Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8040:2009 ISO 7465:2007 Thang máy và thang dịch vụ - Ray dẫn hướng cho cabin và đối trọng - Kiểu chữ T

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 8040:2009

ISO 7465:2007

THANG MÁY VÀ THANG DỊCH VỤ - RAY DẪN HƯỚNG CHO CABIN VÀ ĐỐI TRỌNG - KIỂU CHỮ T

Passenger lifts and service lifts - Guide rails for lift cars and counterweights - T-type

Lời nói đầu

TCVN 8040:2009 hoàn toàn tương đương ISO 7465:2007.

TCVN 8040:2009 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 178 Thang máy biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

THANG MÁY VÀ THANG DỊCH VỤ - RAY DẪN HƯỚNG CHO CABIN VÀ ĐỐI TRỌNG - KIỂU CHỮ T

Passenger lifts and service lifts - Guide rails for lift cars and counterweights - T-type

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định cấp chất lượng, đặc tính kích thước, dung sai kích thước và dung sai hình học, độ nhẵn bề mặt của các ray dẫn hướng tiêu chuẩn và các bản nối của chúng.

Ngoài ra, tiêu chuẩn này còn xác định một hệ thống ký hiệu cho các ray dẫn hướng.

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các ray dẫn hướng dùng để lắp đặt thang máy và thang dịch vụ để dẫn hướng cabin và đối trọng.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau là rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi.

TCVN 5707:2007 (ISO 1302:2002), Đặc tính hình học của sản phẩm (GPS) - Cách ghi nhám bề mặt trong tài liệu kỹ thuật của sản phẩm.

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1. Ray dẫn hướng (guide rails)

Các bộ phận cấu thành tạo ra đường dẫn hướng cho cabin hoặc đối trọng của thang máy.

3.2. Bản nối (fishplate)

Chi tiết bằng thép dùng để nối các bộ phận của ray dẫn hướng.

4. Ký hiệu và đơn vị

Xem Bảng 1.

Bảng 1 - Ký hiệu và đơn vị tương ứng của phép đo dùng trong tiêu chuẩn này

5. Vật liệu và chế tạo

Ray dẫn hướng có thể được kéo nguội hoặc được gia công. Trong tiêu chuẩn này quá trình chế tạo đối với mỗi kiểu ray dẫn hướng được chỉ thị bởi ký hiệu /A cho "kéo nguội", ký hiệu /B cho "được gia công", và ký hiệu /BE cho "gia công chất lượng cao".

Độ bền kéo của vật liệu (thép) được sử dụng nhỏ nhất phải bằng 370 N/mm² và không lớn hơn 520 N/mm². Để đạt được yêu cầu này nên sử dụng mác thép E 235 B đối với các ray dẫn hướng kéo nguội và mác thép E 275 B đối với các ray dẫn hướng được gia công theo ISO 630:1995.

6. Ray dẫn hướng

6.1. Ký hiệu

Các ray dẫn hướng tuân theo các yêu cầu của tiêu chuẩn này phải được ký hiệu như sau;

- thành phần thứ 1: số hiệu tiêu chuẩn này, kèm theo là một gạch ngang: TCVN 8040 -;

- thành phần thứ 2: hình dạng ray dẫn hướng: T;

- thành phần thứ 3: giá trị được làm tròn của chiều rộng chân, với số hiệu của phương án, nếu cần, cho các prôfin khác nhau với cùng một chiều rộng chân: 45; 50; 70; 75; 78; 82; 89; 90; 114; 125; 127-1; 127-2; 140-1; 140-2; 140-3;

- thành phần thứ 4: quá trình chế tạo:     - kéo nguội: /A

- được gia công: /B

- gia công chất lượng cao: /BE

VÍ DỤ 1: ray dẫn hướng thang máy TCVN 8040 - T 82/A

VÍ DỤ 2: ray dẫn hướng thang máy TCVN 8040 - T 125/BE

VÍ DỤ 3: ray dẫn hướng thang máy TCVN 8040 - T 140-1/B.

6.2. Đặc tính kích thước và dung sai

6.2.1. Chiều dài

Chiều dài của ray dẫn hướng phải được chỉ thị bằng milimét với dung sai ±2 mm. Nên cung cấp cách thanh có chiều dài 5 000 mm.

6.2.2. Kích thước

Xem Bảng 2 đến Bảng 7.

