Quyết định 59/2003/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học chu kỳ III (2003-2007)

QUYẾT ĐỊNH

CỦA BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SỐ 59/2003/QĐ-BGDĐT NGÀY 31 THÁNG 12 NĂM 2003 VỀ VIỆC BAN HÀNH CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
CHU KỲ III (2003-2007)

 

BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

 

Căn cứ Nghị định số 86/2002/NĐ-CP ngày 05/11/2002 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ;

Căn cứ Nghị định số 85/2003/NĐ-CP ngày 18/7/2003 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

Theo đề nghị của Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học,

QUYẾT ĐỊNH:

 

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học chu kỳ III (2003 - 2007).

 

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học chủ trì, phối hợp với Thủ trưởng các đơn vị hữu quan chỉ đạo biên soạn tài liệu bồi dưỡng và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện chương trình này; đồng thời hướng dẫn các Sở Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên có liên quan thực hiện.

 

Điều 3. Các Chánh Văn phòng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ có liên quan, Giám đốc các Sở Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên có trách nhiệm thi hành Quyết định này.

CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC CHU KỲ III (2003 - 2007)

(Ban hành theo Quyết định số 59/2003/QĐ-BGDĐT ngày 31/12/2003
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)

 

I. MỤC TIÊU

 

1. Về kiến thức. Học viên cần biết và hiểu:

* Mục tiêu, kế hoạch, nội dung của chương trình tiểu học mới.

* Nội dung, cấu trúc của sách giáo khoa, sách giáo viên mới và các tài liệu học tập khác, mối liên hệ giữa sách và phương pháp dạy học mới.

* Đặc điểm của dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.

* Các kỹ năng chính mà giáo viên cần có để dạy học có hiệu quả.

* Sử dụng các thiết bị dạy học một cách hợp lý và có hiệu quả. Cách làm một số thiết bị dạy học đơn giản.

* Cách đánh giá học sinh. Cách tự đánh giá bản thân và điều chỉnh hoạt động giáo dục của mình.

2. Về kỹ năng. Học viên cần có khả năng:

* Vận dụng kiến thức đã đạt được để lập kế hoạch và tiến hành dạy học theo chương trình tiểu học và sách giáo khoa mới.

* Sử dụng sách giáo khoa và sách giáo viên một cách có hiệu quả để dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.

* Đánh giá những điều học sinh đã học được và theo dõi tiến bộ, phát triển của các em.

* Tự đánh giá bản thân và điều chỉnh hoạt động dạy học và giáo dục của mình để đạt hiệu quả.

 

II. KHUNG CHƯƠNG TRÌNH

 

 

III. CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT

 

Bài số 1

 

GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN
CHU KỲ III (2003 - 2007)

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Mục tiêu của chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học, chu kỳ 2003 - 2007

* Yêu cầu về kiến thức và kỹ năng đối với người học

* Nhiệm vụ của học viên

Học viên có khả năng:

* Tự học, tự bồi dưỡng theo tài liệu hướng dẫn

* Tự đánh giá được kết quả học tập.

Nội dung

1. Chương trình bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ 2003 - 2007

Thông tin:

Giới thiệu mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng thường xuyên

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm hoặc tự suy ngẫm về các nội dung sau: (1) Những điểm mới của chương trình bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ 2003 - 2007 so với chu kỳ trước. (2) Những bài nào giúp học viên tiếp cận được với nội dung và phương pháp dạy học ở tiểu học theo chương trình tiểu học mới? (3) Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện chương trình học tập này?

2. Phương thức học bồi dưỡng thường xuyên. Hệ thống tài liệu và các phương tiện hỗ trợ

Thông tin:

a) Tìm hiểu về hình thức "học từ xa". Các điều kiện và phương tiện hỗ trợ

b) Tự học bồi dưỡng thường xuyên như thế nào

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm hoặc tự suy ngẫm về các vấn đề sau: (1) Làm thế nào để sử dung các tài liệu và phương tiện hỗ trợ phục vụ có hiệu quả cho nhiệm vụ học tập. (2) Phương pháp tự học. (3) Sự hỗ trợ của nhóm chuyên môn, của cán bộ quản lý giáo dục, của giảng viên sư phạm...

3. Đánh giá kết quả học bồi dưỡng thường xuyên

Thông tin:

a) Mục đích đánh giá kết quả học bồi dưỡng thường xuyên.

b) Nội dung đánh giá.

c) Người đánh giá.

d) Cách đánh giá.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau: (1) Mục đích và nội dung đánh giá kết quả học bồi dưỡng thường xuyên. Làm thế nào để có thể tự đánh giá kết quả học tập của mình? (2) Hoạt động của nhóm chuyên môn trong công tác đánh giá như thế nào?

 

Bài số 2

CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC SÁCH GIÁO KHOA VÀ
CÁC TÀI LIỆU DẠY VÀ HỌC

(4 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Mục tiêu, kế hoạch, nội dung của chương trình tiểu học mới.

* Cấu trúc của chương trình tiểu học mới.

* Yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học.

* Sách giáo khoa trong chương trình tiểu học mới.

* Sách giáo viên và các tài liệu tham khảo khác.

Học viên có khả năng

* Xác định được những điểm mới trong chương trình và sách giáo khoa tiểu học.

Nội dung

1. Mục tiêu, kế hoạch, nội dung và cấu trúc của chương trình tiểu học.

Thông tin:

Những điểm mới về mục tiêu, kế hoạch, nội dung và đặc điểm của chương trình tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Trao đổi nhóm: Những điểm mới của chương trình tiểu học?

2. Những yêu cầu đổi mới về phương pháp giáo dục.

Thông tin:

a) Định hướng đổi mới phương pháp giáo dục.

b) Yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Trao đổi nhóm về các nội dung sau:

(1) So sánh phương pháp dạy học hiện nay với những yêu cầu đổi mới.

(2) Nêu kinh nghiệm của bản thân trong việc sử dụng phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.

2. Sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu giảng dạy và học tập chương trình tiểu học

Thông tin:

a) Cấu trúc của sách giáo khoa trong chương trình tiểu học

b) Sách giáo viên, hệ thống tài liệu học tập và giảng dạy theo chương trình tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu, sách giáo khoa, sách giáo viên...

* Thảo luận nhóm về:

(1) Những điểm mới trong cấu trúc sách giáo khoa, sách giáo viên.

(2) Kinh nghiệm bản thân về việc sử dụng hệ thống tài liệu phục vụ cho hoạt động dạy và học có hiệu quả.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 3

TỔNG QUAN VỀ DẠY HỌC PHÁT HUY TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH

(8 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Thế nào là dạy học phát huy tính tích cực của học sinh (DHTC) và tác dụng của nó đối với chất lượng và hiệu quả của dạy học

* Những đặc điểm của DHTC và những hoạt động dạy học tương ứng với những đặc điểm trên.

* Những thay đổi trong vai trò của giáo viên, của học sinh khi DHTC.

Học viên có khả năng

* Lựa chọn và sử dụng hợp lý những hoạt động dạy học cần có khi DHTC.

Nội dung

1. Thế nào là dạy học phát huy tính tích cực của học sinh?

Thông tin:

a) Định nghĩa, đặc điểm

b) Tác dụng của DHTC đến chất lượng và hiệu quả của dạy học.

Hoạt động:

* Suy nghĩ, nhớ lại thực tiễn dạy học đã qua của bản thân. Ghi lại những phương pháp dạy học đã sử dụng (thường xuyên, ít khi, đã biết nhưng chưa bao giờ thực hiện). Từ đó kết luận về cách dạy học của bản thân (những điều đã ghi chép sẽ được sử dụng sau này) .

