Bản án số 27/2023/ ngày 30/09/2023 của TAND huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi về tranh chấp về cấp dưỡng

  • Thuộc tính
  • Nội dung
  • VB gốc
  • VB liên quan
  • Lược đồ
  • Đính chính
  • Án lệ
  • BA/QĐ cùng nội dung
  • Tải về
Tải văn bản
  • Bản án số 27/2023/

    Quý khách vui lòng Đăng nhập tài khoản để tải file. Nếu chưa có tài khoản, Quý khách vui lòng đăng ký tại đây!

Báo lỗi
  • Gửi liên kết tới Email
  • Chia sẻ:
  • Chế độ xem: Sáng | Tối
  • Thay đổi cỡ chữ:
    17

Thuộc tính Bản án 27/2023/

Tên Bản án: Bản án số 27/2023/ ngày 30/09/2023 của TAND huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi về tranh chấp về cấp dưỡng
Quan hệ pháp luật: Tranh chấp về cấp dưỡng
Cấp xét xử: Sơ thẩm
Tòa án xét xử: TAND huyện Nghĩa Hành (TAND tỉnh Quảng Ngãi)
Số hiệu: 27/2023/
Loại văn bản: Bản án
Ngày ban hành: 30/09/2023
Lĩnh vực: Hôn nhân gia đình
Áp dụng án lệ:
Đã biết

Quý khách vui lòng Đăng nhập tài khoản để xem áp dụng án lệ. Nếu chưa có tài khoản, Quý khách vui lòng đăng ký tại đây!

Đính chính:
Đã biết

Quý khách vui lòng Đăng nhập tài khoản để xem đính chính. Nếu chưa có tài khoản, Quý khách vui lòng đăng ký tại đây!

Thông tin về vụ/việc: Ông VVD, bà VTH, VTB, VTNTh “Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ và yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ” với ông VVT, bà VTL, bà VTT
Tóm tắt Bản án

Nội dung tóm tắt đang được cập nhật, Quý khách vui lòng quay lại sau!