Hai dãy kích thước được đề nghị:

- các kích thước ưu tiên, được ký hiệu không nằm trong ngoặc đơn;

VÍ DỤ: T 82/A

- các kích thước không ưu tiên, được ký hiệu trong ngoặc đơn;

VÍ DỤ: (T89/A)

Ray dẫn hướng có các kích thước khác có thể được cung cấp theo thỏa thuận riêng giữa nhà sản xuất ray dẫn hướng và khách hàng.

6.2.2.1. Ray dẫn hướng kéo nguội có chiều cao chân phẳng

Xem Hình 1, Bảng 2 và Bảng 3.

Hình 1 - Ray dẫn hướng kéo nguội có chiều cao chân phẳng

Bảng 2 - Đặc tính kỹ thuật của ray dẫn hướng kéo nguội có chiều cao chân phẳng

(xem Hình 1)

Bảng 3 - Kích thước và dung sai của các ray dẫn hướng kéo nguội có chiều cao chân phẳng (xem Hình 1)

Kích thước tính bằng milimét

6.2.2.2. Ray dẫn hướng kéo nguội có mặt chân nghiêng

Xem Hình 2 và các Bảng 4 và Bảng 5.

Hình 2- Ray dẫn hướng kéo nguội có mặt chân nghiêng

Bảng 4 - Đặc tính kỹ thuật của ray dẫn hướng kéo nguội có mặt chân nghiêng

(xem Hình 2)

Bảng 5 - Kích thước và dung sai của các ray dẫn hướng kéo nguội có mặt chân nghiêng (xem Hình 2)

Kích thước tính bằng milimét

6.2.2.3. Ray dẫn hướng được gia công

Xem Hình 3 và các Bảng 6 và Bảng 7.

Hình 3 - Ray dẫn hướng được gia công

Bảng 6 - Đặc tính kỹ thuật của ray dẫn hướng được gia công (xem Hình 3)

Bảng 3 - Kích thước và dung sai của các ray dẫn hướng (xem Hình 3)

Kích thước tính bằng milimét

6.2.3. Bề mặt được gia công để định vị bản nối (đối với các ray dẫn hướng được gia công)

Xem Hình 4.

Chỗ nối giữa bề mặt được gia công để định vị bản nối và bề mặt sau không được gia công của chân được bố trí trong vùng có các đường kẻ chỉ mặt cắt.

ℓ xem Bảng 7

ℓ_m = 40 mm

Hình 4 - Bề mặt được gia công để định vị bản nối

6.2.4. Hình dạng cánh dẫn đường

Cánh dẫn hướng phải được vát cạnh hoặc vê tròn cạnh với các kích thước sau:

- chiều dài cạnh vát: lớn nhất là 1mm, hoặc

- bán kính lượn: lớn nhất là 1 mm.

6.2.5. Độ nhẵn bề mặt

Các ray dẫn hướng phải có độ nhẵn bề mặt phù hợp với các thông số nhám quy định trong TCVN

6.2.5.1. Nhám bề mặt của cánh ray dẫn hướng

Xem Bảng 8.

Bảng 8 - Nhám bề mặt của cánh ray dẫn hướng

6.2.5.2. Bề mặt sau của chân ray dẫn hướng được gia công

Độ nhám lớn nhất của bề mặt để định vị bản nối Ra = 25 mm.

6.2.6. Các cạnh được gia công

Tất cả các cạnh được gia công phải được sửa ba via để tránh các cạnh sắc.

6.2.7. Các cạnh được gia công

Lỗ phải đảm bảo việc gia công chúng không gây nứt và biến dạng ray dẫn hướng.

6.2.8. Dung sai hình học

Xem Bảng 9 và Hình 5.

Nguyên tắc chính: Đối với các ray dẫn hướng, dung sai hình học có liên quan chủ yếu đến cánh của ray dẫn hướng. Đối với đỉnh của cánh, dung sai vị trí t₂ vả dung sai độ phẳng t₃/500 xác định miền dung sai trong đó bề mặt đỉnh của cánh được giới hạn so với mặt phẳng chung C-D. Nguyên tắc đối với các cạnh bên của cánh cũng tương tự, với dung sai độ đối xứng t₂ và dung sai độ phẳng t₃/500 so với mặt phẳng trung bình chung A-B.

Giá trị lớn nhất của t₂ ứng với t₃/500 cho phép ray dẫn hướng có biến dạng sóng dài nhưng giá trị t₃/500 giới hạn biên độ và bước của sóng ngắn.