* Bạn đã từng nghe nói về "phương pháp dạy học tích cực", "dạy học phát huy tính tích cực của học sinh". Bạn hiểu như thế nào về những điều này?

* Bạn hãy cho biết về tác dụng của DHTC đến chất lượng và hiệu quả của dạy học.

2. Những hoạt động khi DHTC

Thông tin:

Những hoạt động được sử dụng khi DHTC&TT

Hoạt động:

* Đưa ra những ví dụ để minh họa cho các hoạt động được ghi trong bài viết.

* Viết thu hoạch về các hoạt động cần có khi DHTC. Lấy một giáo án trong sách hướng dẫn giáo viên tiểu học dạy lớp 1 mới để đối chiếu với những yêu cầu của DHTC (có thể thảo luận ở nhóm).

3. Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên và của học sinh khi DHTC

Thông tin:

Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên và của học sinh khi DHTC&TT

Hoạt động:

* Suy nghĩ về sự thay đổi về vai trò của giáo viên và học sinh.

* Lập một bảng gồm hai cột: Cột 1 về dạy học theo cách quen thuộc, cột 2 về DHTC. Mỗi cột có các hàng ghi đặc điểm, vai trò, nhiệm vụ của giáo viên và học sinh, chất lượng và hiệu quả học tập.

* Mỗi học viên đề xuất ý kiến về DHTC đối với một bài học (có thể trao đổi nhóm).

4. Tự kiểm tra

* Trả lời các câu hỏi đủ đánh giá: Thế nào là dạy học phát huy tính tích cực của học sinh? Để DHTC cần tiến hành các hoạt động nào? Những thay đổi trong vai trò, hoạt động của giáo viên của học sinh khi DHTC?

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 4

TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO NHÓM

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Mục đích, tác dụng của hoạt động dạy học theo nhóm.

* Các hình thức hoạt động dạy học theo nhóm.

* Nắm được phương pháp tổ chức, hướng dẫn học sinh làm việc theo nhóm, theo cặp.

Học viên có khả năng:

* Vận dụng hình thức dạy học theo nhóm trong các bài dạy một cách phù hợp, đúng lúc.

* Tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt động học tập theo nhóm (lựa chọn hình thức hoạt động, phân chia nhóm, tổ chức hướng dẫn...).

Nội dung

1. Lợi ích của hoạt động dạy học theo nhóm

Thông tin:

a) Tạo cơ hội cho học sinh nói được suy nghĩ của mình, nghe và hiểu, phân tích được ý kiến của người khác.

b) Tập dượt cho học sinh cách trình bày một vấn đề trước nhóm, trước lớp.

c) Học sinh tiếp nhận kiến thức, kỹ năng một cách chủ động, sâu sắc hơn.

Hoạt động:

* Dự kiến chia nhóm trong một tiết học cụ thể ở tiểu học. Phân tích lợi ích của việc chia nhóm với tiết học đó.

* Thiết kế một tiết học có hoạt động dạy học theo nhóm.

2. Cách chia nhóm

Thông tin:

a) Lựa chọn: Các hình thức chia nhóm phụ thuộc vào nội dung và phương pháp dạy học của mỗi bài học, căn cứ vào đối tượng học sinh, khuôn khổ lớp học...

b) Các hình thức chia: Chia nhóm ngẫu nhiên (chia theo số thứ tự, theo quân bài, theo các biểu tượng khác nhau), chia nhóm theo trình độ, chia nhóm theo sở thích...

Hoạt động:

* Thực hành chia nhóm (các hình thức chia khác nhau).

* Trao đổi, rút kinh nghiệm với đồng nghiệp.

3. Tổ chức làm việc theo nhóm

Thông tin:

Các bước tiến hành chủ yếu như sau:

a) Chuẩn bị nội dung, kế hoạch dạy học.

b) Xác định thời gian hoạt động trong tiết học.

c) Xác định cơ cấu nhóm và cách chia nhóm.

d) Cử nhóm trưởng và thư ký.

e) Giao nhiệm vụ, hướng dẫn hoạt động.

f) Giám sát, hướng dẫn, gợi mở.

g) Hoạt động nhóm.

h) Các nhóm báo cáo kết quả.

i) Tổ chức phân tích, đánh giá, kết luận...

Hoạt động:

* Tổ chức một tiết học có hoạt động dạy học theo nhóm.

* Trao đổi, rút kinh nghiệm cùng đồng nghiệp.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 5

ĐÀM THOẠI, THẢO LUẬN

(2 tiết)

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Tầm quan trọng của đàm thoại và thảo luận

* Các hình thức hoạt động đàm thoại, thảo luận.

* Những đặc điểm của việc nêu câu hỏi và trả lời trong dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.

Học viên có khả năng:

* Lựa chọn các hình thức hoạt động đàm thoại thảo luận, gợi mở thông tin và huy động vốn sống của học sinh.

* Đặt câu hỏi hợp lý và tiếp nhận những câu trả lời của học sinh trong mối quan hệ tương tác, giúp học sinh tự giải quyết vấn đề.

Nội dung

1. Đàm thoại

Thông tin:

Mục đích và tác động của đàm thoại.

Hoạt động:

* Học viên ghi ra giấy những hiểu biết của mình về mục đích, ý nghĩa của "đàm thoại" đối với chất lượng và hiệu quả của dạy học

* Trao đổi nhóm về:

1) Mục đích và tác động của đàm thoại. Các hình thức đàm thoại trong lớp. Tác động của mỗi hình thức.

2) Vì sao đặt câu hỏi lại chiếm một vị trí quan trọng trong đàm thoại/trò chuyện ở lớp học?

3) Liên hệ với thực tiễn tiến hành đàm thoại đã thực hiện ở trong lớp từ trước đến nay: ưu điểm, nhược điểm.

2. Hỏi học sinh

Thông tin:

Hỏi và trả lời (xây dựng câu hỏi, đặt câu hỏi cho học sinh, đáp ứng với câu trả lời)

Hoạt động:

* Trao đổi nhóm về:

1) Tầm quan trọng của việc xây dựng các câu hỏi trước khi lên lớp.

2) Các loại câu hỏi. Tầm quan trọng, ý nghĩa của từng loại câu hỏi trong DHTC&TT.

* Thực hành: Mỗi học viên soạn các câu hỏi cần có để DHTC&TT một bài học ở tiểu học (do học viên tự chọn, có trao đổi ở nhóm).

* Trao đổi ở nhóm về quy trình hỏi - đáp ở lớp khi DHTC&TT:

1) Quy trình giáo viên đưa ra câu hỏi và học sinh trả lời.

2) Những điều cần chú ý khi giáo viên đưa câu hỏi ra trước lớp.

3) Liên hệ với thực tiễn hỏi đáp ở lớp.

* Học viên tự trả lời và ghi tóm tắt trên giấy:

1) Tầm quan trọng của việc người giáo viên đáp ứng một cách đúng đắn và phù hợp những câu trả lời của học sinh.

2) Những điều gì người giáo viên cần chú ý khi đáp ứng những câu trả lời của học sinh. Cho ví dụ.

3. Thảo luận ở lớp và khuyến khích học sinh đặt câu hỏi

Thông tin:

Thảo luận ở lớp và khuyến khích học sinh đặt câu hỏi.

Hoạt động:

* Trao đổi nhóm: Vì sao cần khuyến khích học sinh đặt câu hỏi khi tiến hành trao đổi, thảo luận trên lớp?

