ bị cảnh báo "Thẻ đỏ".

Tình hình trên có nhiều nguyên nhân, song chủ yếu là do một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền chưa quan tâm đầy đủ, thiếu sâu sát trong lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động, kiểm tra, chấn chỉnh; công tác phối hợp giữa các bộ, ngành Trung ương và địa phương thiếu chặt chẽ, sâu sát và đồng bộ; thực thi pháp luật chưa được quan tâm đúng mức; công tác truy xuất nguồn gốc hải sản còn nhiều sai sót; công tác quản lý tàu cá trên biển và tại cảng còn buông lỏng, tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài chưa được khắc phục; việc đầu tư kinh phí, bố trí nguồn lực, trang thiết bị cho hạ tầng nghề cá để chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định còn hạn chế.

Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 8 khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Thường trực Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể nhân dân từ Trung ương đến địa phương có liên quan tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 45/CT-TTg, ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Trước mắt, phải tập trung cao, quyết tâm gỡ "Thẻ vàng", không bị cảnh báo "Thẻ đỏ"; đồng thời lưu ý một số nội dung sau:

1. Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp đề cao trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Tạo sự thống nhất cả về nhận thức và hành động, coi đây là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách, quyết tâm gỡ cảnh báo "Thẻ vàng", phát triển nghề cá bền vững.

2. Triển khai thực hiện nghiêm Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, các quy định quản lý liên quan đến chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Hoàn thành lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá (VMS), hệ thống giám sát tàu cá và đánh dấu tàu cá đúng tiến độ theo quy định tại Nghị định số 26/2019/NĐ-CP, ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.

Bảo đảm kinh phí, nguồn lực, trang thiết bị cho văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá, ban quản lý cảng cá, chi cục thủy sản, lực lượng kiểm ngư từ Trung ương đến địa phương và vốn đầu tư trung hạn cho các dự án hạ tầng nghề cá cấp thiết tại các cảng cá để truy xuất nguồn gốc hải sản và thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

3. Quản lý chặt chẽ hoạt động của các tàu cá, tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài trước thời điểm kiểm tra lần thứ 3 của Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu kiểm tra tại Việt Nam (tháng 5/2020). Tập trung điều tra, xử lý dứt điểm hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Xử lý nghiêm các hành vi cố tình vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài và vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định dưới mọi hình thức. Chuẩn bị nội dung, kế hoạch chi tiết, bố trí các điều kiện cần thiết để tiếp đón, làm việc với các đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu sang kiểm tra tại Việt Nam.

4. Ban Tuyên giáo Trung ương tập trung chỉ đạo các cơ quan thông tin, truyền thông Trung ương và địa phương tăng cường tuyên truyền hoạt động phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, quản lý chặt chẽ, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các hành vi thông tin gây bất lợi, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của Việt Nam.

Thông tin, tuyên truyền đến từng cán bộ, đảng viên, từng hộ ngư dân ven biển và các tổ chức, cá nhân có liên quan để hiểu rõ, nắm chắc và cam kết việc tuân thủ thực hiện các quy định về phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

5. Ban Dân vận Trung ương, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân từ Trung ương đến địa phương có trách nhiệm tham gia phổ biến, tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân, đặc biệt là cộng đồng ngư dân ven biển, các thành phần kinh tế có liên quan tích cực tham gia vào công tác phòng, chống, phát hiện, ngăn chặn, tố giác hành vi của các tổ chức, cá nhân không thực hiện nghiêm các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

6. Ban cán sự đảng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và báo cáo Ban Bí thư kết quả thực hiện Công văn này.