Có được cưỡng chế người dân đi xét nghiệm Covid-19 không?

Câu hỏi:

Xin hỏi LuatVietnam: Việc cưỡng chế người dân xét nghiệm Covid-19 (phá khóa, tự động vào nơi cư trú...) có vi phạm pháp luật không, Thưa Luật sư? Nếu có thì ai là người chịu trách nhiệm và trách nhiệm ở đây như thế nào? Xin cảm ơn!

Trả lời:

Hiến pháp năm 2013 quy định: “1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; 2. Không ai bị bắt nếu không có quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định.” (Điều 20), và “2. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý; 3. Việc khám xét chỗ ở do luật định.” (Điều 22).

Do đó, việc bắt, giữ người, áp giải, dẫn giải, hoặc khám xét, hoặc các biện pháp cưỡng chế khác có ảnh hưởng đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể và về chỗ ở của công dân chỉ được thực hiện trong các trường hợp, và theo đúng các căn cứ, trình tự và thủ tục mà pháp luật có quy định.

Theo quy định tại Điều 122 và Điều 124 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 thì trong trường hợp “cần ngăn chặn, đình chỉ ngay những hành vi gây rối trật tự công cộng, gây thương tích cho người khác hoặc có căn cứ cho rằng có hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”, thì có thể áp dụng biện pháp tạm giữ người theo thủ tục hành chính. Nếu người bị tạm giữ người theo thủ tục hành chính không tự nguyện chấp hành yêu cầu của người có thẩm quyền thì sẽ bị áp giải theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Điều 129 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 cũng quy định về biện pháp khám xét nơi ở của công dân, khi có căn cứ cho rằng nơi đó có cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Mặc dù, việc từ chối xét nghiệm Covid – 19 khi đã có yêu cầu của các cơ quan, người có thẩm quyền là vi phạm quy định của pháp luật, ảnh hưởng tiêu cực đến công tác phòng, chống dịch bệnh, có thể gây nguy hiểm, làm lây lan dịch bệnh cho cộng đồng. Tuy nhiên, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản pháp quy hiện hành không có quy định về việc cho phép áp dụng biện pháp cưỡng chế, để buộc người dân phải thực hiện việc xét nghiệm bệnh dịch.

Vì vậy, nếu người dân không chấp hành yêu cầu xét nghiệm Covid-19 thì các cơ quan, người có thẩm quyền chỉ có thể tiến hành xử phạt vi phạm hành chính mà không thể áp dụng biện pháp cưỡng chế, bắt buộc phải thực hiện việc xét nghiệm.

Do đó, hành vi cưỡng chế người dân xét nghiệm Covid-19 (phá khóa, tự vào nơi ở, để cưỡng chế, ép buộc người dân thực hiện xét nghiệm...) là trái với các quy định của pháp luật, xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể và chỗ ở của công dân.

Nội dung vụ việc, sai phạm và trách nhiệm của các cơ quan và cá nhân có liên quan như thế nào sẽ còn phụ thuộc vào kết quả điều tra, xác minh của các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, những hành vi phá khóa, vào nơi ở và cưỡng chế người dân đi xét nghiệm này đã có có dấu hiệu của “Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật” (Điều 157) và “Tội xâm phạm chỗ ở của người khác” (Điều 158) của Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi bổ sung năm 2017.

Ngoài ra, nếu những người có vi phạm là Đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức thì còn có thể bị xử lý kỷ luật theo quy định của Đảng, Luật Cán bộ, công chức 2008 và Luật viên chức 2010.

Xem thêmTội bắt giữ người trái pháp luật bị xử lý thế nào?

Trên đây là nội dung tư vấn dựa trên những thông tin mà luật sư đã nhận được. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn!

Nguyễn Đức Hùng

Được tư vấn bởi: Luật sư Nguyễn Đức Hùng

0918.368.772

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: [email protected]
Quý khách có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, hãy đặt câu hỏi cho các luật sư để được tư vấn một cách nhanh chóng nhất!

Để được giải đáp thắc mắc, vui lòng gọi

19006192

Theo dõi LuatVietnam trên YouTube

TẠI ĐÂY

loading
Vui lòng đợiTổng đài Tư vấn Pháp luật