Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5573:1991 Tiêu chuẩn thiết kế gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép

TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 5573:1991

Nhóm H

KẾT CẤU GẠCH ĐỎ VÀ GẠCH ĐỎ CỐT THÉP – TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ

Masonry and reinforced masonry structures - Design standard

1. Quy định chung

1.1. Tiêu chuẩn này áp dụng để thiết kế xây dựng mới, thiết kế xây dựng sửa chữa và cải tạo các ngôi nhà và công trình làm bằng kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép.

1.2. Khi thiết kế kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép cho các loại kết cấu đặc biệt hoặc ở những nơi có điều kiện sử dụng đặc biệt, ngoài việc thực theo các yêu cầu của tiêu chuẩn này, cần xét đến những yêu cầu bổ sung phù hợp với các quy định khác trong các tiêu chuẩn khác Nhà nước hiện hành.

1.3. Khi thiết kế kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép phải đảm bảo các yêu cầu tiết kiệm xi măng, thép cũng như phải chú ý sử dụng các vật liệu địa phương.

1.4. Nên sử dụng vật liệu nhẹ (bêtông tổ ong, bêtông nhẹ, gạch rỗng v. v...) để làm tường ngăn và tường chịu lực, cũng như các loại vật liệu cách nhiệt có hiệu quả để làm tường ngoài.

Chú thích: Các thuật ngữ tường tự chịu lực, tường không chịu lực, tường ngoài tham khảo phụ lục 2 của tiêu chuẩn này.

1.5. Kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ có cốt thép, trong trường hợp cần thiết phải có lớp bảo vệ cốt thép cần thiết để chống lại các tỏc dụng cơ học và khớ quyển cũng như tỏc dụng của mụi trường xõm thực.

Phải chú ý chống rỉ cho các cấu kiện và các liờn kết bằng kim loại  ở trong nhà và công trình.

1.6. Độ bền và độ ổn định của kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép cũng như các cấu kiện của chúng phải được đảm bảo khi sử dụng cũng như cả khi vận chuyển và xây lắp.

1.7. Khi thiết kế các kết cấu phải chú ý đến phương pháp sản xuất vật liệu và thi công sao cho phù hợp với điều kiện địa phương, trong các bản vẽ thi công phải chỉ dẫn :

a) Mỏc thiết kế của các loại vật liệu bờ tụng, gạch, vữa dựng trong khối xây dựng cũng như dựng trong mối nối.

b) Các loại cốt thép và các yêu cầu khi thi công.

2. Vật liệu

2.1. Gạch đỏ, vữa dựng trong kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ có cốt thép cũng như bêtông dựng để sản xuất gạch, và các blốc cỡ lớn... phải thoả món các yêu cầu kĩ thuật của các tiêu chuẩn và những hướng dẫn tương ứng.

Được phộp sử dụng các loại mỏc theo cường độ chịu nộn sau:

a) Mỏc gạch đỏ: 4, 7,10, 15, 25, 35, 50, 75, 100, 125, 150, 200, 250, 300, 400, 500, 600, 800 và 1000.

b) Mỏc bêtông:

- Bêtông nặng: M 50, M75, M100, M 200, M 300, M 350, M 400, M 460, M 800

- Bêtông nhẹ: M 15, M 25, M 35, M 50, M 75, M 100, M 150, M 200, M 250, M 300, M 350, M 400.

Đối với các loại bêtông dựng để giữ nhiệt độ có thể dựng mỏc M 7, M 10.

c) Mỏc vữa: 4,10, 25, 50, 75, 100, 150, 200.

2.2. Tuỳ theo khối lượng riờng ở trạng thỏi khụ, vữa được chia thành :  vữa nặng, khi g ³  150 kg/ m³ và vữa nhẹ khi g ³ 1500 kg/ m³.

2.3. Cốt thép dựng trong kết cấu gạch đỏ nên dựng:

- Thép thanh nhúm CI, CII hoặc thép nhập tương ứng nhúm AI, AII của Liờn Xụ.

- Sợi thép các bon thấp loại thụng thường.

Đối với các chi tiết đặt sẵn, hoặc các chi tiết nối khi sử dụng các loại thép bản, thép tấm, thép hỡnh phải thoả món các yêu cầu của tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bêtông cốt thép và tiêu chuẩn kết cấu thép.

3. Những đặc trưng tớnh toỏn cường độ tớnh toỏn

3.1. Cường độ chịu nộn của khối xây dựng bằng gạch đỏ các loại được lấy theo các bảng từ 1 đến 8.

3.2. Cường độ chịu nộn của khối xây dựng bằng gạch xili cỏt rỗng, với độ rỗng dưới 25% được lấy theo bảng 1 với hệ số như sau:

0,8 đối với vữa cường độ 0 và bằng 2daN/ cm² (KG/ cm²) ;

0,85 ; 0,9 và 1 – tương ứng với mỏc vữa 4 ; 10 ; 25 và lớn hơn.

3.3. Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây dựng khi chiều cao hàng xây từ 150mm đến 200mm được xỏc định bằng cách lấy trung bỡnh cộng các giỏ trị trong bảng 1 và 4 ; cũn khi chiều cao từ 300 đến 500mm lấy theo nội suy giữa các trị số của bảng 3 và 4.

3.4. Cường độ chịu nộn của khối xây ghi trong bảng 1 đến 7 cần được nhõn với hệ số điều kiện làm việc của khối xây m_kx bằng:

a) 0,8 - đối với cột và múng tường giữa hai ụ cửa có diện tớch tiết diện dưới 0,3m²

b) 0,6 - đối với cấu kiện tiết diện trũn xây bằng gạch thường (không cong) và không có lưới thép.

c) 1,1 - đối với blỗc lớn, gạch bêtông nặng và đỏ thiờn nhiờn (g ³ 1800kg/ m³)

0,9 - đối với khối xây bằng blốc và gạch bêtông xili cỏt có mỏc tớnh theo cường độ lớn hơn 300.

0,8 - đối với khối xây bằng blỗc và gạch bêtông lỗ rỗng lớn.

0,7 - đối với khối xây bằng blốc và gạch bêtông tổ ong.

3.5. Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây bằng blốc bờ tụng rỗng được xỏc định theo thớ nghiệm. Trong trường hợp không có số liệu thớ nghiệm có thể lấy theo bảng 3 với hệ số 0,9 ; 0,5 và 0,25 khi độ rỗng blốc tương ứng nhỏ hơn hoặc bằng 5% , 25% và 45%.

Đối với những độ rỗng trung gian thỡ các hệ số này cần được xỏc định theo phương pháp nội suy.

3.6. Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây bằng gạch mộc và gạch cay lấy theo bảng 6 với hệ:

0,7 - đối với khối xây của tường ngoài ở khu vực khớ hậu khụ rỏo;

0,5 - cũng như trờn, nhưng ở khu vực khác;

0,8 - đối với khối xây của tường trong.

Gạch mộc và gạch cay chỉ cho phộp sử dụng làm tường nhà có niờn hạn sử dụng không lớn hơn 25 năm.

3.7. Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây bằng đỏ thiờn nhiờn đẽo nhẵn phẳng đỏy được xỏc định bằng cách nhận các trị số của cường độ tớnh toỏn ghi trong các bảng 3,4 và 6 với hệ số;

0,8 - đối với khối xây bằng đỏ đẽo nhẵn vừa (lồi lừm đến 10mm);

0,7 - đối với khối xây bằng đỏ đẽo thụ (lồi lừm đến 20mm)

Bảng 1 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn (R) của khối xây bằng gạch các loại

và gạch gồm có lỗ rỗng thẳng đứng rộng tới 12mm có chiều cao hàng xây

50 đến 150mm, được xây bằng vữa nặng.

Bảng 2 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R_r

của khối xây gạch rung dựng vữa nặng

Bảng 3 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R của khối xây bằng các blốc bờ tụng cỡ lớn và

blốc đỏ thiờn nhiờn cưa hoặc đẽo nhẵn khi chiều cao của hàng cõy

từ 50 đến 100mm

Bảng 4 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R của khối xây bằng gạch bờ tụng đặc và

đỏ thiờn nhiờn cưa hoặc đẽo nhẵn với chiều cao hàng xây từ 200 đến 300 cm.

Bảng 5 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R của khối xây bằng gạch bêtông rỗng khi chiều cao hàng xây từ 200 đến 300mm.

Bảng 6 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R của khối xây bằng đỏ thiờn nhiờn Cường độ thấp có hỡnh dạng đều đặn (cưa và đẽo nhẵn)

Bảng 7- Cường độ chịu nộn tớnh toỏn R của khối xây bằng đỏ hộc đập thụ

Bảng 8 – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn  R của bờ tụng đỏ hộc ( không đầm)

3.8. Cường độ tớnh toỏn của khối xây gạch đỏ chịu kộo dọc trục R_k, chịu kộo khi uốn R_ku, chịu cắt R_c và ứng suất kộo chớnh khi uốn R_kc khi khối xây bị phỏ hoại theo mạch vữa hoặc phỏ hoại qua gạch hoặc đỏ được lấy theo bảng 9: 10 và 11.

Bảng 9- Cường độ tớnh toỏn R_k, R_ku, R_c,, R_kc của khối xây bằng gạch đỏ đặc với vữa xi măng vụi hoặc vữa vụi khi khối xây bị phỏ hoại theo mạch vữa ngang hay đứng.

Bảng 10 – Cường độ tớnh toỏn của bêtông đỏ hộc chịu kộo dọc trục R_k,

ứng xuất kộo chớnh R_kc và kộo uốn R_ku

Bảng 11 – Cường độ tớnh toỏn của bờ tụng đỏ hộc chịu kộo dọc trục R_k,

ứng suất kộo chớnh R_kc và kộo uốn R_ku

3.9. Cường độ tớnh toỏn của cốt thép R_t lấy theo tiêu chuẩn kết cấu bờ tụng và bờ tụng cốt thép nhõn với hệ số tiêu chuẩn làm việc g_t, ở bảng 12 của tiêu chuẩn này.

Bảng 12 – Hệ số làm việc của cốt thép g_t

Mụ đun đàn hồi và mụ đun biến dạng của khối xây khi tải trọng tỏc dụng ngắn hạn và tỏc dụng dài hạn. Các đặc trưng đàn hồi của khối xây biến dạng co ngút, hệ số nở dài và hệ số ma sỏt.

3.10. Mụ đun đàn hồi ( mụ đun biến dạng ban đầu ) của khối xây E₀ khi tải trọng tỏc dụng ngắn hạn được xỏc định theo công thức:

 
1) Đối với khối xây không có cốt thép:

2) Đối với khối xây có cốt thép:

Trong các công thức (1) và (2):

a và a_t- đặc trưng đàn hồi của khối xây không có cốt thép và có cốt thép, lấy theo điều 3.11.

R_bt- cường độ chịu nộn trung bỡnh (giới hạn trung bỡnh của cường độ) của khối xây, được xỏc định theo công thức:

 Trong đó:

k- là hệ số lấy theo bảng 13

R- cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây, lấy theo bảng 1 đến 8 có kể tới các hệ số trình bày trong phần chú thích của các bảng trờn và ở các điều 3.2 đến 3.7.

R_t.tb- cường độ chịu nộn  trung bỡnh (giới hạn trung bỡnh của cường độ) của khối xây có cốt thép, xây bằng gạch đỏ có chiều cao một hàng xây không lớn hơn 150mm, được xỏc định theo công thức:

1) Đối với khối xây có cốt thép dọc:

2) Đối với khối xây có cốt thép lưới:

m_t – Hàm lượng  cốt thép

Đối với khối xây có cốt thép dọc

Trong đú :

A_t và A_kx tương ứng là diện tớch tiết diện của cốt thép và khối xây.

Đối với khối xây có cốt thép lưới m được xỏc định theo điều 4. 21.

R_tc – cường độ chịu nộn tiêu chuẩn của cốt thép trong khối xây có cốt thép.

Đối với thép thanh loại CI, và CII lấy theo tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bờ tụng và bờ tụng cốt thép, cũn đối với các sợi thép thụng thường cũng lấy theo tiêu chuẩn trờn với hệ số điều kiện làm việc 0,6.

Bảng 13

3.11. Trị số đặc trưng đàn hồi của khỗi xây không có cốt thép a lấy theo bảng 14

Trị số đặc trưng đàn hồi của khối xây có cốt thép a_t lấy bằng :

Đối với  cột thép lưới:

Đối với cốt thép - dọc lấy theo bảng 14 như đối với khối xây không cốt thép.

3.12. Mụ đun biến dạng E của khối xây phải lấy như sau:

a) Khi tớnh toỏn kết cấu theo cường độ khối xây để xỏc định nội lực trong khối xây ở trạng thỏi giới hạn chịu nộn với điều kiện biến dạng của khối xây được xỏc định bằng cách cho cựng làm việc với các bộ phận của kết cấu làm bằng các vật liệu khác  (thớ dụ: để xỏc định nội lực trong dõy căng của vũm, trong các lớp của tiết diện chịu nộn nhiều lớp; để xỏc định nội lực do biến dạng nhiệt độ gõy ra; tớnh toỏn khối xây trờn dầm tường hoặc dưới các giằng phõn phối lực) E tớnh theo công thức:

b) Khi xỏc định biến dạng của khối xây do lực dọc hoặc lực ngang, xỏc định nội lực trong các hệ khung siờu tỉnh mà ở đú các phần kết cấu bằng khối xây cũng làm việc với các phần làm bằng vật liệu khác; xỏc định chu kỡ dao động hoặc độ cứng của kết cấu v. v... , E tớnh theo công thức :

Trong đú E₀ là mụ đun đàn hồi được xỏc định theo công thức (1) và (2).

Bảng 14- Trị số đặc trưng đàn hồi

3.13. Biến dạng tương đối của khối xây có kể đến từ biến được xỏc định theo công thức:

 Trong đó:

s - ứng suất dựng để xỏc định e

n - Hệ số xét đến ảnh hưởng của từng biến đổi với khối xây.

n = 1,8 - Đối với khối xây bằng gạch gốm có lỗ rỗng thẳng đứng.

n = 2,2 - đối với khối xây bằng gạch đất sột ộp dẻo và ộp nửa khụ.

n = 2,8 - đối với khối xây bằng khối lớn hoặc bằng gạch bêtông nặng.

n = 3,0 - đối với khối xây bằng  gạch xilicỏt đặc rỗng cũng như bằng gạch được chế tạo từ bờ tụng cốt liệu rỗng và blốc lớn xilicỏt .

n = 4,0 - đối với khối xây bằng blốc lớn và nhỏ chế tạo từ bêtông tổ ong có chung áp.

3.14. Đối với tải trọng tỏc dụng dài hạn, mụ đun đàn hồi của khối xây E₀ có kể đến từ biến, cần giảm đi bằng cách chia cho hệ số từ biến v

3.15. Mụ đun đàn hồi và biến dạng của khối xây bằng đỏ thiờn nhiờn cho phộp lấy trờn cơ sở thớ nghiệm.

3.16. Biến dạng co ngút của khối xây bằng:

3.10^-4 đối với khối xây bằng gạch đỏ, blốc lớn và nhỏ được xây bằng chất kết dớnh xilicỏt hay xi măng.

8.10^-4 - đối với khối xây bằng gạch và blốc bờ tụng tổ ong

Cũn đối với khối xây bằng gạch đất sột và gạch gốm thỡ không cần kể đến biến dạng co ngút.

