Công văn 7012/BVHTTDL-DSVH 2025 về thẩm định Đề án quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang

Kính gửi: Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận được Tờ trình số 392/TTr-UBND ngày 03/12/2025 của Uỷ ban nhân dân tỉnh An Giang về việc thẩm định Đề án “Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang, giai đoạn 2025-2030” (kèm theo hồ sơ). Sau khi nghiên cứu, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có ý kiến như sau:

1. Về tên gọi: Đề nghị điều chỉnh thành Đề án “Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang, giai đoạn 2025-2030” theo quy định tại Nghị định số 215/2025/NĐ-CP ngày 04/8/2025 của Chính phủ quy định các biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, di sản văn hóa dưới nước, di sản văn hóa phi vật thê trong các Danh sách của UNESCO và Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể và chính sách đối với nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể (sau đây gọi là Nghị định số 215/2025/NĐ-CP).

2. Về thành phần hồ sơ: Thành phần hồ sơ đã bảo đảm đầy đủ quy định tại khoản 4 Điều 11 Nghị định số 215/2025/NĐ-CP, bao gồm: Văn bản đề nghị thẩm định số 392/TTr-UBND ngày 03/12/2025 của Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang; Báo cáo số 339/BC-SVHTT ngày 21/11/2025 của Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh An Giang tổng hợp ý kiến góp ý dự thảo Đề án; Báo cáo khái quát về di sản và hiện trạng thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang; Dự thảo Đề án “Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang, giai đoạn 2025-2030” và Biên bản họp lấy ý kiến của chủ thê di sản đối với Đề án.

3. Về nội dung của Dự thảo Đề án, có một số góp ý, cụ thể:

3.1. Về căn cứ pháp lý xây dựng Đề án (Mục II.2)

Đề nghị rà soát kỹ lại các căn cứ pháp lý để xây dựng Đề án do một số căn cứ pháp lý được nêu trong Đề án đã không còn hiệu lực thi hành như:

- Chỉnh sửa lại Căn cứ vào Luật Di sản văn hóa 45/2024/QH15 ngày 23/11/2024 của Quốc Hội (hiện Đề án vẫn đang căn cứ vào Luật Di sản văn hóa 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa năm 2009);

- Lược bỏ Nghị định số 39/2024/NĐ-CP ngày 16/4/2024 của Chính phủ quy định biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong các danh sách của UNESCO và Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (hết hiệu lực từ ngày 17/9/2025);

- Bổ sung Nghị định số 308/2025/NĐ-CP ngày 28/11/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Di sản văn hóa (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/01/2026) và Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO;

- Chỉnh sửa lại Quyết định số 157/QĐ-BVHTTDL ngày 02/02/2023 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia: Tập quán xã hội và tín ngưỡng Nghi lễ Vòng đời của người Chăm Islam ghi danh di sản văn hóa phi vật thể (hiện Đề án đang căn cứ vào Quyết định số 480/QĐ-BVHTTDL ngày 06/3/2023 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; theo đó, nghề dệt thổ cẩm của người Chăm ở xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia).

3.2. Về hiện trạng thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể

Đề án cần tập trung làm rõ thực trạng quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Nghi lễ Vòng đời, trong đó có kết quả đạt được cũng như những tồn tại hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước, xây dựng và thực hiện chính sách (bao gồm các chính sách mới được thông qua và đã có hiệu lực như Luật Di sản văn hóa 2024, Nghị định số 215/2025/NĐ-CP); hoạt động nhận diện; công tác nghiên cứu, tư liệu hóa, gìn giữ tuyên truyền, giáo dục trong hoặc ngoài nhà trường, cơ sở giáo dục cũng như việc phục hồi các khía cạnh khác nhau của di sản.

3.3. Về các vấn đề, yếu tố, nguy cơ tác động tới thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản

Đề nghị bám sát các văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách đang có hiệu lực thi hành để đánh giá đúng các yếu tố, nguy cơ tác động với việc thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản.

3.4. Về phân tích, đánh giá tác động của đề án đến hiện trạng thực hành di sản văn hóa phi vật thể

Nội dung Đề án hiện nay đang đánh giá tác động của việc di sản văn hóa phi vật thể Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam nếu được ghi danh vào Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể, do đó, đề nghị phân tích và đánh giá lại tác động của đề án đến hiện trạng thực hành di sản văn hóa.

3.5. Về đề xuất các biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị

Đề nghị nghiên cứu các nhiệm vụ cụ thể nhằm nhận diện, bảo vệ di sản và bổ sung các biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể bám sát với các biện pháp đã được đề xuất tại Lý lịch di sản văn hóa phi vật thể Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam ở tỉnh An Giang đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2022.

3.6. Về lộ trình thực hiện

- Đề nghị nêu cụ thể từng nhiệm vụ thực hiện trong các giai đoạn của Đề án như: Nghiên cứu, bổ sung tên, nội dung các dự án thành phần (nếu có) theo quy định tại điểm k khoản 3 Điều 10 Nghị định số 215/2025/NĐ-CP.

- Bổ sung nhiệm vụ, giải pháp thực hiện giai đoạn 2028-2030.

- Về phần trách nhiệm của Báo và Phát thanh - Truyền hình An Giang (Mục X) “Xây dựng chuyên trang, chuyên mục và kế hoạch phát sóng giới thiệu về giá trị di sản văn hoá phi vật thể Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam tỉnh An Giang ” xem xét bổ sung vào lộ trình thực hiện Đề án.

4. Về kỹ thuật:

- Đề nghị rà soát các lỗi kỹ thuật trong toàn bộ Đề án (về ngày tháng của Quyết định - trang 43), ngày tháng và tên các Nghị quyết (Nghị quyết số 23- NQ/TW về phát triển văn hóa trong thời kỳ đổi mới - trang 73)...

- Đề nghị chỉnh sửa cụm từ “Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia” thành “Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể” theo quy định của Luật Di sản văn hóa năm 2024.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trân trọng có ý kiến để Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu, hoàn thiện Đề án theo các góp ý, gửi lại Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có ý kiến trước khi phê duyệt Đề án theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa./.