Công văn 544/BNN-TCTS về các giải pháp chống khai thác IUU

Kính gửi: Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển

Sau hơn 03 năm triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), gỡ “Thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC) đối với sản phẩm hải sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Châu Âu. Các Bộ, Ban, Ngành và 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển đã chú trọng công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai các giải pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư, của Thủ tướng Chính phủ, của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Nhiệm vụ chống khai thác IUU nói chung và kết quả thực hiện tại một số địa phương nói riêng đã có những chuyển biến tích cực, bước đầu được phía EC ghi nhận và đánh giá có nhiều tiến bộ.

Qua kết quả kiểm tra thực tế trong năm 2020 tại các địa phương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá cao các tỉnh như Quảng Bình, Bình Định, Bình Thuận, Kiên Giang, Cà Mau... bước đầu đã tổ chức triển khai công tác chống khai thác IUU tương đối tốt. Các địa phương còn lại, đặc biệt là tại các tỉnh Quảng Ninh, Nam Định, Thái Bình, Quảng Trị, Bạc Liêu, Trà Vinh...chưa có nhiều chuyển biến. Đánh giá tổng thể công tác triển khai thực hiện các nội dung khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, tổ chức triển khai Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, đặc biệt là các quy định liên quan chống khai thác IUU vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu như: (i) Chưa hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo lộ trình quy định; (ii) Công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản còn chưa đồng bộ, độ tin cậy chưa cao; (iii) Thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi khai thác IUU, đặc biệt là hành vi vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài còn hạn chế; (iv) Cơ sở hạ tầng nghề cá, nguồn nhân lực, kinh phí còn hạn chế, chưa đảm bảo phục vụ cho công tác chống khai thác IUU, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác còn hạn chế; (v) Tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển các nước trong khu vực vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp, tiếp tục tập trung tại các tỉnh Bình Định, Bà Rịa Vũng Tàu, Bến Tre, Cà Mau, đặc biệt là Kiên Giang chưa có nhiều chuyển biến, phía EC khẳng định nếu Việt Nam không chấm dứt tình trạng này sẽ không gỡ được “Thẻ vàng”.

Những tồn tại, hạn chế tại từng địa phương đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn để khắc phục. Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tăng cường, quyết liệt hơn nữa trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo để thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống khai thác IUU tại địa phương, gỡ “Thẻ vàng” của EC; trong đó tập trung thực hiện tốt một số công việc trọng tâm sau:

1. Tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc, có kết quả các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của: Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; tập trung triển khai Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, các quy định liên quan về chống khai thác IUU; khẩn trương khắc phục ngay những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU tại địa phương.

2. Tập trung rà soát, khoanh vùng, lập danh sách các đối tượng, nghề khai thác, các địa bàn trọng điểm tại địa phương... đã vi phạm và có nguy cơ cao vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài để tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình, triển khai đồng bộ các giải pháp về dân vận cơ sở, tuyên truyền, vận động cộng đồng ngư dân và các thành phần có liên quan không thực hiện hành vi vi phạm, đề cao tinh thần ngăn chặn, tố giác các hành vi vi phạm; kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân vì lợi ích kinh tế cá nhân cố tình đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

3. Khẩn trương hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá, tổ chức khai thác, vận hành, sử dụng có hiệu quả để theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển; đặc biệt phối hợp chặt chẽ, kịp thời với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong quản lý khối tàu cá có chiều dài từ 24 mét trở lên, kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU.

4. Tổ chức triển khai đúng quy định về công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng đảm bảo theo chuỗi, có sự kiểm tra đối chiếu dữ liệu giữa các bên có liên quan, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNLishbase, hệ thống giám sát hành trình tàu cá phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định.

5. Cùng với các Bộ, Ban, Ngành có liên quan tăng cường công tác thông tin, truyền thông các quy định pháp luật về chống khai thác IUU đảm bảo kịp thời, cập nhật đầy đủ để cộng đồng ngư dân ven biển và các thành phần có liên quan nắm, tuân thủ thực hiện; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi khai thác IUU theo quy định tại Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

6. Rà soát, bố trí đủ nguồn nhân lực về số lượng, chuyên môn, nghiệp vụ; bố trí kinh phí, đảm bảo cơ sở hạ tầng nghề cá, trang thiết bị tại các cơ quan, đơn vị có liên quan phục vụ cho công tác chống khai thác IUU; thường xuyên đào tạo, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

7. Chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần, trách nhiệm.

8. Chuẩn bị tốt kế hoạch, kịch bản, nội dung tiếp và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC sang Việt Nam năm 2021 để tiếp tục kiểm tra tình hình thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, nếu địa phương nào không khắc phục được những tồn tại, hạn chế, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ “Thẻ vàng” thì phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển quan tâm, chỉ đạo thực hiện./.