3.17. Mụ đun chống trượt của khối xây lấy bằng G = 0,4 E₀ với E₀ là mụ đun đàn hồi khi nộn.

3.18. Trị số hệ số nở dài của khối xây khi nhiệt độ thay đổi 1⁰ được lấy theo bảng 15.

Bảng 15 – Hệ số nở dài của khối xây a_t

3.19. Hệ số ma sỏt lấy theo bảng 16

Bảng 16 – Hệ số ma sỏt m

4. Tớnh toỏn các cấu kiện của kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép theo trạng thỏi giới hạn thứ nhất (theo khả năng chịu lực)

Kết cấu gạch đỏ - Cấu kiện chịu nộn đỳng tõm

4.1. Tớnh toỏn các cấu kiện của kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ không có cốt thép chịu nộn đỳng tõm theo công thức:

Trong đú :

N – Lực dọc tớnh toỏn

R – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây, xỏc định theo bảng 1 đến 8;

j - Hệ số uốn dọc, xỏc định theo điều 4.2 ;

A – Diện tớch tiết diện của cấu kiện ;

m_d – Hệ số xét đến ảnh hưởng của tải trọng tỏc dụng dài  hạn (từ biến) làm giảm khả năng chịu lực của các cấu kiện: với cấu kiện có cạnh nhỏ nhất h dưới 30cm (hay là có bỏn kớnh quỏn tớnh nhỏ nhất của tiết diện ngang bất kỡ i nhỏ hơn 8,7cm) , xỏc định m_d theo công thức (16) với e_0.d  = 0

Khi h ³ 30 cm (hoặc i ³ 8,7cm) hệ số m_d lấy bằng 1

4.2. Hệ số uốn dọc j dựng để xét đến sự giảm khả năng chịu lực của các cấu kiện chịu nộn.

Đối với cấu kiện có tiết diện không đổi theo chiều dài, j được xỏc định theo bảng 17 tuỳ thuộc vào độ mảnh của cấu kiện.

Hay:

Đối với các tiết diện hỡnh chữ nhật và đặc trưng đàn hồi a của khối xây (lấy theo bảng 14)

Trong các công thức (11) và (12):

l₀- Chiều cao tớnh toỏn của cấu kiện, được xỏc định theo chỉ dẫn ở điều 4.3 ;

i – Bỏn kớnh quỏn tớnh nhỏ nhất của tiết diện cấu kiện :

h – Cạnh nhỏ của tiết diện hỡnh chữ nhật

Bảng 17- Hệ số uốn dọc j

4.3. Chiều cao tớnh toỏn của tường và cột l₀ dựng để xỏc định hệ số uốn dọc j được lấy tuỳ theo điều kiện tựa của chúng lờn các gối từ nằm ngang, cụ thể là:

a) Khi tựa trờn gối khớp cố định (hỡnh 4a) l₀ = H ;

b) Khi gối trờn là gối đàn hồi và gối dưới là ngàm cứng (hỡnh 4b)

- Đối với nhà một nhịp l₀  = 1,5 H ;

- Đối với nhà nhiều nhịp l₀ = 1,25 H ;

c) Khi kết cấu cứng tự do (hỡnh 4c) l₀ = 2H ;

d) Khi kết cấu có các tiết gối được ngàm không hoàn toàn thỡ phải xét đến mức độ ngàm thực tế nhưng l₀ > 0,8H, trong đú H là khoảng cách các sàn hay giữa các gối tựa nằm ngang.

Chú thích:

1. Khi có các gối tựa cứng (xem điều 6.7) và khi có các sàn bờ tụng cốt thép lắp ghộp được cắm vào tường lấy l₀ = 0,9H, cũn khi có các sàn bêtông cốt thép đổ toàn khối kờ lờn tường theo 4 cạnh thỡ lấy l₀ = 0,8H

2. Nếu tải trọng chỉ là trọng lượng bản thõn của cấu kiện trong phạm vi đoạn đang tớnh thỡ chiờu cao tớnh toỏn l₀ cần giảm bớt bằng cách nhõn với hệ số 0,75.

4.4. Đối với tường và cột có gối khớp cố định mà chiều cao tớnh toỏn l₀ = H (xem điều 4.3) thỡ khi tớnh toỏn những tiết diện nằm trong đoạn H/ 3 ở giữa, giỏ trị hệ số j và m₄ được lấy không đổi và bằng trị số tớnh toỏn cho tường và cột đú, cũn khi tớnh toỏn các tiết diện nằm trong đoạn H/ 3 ở hai đầu, hệ số j và m_d được lấy tăng từ trị số tớnh toỏn tới một ở gối theo luật đường thẳng (hỡnh 4a)

Đối với tường và cột ngàm cứng ở phớa dưới và tựa đàn hồi ở phớa trờn, khi tớnh những tiết diện nằm ở phần dưới của tường và cột tới chiều cao 0,7H, trị số j và m_d lấy theo tớnh toỏn cũn khi tớnh những tiết diện cũn lại ở phần trờn của tường và cột, trị số j và m_d lấy tăng dần từ trị số tớnh toỏn  tới 1 tại gối đàn hồi theo quy luật đường thẳng (hỡnh 4b)

Đối với tường và cột đứng tự do, khi tớnh những tiết diện ở nửa phần dưới ( tới chiều cao 0,5H) trị số j và m_d lấy theo tớnh tớnh toỏn, cũn nửa phần trờn lấy tăng dần từ trị số tớnh toỏn tới 1 theo luật đường thẳng ( hỡnh 4c)

4.5. Trong các tường có các ụ cửa khi tớnh mảng tường nằm giữa 2 ụ cửa, hệ số j lấy theo độ mảnh của tường.

Trong trường hợp mảng tường hẹp giữa hai ụ cửa, có chiều rộng nhỏ hơn chiều dày của tường, thỡ mảng tường sẽ được tớnh toỏn kiểm tra trong mặt phẳng của tường, khi đú chiều cao tớnh toỏn l₀ của mảng tường lấy bằng chiều cao của ụ cửa.

4.6. Đối với tường và cột giật cấp, phần trờn có tiết diện ngang bộ hơn, hệ số j và m_d được xỏc định như sau:

a) Khi tường và cột tựa trờn gối khớp cố định, chúng được xỏc định phụ thuộc vào chiều cao tớnh toỏn l₀ = H ( H- chiều cao của tường hay cột lấy theo điều 4.3) và vào tiết diện nhỏ nhất nằm trong đoạn H/ 3 ở giữa.

b) Khi ở gối trờn là khớp tựa đàn hồi hay không có gối, hệ số j và m_d được xỏc định phụ thuộc vào chiều cao tớnh toỏn l₀ (xỏc định theo điều 4.3) và vào tiết diện ở phần gối tựa dưới, cũn khi tớnh toỏn phần tường và cột trờn có chiều cao H₁ thỡ hệ số j và m_d được xỏc định phụ thuộc vào chiều cao tớnh toỏn l₀₁ và vào tiết diện của phần này: l₀₁ được xỏc định giống như l₀ nhưng với H₀ bằng H₁.

Cấu kiện chịu nộn lệch tõm

4.7. Tớnh toỏn các cấu kiện chịu nộn lệch tõm của khối xây không có cốt thép được tiết được tiến hành theo công thức:

Đối với tiết diện chữ nhật theo công thức:

 Trong đó:

Trong các công thức từ (13) đến (15)

R – Cường độ chịu nộn của khối xây

A – Diện tớch tiết diện cấu kiện

A_n – Diện tớch phần chịu nộn của tiết diện, được xỏc định với giả thiết là biểu đồ ứng suất nộn có dạng hỡnh chữ nhật ( hỡnh 5) và từ điều kiện trọng tõm của diện tớch phần chịu nộn trựng với điểm đặt của lực dọc tớnh toỏn N.

h – Chiều cao tiết diện trong mặt phẳng tỏc dụng mụ men uốn.

e₀ - Độ lệch tõm của lực dọc tớnh toỏn N đối với trọng tõm của tiết diện .

j - Hệ sụ uốn dọc đối với toàn bộ tiết diện , được xỏc định trong mặt phẳng tỏc dụng của mụ men uốn theo bảng 17 và phụ thuộc vào chiều cao tớnh toỏn của cấu kiện l₀ (xem điều 4.2; 4.3)

j_n – Hệ số uốn dọc (theo bảng 1) đối với phần chịu nộn của tiết diện, được xỏc định trong mặt phẳng tỏc dụng của mụ men uốn với độ mảnh l_hn hoặc l_in. Khi biểu đồ mụ men uốn không đổi dấu:

H – Chiều cao thực tế của cấu kiện

h_nvà i_n – Tương ứng là chiều cao và bỏn kớnh quỏn tớnh phần chịu nộn của tiết diện ngang trong mặt phẳng tỏc dụng mụ men uốn.