* Liên hệ và ghi ra giấy những ưu điểm và nhược điểm khi thực hiện tổ chức thảo luận. Trao đổi với một bạn đồng nghiệp về những điều đã liên hệ.

* Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm và đối chiếu với đáp án ghi ở cuối sách. Viết những thu hoạch chính về kết quả đã thu nhận được.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 6

MÔI TRƯỜNG VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Tác dụng, hiệu quả của việc sử dụng môi trường, thiết bị dạy học ở tiểu học.

* Hình thức và phương pháp sử dụng môi trường, thiết bị dạy học ở tiểu học.

Học viên có khả năng:

* Sử dụng môi trường, thiết bị dạy học vào các môn học cụ thể một cách hiệu quả.

* Biết tự tạo ra môi trường, thiết bị dạy học đơn giản.

Nội dung

1. Vai trò, tác dụng và phương pháp sử dụng môi trường dạy học ở tiểu học

Thông tin:

a) Khái niệm về môi trường trong dạy học.

b) Tác dụng, hiệu quả của việc sử dụng môi trường trong dạy học ở tiểu học.

c) Phương pháp sử dụng môi trường dạy học trong các môn học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm với các câu hỏi nêu trong tài liệu

* Thử ứng dụng một tiết dạy có sử dụng môi trường dạy học.

2. Vai trò, tác dụng và phương pháp sử dụng thiết bị dạy học ở tiểu học

Thông tin:

a) Vai trò, tác dụng của thiết bị dạy học ở tiểu học

b) Phương pháp sử dụng thiết bị dạy học

c) Tự tạo một số thiết bị dạy học đơn giản.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu

* Thử làm một thiết bị dạy học và trình bày cách sử dụng trong một tiết học cụ thể.

3. Thực hành

* Thực hành về sử dụng môi trường dạy học

* Thực hành làm thiết bị dạy học Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 7

LẬP KẾ HOẠCH BÀI HỌC VÀ SỬ DỤNG SÁCH HUỚNG DẪN GIÁO VIÊN

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch bài học và ý nghĩa của việc sử dụng sách hướng dẫn giáo viên

* Quá trình lập kế hoạch bài học

* Cấu trúc của kế hoạch một bài học

Học viên có khả năng.

Lập kế hoạch bài học và sử dụng sách hướng dẫn giáo viên

Nội dung

1. Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch bài học

Thông tin:

Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch bài học.

Hoạt động:

* Hãy ghi ra giấy những điều chủ yếu cần ghi nhớ sau khi đã học các bài "Tổng quan về dạy học phát huy tính tích cực của học sinh", "tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm", "Đàm thoại đặt câu hỏi thảo luận". Trao đổi cùng một bạn đồng nghiệp về những điều đã ghi.

* Trả lời các câu hỏi sau:

1) Việc lập kế hoạch bài học có thật cần thiết không?

2) Trong sách hướng dẫn giáo viên đã có kế hoạch bài học mẫu. Như vậy người giáo viên có cần lập kế hoạch bài học cho lớp mình dạy không?

3) Bạn có quan tâm đến việc lập kế hoạch bài học không?

2. Quá trình lập kế hoạch bài học và cấu trúc kế hoạch một bài học.

Thông tin:

a) Quá trình lập kế hoạch một bài học.

b) Cấu trúc của kế hoạch một bài học và việc xác định các yếu tố của kế hoạch bài học.

c) Đọc hai kế hoạch dạy học của cùng một bài học (soạn theo hai cách khác nhau) do học viên tự chọn và mang theo.

Hoạt động:

* Thảo luận về kế hoạch bài học. Nêu ví dụ thực tiễn và trao đổi kinh nghiệm lập kế hoạch bài học.

3. Sử dụng sách hướng dẫn giáo viên khi lập kế hoạch bài học

Thông tin:

Cách sử dụng sách hướng dẫn giáo viên.

Hoạt động:

* Trả lời vắn tắt vào giấy các câu hỏi sau:

1) Hãy cho biết quá trình lập kế hoạch bài học trước đây của bạn.

2) So sánh với quá trình được trình bày trong thông tin 2a (nêu rõ những ưu điểm của quá trình này và tác dụng của nó đối với chất lượng và hiệu quả của quá trình dạy học).

3) Nên sử dụng sách hướng dẫn giáo viên như thế nào?

* Suy nghĩ và ghi ra giấy cấu trúc của giáo án mà bạn thường làm.

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau đây:

1) Cấu trúc của kế hoạch một bài học được đưa ra trong thông tin 2b có những đặc điểm gì? Khác với cấu trúc của giáo án từng làm ở chỗ nào? Vì sao lại gọi là lập kế hoạch bài học mà không gọi là soạn giáo án?

2) Định nghĩa và tầm quan trọng của mục tiêu bài học. Các loại mục tiêu bài học. Những yêu cầu đối với mục tiêu bài học nói chung, ở tiểu học nói riêng.

3) Mối quan hệ giữa mục tiêu dạy học và nội dung dạy học.

4) Những hoạt động của học sinh và của giáo viên được ghi trong kế hoạch bài học.

5) Cách tổng kết kết quả học tập của học sinh.

* Thảo luận nhóm về:

1) Đặc điểm, ưu điểm, nhược điểm của hai kế hoạch một bài học đã nêu trên.

2) Rút ra kết luận về việc lập kế hoạch một bài học.

3) Tầm quan trọng và ý nghĩa của sách giáo viên.

4) Đối chiếu những yêu cầu và cấu trúc của một kế hoạch bài học (đã trình bày ở trên) với nội dung của hai bài trong sách giáo viên.

4. Thực hành lập kế hoạch bài học.

Hoạt động:

* Mỗi học viên lập kế hoạch một bài học ở tiểu học. Trao đổi nhóm, phân tích về những ưu điểm của kế hoạch.

* Trả lời câu hỏi trắc nghiệm và làm bài tập.

Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 8

ĐÁNH GIÁ DẠY VÀ HỌC

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu:

* Những điểm mới trong công tác đánh giá dạy và học

* Vai trò của đánh giá: một hoạt động quan trọng trong quá trình dạy học

Học viên có khả năng:

* Biết cách đánh giá dạy và học trong các môn học

* Sử dụng kết quả đánh giá vào việc điều chỉnh hoạt động dạy và học.

Nội dung

1. Những điểm mới trong công tác đánh giá dạy và học ở tiểu học.

Thông tin:

a) Mục đích đánh giá.

b) Nội dung đánh giá.

c) Công cụ đánh giá

d) Phân tích kết quả đánh giá.

đ) Sử dụng kết quả đánh giá.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu, tìm những điểm mới trong công tác đánh giá dạy và học.

* Trao đổi thảo luận nhóm.

2. Phương pháp tổ chức đánh giá dạy và học ở tiểu học.

Thông tin:

a) Sử dụng các câu hỏi trắc nghiệm.

b) Sử dụng câu hỏi tự luận.

c) Sử dụng điều tra, phỏng vấn.

d) Quan sát kết quả, sản phẩm học tập.

e) Phương pháp thiết kế bài đánh giá.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thiết kế một số bài đánh giá.

* Trao đổi nhóm về bài thiết kế nói trên.

3. Điều chỉnh hoạt động dạy và học thông qua kết quả đánh giá.

Thông tin:

a) Điều chỉnh hoạt động dạy của giáo viên.

b) Điều chỉnh hoạt động học của học sinh.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 9

DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC
VÀ SÁCH GIÁO KHOA MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Một số biện pháp dạy học môn Tiếng Việt ở tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh (DHTC) như: Sử dụng câu hỏi mở, thảo luận, hoạt động nhóm, trò chơi đồ dùng dạy học....

* Cách đánh giá hoạt động dạy và học trong môn Tiếng Việt.

Học viên có khả năng

* Thiết kế và tổ chức hoạt động dạy học nói trên trong môn Tiếng Việt theo hướng DHTC.

Nội dung

1. Câu hỏi trong dạy học Tiếng Việt

Thông tin:

a) Câu hỏi có vấn đề, bắt buộc học sinh suy nghĩ

b) Cách đặt câu hỏi và sử dụng câu hỏi trong dạy học tiếng Việt ở tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Trao đổi nhóm về các vấn đề sau:

1) Các câu hỏi mở, câu hỏi có vấn đề

2) Cách hỏi và sử dụng câu hỏi phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học tiếng Việt.

3) Kinh nghiệm bản thân về vấn đề này.

* Xây dựng câu hỏi cho một bài học cụ thể.

2. Thảo luận, làm việc theo nhóm trong dạy học tiếng Việt.

Thông tin:

a) Ý nghĩa của thảo luận nhóm trong môn Tiếng Việt. Lựa chọn nội dung và thời điểm thảo luận phù hợp trong bài học.

b) Làm việc theo nhóm trong dạy học tiếng Việt. Phương pháp tổ chức làm việc theo nhóm.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1) Mục đích, yêu cầu và phương pháp tổ chức hoạt động dạy học thảo luận và làm việc theo nhóm trong môn Tiếng Việt

2) Kinh nghiệm bản thân khi sử dụng các hình thức dạy học trên.

* Xây dựng kế hoạch một bài học cụ thể có sử dụng hoạt động thảo luận và làm việc nhóm. Trao đổi rút kinh nghiệm với đồng nghiệp.

2. Sử dụng đồ dùng dạy học trong môn Tiếng Việt

Thông tin:

a) Mục đích, yêu cầu việc sử dụng đồ dùng dạy học trong môn Tiếng Việt. Các loại đồ dùng dạy học môn Tiếng Việt.

b) Sử dụng đồ dùng dạy học theo hướng DHTC

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thiết kế một kế hoạch bài học có sử dụng đồ dùng dạy học theo yêu cầu trên. Thảo luận, trao đổi trong nhóm.

3. Hoạt động trò chơi trong môn Tiếng Việt.

Thông tin:

a) Thế nào là trò chơi học tập. Các hình thức trò chơi học tập.

b) Tác dụng, hiệu quả của trò chơi học tập trong môn Tiếng Việt.

c) Cách tổ chức trò chơi học tập trong môn Tiếng Việt.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Trả lời các câu hỏi nêu trong tài liệu.

* Thực hành thiết kế và tổ chức trò chơi học tập. Thảo luận nhóm.

4. Đánh giá trong dạy học tiếng Việt.

Thông tin:

a) Yêu cầu đánh giá. Các hình thức đánh giá.

b) Sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh việc dạy và học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1) Cách đánh giá và sử dụng kết quả đánh giá trong dạy học tiếng Việt.

2) Kinh nghiệm bản thân trong hoạt động đánh giá.

* Thiết kế giờ học có đánh giá. Trao đổi rút kinh nghiệm cùng đồng nghiệp.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 10

DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH HỢP TRONG MÔN TIẾNG VIỆT

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Thế nào là dạy học tích hợp. Một số dạng tích hợp và những mức độ tích hợp khác nhau.

* Khả năng tích hợp và phát triển kiến thức trên nền tiếng Việt nói chung và tác phẩm văn học nói riêng. Tích hợp trong chương trình và sách giáo khoa tiểu học.

Học viên có khả năng:

* Xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động dạy học tiếng Việt theo hướng tích hợp.

Nội dung

1. Hiểu biết về tích hợp. Tích hợp trong môn Tiếng Việt ở tiểu học

Thông tin:

a) Khái niệm tích hợp trong giáo dục.

b) Khả năng tích hợp trong môn Tiếng Việt. Tích hợp kiến thức, tích hợp kỹ năng trong chương trình và sách giáo khoa Tiếng Việt.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Tìm hiểu thuật ngữ và những vấn đề chung.

* Thảo luận nhóm: Chương trình và sách giáo khoa Tiếng Việt tiểu học đã được xây dựng theo hướng tích hợp. Phân tích và nêu ví dụ cụ thể.

2. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Tiếng Việt theo hướng tích hợp.

Thông tin:

Những vấn đề về phương pháp tiến hành bài học theo hướng tích hợp.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau:

1) Phương pháp và hình thức dạy học tích hợp .

2) Những thuận lợi và khó khăn (nếu có) khi dạy học theo hướng tích hợp ở tiểu học.

3. Thực hành: lập kế hoạch bài học theo hướng tích hợp.

Thông tin:

Bài soạn mẫu.

Hoạt động:

* Lập kế hoạch một bài học cụ thể theo hướng tích hợp.

* Thực hành, trao đổi, thảo luận nhóm.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 11

NHữNG KIếN THứC Bổ TRợ CHO GIáO VIÊN DạY MÔN TIếNG VIệT THEO CHƯƠNG TRìNH TIểU HọC Và SáCH GIáO KHOA MớI

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Một số kiến thức bổ trợ về chữ viết tiếng Việt và việc dạy tập viết trong chương trình tiểu học.

* Một số kiến thức bổ trợ về từ Hán Việt và việc dạy từ Hán Việt trong chương trình Tiếng Việt tiểu học.

* Một số kiến thức bổ trợ về văn bản và việc dạy các loại hình văn bản trong chương trình Tiếng Việt tiểu học.

Học viên có khả năng

* Điều chỉnh, bổ sung một số vấn đề mới về kiến thức và phương pháp dạy học một số nội dung trong chương trình tiếng Việt tiểu học thuộc các phần học vần, chính tả, tập viết, từ ngữ, kể chuyện, tập đọc và tập làm văn.

* Tự học, tự nghiên cứu nhằm củng cố, mở rộng kiến thức về ngôn ngữ và tiếng Việt thông qua hệ thống tài liệu, sách tham khảo.

Nội dung

1. Một số kiến thức bổ trợ về chữ viết tiếng Việt và việc dạy tập viết trong chương trình tiểu học.

Thông tin:

a) Một số kiến thức bổ trợ về chữ viết tiếng Việt.

b) Việc dạy tập viết ở tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Đọc sách giáo khoa, sách giáo viên tiếng Việt tiểu học, tìm hiểu phát hiện những nội dung có liên quan.

* Giải bài tập, trả lời các câu hỏi.

* Thiết kế bài dạy.

* Thảo luận, trao đổi với đồng nghiệp.

2. Một số vấn đề về từ Hán Việt và việc dạy từ Hán Việt trong chương trình tiểu học

Thông tin:

a) Khái niệm về từ Hán Việt. Quá trình hình thành từ Hán Việt.

b) Những lưu ý khi dạy từ Hán Việt trong chương trình tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Đọc sách giáo khoa, sách giáo viên tiếng Việt tiểu học, tìm hiểu phát hiện những nội dung liên quan.

* Giải bài tập, trả lời các câu hỏi.

* Thiết kế một bài dạy.

* Thảo luận, trao đổi với đồng nghiệp.

