Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 9985-6:2014 ISO 9328-6:2011 Thép dạng phẳng chịu áp lực-Điều kiện kỹ thuật khi cung cấp-Phần 6: Thép hạt mịn hàn được, tôi và ram

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 9985-6:2014

ISO 9328-6:2011

THÉP DẠNG PHẲNG CHỊU ÁP LỰC − ĐIỀU KIỆN KỸ THUẬT KHI CUNG CẤP − PHẦN 6: THÉP HẠT MỊN HÀN ĐƯỢC, TÔI VÀ RAM

Steel flat products for pressure purposes − Technical delivery conditions − Part 6: Weldable fine grain steels, quenched and tempered

Lời nói đầu

TCVN 9985-6: 2014 hoàn toàn tương đương với ISO 9328-6:2011

TCVN 9985-6:2014 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 17 Thép biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

TCVN 9985 (ISO 9328) Sản phẩm thép dạng phẳng chịu áp lực - Điều kiện kỹ thuật khi cung cấp bao gồm các phần sau:

- Phần 1: Yêu cầu chung.

- Phần 2: Thép hợp kim và thép không hợp kim với các tính chất quy định ở nhiệt độ cao.

- Phần 3: Thép hạt mịn hàn được, thường hoá.

- Phần 4: Thép hợp kim niken với đặc tính ở nhiệt độ thấp quy định.

- Phần 5: Thép hạt mịn hàn được, cán cơ nhiệt.

- Phần 6: Thép hạt mịn hàn được, tôi và ram.

- Phần 7: Thép không gỉ.

 

THÉP DẠNG PHẲNG CHỊU ÁP LỰC - ĐIỀU KIỆN KỸ THUẬT KHI CUNG CẤP - PHẦN 6: THÉP HẠT MỊN HÀN ĐƯỢC, TÔI VÀ RAM

Steel flat products for pressure purposes − Technical delivery conditions − Part 6: Weldable fine grain steels, quenched and tempered

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu cho các sản phẩm thép dạng phẳng dùng cho thiết bị chịu áp lực, được chế tạo bằng các thép hạt mịn hàn được, tôi và ram như đã liệt kê trong các Bảng A.1 và B.1. Các yêu cầu và định nghĩa trong TCVN 9985-1 (ISO 9328-1) cũng áp dụng cho tiêu chuẩn này.

CHÚ THÍCH 1: Thép hạt mịn được hiểu là các thép có cỡ hạt ferit 6 hoặc nhỏ hơn khi được thử phù hợp với TCVN 4393(ISO 643).

CHÚ THÍCH 2: Tiêu chuẩn này đưa ra khả năng quy định cho các sản phẩm phù hợp với các tiêu chuẩn thiết kế của Châu Âu và các tiêu chuẩn thiết kế kiểu ASME.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 7446 -1:2004, Thép - Phân loại - Phần 1: Phân loại thép không hợp kim và thép hợp kim trên cơ sở thành phần hoá học.

TCVN 7446 -2:2004 (ISO 4948-2:1982), Thép - Phân loại - Phần 2: Phân loại thép không hợp kim và thép hợp kim theo cấp chất lượng chính và đặc tính hoặc tính chất sử dụng.

TCVN 9985-1:2013(ISO 9328-1:2011), Sản phẩm thép phẳng chịu áp lực - Điều kiện kỹ thuật khi cung cấp - Phần 1: Yêu cầu chung.

ISO 10474:1991, Steel and steel products − Inspection documents (Thép và các sản phẩm thép - Tài liệu kiểm tra).

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa trong TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

4. Phân loại và ký hiệu

4.1. Phân loại

Theo TCVN 7446 -1, TCVN 7446 - 2 (ISO 4948-2) tất cả các mác thép được quy định trong tiêu chuẩn này đều là các thép hợp kim đặc biệt.

4.2. Ký hiệu

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

Tiêu chuẩn này bao gồm các mác thép được quy định trong các Phụ lục A và B với bốn loại:

a) Loại cơ bản (P …Q; PT …Q);

b) Loại có các đặc tính nhiệt độ cao (P … QH, PT…QH);

c) Loại có các đặc tính nhiệt độ thấp xuống − 40 °C (P … QL1);

d) Loại có các đặc tính nhiệt độ thấp xuống − 60 °C (P… .QL2; PT....QL2).