Đối với tiết diện chữ nhật h_n = h – 2_eo

Đối với tiết diện chữ T (khi e₀ > 0,45y) có thể lấy gần đỳng A_n = 2(y – e₀).b và h_n = 2(y – e₀)

 Trong đó:

y – Khoảng cách từ trọng tõm tiết diện của cấu kiện đến mộp của tiết diện về phớa lệch tõm.

b – Chiều rộng cỏnh hay sườn chịu nộn của tiết diện chữ T tuỳ thuộc vào hướng lệch tõm.

Khi biểu đồ mụ men uốn đổi theo chiều cao cấu kiện (hỡnh 6) tớnh toỏn theo cường độ tiến hành tại  các tiết diện có trị số mụ men uốn lớn nhất. Hệ số uốn dọc j_n được xỏc định phụ thuộc vào độ mảnh:

 Trong đó:

H₁ và H₂ – Chiều cao từng phần tớnh toỏn cấu kiện có mụ men uốn cựng dấu

H_n1, i_n1 và h_n2, i_n2 – Tương ứng là chiều cao và bỏn kớnh quỏn tớnh vựng nộn của cấu kiện tại những tại những tiết diện có mụ men uốn lớn nhất ;

w - Hệ số xỏc định theo bảng 18;

m_d – Hệ số xỏc định theo công thức:

 Trong đó:

N_d – Lực dọc do phần tải  trọng tỏc dụng dài hạn gõy nên

h - Hệ số lấy theo bảng 19

e_0d - Độ lệch tõm của tải trọng tỏc dụng dài hạn

Khi h ³ 30cm hay i ³ 8,7cm hệ số m_d được lấy bằng 1

Bảng 18 – Hệ số w

Bảng 19 – Hệ số h

4.8.  Khi e₀ > 0,7 y ngoài việc tớnh toỏn cấu kiện chịu nộn lệch tõm theo công thức (13), cần phải tiến hành tớnh toỏn theo sự mở rộng khe nứt ở các mạch vữa của khối xây theo chỉ dẫn của điều 5.3.

4.9. Khi tớnh toỏn các tường chịu lực và tường tự chịu lực (xem điều 6.6) có chiều dày nhỏ hơn và bằng 22cm, cần kể đến độ lệch tõm ngẫu nhiờn và phải cộng thờm với độ lệch tõm của lực dọc: Giỏ trị của độ lệch tõm ngẫu nhiờn lấy như sau:

- Đối với tường chịu lực 2cm ;

- Đối với tường tự chịu lực 1cm.

4.10. Giỏ trị lớn nhất của  độ lệch tõm (có xét đến độ lệch tõm ngẫu nhiờn) trong cấu kiện chịu nộn lệch tõm không có cốt thép dọc ở vựng kộo, không được vượt quỏ:

- Đối với tổ hợp tải trọng cơ bản: 0,9y

- Đối với tổ hợp tải trọng đặc biệt: 0,95y

ở các tường có chiều dày nhỏ hơn và bằng 22cm thỡ không được vượt quỏ:

- Đối với tổ hợp cơ bản: 0,8y

- Đối với tổ hợp tải trọng đặc biệt: 0,85y

Khi đú khoảng cách từ điểm đặt của lực đến mộp tiết diện chịu nộn lớn hơn, không được nhỏ hơn 2cm đối với tường và cột hoặc chịu lực.

4.11. Những cấu kiện làm việc chịu nộn lệch tõm, cần được kiểm tra theo nộn đỳng tõm trong mặt phẳng vuụng gúc với mặt phẳng tỏc dụng của mụ men uốn khi chiều rộng b nhỏ hơn chiều cao của tiết diện.

Cấu kiện chịu nộn lệch tõm xiờn

4.12. Tớnh toỏn các cấu kiện chịu nộn lệch tõm xiờn được tiến hành theo công thức(13)  Trong đó:

Diện tớch phần chịu nộn của tiết diện A lấy theo dạng hỡnh chữ nhật, có trọng tõm trựng với điểm đặt lực và hai cạnh giới hạn bởi mộp tiết diện của cấu kiện (hỡnh 7) với:

h₀ =2C_h ; b_n = 2C_b và A_n = 4C_hC_b

 Trong đó:

C_h và C_b là khoảng cách từ điểm đặt lực N đến mộp gần nhất của tiết diện.

Trong trường hợp hỡnh dỏng tiết diện phức tạp, để đơn giản tớnh toỏn cho phộp lấy hỡnh chữ nhật của tiết diện mà không tớnh đến các phần có hỡnh dạng phức tạp, (hỡnh 8).

Các giỏ trị w, j₁ và m_d được xỏc định với 2 trường hợp:

- Theo chiều cao tiết diện h hay bỏn kớnh quỏn tớnh i_h và độ lệch tõm c_h theo phương h.

- Theo chiều cao tiết diện b hay bỏn kớnh quỏn tớnh i_b và độ lệch tõm c_b theo phương b.

Sau khi tớnh toỏn chọn giỏ trị nhỏ nhất trong hai giỏ trị tớnh được theo công thức (13) làm khả năng chịu lực của cấu kiện .

Nếu C_b > 0,7C_b  hay C_h > 0,7C_h thỡ ngoài việc tớnh toỏn theo khả năng chịu lực cũn phải tớnh toỏn theo sự mở rộng khe nứt ở phớa tương ứng theo điều 5.3.

Cấu kiện chịu nộn cục bộ

4.13. Tớnh toỏn tiết diện chịu nộn (ộp) cục bộ khi tải trọng phõn bố trờn một phần diện tớch của tiết diện được tiến hành theo công thức:

 Trong đó:

N_cb – Trị số tải trọng cục bộ

R_cb – Cường độ tớnh toỏn của khối xây chịu nộn (ộp) cục bộ, được xỏc định theo 4.14

A_cb – Diện tớch chịu nộn (ộp) mà tải trọng truyền lờn.

d = 1,5 – 0,5y đối với khối xây bằng gạch và bằng gạch rung, cũng như khối xây bằng khối bờ tụng nặng và nhẹ

d = 1 - Đối với khối xây bằng bờ tụng có lỗ rỗng lớn và bờ tụng tổ ong.

y - Hệ số đầy của biểu đồ áp lực do tải trọng cục bộ gõy ra. Khi áp lực phõn bố đều y = 1 phõn bố hỡnh tam giỏc y = 0,5.

Nếu dưới gối của cấu kiện chịu uốn không yêu cầu đặt bản phõn bố áp lực thỡ cho phộp lấy tớch số y d = 0,75 đối với khối xây bằng vật liệu ghi ở mục 1 và 2 bảng 20 và tớch số y d = 0,5 đối với khối xây bằng vật liệu ghi ở mục 3 của bảng này.

Bảng 20 – Hệ sụ ợ1

4.14. Cường độ tớnh toỏn của khối xây chịu nộn cục bộ R_ct được xỏc định theo công thức:

Đồng thời ợ £ ợ₁

 Trong đó:

A – Diện tớch tớnh toỏn của tiết diện, được xỏc định theo điều 4.16

ợ₁ – Hệ số phụ thuộc vào vật liệu của khối xây và điểm đặt tải trọng, xỏc định theo bảng 20.