3. Hoạt động giao tiếp và dạy tiếng Việt thông qua hoạt động giao tiếp.

Thông tin:

a) Thế nào là hoạt động giao tiếp.

b) Dạy tiếng Việt ở tiểu học thông qua hoạt động giao tiếp.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Đọc sách giáo khoa, sách giáo viên tiếng Việt tiểu học. Tìm hiểu, phát hiện những nội dung có liên quan.

* Giải bài tập, trả lời các câu hỏi.

* Thiết kế một bài dạy. Thảo luận, trao đổi với đồng nghiệp.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 12

DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC
VÀ SÁCH GIÁO KHOA MỚI

(6 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Một số biện pháp sử dụng câu hỏi, tổ chức học sinh thảo luận, làm việc theo nhóm để dạy học môn Toán theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

* Cách hướng dẫn học sinh tự tìm tòi chiếm lĩnh kiến thức mới, hướng dẫn học sinh thực hành rèn luyện kỹ năng toán học, hướng dẫn học sinh giải toán.

* Đánh giá trong dạy và học toán.

Học viên có khả năng

* Hỏi và sử dụng câu hỏi phát huy tính tích cực của học sinh.

* Tổ chức thảo luận, hoạt động theo nhóm, làm việc cá nhân một cách hợp lý và đúng thời điểm.

* Hướng dẫn học sinh tự tìm kiến thức mới, hướng dẫn học sinh thực hành toán học, hướng dẫn học sinh giải toán.

* Đánh giá và tự đánh giá trong dạy và học toán.

Nội dung

1. Câu hỏi trong dạy học toán

Thông tin:

a) Câu hỏi có vấn đề. Câu hỏi khuyến khích học sinh suy nghĩ.

b) Cách đặt câu hỏi và sử dụng câu hỏi trong dạy và học toán ở tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Trao đổi nhóm về các vấn đề sau:

1) Các câu hỏi mở, câu hỏi có vấn đề

2) Cách hỏi và sử dụng câu hỏi phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học toán

3) Kinh nghiệm bản thân về vấn đề này.

* Xây dựng câu hỏi cho một bài học toán cụ thể. Thực hành, rút kinh nghiệm trong nhóm.

2. Thảo luận, làm việc theo nhóm trong dạy học toán.

Thông tin:

a) Ý nghĩa của thảo luận nhóm trong môn Toán. Cách lựa chọn nội dung và thời điểm để thảo luận.

b) Làm việc theo nhóm trong dạy học toán. Phương pháp tổ chức làm việc theo nhóm trong dạy học toán.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1) Mục đích, yêu cầu và phương pháp tổ chức hoạt động dạy học thảo luận và làm việc theo nhóm trong môn Toán.

2) Kinh nghiệm bản thân khi sử dụng các hình thức dạy học đó.

* Xây dựng kế hoạch một bài học toán cụ thể có sử dụng hoạt động thảo luận và làm việc theo nhóm. Thực hành, rút kinh nghiệm trong nhóm.

3. Hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới

Thông tin:

a) Tư duy toán học của học sinh phát triển trong quá trình tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới.

b) Học sinh tự khám phá kiến thức thì có thể hiểu sâu, nhớ lâu.

Hoạt động:

* Nhớ lại, ghi chép tóm tắt một vài ví dụ trong dạy học toán mà bạn đã hướng dẫn học sinh tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới.

* Thảo luận nhóm hoặc tự suy ngẫm về các vấn đề sau: Làm thế nào để hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới. Trao đổi kinh nghiệm với bạn đồng nghiệp.

* Thực hành áp dụng vào một số bài cụ thể trong chương trình, sách giáo khoa mới .

4. Hướng dẫn học sinh thực hành, rèn luyện kỹ năng toán học

Thông tin:

a) Vai trò của việc thực hành, rèn luyện kỹ năng toán học.

b) Yêu cầu, các biện pháp chính để hướng dẫn học sinh thực hành, rèn luyện kỹ năng toán học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1) Các nội dung thông tin trong tài liệu

2) Kinh nghiệm bản thân về các biện pháp hướng dẫn học sinh thực hành toán học.

* Soạn kế hoạch dạy một bài cụ thể.

5. Hướng dẫn học sinh giải toán.

Thông tin:

a) Vai trò của giải toán trong dạy toán học.

b) Các biện pháp chính để hướng dẫn học sinh giải toán theo hướng phát huy tính tích cực.

Hoạt động:

* Học viên tự chọn một đề toán và nêu tóm tắt tiến trình hướng dẫn học sinh giải toán.

* Đọc thông tin trong tài liệu và suy ngẫm về các bước tiến hành hướng dẫn học sinh.

* Thực hành hướng dẫn học sinh giải một số bài toán và rút kinh nghiệm.

6. Đánh giá trong dạy học toán.

Thông tin:

a) Yêu cầu đánh giá và cách đánh giá trong dạy học toán.

b) Sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh việc dạy và học toán.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1. Cách đánh giá và sử dụng kết quả đánh giá trong dạy học toán.

2. Kinh nghiệm bản thân trong hoạt động đánh giá dạy và học môn Toán.

* Dự giờ và phân tích việc đánh giá của giáo viên trong một tiết học cụ thể.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 13

DẠY HỌC MÔN ĐẠO ĐỨC THEO CHƯƠNG TRÌNH
TIỂU HỌC MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Cách lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động dựa trên sách giáo khoa theo hướng DHTC để phát triển kiến thức và kỹ năng cho học sinh.

Học viên có khả năng

* Áp dụng các hoạt động này trong các tiết dạy học đạo đức.

* Kết hợp giữa dạy học môn Đạo đức với các môn học khác và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Nội dung

1. Sử dụng các đồ dùng dạy học.

Thông tin:

Giới thiệu một số ví dụ về sử dụng đồ dùng dạy học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các nội dung sau:

1. Việc sử dụng đồ dùng dạy học có ý nghĩa như thế nào đối với việc nâng cao hiệu quả dạy học môn Đạo đức?

2. Kể một số loại đồ dùng dạy học Đạo đức chủ yếu.

3. Cách sử dụng có hiệu quả các loại đồ dùng dạy học.

* Làm một đồ dùng dạy học môn Đạo đức và trình bày cách sử dụng. Trao đổi trong nhóm về đồ dùng dạy học nói trên.

2. Sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề

Thông tin:

a) Giới thiệu một số nét về phương pháp giải quyết vấn đề.

b) Ví dụ về phương pháp giải quyết vấn đề trong các bài "Đi học đều và đúng giờ", "Trả lại của rơi" (Đạo đức 1).

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau:

1. Các bước tiến hành giải quyết vấn đề

2. Lợi ích của phương pháp giải quyết vấn đề.

3. Những điểm cần chú ý khi sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề.

* Thực hành theo nhóm và thảo luận.

3. Sử dụng phương pháp đóng vai và đóng kịch.

Thông tin:

Giới thiệu phương pháp đóng vai, đóng kịch. Đưa ra một số ví dụ.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau:

1. Khái niệm về phương pháp đóng vai và đóng kịch.

2. Khác nhau giữa đóng vai và đóng kịch?

3. Cách tổ chức phương pháp đóng vai và đóng kịch.

* Thực hành đóng vai, đóng kịch. Thảo luận nhóm.

4. Phương pháp trò chơi

Thông tin:

a) Giới thiệu về phương pháp trò chơi.

b) Nêu một số ví dụ về sử dụng phương pháp trò chơi trong một số bài đạo đức lớp 1

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề sau:

1. Khái niệm về phương pháp trò chơi.

2. Một số loại trò chơi trong dạy học môn Đạo đức?

3. Lợi ích của phương pháp trò chơi?

4. Cách tiến hành phương pháp trò chơi?

* Thực hành sử dụng phương pháp trò chơi. Thảo luận nhóm.

5. Đánh giá kết quả học tập môn Đạo đức của học sinh.

Thông tin:

a) Giới thiệu về cách đánh giá kết quả học tập môn Đạo đức của học sinh.

b) Ví dụ

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Thảo luận nhóm với các vấn đề sau:

1. Cách đánh giá kết quả học tập môn Đạo đức của học sinh so với trước đây có gì mới?

2. Cách đánh giá mới có gì ưu việt, có gì khó khăn? Cần lưu ý những vấn đề gì?

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

Bài số 14

HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Mục tiêu, nội dung phương pháp và một số hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học.

* Quy trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Học viên có khả năng

* Thiết kế các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

* Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học.

Nội dung

1. Mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Thông tin:

Hoạt động:

* Nêu các mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

2. Các nội dung cơ bản của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Thông tin:

Hoạt động:

* Nêu các nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chủ yếu trong trường tiểu học của bạn.

* Theo bạn, có cần một chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thống nhất cho bậc tiểu học không? Tại sao?

3. Một số hình thức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Thông tin:

Hoạt động:

* Nêu các con đường cơ bản để tiến hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học.

* Nêu các chủ điểm giáo dục theo tháng trong năm học.

4. Quy trình chung tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Thông tin: Quy trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Hoạt động:

* Thiết kế và xây dựng quy trình thực hiện một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

Bài số 15

DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ Xà HỘI THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC VÀ SÁCH GIÁO KHOA MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những điểm mới trong chương trình và sách giáo khoa môn Tự nhiên và xã hội ở tiểu học.

* Những phương pháp đặc thù để dạy học môn Tự nhiên và xã hội theo hướng tích cực.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Học viên có khả năng

* Lập kế hoạch bài học và tổ chức dạy học môn Tự nhiên và xã hội theo hướng tích cực.

Nội dung

1. Những điểm mới trong chương trình môn Tự nhiên và xã hội.

Thông tin:

Giới thiệu những điểm mới trong chương trình và sách giáo khoa môn Tự nhiên và xã hội (nhấn mạnh quan điểm tích hợp).

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về những điểm mới trong chương trình và sách giáo khoa môn Tự nhiên và xã hội so với chương trình và sách giáo khoa hiện hành.

2. Phương pháp và quy trình dạy một tiết học có hướng dẫn học sinh quan sát để tự phát hiện ra kiến thức mới.

Thông tin:

a) Khái niệm về phương pháp quan sát.

b) Vai trò của phương pháp quan sát trong dạy học môn Tự nhiên và xã hội.

c) Quy trình dạy một tiết học có hướng dẫn học sinh quan sát để tự phát hiện ra các kiến thức mới.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

3. Thực hành lập kế hoạch dạy học.

Thông tin:

Cách thức lập kế hoạch dạy học một bài Tự nhiên và xã hội theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Hoạt động:

* Xem băng hình.

* Chọn một bài trong sách giáo khoa môn Tự nhiên và xã hội để lập kế hoạch bài học dạy học theo hướng DHTC.

* Thực hành, trao đổi nhóm, đánh giá bài dạy.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

Bài số 16

DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC THEO CHƯƠNG TRÌNH
TIỂU HỌC MỚI

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những điểm mới của chương trình môn Khoa học.

* Hiểu sâu thêm một số khái niệm khoa học.

* Cách tổ chức cho học sinh học tập theo hướng DHTC.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Học viên có khả năng

* Lập kế hoạch dạy học môn Khoa học theo hướng DHTC.

* Tổ chức có hiệu quả các tiết dạy.

* Biết cách đánh giá và sử dụng kết quả đánh giá.

Nội dung

1. Những điểm mới của chương trình môn Khoa học ở các lớp 4, 5.

Thông tin:

a) Quan điểm xây dựng chương trình.

b) Những điểm mới của chương trình.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Tự phát hiện những điểm mới của chương trình.

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

2. Tổ chức có hiệu quả phương pháp thí nghiệm.

Thông tin:

a) Vai trò của thí nghiệm trong môn Khoa học ở tiểu học.

b) Quy trình hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm tự phát hiện kiến thức mới.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Trình bày quy trình một tiết học có hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm tự phát hiện kiến thức mới.

3. Tổ chức có hiệu quả việc sử dụng mô hình, tranh ảnh, vật thật.

Thông tin:

a) Vai trò của mô hình, tranh ảnh, vật thật trong môn Khoa học.

b) Quy trình hướng dẫn sử dụng vật thật, tranh ảnh, mô hình trong môn Khoa học ở tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

* Sưu tầm mô hình, tranh ảnh, mẫu vật và dự kiến cách sử dụng phục vụ dạy học môn Khoa học.

4. Thực hành: Lập kế hoạch bài học.

Thông tin: Giới thiệu một bài Khoa học được thiết kế theo hướng DHTC.

Hoạt động:

* Lập kế hoạch dạy học một bài Khoa học ở lớp 4 hoặc lớp 5 theo hướng DHTC.

* Trình bày trước nhóm và thảo luận.

* Xem băng hình.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 17

DẠY HỌC MÔN LỊCH SỬ THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC MỚI

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những thay đổi của môn Lịch sử ở tiểu học

* Hiểu sâu hơn một số sự kiện, hoạt động, nhân vật lịch sử tiêu biểu.

* Biện pháp, hình thức tổ chức dạy học lịch sử theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Học viên có khả năng

* Lập kế hoạch bài học và dạy học lịch sử theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

* Đánh giá học sinh và lưu giữ hồ sơ.

Nội dung

1. Những điểm mới của chương trình Lịch sử tiểu học

Thông tin:

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

2. Hình thành biểu tượng lịch sử theo hướng DHTC.

Thông tin:

a) Khái niệm về biểu tượng lịch sử, ý nghĩa việc tạo biểu tượng trong dạy học lịch sử.

b) Quy trình hình thành các biểu tượng lịch sử theo hướng DHTC.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu. Nêu kinh nghiệm dạy học của bản thân về hình thành biểu tượng lịch sử cho học sinh.

* Thiết kế một kế hoạch bài học hình thành biểu tượng lịch sử theo hướng DHTC

3. Khai thác kênh hình trong dạy học Lịch sử.

Thông tin.

a) Tác dụng, ý nghĩa của kênh hình trong dạy học lịch sử.

b) Phương pháp khai thác kênh hình trong dạy học lịch sử ở tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu

* Lấy một ví dụ trong một bài có khai thác kênh hình phục vụ dạy học DHTC.

4. Thực hành: Lập kế hoạch bài học.

Thông tin:

Cách lập kế hoạch dạy học một bài lịch sử theo hướng DHTC.

Hoạt động:

* Lập kế hoạch dạy học một bài lịch sử ở lớp 4 hoặc lớp 5 theo hướng DHTC.

* Trình bày trước nhóm và thảo luận.

* Xem băng hình (nếu có).

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 18

DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÝ THEO CHUƠNG TRÌNH TIỂU HỌC MỚI

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những điểm mới của chương trình Địa lý.

* Dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh môn địa lý.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Học viên có khả năng:

* Lập kế hoạch và tổ chức dạy học môn Địa lý ở tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Nội dung

1. Những điểm mới của chương trình Địa lý

Thông tin:

Giới thiệu chương trình Địa lý tiểu học.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về những vấn đề sau:

1. Những điểm mới của chương trình.

2. Ý kiến của anh/chị: Về việc chọn "trường hợp mẫu" trong mỗi miền địa hình? Về phân phối lại thời lượng hai phần Địa lý Việt Nam và Địa lý thế giới?

2. Hình thành biểu tượng địa lý theo hướng DHTC.

Thông tin:

a) Các loại biểu tượng địa lý.

b) Quy trình hình thành các loại biểu tượng địa lý.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Thống kê các biểu tượng địa lý có trong Sách giáo khoa lớp 4, lớp 5.

* Thảo luận nhóm về những câu hỏi nêu trong tài liệu. Chia sẻ kinh nghiệm của mình cùng đồng nghiệp.

3. Hình thành khái niệm địa lý theo hướng DHTC.

Thông tin:

a) Các loại khái niệm địa lý.

b) Quy trình hình thành các khái niệm địa lý.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu. Thống kê các khái niệm địa lý có trong sách giáo khoa lớp 4, lớp 5.

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu. Chia sẻ kinh nghiệm dạy học của bản thân về hình thành khái niệm địa lý.

4. Kỹ năng làm việc với bản đồ, biểu đồ, bảng số liệu nhằm giúp học sinh tìm tòi, phát hiện kiến thức.

Thông tin:

a) Tác dụng của bản đồ, biểu đồ, bảng số liệu trong môn địa lý tiểu học.

b) Kỹ thuật sử dụng bản đồ, biểu đồ, bảng số liệu theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu. Chia sẻ kinh nghiệm cùng đồng nghiệp.

* Lập kế hoạch một bài dạy cụ thể có sử dụng bản đồ (biểu đồ, bảng số liệu) theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

5. Thực hành.

Hoạt động:

* Lập kế hoạch một bài dạy theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

* Tập giảng, trao đổi, rút kinh nghiệm cùng đồng nghiệp.

* Xem băng hình, thảo luận nhóm

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 19

DẠY HỌC MÔN NGHỆ THUẬT (ÂM NHẠC)
THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những điểm mới của chương trình môn nghệ thuật (âm nhạc)

* Các biện pháp dạy học âm nhạc theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh

Học viên có khả năng

* Lập kế hoạch một bài dạy âm nhạc theo hướng DHTC.

* Biết vận dụng các biện pháp phụ họa và trò chơi kết hợp với bài hát.

Nội dung

1. Cách dạy một bài hát kết hợp với vận động hoặc trò chơi.

Thông tin:

a) Cách dạy một bài hát.

b) Dạy hát kết hợp với vận động.

c) Dạy hát kết hợp với trò chơi.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Học thuộc các bài hát

* Tập vận động theo hài hát

* Tổ chức trò chơi theo bài hát.

2. Sử dụng nhạc cụ trong dạy hát, vận động, trò chơi

Thông tin:

Hoạt động:

* Tập sử dụng nhạc cụ.

* Thực hành đệm nhạc cụ cho hát.

* Thực hành dùng nhạc cụ kết hợp với vận động, trò chơi.

3. Dạy nhạc lý, thực hành đọc nhạc và âm nhạc thường thức (lớp 4, 5).

Thông tin:

Hoạt động:

* Dạy nhạc lý

* Thực hành đọc nhạc

* Dạy âm nhạc thường thức

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 20

DẠY HỌC MÔN NGHỆ THUẬT (MỸ THUẬT) THEO
CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Mục tiêu, cấu trúc, nội dung của chương trình, sách giáo khoa, vở tập vẽ, sách giáo viên.

* Dạy học môn Mỹ thuật theo hướng TC&TT

Học viên có khả năng

* Vận dụng các phương pháp, hình thức DHTC trong môn nghệ thuật (Mỹ thuật).

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Nội dung

1. Mục tiêu, cấu trúc, nội dung của chương trình, sách giáo khoa, sách giáo viên và vở tập vẽ môn nghệ thuật (Mỹ thuật).

Thông tin:

* Giới thiệu Chương trình.

* Giới thiệu sách giáo khoa, sách giáo viên và vở tập vẽ.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

2. Phương pháp dạy học mỹ thuật theo hướng DHTC.

Thông tin:

Một số phương pháp dạy Mỹ thuật phát huy tính tích cực học tập của học sinh.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề nêu trong tài liệu. Chia sẻ kinh nghiệm bản thân.

* Thực hành: Soạn bài, làm đồ dùng dạy học, sưu tầm tư liệu dạy học môn Mỹ thuật.

* Tập giảng, trao đổi nhóm.

3. Phương pháp đánh giá dạy và học môn nghệ thuật (Mỹ thuật).

Thông tin:

a) Tiến trình giờ dạy và phương pháp đặc thù.

b) Cách đánh giá.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề nêu trong tài liệu.

* Dự giờ. Trao đổi nhóm về đánh giá và sử dụng kết quả đánh giá trong tiết học đó

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 21

DẠY HỌC MÔN NGHỆ THUẬT (THỦ CÔNG) VÀ KỸ THUẬT
THEO CHƯƠNG TRÌNH TIỂU HỌC MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Nội dung và cách sử dụng sách giáo khoa, sách giáo viên dạy Thủ công và kỹ thuật.

* Phương pháp dạy học Thủ công và kỹ thuật theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Học viên có khả năng

* Lập kế hoạch bài học và tổ chức dạy học thủ công và kỹ thuật theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Nội dung

1. Nội dung và cách sử dụng sách giáo viên phần thủ công các lớp 1, 2, 3 và sách giáo khoa, sách giáo viên Kỹ thuật các lớp 4, 5.

Thông tin:

Giới thiệu sách giáo khoa, sách giáo viên.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu

2. Dạy thủ công, kỹ thuật theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh để phát triển kiến thức, kỹ năng và kỹ thuật cho học sinh.

Thông tin:

Lựa chọn và sử dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu.

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

3. Lập kế hoạch và tổ chức một giờ học thủ công, kỹ thuật theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Thông tin:

a) Quy trình lập kế hoạch bài học thủ công, kỹ thuật.

b) Một vài bài thiết kế mẫu.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các câu hỏi nêu trong tài liệu.

* Thực hành: Lập kế hoạch một bài học thủ công ở tiểu học. Dạy thử, rút kinh nghiệm trong nhóm.

* Xem băng hình minh họa.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 22

DẠY HỌC MÔN THỂ DỤC THEO CHƯƠNG TRÌNH
TIỂU HỌC MỚI

(3 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Những điểm mới về nội dung, cấu trúc của chương trình môn Thể dục.

* Phương pháp dạy môn Thể dục theo hướng TC&TT.

* Nội dung, cấu trúc sách giáo viên.

Học viên có khả năng

* Vận dụng các phương pháp, hình thức dạy học theo hướng TC&TT để thiết kế và tổ chức giờ dạy thể dục có hiệu quả.

* Đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Nội dung

1. Những điểm mới về nội dung chương trình môn Thể dục tiểu học.

Thông tin:

Giới thiệu những điểm mới về mục tiêu, kế hoạch và nội dung chương trình tiểu học mới.

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề nêu trong tài liệu.

2. Một số phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh trong môn Thể dục.

Thông tin:

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề nêu trong tài liệu.

3. Thực hành lập kế hoạch và tổ chức dạy học thể dục theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.

Thông tin:

Hoạt động:

* Đọc tài liệu

* Thảo luận nhóm về các vấn đề nêu trong tài liệu.

* Xem băng hình.