CHÚ THÍCH 1: Các mác thép trong Phụ lục A được phân loại theo giới hạn chảy ; các mác thép trong Phụ lục B được phân loại theo giới hạn bền kéo.

CHÚ THÍCH 2: Thông tin về các mác thép tương đương trong các tiêu chuẩn quốc gia hoặc khu vực được cho trong Phụ lục C.

5. Thông tin do khách hàng cung cấp

5.1. Thông tin bắt buộc

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

Ngoài ra, đối với các mác thép phù hợp với Phụ lục B, hướng thử va đập phải được thỏa thuận (xem Điều 9 và chú thích a) trong Bảng B.3).

5.2. Các lựa chọn

Tiêu chuẩn này quy định một số lựa chọn. Các lựa chọn này được liệt kê trong các mục a) đến i) dưới đây. Ngoài ra cũng áp dụng các lựa chọn có liên quan của TCVN 9985-1 (ISO 9328-1)). Nếu khách hàng không mong muốn thực hiện bất cứ lựa chọn nào trong các lựa chọn này tại thời điểm tìm hiểu hoặc đặt hàng thì sản phẩm phải được cung cấp phù hợp với điều kiện kỹ thuật cơ bản [ xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1)]:

a) Giá trị đương lượng các bon (xem 6.3.3);

b) Đặc tính kéo ở các nhiệt độ nâng cao đối với các mác thép PT … QH (xem 6.4);

c) Thông số năng lượng va đập 40 J (xem chú thích cho 6.4 và Bảng A.3);

d) Hàm lượng giới hạn dưới của đồng và hàm lượng lớn nhất của thiếc (xem Bảng A.1, chú thích c);

e) Cơ tính đối với chiều dày > 150 mm (xem Bảng A.2, chú thích b);

f) Khả năng ứng dụng các giá trị nhiệt độ cao cho các loại QL (xem Bảng A.4, chú thích b);

g) Hàm lượng lớn nhất của các bon tăng lên đối với loại PT520Q (xem Bảng B.1, chú thích c);

h) Hàm lượng lớn nhất của các bon tăng lên đối với loại PT520QL2 (xem Bảng B.1, chú thích d);

i) Các yêu cầu khác về thử độ dai va đập (xem Bảng B.3, chú thích b);

5.3. Ví dụ về đặt hàng

10 thép tấm có các kích thước danh nghĩa: chiều dày = 50 mm, chiều rộng = 2000 mm, chiều dài = 10000 mm, được chế tạo bằng loại thép có tên P355QL2 như đã quy định trong TCVN 9985-6 (ISO 9328-6), có tài liệu kiểm tra 3.1.B như đã quy định trong ISO 10474 được ký hiệu như sau:

10 thép tấm -50 × 2000 × 10000 - TCVN 9985-6 (ISO 9328-6) P355QL2 - tài liệu kiểm tra 3.1.B.

6. Yêu cầu

6.1. Quá trình nấu luyện thép

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

6.2. Điều kiện cung cấp

Các sản phẩm theo tiêu chuẩn này được cung cấp ở trạng thái tôi và ram.

6.3. Thành phần hóa học

6.3.1. Các dữ liệu trong các Bảng A.1 và B.1 áp dụng cho thành phần hóa học theo phân tích mẻ nấu.

6.3.2. Sai lệch phân tích sản phẩm so với các giá trị phân tích mẻ nấu quy định trong các Bảng A.1 và B.1 được cho trong Bảng 1.

6.3.3. •• Đối với các mác thép thuộc phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn này, giá trị đương lượng các bon (CEV) có thể được quy định tại thời điểm tìm hiểu và đặt hàng. Giá trị này phải dựa trên công thức.

6.4. Cơ tính

Áp dụng các giá trị được cho trong các Bảng A.2 đến Bảng A.4 cũng như trong các Bảng B.2 và Bảng B.3 [cũng xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1)].

•• Ngoài ra, đối với thép PT … QH (xem Phụ lục B), các đặc tính kéo ở các nhiệt độ nâng cao có thể được thỏa thuận tại thời điểm tìm hiểu và đặt hàng.

