Trả lời:
Căn cứ khoản 1 Điều 471 Bộ luật Dân sự 2015 (sau đây gọi chung là BLDS) có quy định:
“1. Họ, hụi, biêu, phường (sau đây gọi chung là họ) là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên.”
Theo BLDS, hụi, họ, biêu, phường là một trong các hình thức vay tài sản, do đó giữa mẹ bạn và chủ họ phát sinh quan hệ dân sự đó là vay tài sản.
Căn cứ vào khoản 3 Điều 15 Nghị định 144/2006/NĐ-CP ngày 27/11/2006 của Chính phủ về họ, hụi, biêu, phường, một trong những nghĩa vụ của chủ họ là: Giao các phần họ cho thành viên được lĩnh họ. Tuy nhiên, theo như bạn trình bày, không những họ không giao tiền mà còn bỏ trốn.
Bên cạnh đó, căn cứ Điều 7 Nghị định 144/2006/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường:
“Thoả thuận về họ được thể hiện bằng lời nói hoặc bằng văn bản. Văn bản thoả thuận về họ được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia họ có yêu cầu.” Như vậy, thỏa thuận về họ không nhất thiết phải được lập thành văn bản mà có thể được thể hiện thông qua lời nói.
Do đó, căn cứ vào Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017:
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.”
Dựa vào các quy định trên, nếu chủ họ có dấu hiệu trốn tránh trách nhiệm trả lại số tiền đã mượn và số tiền lĩnh họ của bạn bằng cách bỏ trốn khỏi địa phương thì bạn cùng với những gia đình xung quanh có thể trình báo người đó đến cơ quan công an cấp huyện về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Xem thêm: Khi nào được tiêu hủy tang vật vi phạm hành chính
Trên đây là nội dung tư vấn cho câu hỏi cách lấy lại tiền bị mất do chơi hụi dựa trên những thông tin mà luật sư đã nhận được. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn!