Công văn 121/TANDTC-PC 2020 trả lời cư tri về thực hiện quy định Bộ luật Hình sự

Kính gửi: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình

Tòa án nhân dân tối cao nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Bình do Ban Dân nguyện của Ủy ban thường vụ Quốc hội chuyển đến kèm theo Công văn số 223/BDN ngày 15-6-2020 về nội dung kiến nghị của cử tri gửi tới trước Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV. Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình đã phản ánh kiến nghị của cử tri đối với hoạt động của Tòa án nhân dân. Sau đây, Tòa án nhân dân tối cao xin được trả lời nội dung kiến nghị như sau:

1. Đề nghị nghiên cứu có văn bản hướng dẫn đối với một số quy định chưa rõ ràng, cụ thể và gây vướng mắc trong việc thực hiện Bộ luật Hình sự năm 2015 để thống nhất thực hiện như: tình tiết “có tính chất côn đồ”, “xúc phạm danh dự nhân phẩm”, “gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội quy định cụ thể về xử lý người có hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt thuốc nổ dưới 01 kg; khối lượng rất lớn, đặc biệt lớn; hướng dẫn áp dụng pháp luật về hành vi chứa mại dâm 04 người trở lên.

Về các tình tiết “có tính chất côn đồ”, “xúc phạm danh dự nhân phẩm”, “gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội”; quy định cụ thể về xử lý người có hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt thuốc nổ dưới 01 kg; khối lượng rất lớn, đặc biệt lớn, trong thời gian tới, trên cơ sở tổng kết việc áp dụng pháp luật, giám đốc việc xét xử, Tòa án nhân dân tối cao sẽ nghiên cứu ban hành văn bản hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử theo đúng quy định của pháp luật.

Về hướng dẫn áp dụng pháp luật đối với hành vi chứa mại dâm 04 người trở lên, hiện nay, Tòa án nhân dân tối cao đã hướng dẫn tại tiểu mục 2, mục I Thông báo số 64/TANDTC-PC ngày 19-4-2019 về kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc về hình sự, dân sự và tố tụng hành chính[1].

2. Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP ngày 22-10-2010 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn việc xác định tiền, giá trị hiện vật dùng đánh bạc (khoản 1 Điều 321 của BLHS). Tuy nhiên, Nghị quyết chưa hướng dẫn rõ thuật ngữ “nhiều người cùng tham gia đánh bạc với nhau” dẫn đến khó khăn trong việc xác định tiền, giá trị hiện vật dùng đánh bạc. Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn nội dung trên.

Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, không có quy định “nhiều người cùng tham gia đánh bạc với nhau” mà đã cụ thể hóa tình tiết này bằng số lượng người tham gia đánh bạc. Tuy nhiên, liên quan đến vấn đề này, trên cơ sở tổng kết việc áp dụng pháp luật, giám đốc việc xét xử, hiện nay, Tòa án nhân dân tối cao đã hướng dẫn một số nội dung quy định tại Điều 321 của Bộ luật Hình sự như: Công văn số 01/GĐ-TANDTC ngày 25-7-2016 của Tòa án nhân dân tối cao giải đáp một số vấn đề về hình sự, tố tụng hình sự, dân sự, tố tụng dân sự; Giải đáp số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07-4-2017 của Tòa án nhân dân tối cao về một số vấn đề nghiệp vụ; Thông báo số 89/TANDTC-PC ngày 30-6-2020 về việc thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử[2].

Trên đây là trả lời của Tòa án nhân dân tối cao đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Bình. Một lần nữa, Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn sự quan tâm của cử tri và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình và mong rằng sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm hơn nữa của cử tri và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình đối với công tác của Tòa án nhân dân trong thời gian tới./.

[1] 2. Tình tiết “chứa mại dâm 04 người trở lên” quy định tại điểm d khoản 2 Điều 327 và “đối với 02 người trở lên” quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 328 của Bộ luật Hình sự được hiểu như thế nào (người bán dâm hay bao gồm cả người mua dâm)?

Theo Từ điển Tiếng Việt thì “mại” là “bán”, “mãi” là “mua” và “chứa mại dâm” là “chứa bán dâm”. Như vậy, tình tiết định khung tặng nặng “chứa mại dâm 04 người trở lên” quy định tại điểm d khoản 2 Điều 327 và “đối với 02 người trở lên” quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 328 của Bộ luật Hình sự được hiểu là đối với người bán dâm. Cách hiểu này là phù hợp với các tình tiết định khung tăng nặng khác quy định tại Điều 327 và Điều 328 của Bộ luật Hình sự, đồng thời cũng phù hợp với thực tiễn xử lý đối với hành vi chứa mại dâm mà có 01 người bán dâm với 03 người mua dâm trong cùng một khoảng thời gian thì bị xử lý theo quy định tại khoản 1 của điều luật này nếu không có tình tiết định khung tăng nặng.

[2] Các văn bản này được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án nhân dân tối cao.