CHÚ THÍCH: Có thể quy định một cách tùy chọn giá trị nhỏ nhất của năng lượng va đập 40 J cho các nhiệt độ khi quy định các giá trị giới hạn dưới nhỏ nhất (xem Bảng A.3, chú thích a).

6.5. Trạng thái bề mặt

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

6.6. Chất lượng bên trong

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

6.7. Tính hàn

6.7.1. Các mác thép được quy định trong tiêu chuẩn này phải thích hợp cho các quá trình hàn đang sử dụng hiện nay (xem đoạn thứ tư của 6.7.2).

6.7.2. Nếu được yêu cầu, nhà sản xuất phải cung cấp cho khách hàng các dữ liệu về các điều kiện thích hợp cho hàn được xác định trên cơ sở các thử nghiệm quy trình hàn.

Với việc tăng chiều dày sản phẩm và mức độ bền, có thể xảy ra các vết nứt nguội. Vết nứt nguội xuất hiện do sự phối hợp của các yếu tố sau:

− Lượng hydro có thể khuyếch tán được vào kim loại mối hàn;

− Cấu trúc giòn của vùng chịu ảnh hưởng nhiệt;

− Sự tập trung ứng suất kéo trong mối nối hàn.

Khi sử dụng các khuyến nghị được đưa ra trong các tài liệu thích hợp, ví dụ EN 1011-1 và EN 1011-2 hoặc IIS/IIW 382-71 có thể xác định các điều kiện hàn nên dùng và các phạm vi hàn khác nhau của các mác thép tùy thuộc vào chiều dày của sản phẩm, năng lượng hàn được áp dụng, các yêu cầu về thiết kế, hiệu suất que hàn, quá trình hàn và các tính chất của kim loại mối hàn.

Các điều kiện xử lý nhiệt sau hàn quá mức (PWHT) có thể làm giảm cơ tính. Tại thời điểm tìm hiểu và đặt hàng, khách hàng nên thông báo cho nhà sản xuất các điều kiện phù hợp.

•• Khi thích hợp, các thử nghiệm trên các mẫu thử mô phỏng được xử lý nhiệt sau hàn có thể được thỏa thuận tại thời điểm tìm hiểu hoặc đặt hàng để kiểm tra xem, sau phép xử lý nhiệt này, các tính chất quy định trong tiêu chuẩn này còn có thể được xem là có giá trị nữa hay không.

Bảng 1 - Sai lệch cho phép của thành phần hóa học khi kết quả phân tích sản phẩm so với các giá trị quy định áp dụng cho phân tích mẻ nấu

Nguyên tố	Giới hạn quy định của phân tích mẻ nấu theo các Bảng A.1 và B.1 % khối lượng	Sai lệch cho phép a của phân tích sản phẩm % khối lượng
Cb	≤ 0,24	+0,02
Si	≤ 0,80	+0,05
Mn	≤ 1,70	±0,10
Pb	≤ 0,030	+0,005
Sb	≤ 0,010	+0,003
	> 0,010 đến ≤ 0,030	+0,005
Al	≤ 0,020	-0,005
B	≤ 0,005	+0,0005
N	≤ 0,020	+0,002
Cr	≤ 1,50	0,10
Cu	≤ 0,40	+0,05
Mo	≤ 0,70	+0,04
Nb	≤ 0,06	+0,01
Ni	≤ 2,50	+0,10
Ti	≤ 0,05	+0,01
V	≤ 0,12	+0,01
Zr	≤ 0,15	+0,01
a Nếu thực hiện nhiều phân tích sản phẩm trên một mẻ nấu và các hàm lượng của một nguyên tố riêng biệt đã được xác định nằm ngoài phạm vi cho phép của thành phần hóa học được quy định cho phân tích mẻ nấu thì cho phép vượt quá giá trị lớn nhất cho phép hoặc nhỏ hơn giá trị nhỏ nhất cho phép, nhưng không cho phép có cả hai trường hợp này đối với một mẻ nấu. b Trong trường hợp các mác thép được quy định trong Phụ lục B, áp dụng các giá trị lớn nhất được liệt kê trong Bảng B.1 cho phân tích sản phẩm.

6.8. Kích thước và dung sai

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

6.9. Tính toán khối lượng

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

7. Kiểm tra

7.1 Các loại kiểm tra và tài liệu kiểm tra

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

7.2. Các thử nghiệm được thực hiện

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

7.3. Thử lại

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

8. Lấy mẫu

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

•• Đối với thử va đập và/hoặc thử kéo, sai lệch so với TCVN 9985-1:2013 (ISO 9328-1:2011), Bảng 3, chú thích e do chuẩn bị các mẫu thử được lấy ở giữa chiều dày có thể được thỏa thuận tại thời điểm tìm hiểu và đặt hàng. Trong trường hợp này, các nhiệt độ thử và các giá trị năng lượng va đập nhỏ nhất cũng phải được thỏa thuận.

9. Phương pháp thử

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

• Phải thực hiện các thử nghiệm va đập để kiểm tra xác minh các giá trị năng lượng va đập trong các Bảng A.3 và B.3 trên các mẫu thử ngang (đối với các mác thép phù hợp với Phụ lục A) hoặc trên các mẫu thử đã quy định trong đơn hàng (đối với các mác thép phù hợp với Phụ lục B; xem Bảng B.3, chú thích a).

10. Ghi nhãn

Xem TCVN 9985-1 (ISO 9328-1).

 

PHỤ LỤC A

(Quy định)

Thành phần hóa học và cơ tính của các sản phẩm được cung cấp theo tiêu chuẩn thiết kế Châu Âu

Bảng A.1 - Thành phần hóa học [phân tích mẻ nấu ]^a

Mác thép	Hàm lượng lớn nhất % khối lượng b
	C	Si	Mn	P	S	N	B	Cr	Mo	Cuc	Nbd	Ni	Tid	Vd	Zrd
P355Q, P355QH	0,16	0,40	1,50	0,025	0,010	0,015	0,005	0,30	0,25	0,30	0,05	0,50	0,30	0,06	0,05
P355QL1				0,020	0,008
P355QL2					0,005
P460Q, P460QH	0,18	0,50	1,70	0,025	0,010	0,015	0,005	0,50	0,50	0,30	0,05	1,00	0,30	0,08	0,05
P460QL1				0,020	0,008
P460QL2					0,005
P500Q, P500QH	0,18	0,60	1,70	0,025	0,010	0,015	0,005	1,00	0,70	0,30	0,05	1,50	0,05	0,08	0,15
P500QL1				0,020	0,008
P500QL2					0,005
P690Q, P690QH	0,20	0,80	1,70	0,025	0,010	0,015	0,005	1,50	0,70	0,30	0,06	2,50	0,05	0,12	0,15
P690QL1				0,020	0,008
P690QL2					0,005
a Các nguyên tố không được nêu trong bảng này không được cố ý thêm vào thép mà không có sự thỏa thuận của khách hàng, ngoại trừ để gia công hoàn thiện mẻ nấu. Phải có tất cả các biện pháp thích hợp để ngăn ngừa sự bổ sung các nguyên tố này từ các thép phế hoặc các vật liệu khác được sử dụng trong quá trình chế tạo thép có thể ảnh hưởng xấu đến cơ tính và khả năng sử dụng thép. b Nhà sản xuất có thể thêm vào một hoặc nhiều nguyên tố hợp kim tới các giá trị lớn nhất được quy định trong đơn hàng như là một hàm số của chiều dày sản phẩm và các điều kiện luyện thép để đạt được các tính chất quy định. Phạm vi thành phần hóa học đối với mỗi phân tích của nhà sản xuất phải được cho trong đề nghị và xác nhận đơn hàng. c •• Để thực hiện quy trình tạo hình nóng, hàm lượng giới hạn dưới của đồng và hàm lượng lớn nhất của thiếc có thể được thỏa thuận tại thời điểm tìm hiểu hoặc đặt hàng. d Tỷ lệ phần trăm của các nguyên tố hạt mịn tối thiểu phải là 0,015 %. Nhôm cũng được bao gồm trong các nguyên tố này. Hàm lượng nhỏ nhất 0,015 % áp dụng ở đây là nhôm hòa tan . Giá trị này được xem là đạt được nếu tổng hàm lượng nhôm ít nhất phải bằng 0,018 %; trong trường hợp có sự tranh cãi, phải xác định hàm lượng nhôm được hòa tan.