Khi tớnh toỏn khối xây có lưới cốt thép chịu nộn (ộp) cục bộ cường độ tớnh toỏn của khối xây R_cb trong công thức (17) là giỏ trị lớn nhất trong hai giỏ trị R_cb xỏc định theo công thức (18) của khối xây không cốt thép hoặc R_cb = với R_ak là cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối có lưới cốt thép, được xỏc định theo công thức (25) hoặc (26).

4.15. Khi các tải trọng cục bộ (phản lực gối tựa của dầm, xà, sàn….) và các tải trọng chớnh (trọng lượng của khối xây trờn tải trọng truyền lờn khối xây đú) tỏc dụng đồng thời, thỡ tớnh toỏn được tiến hành riờng biệt theo tải trọng cục bộ và theo tổng tải trọng cục bộ và chớnh với các giỏ trị ợ₁ thích hợp tra ở bảng 20.

Chú thích: Trong trường hợp, khi mà diện tớch tiết diện chỉ đủ để chịu một mỡnh tải trọng cục bộ, mà không đủ để chịu tổng tải trọng cục bộ và chớnh, cho phộp dựng các biện pháp cấu tạo để trỏnh không cho truyền tải trọng chớnh lờn diện tớch chịu nộn cục bộ (thớ dụ tạo một khoảng rỗng hay đặt tấm đệm bờn trờn đầu dầm, xà hoặc lanh tụ).

4.16. Diện tớch tớnh toỏn của tiết diện A được xỏc định theo nguyờn tắc sau:

a) Khi tải trọng cục bộ tỏc dụng trờn toàn bộ chiều dày của tường, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện gồm cả phần diện tớch 2 bờn kề sỏt với tiết diện của mỗi bờn có chiều dài không lớn hơn bề dày của tường (hỡnh 9a).

b) Khi tải trọng cục bộ tỏc dụng ở mộp tường trờn toàn bộ chiều dày của tường, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện lấy bằng diện tớch nộn cục bộ, cũn khi tớnh với tổng tải trọng cục bộ và chớnh, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện bao gồm cả phần diện tớch kề sỏt với mộp của tải trọng cục bộ có chiều dài không lớn hơn bề dày của tường (hỡnh 9b).

c) Khi tải trọng cục bộ là tải trọng ở những chỗ gối tựa của các đầu xà và dầm, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện của tường có chiều rộng bằng chiều sõu phần gối tựa của xà hoặc dầm và chiều dài không lớn hơn khoảng cách giữa hai nhịp cạnh nhau của dầm (hỡnh 9c). Nếu khoảng cách giữa các dầm lớn hơn hai lần chiều dày tường thỡ chiều dài của phần diện tớch tớnh toỏn của tiết diện lấy bằng tổng số chiều rộng của dầm b_d và hai lần chiều dày của tường h (hỡnh 9c1).

d)Khi tải trọng cục bộ tỏc dụng ở gúc tường, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện lấy bằng diện tớch chịu nộn cục bộ, cũn khi tớnh toỏn với tổng tải trọng cục bộ và chớnh diện tớch tớnh toỏn của tiết diện lấy theo hỡnh 9d trong phạm vi tường đứt nột.

e) Khi tải trọng cục bộ, đặt trờn một phần chiều dài và chiều rộng của tiết diện, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện theo hỡnh 9e. Nếu đặt như vậy nhưng ở gần mộp tường thỡ khi tớnh toỏn với tổng tải trọng cục bộ và chớnh  diện tớch tớnh toỏn lấy không nhỏ hơn diện tớch được xỏc định theo hỡnh 9d khi tải trọng cục bộ đặt ở gúc tường.

g) Khi tải trọng cục bộ đặt hoàn toàn trong phạm vi phần bổ trụ, diện tớch tớnh toỏn lấy bằng diện tớch chịu nộn cục bộ cũn khi tớnh toỏn với tổng tải trọng cục bộ và chớnh diện tớch tớnh toỏn của tiết diện lấy theo hỡnh 9g trong phạm vi đường đứt nột.

h) Khi tải trọng cục bộ đặt ở phần bổ  trụ và một phần tường diện tớch tớnh toỏn được lấy tăng so với diện tớch chịu nộn cục bộ chỉ khi mà hợp lực của tải trọng có điểm đặt trong cỏnh (tường) hoặc nằm trong phạm vi phần sườn (bổ trụ) với độ lệch tõm e₀ > 1/6 L về phớa tường (trong đú L là chiều dài của phần diện tớch chịu nộn cục bộ, e₀ là độ lệch tõm so với trục của tiết diện chịu nộn cục bộ). Trong trường hợp này, diện tớch tớnh toỏn của tiết diện gồm cả phần diện tớch tường ở hai bờn kề sỏt với bổ trụ có chiều rộng C bằng chiều sõu gối tựa lờn khối xây tường và chiều dài về mỗi phớa không lớn hơn chiều dày tường (hỡnh 9h)

i) Nếu tiết diện có hỡnh dạng phức tạp, không được phộp tớnh vào diện tớch tớnh toỏn những phần diện tớch có liờn kết yếu không đủ độ truyền áp lực (phần 1 và 2 trờn hỡnh 9i)

Chú thích: Trong mọi trường hợp, trình bày ở hỡnh 9 diện tớch tớnh toỏn của tiết diện A bao gồm cả diện tớch chịu nộn cục bộ A_cb.

4.17. Khi kết cấu chịu uốn (dầm, xà...) kờ lờn mộp của khối xây mà không có bản kờ hoặc với bản xây có thể xoay cựng với đầu cấu kiện, thỡ chiều sõu phần gối tựa cần được xỏc định theo tớnh toỏn. Khi đú bản kờ chỉ đảm bảo phõn bố tải trọng theo phương vuụng gúc với cấu kiện chịu uốn.

Chỉ dẫn của mục này không áp dụng để tớnh gối các tường treo mà cần tiến hành theo chỉ dẫn của điều 4.13.

Chú thích: Những yêu cầu về cấu tạo các phần khối xây chịu tải trọng cục bộ xem chỉ dẫn ở mục 6. 35 – 6.38.

Cấu kiện chịu uốn

4.18. Tớnh toỏn cấu kiện chịu uốn không có cốt thép được tiến hành theo công thức:

 Trong đó:

M – Mụ men uốn tớnh toỏn

W- Mụ men chống uốn của tiết diện khối xây khi khối xây làm việc ở giai đoạn đàn hồi .

R_ku – Cường độ tớnh toỏn của khối xây chịu kộo khi uốn theo tiết diện giằng (bảng 9, 10 và 11).

Tớnh toỏn cấu kiện chịu uốn không có cốt thép với lực cắt Q được tiến hành theo công thức :

Trong đú :

R_kc- Cường độ tớnh toỏn chịu ứng suất kộo chớnh khi uốn của khối xây lấy theo bảng 9, 10 và 11.

b – Chiều rộng của tiết diện .

Z – Cỏnh tay đũn của nội ngẫu lực, đối với tiết diện chữ nhật Z = 2/3h

Chú thích: Không cho phộp thiết kế các cấu kiện của kết cấu gạch đỏ làm việc chịu uốn theo tiết diện không giằng.

Cấu kiện chịu uốn đỳng tõm

4.19. Tớnh toỏn các cấu kiện của kết cấu gạch đỏ không có cốt thép theo cường độ chịu kộo đỳng tõm được tiến hành theo công thức:

 Trong đó:

N – Lực dọc trục tớnh toỏn khi kộo.

R_k – Cường độ chịu kộo tớnh toỏn của khối xây lấy theo bảng 9, 10 và 11 theo tiết diện có giằng.

A_nt – Diện tớch tiết diện chịu kộo của khối xây đó trừ phần giảm yếu (diện tớch thu hẹp)

Chú thích; Không cho phộp thiết kế của cấu kiện của kết cấu gạch đỏ làm việc chịu kộo dọc trục theo tiết diện không giằng.