Bảng 9 - Dung sai hình học đối với ray dẫn hướng có chiều dài ℓ_g bằng 5000 mm

^a Trên ℓ.             ^b Trên ℓ_g - 2ℓ.                  ^c Miền chung.             ^d Tất cả các mặt cắt (tiết diện)

Hình 5 - Dung sai hình học của ray dẫn hướng có chiều dài ℓ_g bằng 5000 mm

Tiêu chuẩn này không quy định vị trí của các phép đo, sơ đồ đo, và các dụng cụ đo.

Nên thực hiện các phép đo với các ray dẫn hướng được đỡ nằm ngang trên một mặt phẳng hoặc các điểm đỡ thích hợp, hoặc được treo thẳng đứng để loại bỏ các biến dạng do trọng lực.

Có thể thực hiện các phép đo này tại nơi chế tạo các ray dẫn hướng, (để xây dựng các số hiệu chuẩn, nếu cần, cho phép theo dõi kết quả), tại địa điểm của nhà sản xuất thang máy, tại một phòng thử nghiệm đo, hoặc tại hiện trường lắp đặt cuối cùng (trước khi lắp đặt và không có sự ràng buộc cơ học) nhằm mục tiêu cung cấp các ray dẫn hướng có các kích thước hình học yêu cầu cho người sử dụng cuối cùng. Với sự bao gói thích hợp và vận chuyển cẩn thận, các đặc tính của ray dẫn hướng là như nhau trước và sau khi vận chuyển.

6.3. Ghi nhãn đối với ray cấp /BE

Để tránh nhầm lẫn giữa các cấp /A, /B và /BE, các ray dẫn hướng cấp /BE phải được ghi nhãn với BE ít nhất là hai lần trên một thanh ở gần đầu mút, trên mặt sau hoặc mặt trước của chân. Đối với các ray dẫn hướng cấp /A hoặc /B không yêu cầu phải ghi nhãn.

Việc ghi nhãn đối với cấp /BE phải có chiều cao nhỏ nhất là 10 mm.

7. Bản nối

7.1. Vật liệu của bản nối

Mác thép dùng để chế tạo bản nối phải cùng loại như mác thép dùng để chế tạo ray dẫn hướng (xem Điều 5). Độ bền kéo của vật liệu thép được sử dụng ít nhất phải bằng độ bền kéo của vật liệu thép được dùng cho chế tạo các ray dẫn hướng.

7.2. Kích thước của bản nối

Xem Bảng 10 và Hình 6.

Bảng 10 - Các kích thước và dung sai của bản nối

Kích thước tính bằng milimét

Có thể sử dụng các bản nối có mômen quán tính lớn hơn (bản nối dày hơn hoặc có dạng khác) khi cần có các yêu cầu nghiêm ngặt đối với mối nối giữa các ray dẫn hướng (ví dụ, trong vùng có động đất).

7.3. Dung sai hình dạng của bản nối

Xem Hình 6.

Hình 6 - Bản nối

Độ nhám lớn nhất, Ra của cạnh bản nối có dung sai độ phẳng 0,2 mm phải £ 25 mm.

7.4. Lỗ bản nối

Các lỗ phải được gia công sao cho không gây ra vết nứt hoặc biến dạng cho bản nối.

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 2244 (ISO 286-1), Hệ thống ISO về dung sai lắp ghép - Phần 1: Cơ sở của dung sai, sai lệch và lắp ghép.

[2] TCVN 5906:2007 (ISO 1101:2004), Đặc tính hình học của sản phẩm (GPS) - Dung sai hình học - Dung sai hình dạng, hướng, vị trí và độ đảo.

[3] ISO 630:1995, Structural steels - Plates, wide flats, sections and profiles (Thép kết cấu - Thép tấm, thép băng dải rộng, thép thanh, thép tiết diện và thép hình).

[4] ISO 5458, Geometrical product specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Positional tolerancing (Đặc tính hình học của sản phẩm - Dung sai hình học - Dung sai vị trí).

[5] ISO 5459, Technical drawings - Geometrical tolerancing - Datums and datum - systems for geometrical tolerances (Bản vẽ kỹ thuật - Dung sai hình học - Chuẩn và hệ thống chuẩn đối với các dung sai hình học).

[6] ISO 8015, Technical drawings - Fundamental tolerancing principle (Bản vẽ kỹ thuật - Nguyên tắc cơ bản cho quy định dung sai).