* Thiết kế một bài học cụ thể, tập dạy, trao đổi nhóm.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

Bài số 23

TỔNG KẾT, TỰ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

(2 tiết)

 

Mục tiêu

Sau khi học xong bài này, học viên cần biết và hiểu

* Vì sao người giáo viên cần tổng kết hoạt động dạy học của mình và xác định kế hoạch tiếp tục phát triển?

* Quy trình tự hoàn thiện của người giáo viên và các thủ tục cần thực hiện.

Học viên có khả năng

* Xây dựng được kế hoạch tự hoàn thiện trên cơ sở tự đánh giá một cách khách quan.

Nội dung

1. Vì sao người giáo viên cần tổng kết hoạt động dạy học của mình?

Thông tin:

Những yếu tố đòi hỏi người giáo viên không ngừng tự nâng cao trình độ của mình (yếu tố kinh tế - xã hội, yếu tố nghề nghiệp, đặc điểm của lao động sư phạm, hệ thống những năng lực, kiến thức và kỹ năng mà người giáo viên cần có...)

Hoạt động:

* Trả lời những câu hỏi sau đây:

1. Bạn biết và hiểu như thế nào về những điều gì diễn ra trong lớp học?

2. Bạn có nhận xét tốt gì về việc dạy học của bạn?

3. Bạn hiểu như thế nào về việc tự đánh giá để tự hoàn thiện?

2. Tự đánh giá để tự hoàn thiện.

Thông tin:

a) Ý nghĩa của tự đánh giá. Tự đánh giá trong dạy học được tiến hành khi nào?

b) Những bước cần làm khi tự đánh giá

Hoạt động:

* Bạn hãy xem xét lại một bài học đã dạy và trả lời những câu hỏi sau:

1. Bài học này đã được tiến hành như thế nào? Hãy chỉ ra một vài ưu điểm.

2. Vì sao lại có những ưu điểm đó?

3. Bạn đã nghe người khác nhận xét gì về những ưu điểm trong dạy học của bạn? Những ưu điểm này thể hiện ở mức độ nào trong việc dạy học của bạn?

4. Điều gì còn chưa tốt trong bài học mà bạn đã dạy? Hãy chỉ ra một vài nhược điểm.

5. Vì sao lại có những nhược điểm đó?

6. Bạn đã nghe người khác nói về việc dạy học của bạn như thế nào? Những nhược điểm này xảy ra ở mức độ nào trong việc dạy học của bạn?

7. Dựa vào câu trả lời các điểm (c) và (d), bạn hãy cho biết làm thế nào để phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm trong bài học sắp tới.

3. Chu trình tự hoàn thiện.

Thông tin:

Tám bước trong chu trình tự hoàn thiện: Xác định các mục tiêu tự hoàn thiện; lựa chọn một hay hai mục tiêu cần nhất và khả thi; đọc tài liệu chuyên môn có liên quan đến mục tiêu này; triển khai cơ chế tự đánh giá việc thực hiện mục tiêu; thu thập thông tin về mục tiêu này; phân tích và lập kế hoạch tự hoàn thiện; dạy học, thu thập thông tin, phân tích và lặp lại cho đến khi bằng lòng; lặp lại chu kỳ này với một mục tiêu khác.

Hoạt động:

* Hãy dựa trên những tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực và kỹ năng được ghi trong thông tin 1 để lập một bảng tự đánh giá, gồm hai cột với các tiêu đề: chỗ mạnh/chỗ yếu.

4. Xây dựng kế hoạch tự hoàn thiện.

Thông tin

Những việc cần làm khi xây dựng kế hoạch tự hoàn thiện: Xây dựng kế hoạch (xác định mục tiêu tự hoàn thiện về kiến thức, về kỹ năng, về hành vi; xác định những công việc cần thực hiện; xác định tiến độ thực hiện kế hoạch; lấy ý kiến của tổ chuyên môn và của hiệu trưởng; điều chỉnh và đưa hiệu trưởng duyệt.

Hoạt động:

* Dựa vào việc tự đánh giá kết quả dạy học và kết quả tham dự bồi dưỡng thường xuyên, mỗi học viên tự xây dựng kế hoạch tự hoàn thiện của bản thân.

* Bài tập tăng cường kỹ năng.

 

IV. GIẢI THÍCH VÀ HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH

 

Chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học chu kỳ III (2003 - 2007) gồm có ba phần:

- Phần chung: Bồi dưỡng cho giáo viên về lý luận nhận thức theo hướng dẫn của bộ Giáo dục và Đào tạo (30 tiết).

- Phần bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ do Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng (60 tiết).

- Phần bồi dưỡng do địa phương đề xuất quản lý và tổ chức thực hiện theo hướng dẫn của Bộ (30 tiết).

Văn bản này là chương trình bồi dưỡng thường xuyên phần chuyên môn nghiệp vụ do Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Thực hiện chương trình này, học viên cần lưu ý những vấn đề sau:

1. Chương trình được thiết kế theo hướng đổi mới. Mục tiêu nhằm giúp học viên thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học và giáo dục theo chương trình tiểu học mới. Phương thức học tập của học viên là gắn liền lý thuyết với thực hành, thông qua các hoạt động.

2. Chương trình bồi dưỡng chuyên môn bao gồm 23 bài: Sau bài 1 (Giới thiệu chung về chương trình bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ III (2003 - 2007), từ bài 2 đến bài 8 giúp học viên nghiên cứu chương trình tiểu học và những vấn đề cốt lõi về dạy học phát huy tính tích cực của học sinh. Từ bài 9 đến bài 23, giúp học viên vận dụng những kiến thức, kỹ năng được học bồi dưỡng để dạy học theo chương trình tiểu học và sách giáo khoa mới, phát huy tính tích cực của học sinh.

3. Thời gian phân chia cho mỗi bài chỉ là định lượng tối thiểu cho mỗi bài trong tổng số 60 tiết dành cho phần bồi dưỡng chuyên môn. Học viên có thể sắp xếp, bố trí kế hoạch học tập cá nhân sao cho phù hợp và đạt hiệu quả cao nhất. Từ bài 9 đến bài 22 không nhất thiết người học phải học theo thứ tự sắp xếp mà có thể tổ chức học linh hoạt theo điều kiện và khả năng của mình, có đăng ký với nhà trường và cơ quan quản lý giáo dục cấp trên trực tiếp.

4. Sau mỗi phần, học viên cần tự đánh giá kết quả học tập của mình. Nội dung tự đánh giá cần chú ý những điểm sau:

* Những vấn đề cốt lõi về kiến thức và kỹ năng bản thân đã nắm vững sau mỗi bài học?

* Bản thân đã có những suy nghĩ, dự kiến gì để áp dụng những kiến thức và kỹ năng đó vào hoạt động dạy và học chương trình tiểu học có hiệu quả?

* Còn có những điểm nào anh (chị) chưa nhất trí, cần phải trao đổi, bàn luận thêm cùng đồng nghiệp để làm sáng tỏ hơn?

5. Về phương tiện học tập: Học viên cần có đầy đủ các tài liệu học tập và tham khảo sau:

* Chương trình và tài liệu bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ 2003 - 2007.

* Chương trình tiểu học mới.

* Sách giáo khoa, sách giáo viên theo chương trình tiểu học.

* Tài liệu bồi dưỡng thay sách lớp 1, lớp 2...

* Nhà trường cần tạo điều kiện để giáo viên có thể sử dụng:

* Các tài liệu tham khảo do từng môn học yêu cầu.

* Băng hình và các thiết bị dạy học khác theo yêu cầu của từng môn học.