Cấu kiện chịu cắt

4.20. Tớnh toỏn khối xây không có cốt thép chịu cắt theo mạch vữa ngang không giằng và đối với khối xây đỏ hộc (theo mạch vữa có giằng) được tiến hành theo công thức sau:

Trong đú :

R_c – Cường độ chịu cắt tớnh toỏn (xem bảng 9)

m - Hệ số ma sỏt theo mạch của khối xây, lấy bằng 0,7 cho khối xây bằng gạch và đỏ có hỡnh đều đặn.

s₀ – ứng suất nộn trung bỡnh khi tải trọng nhỏ nhất được xỏc định với hệ số vượt tải 0,9.

n – Hệ số lấy bằng 1 với khối xây bằng đỏ và gạch đặc, lấy bằng 0,5 đối với khối xây bằng gạch rỗng và đỏ có các khe rỗng thẳng đứng, cũng như đối với khối xây bằng đỏ hộc.

A – Diện tớch tớnh toỏn của tiết diện .

Tớnh toỏn khối xây chịu cắt theo tiết diện có giằng (theo gạch hay đỏ) cũng được tiến hành theo công thức (23) nhưng không kể đến ảnh hưởng của ứng suất nộn (bỏ số hạng thứ 2 của công thức 23). Cường độ tớnh toỏn của khối xây lấy theo bảng 10.

Khi chịu nộn lệch tõm với độ lệch tõm vượt ra khỏi giới hạn của lừi tiết diện (đối với tiết diện chữ nhật e₀ >0,17h) diện tớch tớnh toỏn của tiết diện chỉ là diện tớch vựng nộn của tiết diện A_n.

Kết cấu gạch đỏ có cốt thép – Cấu kiện dựng lưới cắt ngang

4.21. Tớnh toỏn các cấu kiện có cốt thép lưới (hỡnh 10) chịu nộn đỳng tõm theo công thức:

Trong đú :

N – Lực dọc tớnh toỏn

R_tk  £ 2R – Cường độ tớnh toỏn khi nộn đỳng tõm đối với khối xây có cốt thép lưới bằng gạch các loại và bằng gạch gốm có khe rỗng thẳng đứng được xỏc định theo công thức:

Khi mỏc vữa nhỏ hơn 25 (kiểm tra cường độ của khối xây trong quỏ trình thi công)

R_tk được xỏc định bởi công thức:

R₁ – Cường độ tớnh toỏn về nộn của khối xây không có cốt thép ở tuổi đang xét của vữa.

R₂₅ – Cường độ tớnh toỏn của khối xây khi mỏc vữa là 25

- Hàm lượng cốt thép theo thể tớch, đối với lưới ụ vuụng bằng thép thanh có tiết diện A_tt, kớch thước mắt lưới theo chiều cao bằng S, cạnh ụ vuụng là C thỡ:

V_t và V_k – thể tớch của cốt thép và khối xây

m_d – Hệ số xỏc định theo công thức 16

j - Hệ số uốn dọc, xỏc định theo bảng 17 với l_h hay l_i đặc trưng đàn hồi của khối xây có cốt thép lưới a_t tớnh theo công thức (6)

Chú thích:

1. Hàm lượng thép của khối xây đặt cốt thép lưới khi chịu nộn đỳng tõm không vượt quỏ trị số xỏc định theo công thức:

2. Những cấu kiện đặt cốt thép lưới phải dựng vữa mỏc không nhỏ hơn 50 khi chiều cao mỗi hàng xây không lớn hơn 150mm.

Tớnh toỏn các cấu kiện chịu nộn lệch tõm có cốt thép lưới khi độ lệch tõm nhoe không vượt qua giới hạn lừi tiết diện (đối với tiết diện chữ nhật e₀  £ 0,17b) theo công thức:

Hoặc:    

cho tiết diện chữ nhật

 Trong đó:

R_tku £ 2R – Cường độ tớnh toỏn của khối xây có cốt thép lưới khi chịu nộn lệch tõm, được xỏc định theo công thức (29) khi mỏc vữa lớn hơn hoặc bằng 50.

Cũn khi mỏc vữa nhỏ hơn 25 (kiểm tra cường độ khối xây trong quỏ trình thi công được xỏc định theo công thức:

Gúc Ký hiệu cũn lại xem giải thích ở các điều 4.1 và 4.7

Chú thích:

1. Khi độ lệch tõm vượt ra ngoài giới hạn lừi tiết diện (tiết diện chữ nhật e₀ > 0,17h) cũng như khi l_h > 15 hoặc l_t > 53 không nên dựng cốt thép lưới.

2. Hàm lượng thép của khối xây đặt cốt thép lưới khi chịu nộn lệch tõm không được vượt quỏ trị số xỏc định theo công thức:

Cấu kiện dựng cốt thép dọc

4.23. Tớnh toỏn cấu kiện gạch đỏ có cốt thép dọc chịu nộn đỳng tõm theo công thức:

 Trong đó:

A_tn  – Diện tớch cốt thép dọc

R_t^’ – Cường độ tớnh toỏn của cốt thép dọc chịu nộn lấy theo điều 3.9. Cũn các Ký hiệu khác xem điều 4.1

4.24. Tớnh toỏn cấu kiện tiết diện hỡnh chữ nhật có cốt thép dọc chịu nộn lệch tõm khi độ lệch nhỏ (x > 0,55h₀) theo công thức:

Nếu khi độ lệch tõm không vượt ra ngoài giới hạn lừi tiết diện (tiết diện chữ nhật e₀ < 0,17b) cần phải kiểm tra theo điều kiện sau:

Trong các công thức trờn:

b – Chiều rộng tiết diện hỡnh chữ nhật.

x – Chiều cao miền chịu nộn của khối xây được xỏc định từ phương trình (35)

a và a^, - Tương ứng là khoảng cách từ trọng tõm cốt thép A_t và A^'_t  đến mộp ngoài của tiết diện gần nhất.

h – Chiều cao của tiết diện hỡnh chữ nhật

h_o = h – a và h₀^' = h – a^, chiều cao tớnh toỏn của tiết diện

A_t – Diện tớch cốt thép dọc nằm ở miền chịu kộo hoặc chịu nộn ớt hơn

A_t^, - Diện tớch cốt thép dọc nằm ở miền chịu nộn.

R_t^, - Cường độ tớnh toỏn của cốt thép dọc chịu nộn lấy theo điều 3.9

e và e' – Tương ứng là khoảng cách từ điểm đặt lực N đến trọng tõm cốt thép A_t và A_t^,

Các Ký hiệu xem điều 4.1

4.25. Tớnh toỏn cấu kiện tiết diện chữ nhật có cốt thép dọc chịu nộn lệch tõm lớn (x £ 0,55h₀) theo công thức:

Trong đú vị trớ trục trung hoà xỏc định theo công thức:

R_t – Cường độ tớnh toỏn của cốt thép dọc chịu kộo lấy theo điều 3.9

Chú thích:

1. Trong công thức (35) lấy dấu cộng nếu lực dọc đặt ở ngoài phạm vi khoảng cách giữa trọng tõm cốt thép A_t và A'_t trường hợp ngược lại lấy dấu trừ.

2. Chiều cao miền chịu nộn x phải lớn hơn hoặc bằng 2a^,

4.26. Tớnh toỏn cấu kiện tiết diện chữ nhật có cốt thép chịu uốn theo công thức:

a) Khi đặt cốt đơn:

Trong đú vị trớ trục trung hoà được xỏc định từ phương trình:

b) Khi đặt cốt thép kộp

Vị trớ trục trung hoà được xỏc định từ phương trình:

Chiều cao miền chịu nộn của khối xây trong mọi trường hợp phải thoả món điều kiện:

4.27. Tớnh toỏn với lực cắt trong các cấu kiện chịu uốn được tiến hành theo công thức:

Với tiết diện chữ nhật:

Các Ký hiệu khác xem điều 4.18 và 4.24.

