Công văn về việc chấn chỉnh các sai phạm phát hiện sau khi thực hiện Quyết định 88

CÔNG VĂN

CỦA TỔNG CỤC HẢI QUAN SỐ 3488/TCHQ-KTTT NGÀY 31 THÁNG 10 NĂM 1996 VỀ VIỆC CHẤN CHỈNH CÁC SAI PHẠM PHÁT HIỆN SAU KHI THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH 88

Kính gửi: Cục Hải quan các tỉnh, thành phố

Ngày 31/7/1996 Tổng cục Hải quan đã cử 9 đoàn công tác kiểm tra tình hình chống thất thu tại Hải quan các tỉnh, thành phố. Theo báo cáo của các đoàn: tình hình chấp hành các văn bản pháp quy của Nhà nước, các quy định của ngành về kiểm tra hàng hoá và thu thuế XNK còn có nhiều sai sót vi phạm dẫn đến thất thu thuế XNK đặc biệt là các hiện tượng sau:

1. Chấp hành không nghiêm túc các nguyên tắc về kiểm tra hàng hoá XNK: xe hàng chuyển tiếp không được niêm phong, nhân viên áp tải hải quan không đi cùng xe hàng, khi mở công-ten-nơ kiểm tra thấy hàng hoá thực tế không đúng như khai báo nhưng nhân viên kiểm hoá không xử lý ngay mà để hàng tuần sau mới lập biên bản. Có trường hợp kiểm hàng tại kho riêng chủ hàng tự ý dỡ bỏ niêm phong bốc xếp hàng vào kho trước khi nhân viên hải quan đến kiểm hoá nhưng nhân viên kiểm hoá vẫn xác nhận bình thường. Thậm chí hàng đã bốc lên tàu nước ngoài mà hải quan không biết. Thời gian kiểm hoá so với ngày đăng ký tờ khai chạm 20 ngày thậm chí 01 tháng.

2. Trách nhiệm của nhân viên kiểm hoá và chất lượng kiểm hoá chưa cao còn nhiều trường hợp ghi kết luận kiểm hoá chung chung "như chủ hàng đã khai báo". Kết quả kiểm tra cụ thể về đặc điểm chủng loại hàng hoá (có thuế suất cao) mâu thuẫn với mã số hàng hoá (có thuế suất thấp) mà kiểm hoá viên đã áp mã. Kết luận kiểm hoá không đủ căn cứ để tính thuế hoặc mâu thuẫn với các hồ sơ đính kèm; ví dụ: chủ hàng khai báo "xe máy cũ" kiểm hoá viên ghi "số lượng chủng loại như chủ hàng khai báo" nhưng các hồ sơ đính kèm cho thấy đây là một lô xe mới hoàn chỉnh vì toàn bộ xe là một xê ri có số khung số máy liên tục nối tiếp nhau. Có mặt hàng tính thuế dựa trên kết quả kiểm hoá không đúng dẫn đến thất thu hàng tỷ đồng.

3. Khâu tính thuế chưa thật chính xác, có trường hợp đã giải phóng hàng nhưng quên không tính thuế. Thông báo thuế chậm hàng tháng thậm chí vài tháng so với ngày đăng ký tờ khai. Hiện tượng áp sai thuế suất còn diễn ra tương đối nhiều. Với những mặt hàng phức tạp cần phải cân nhắc giữa hai mức thuế suất lẽ ra phải lập tờ trình để xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên thì nhân viên tính thuế lại tự ý áp thuế suất thấp. Khi kết luận kiểm hoá mập mờ nhân viên tính thuế không xác minh lại mà tự ý áp mức thuế suất thấp. Ví dụ: chủ hàng khai báo "phụ tùng máy nước van vòi, tê cút" nhân viên kiểm hoá kết luận "như chủ hàng khai báo" lẽ ra phải yêu cầu nhân viên kiểm hoá xác định rõ trị giá, số lượng của từng loại để tính thuế cho đúng: van vòi thuế suất 30%, tê cút 1% thì nhân viên tính thuế lại tự ý áp thuế suất 1% cho toàn bộ lô hàng (?).

Đặc biện trường hợp mặt hàng sợi ACRYLIC của Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị Lạng Sơn mặc dù đã được Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan có công văn chỉ đạo trực tiếp vẫn cố ý áp sai thuế suất dẫn đến thất thu 5.820.151.000 đồng thuế nhập khẩu.

4. Nghiệp vụ áp giá tính thuế còn có biểu hiện tuỳ tiện vô nguyên tắc, nhân viên nọ duyệt giá cho nhân viên kia; khi có các mặt hàng chưa liệt kê trong biểu giá của Bộ Tài chính nhân viên áp giá không thực hiện các quy định của Bộ Tài chính (1187 TC/TCT) hoặc hướng dẫn của ngành (Quyết định 192 TCHQ/KTTT) mà lại tự ý áp giá theo hợp đồng do chủ hàng khai báo. Cùng một cửa khẩu, một mặt hàng một thời điểm nhưng áp hai mức giá tính thuế khác nhau. Vẫn còn hiện tượng áp giá tính thuế thấp hơn giá chỉ đạo của ngành hoặc biểu giá của Bộ Tài chính dẫn đến thất thu cho ngân sách hàng tỷ đồng. Khâu áp giá tính thuế (nhất là áp giá tính thuế cho các mặt hàng chưa có trong biểu giá tối thiểu của Bộ Tài chính) của Hải quan Lạng Sơn có nhiều biểu hiện yếu kém sai sót cần được chấn chỉnh ngay.

5. Khâu theo dõi nợ thuế còn có nhiều lúng túng nhầm lẫn nợ của đơn vị này ghi sang đơn vị khác dẫn đến phát lệnh cưỡng chế sai, khi chủ hàng có công văn khiếu nại thì lại không trả lời kịp thời. ở nhiều đơn vị công tác theo dõi nợ thuế mời dừng lại ở bước ghi nhận nợ thuế (mà ghi cũng chưa đầy đủ chính xác) chưa thực hiện kiểm tra đối chiếu thường xuyên với đối tượng còn nợ thuế, chưa tạo được mối quan hệ chặt chẽ trực tiếp giữa bộ phận theo dõi nợ thuế của hải quan với các chủ hàng còn nợ thuế. Không ít trường hợp nhân viên theo dõi nợ thuế của hải quan không biết địa chỉ của chủ hàng và chưa một lần đối chiếu công nợ với chủ hàng.

6. Công tác tiếp nhận đăng ký và lưu chuyển tờ khai Hải quan làm chưa tốt vẫn còn trường hợp mở sổ đăng ký tờ khai chung cho hàng mậu dịch và hàng phi mậu dịch. Nhân viên hải quan tự ý sửa chữa phần khai báo của chủ hàng, tờ khai hải quan bị thất lạc...

Những sai sót vi phạm trên đây ảnh hưởng không tốt tới chất lượng công tác và uy tín của ngành hải quan và đó chính là những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến thất thu thuế XNK. Để chấm dứt các hiện tượng sai phạm trên đây Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị tăng cường công tác giáo dục ý thức tự giác chấp hành nghiêm túc mọi văn bản pháp quy của Nhà nước, các quy định của ngành cho mọi cán bộ chiến sĩ trong đơn vị, duy trì công tác kiểm tra nội bộ, mọi trường hợp vi phạm đều được xử lý kịp thời thích đáng, tập trung mọi cố gắng của toàn ngành để hoàn thành tốt nhiệm vụ kế hoạch năm 1996 Nhà nước cho ngành Hải quan.