Chú thích: Trong trường hợp, cường độ khối xây không đủ chịu lực cắt nhất thiết phải cấu tạo và tớnh toỏn cốt dai một cách tương tự tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bờ tụng cốt thép.

4.28. Tớnh toỏn cấu kiện của khối xây đặt cốt thép dọc chịu kộo đỳng tõm được tiến hành theo công thức:

Kết cấu gạch đỏ được gia cố bằng bờ tụng cốt thép

(kết cấu hỗn hợp) và đai kết cấu hỗn hợp

4.29. Tớnh toỏn các cấu kiện chịu nộn đỳng tõm của kết cấu hỗn hợp (hỡnh 11) theo công thức:

 Trong đó:

R – Cường độ chịu nộn tớnh toỏn của khối xây ;

R_b, R_t^, -Tương ứng là cường độ chịu nộn tớnh toỏn của bờ tụng và của cốt thép dọc (lấy theo tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bờ tụng cốt thép)

A_kx, A_b, A_t^, -Tương ứng là diện tớch tiết diện của khối xây, của bờ tụngvà của cốt thép chịu nộn.

m_d – Hệ số xét đến ảnh hưởng của tải trọng tỏc dụng dài hạn (xem điều 4.1)

j_hh – Hệ số uốn dọc của kết cấu hỗn hợp, xỏc định theo bảng 17 với đặc trưng đàn hồi của kết cấu hỗn hợp:

E_0hh – Mụ đun đàn hồi tớnh đổi của kết cấu hỗn hợp

R_hh – Là cường độ tiêu chuẩn tớnh đổi của vật liệu hỗn hợp

Trong các công thức (46) và (47):

E₀ và E_b –Tương ứng là mụ đun đàn hồi của khối xây và bờ tụng.

I_{khối xây} và I_b – Tương ứng là mụ men quỏn tớnh của tiết diện khối xây và bờ tụng đối với trọng tõm hỡnh học của tiết diện .

R_tb – Cường độ chịu nộn trung bỡnh của khối xây (xem điều 3.10)

R_bc – Cường độ chịu nộn tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bờ tụng cốt thép.

Chú thích:

1. Đối với kết cấu hỗn hợp được phộp dựng bờ tụng mỏc M100 đến M200.

2. Số lượng cốt thép chịu nộn tớnh trong tớnh toỏn không được dưới 0,2%.

4.30. Tớnh toỏn các cấu kiện chịu nộn lệch tõm của kết cấu hỗn hợp khi độ lệch tõm nhỏ (S_hh ³ 0,8 S_0h ) theo công thức

Nếu lực H đặt giữa trọng tõm cốt thép A_s và A_t^, thỡ cần phải kiểm tra bổ sung theo điều kiện sau:

Trong công thức trờn:

S_b – Mụ men tĩnh của diện tớch tiết diện hỗn hợp đối với trọng tõm cốt thép A_t.

- Mụ men tĩnh của diện tớch phần chịu nộn của tiết diện hỗn hợp đối với trọng tõm cốt thép A_t

S_kn , S_bn  - Mụ men tĩnh của diện tớch phần chịu nộn của tiết diện khối xây bờ tụng đối với trọng tõm cốt thép A_t

S_kx, S_b và S_t – Mụ mem tĩnh của diện tớch tiết diện khối xây bờ tụng và cốt thép A_t^, đối với trọng tõm cốt thép A_t

S'_kx , S'_b , S'_t – Mụ men tĩnh của diện tớch tiết diện khối xây bờ tụng và cốt thép A_t đối với trọng tõm cốt thép A^,_t

e và e' - Khoảng cách từ điểm đặt lực N đến trọng tõm cốt thép A_t và A^,_t

Vị trớ trục trung hoà được xỏc định từ phương trình (51)

4.31. Tớnh toỏn cấu kiện chịu nộn lệch tõm của kết cấu hỗn hợp có bố trớ bờ tụng ở mặt ngoài khối xây (hỡnh 11b, 11c) khi độ lệch tõm lớn (S_hh £ 0,8 S_ch) theo công thức:

Trong đú trục trung hũa được xỏc định từ phương trình

Trong các công thức trờn :

A_kn , A_bn – Diện tớch miền chịu nộn của khối xây và bờ tụng

S_knn và S_bnn – Mụ men tĩnh của miền chịu nộn của  khối xây và bờ tụng đối với điểm đặt lực N

R_t – Cường độ chịu kộo của cốt thép dọc (lấy theo tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bờ tụng cốt thép)

Các Ký hiệu khác xem điều 4.29 và 4.30

Chú thích:

1. Trong công thức (51) lấy dấu cộng nếu lực dọc đặt ở ngoài phạm vi khoảng cách giữa trọng tõm cốt thép A_t và A^,_t , trường hợp ngược lại lấy dấu trừ.

2. Với kết cấu hỗn hợp có bố trớ bờ tụng ở bờn trong khối xây, tớnh toỏn cấu kiện chịu nộn lệch tõm với độ lệch tõm lớn được tiến hành theo các công thức (50)và (51) nhưng thay hệ số 1,25 của R_n bằng 1

4.32. Tớnh toỏn các cấu kiện chịu uốn của kết cấu hỗn hợp theo công thức:

Trong đú vị trớ trục trung hoà được xỏc định theo phương trình

 Trong đó:

Z – Cỏnh tay đũn của nội ngẫu lực bằng khoảng cách từ điểm đặt của hợp lực

1,05 RA_kn và R_bA_bn  tới trọng tõm cốt thép A_t.

S_hn và S_bh - Được xỏc định theo chỉ dẫn của điều 4.30

4.33. Tớnh toỏn với lực cắt trong các cấu kiện chịu uốn của các kết cấu hỗn hợp theo chỉ dẫn của điều 4.27.

4.34. Tớnh toỏn các cấu kiện của kết cấu hỗn hợp khi chịu kộo đỳng tõm được tiến hành theo chỉ dẫn của điều 4.28.

Kết cấu được gia cố bằng đai

4.35. Tớnh toỏn các cấu kiện xây gạch, được gia cố bằng cácvũng đai (hỡnh 12) khi chịu nộn đỳng tõm theo các công thức:

a) Khi vũng đai bằng thép:

b) Khi vũng đai bằng bờ tụng cốt thép:

c) Khi vũng đai bằng vữa cốt thép:

Trong các công thức trờn:

m_đ – Hệ số xét đến ảnh hưởng của tải trọng tỏc động dài hạn ( xem điều 4.1)

j -   Hệ số uốn dọc, xỏc định theo bảng 17 (khi xỏc định trị số được lấy như đối với khối xây thụng thường, không được gia cố)

g_kx –  Hệ số điều kiện làm việc của khối xây, khi khối xây không bị hư hại g_kx=1, cũn khi khối xây bị phỏ huỷ phần nhỏ, có rạn nứt g_kx được xỏc định theo thực tế hiện trường.

g_b –   Hệ số điều kiện làm việc của bờ tụng, khi tải trọng truyền vào vũng đai từ hai phớa ( từ dưới lờn hoặc từ trờn xuống) lấy g_b = 1. Khi tải trọng truyền vào vũng đai từ một phớa (từ dưới lờn hoặc từ trờn xuống) lấy g_b = 0,7 , cũn khi tải trọng không trực tiếp truyền vào vũng đai lấy g_b = 0,35

A_kx -  Diện tớch khối xây

A_b -   Diện tớch tiết diện bờ tụng vũng đai nằm giữa các cốt đai và khối xây (không kể lớp bờ tụng bảo vệ) .

A^,_t -  Diện tớch tiết diện cốt thép dọc (có thể là thép gúc) của vũng đai đặt trong vữa

u_t -   Hàm lượng cốt thép ; khi tỉ lệ các cạnh không lớn hơn 2,5 xỏc định theo công thức:

 Trong đó:

A_td – Diện tớch cốt đai hoặc bản ngang

a và b – Các cạnh tiết diện của cấu kiện được gia cố (hỡnh 12)

s – Khoảng cách giữa các cốt đai (S £ 15cm) hoặc khoảng cách giữa các trục của các bản ngang (a ³ s £ b) , nhưng không lớn hơn 50cm)

R, R_b và R^,_t  - xem điều 4.29.

5. Tớnh toỏn các cấu kiện kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ cốt thép theo trạng thỏi giới hạn thứ hai

(Theo hỡnh thành và mở rộng khe nứt theo biến dạng)

5.1. Cần phải tớnh toỏn theo sự hỡnh thành và mở rộng khe nứt (mạch của khối xây) và theo biến dạng cho các trường hợp sau:

a) Cấu kiện gạch đỏ không có cốt thép chịu nộn lệch tõm e₀ > 0,7y.

b) Cấu kiện hỗn hợp làm bởi các vật liệu có độ biến dạng khác nhau (mụ đun đàn hồi, từ biến, độ co ngút) hoặc có sự chờnh lệch khỏ lớn về ứng suất trong các cấu kiện đú.

c) Tường từ chịu lực, liờn kết với các khung nhà và chịu uốn ngang, nếu khả năng chịu lực của tường không đủ để chịu tải độc lập (không kể đến khả năng chịu tải của khung).

d) Tường lắp khung bị uốn vờnh trong mặt phẳng tường.

e) Cấu kiện chịu uốn, chịu nộn lệch tõm và chịu kộo có cốt thép dọc làm việc trong mụi trường xõm thực có hại cho cốt thép.

g) Các bể chứa đặt cốt thép dọc, khi có yêu cầu các lớp trỏt và các tấm ốp của kết cấu không thấm nước.

h) Các cấu kiện khác của nhà và công trình không cho phộp xuất hiện khe nứt hoặc là phải hạn chế sự mở rộng khe nứt theo điều kiện sử dụng.

5.2. Tớnh toỏn kết cấu gạch đỏ và gạch đỏ có cốt thép theo trạng thỏi giới hạn thứ hai cần tiến hành với tải trọng tiêu chuẩn của tổ hợp cơ bản. Riờng khi tớnh toỏn cấu kiện chịu nộn lệch tõm không có cốt thép theo sự mở rộng khe nứt với e₀ > 0,7y (xem điều 5.3) cần tiến hành với tải trọng tớnh toỏn .

5.3. Tớnh toỏn theo sự mở rộng khe nứt (mạch khối xây) của cấu kiện gạch đỏ chịu nộn lệch tõm không có cốt thép khi e₀ > 0,7y phải dựa trờn các giả thiết sau:

a) Khi tớnh toỏn xem biểu đồ ứng suất là đường thẳng như đối với vật liệu đàn hồi

b) Khi tớnh toỏn được tiến hành theo ứng suất kộo quy ước (ở các mộp ngoài cựng) đặc trưng cho độ mở rộng khe nứt ở vựng kộo

 Trong đó:

I – Mụ men quỏn tớnh của tiết diện trong mặt phẳng tỏc dụng của mụ men uốn.

y – Khoảng cách từ trọng tõm tiết diện đến mộp chịu nộn lớn hơn.

R_ku – Cường độ tớnh toỏn của khối xây chịu kộo khi uốn theo tiết diện không giằng (xem bảng 9)

g_n  - Hệ số điều kiện làm việc của khối xây khi tớnh toỏn theo sự mở rộng khe nứt, lấy theo bảng 21.

Những Ký hiệu cũn lại xem điều 4.7

Bảng 21 – Hệ số điều kiện làm việc của khối xây khi tớnh toỏn

theo sự mở rộng khe nứt

5.4. Những kết cấu, mà trong quỏ trình sử dụng không cho phộp xuất hiện khe nứt ở lớp vữa hay các lớp phủ ngoài khác, cần phải kiểm tra theo điều kiện biến dạng của bề mặt chịu kộo.

Đối với khối xây không có cốt thép, các biến dạng này được xỏc định với tải trọng tiêu chuẩn sẽ đặt vào khối xây sau khi trỏt vữa hoặc các lớp phủ ngoài khác theo công thức (60) đến (63), và không được lớn hơn trị số biến dạng tương đối giới hạn e_gh  cho ở bảng 22.

Bảng 22 – Biến dạng tương đối e_gh dựng để kiểm tra biến dạng

trờn bề mặt chịu kộo của khối xây

5.5. Tớnh toỏn theo biến dạng trờn bề mặt chịu kộo của khối xây không cốt thép, cần tiến hành theo các công thức sau:

Chịu kộo dọc trục:

Chịu uốn :

Chịu nộn lệch tõm:

Chịu kộo lệch tõm:

Trong các công thức (62) đến (63)

N và M – Lực dọc và mụ men do tải trọng tiêu chuẩn tỏc dụng sau khi đó trỏt vữa hay đặt các tấm ốp lờn bề mặt của khối xây .

e_gh – biến dạng tương đối giới hạn lấy theo bảng 22

(h – y) – khoảng cách từ trọng tõm tiết diện khối xây đến mặt chịu kộo xa nhất của lớp phủ ngoài

I – mụ men quỏn tớnh của tiết diện

E – mụ đun biến dạng của khối xây, xỏc định theo công thức (8)

6. Những chỉ dẫn thiết kế

Những chỉ dẫn chung

6.1. Cần phải kiểm tra cường độ của tường, cột, mỏi đua và những cấu kiện khác trong giai đoạn thi công và giai đoạn sử dụng. Trong giai đoạn thi công, các cấu kiện của sàn như dầm, bảng, panen v.v… tuỳ theo tiến độ xây lắp, có thể phải tựa trờn khối xây mới xây xong.

6.2. Các cấu kiện có kớch thước lớn (như panen tường, khối xây lớn v.v… ) phải được kiểm tra bằng tớnh toỏn trong giai đoạn chế tạo, vận chuyển và dựng lắp. Trọng lượng bản thõn của cấu kiện lắp ghộp được tớnhvới hệ số động lực lấy bằng 1,8 khi vận chuyển và bằng 1,5 khi nõng cẩu, lắp ghộp; khi đó kể đến hệ số động lực thỡ không kể đến hệ số vượt tải  nữa.

6.3. Yêu cầu tối thiểu về liờn kết trong khối xây đặc bằng gạch hoặc đỏ có hỡnh dạng vuụng vắn (ngoại trừ panen gạch rung) như sau:

a) Đối với khối xây bằng gạch có chiều dày đến 65mm – một hàng gạch ngang cho sỏu hàng gạch dọc; cũn đối với khối xây bằng gạch rỗng có chiều dày đến 65mm – một hàng gạch ngang cho bốn hàng gạch dọc.

b) Đối với khối xây bằng đỏ có chiều cao một lớp từ 200mm trở xuống (một hàng ngang cho ba hàng dọc).

6.4. Cần phải chống ẩm cho tường và cột. Nước mao dẫn có thể thấm vào tường từ phớa mỏng hoặc vỉa hố do vậy lớp cách nước phải nằm trờn vỉa hố hoặc nằm trờn mặt bề múng. Lớp cách nước cũng phải đặt ở phớa dưới nền tầng hầm.

Đối với bậu cửa, tường chắn mỏi hoặc những bộ phận khối xây nhụ ra phải chịu tỏc động của nước mưa thỡ phải có lớp bảo vệ bằng vữa xi măng hoặc tụn lỏ. Các bộ phận nhụ ra này cần có độ dốc thích hợp để thoỏt nước.

6.5. Khối xây không có cốt thép được chia ra bốn nhúm tuỳ theo loại khối xây và cường độ của gạch, cường độ của vữa (xem bảng 23)

Bảng 23

6.6. Tường gạch được chia ra:

Tường chịu lực, chịu trọng lượng bản thõn, giú cũng như tải trọng truyền từ sàn, mỏi, cầu trục v. v …

Trong những nhà có tường ngoài chịu lực và không chịu lực, tải trọng sàn , mỏi, v.v… được truyền vào khung hoặc các tường ngang của nhà.