Tải văn bản

1
TÒA ÁN NHÂN DÂN CỘNG HOÀ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
HUYỆN NGHĨA HÀNH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TỈNH QUẢNG NGÃI
Bản án số: 27/2023/ HNGĐ - ST
Ngày 30-9-2023
Về việc “Tranh chấp về quyền,
nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
và yêu cầu chấm dứt hành vi
cản trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc,
nuôi dưỡng mẹ”
NHÂN DANH
NƯỚC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN NGHĨA HÀNH, TỈNH QUẢNG NGÃI
- Thành phần Hi đồng xét xử sơ thẩm gồm có:
Thẩm phán - Chủ tọa phiên t : Bà Trần Thị Thanh Bình
Các Hội thẩm nhân dân:
1. Ông Nguyễn Đức Khánh.
2. Ông Huỳnh Kim An.
- Thư phiên toà: Đỗ Thị Thu Nha Thư Toà án nhân dân
huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.
-Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng
Ngãi tham gia phiên tòa: Trương Thị Thy - Kiểm sát viên.
Từ ngày 21 đến ngày 30 tháng 9 năm 2023, tại phòng xử án Tòa án
nhân dân huyện Nghĩa Hành, xét xử thẩm công khai vụ án thụ
85/2023/TLST- HNGĐ ngày 04/7/2023 về “Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa
vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số
2265/2023/QĐXXST HNGĐ, ngày 05/9/2023, Quyết định tạm ngừng phiên
tòa số 08/2023/QDST-HNGĐ ngày 28/9/2023 của Toà án nhân dân huyện
Nghĩa Hành, giữa các đương sự:
1. Nguyên đơn:
+ Ông VVD (sinh năm 1965), địa chỉ: Thôn X, H, huyện N, tỉnh
Quảng Ngãi;
Người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của ông VVD: Ông NĐP- Văn
phòng Luật sư NĐP - thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ngãi.
+ Bà VTB (sinh năm 1967), địa chỉ: Thôn P, H, huyện N, tỉnh Quảng
Ngãi;
+ VTH (sinh năm 1976), địa chỉ: 26-28 đường D, khu biệt thA,
phường T, quận X , thành phố HChí Minh; người đại diện theo ủy quyền
của VTH ông VVD, theo văn bản ủy quyền ngày 04/8/2023, người đại
diện theo ủy quyền của bà VTH ông TVT theo văn bản ủy quyền ngày
08/9/2023.
2
+ VTNTh (sinh năm 1980), địa chỉ: 80/14G B, phường X, quận T,
thành phố Hồ Chí Minh, người đại diện theo ủy quyền của bà VTNTh là ông
VVD, theo văn bản ủy quyền ngày 05/8/2023.
Các đương sự có mặt tại phiên tòa.
2. Bị đơn:
- Bà VTL (sinh năm 1964), địa chỉ: Thôn P, xã H, huyện N, tỉnh Quảng
Ngãi;
- Ông VVT (sinh năm 1973), địa chỉ: Thôn H, H, huyện N, tỉnh Quảng
Ngãi.
- Bà VTT (sinh năm 1969), địa chỉ: Tổ dân phố P, thtrấn C, huyện N,
tỉnh Quảng Ngãi;
Các đương sự có mặt tại phiên tòa.
3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà NTK, sinh năm 1937, địa
chỉ: Thôn P, H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi; đơn đề nghxét xử vắng
mặt
4. Người làm chứng: Ông VL1 (sinh năm 1955), ông VL2 (sinh năm
1963), LTQT ( sinh năm 1961), đều ttại Đội 7 thôn P, H, huyện N,
tỉnh Quảng Ngãi; ông NNS (sinh năm 1970, trú tại TDP P, thị trấn C, huyện
N, Quảng Ngãi), các ông, bà nêu trên có mặt tại phiên tòa.
NỘI DUNG VỤ ÁN:
Tại đơn khởi kiện, các tài liệu, chứng ctại htại phiên
tòa, phía nguyên đơn trình bày:
Ông VVG (sinh năm 1932, chết ngày 05/5/2023) và bà NTK (sinh năm
1937) là cha mẹ của nguyên đơn ông VVD, VTB, VTH, VTNT
và bị đơn bà VTL, VTT và ông VVT.
Khi ông VVG còn sống thì ông G và bà K được các con chăm sóc, nuôi
dưỡng, ông Gbà K sinh sống tại nhà của ông, bà ở thôn P, xã H. Đến năm
2017 ông G bị ngã nên các con đưa ông G vào thành phố Hồ Chí Minh điều
trị, mọi chi phí do HT lo, sau đó đưa ông G về xã H sinh sống, bà B phải
nghỉ việc thành phố Hồ Chí Minh về nuôi cha, mẹ từ năm 2017 đến tháng
2/2023, còn VTH VTNTh gửi tiền hàng hóa vchăm sóc, nuôi
dưỡng mẹ.
Đến ngày 25/9/2022 (trước lúc ông G chết) khi bà VTNTh về cùng với
bà VTB để chăm sóc cha, mẹ thì bị bị đơn ngăn cản đuổi đánh chảy máu đầu,
không cho thăm gặp cha, mẹ.
Ông VVT hăm dọa và đánh bà VTB gãy ngón tay, đến tháng 02/2023,
nguyên đơn phải nhờ công an can thiệp đđưa VTB ra khỏi nhà an toàn
ông T đã cắt điện, chiếm đoạt hết đất đai, nhà và đuổi bà VTB ra khỏi nhà.
Ngày 05/5/2023 ông VVG chết, nguyện vọng của ông VVG trước khi
chết muốn K được nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất, nên vào ngày
09/5/2023 sau khi mở cửa mả cho ông G xong thì nguyên đơntrao đổi với
bị đơn về việc vợ chồng H và vợ chồng T muốn đưa K đi để nuôi
dưỡng, nhưng bị đơn không đồng ý, vì vậy hai bên xảy ra xô xát, bị đơn dùng
dao hăm dọa không cho nguyên đơn dẫn mẹ đi, sự việc này nguyên đơn
báo Công an xã H giải quyết, nhưng bất thành. Sau khi xây mộ cho ông VVG
3
xong thì bị đơn đã lắp cánh cửa và khóa cửa mộ, không cho nguyên đơn thắp
hương cho cha.
Ngày 13/5/2023, nguyên đơn yêu cầu chính quyền địa phương, Công
an H các ban ngành liên quan đến can thiệp để nguyên đơn thăm gặp
mẹ và dẫn mẹ vào thành phố Hồ Chí Minh chăm c phụng dưỡng nhưng b
đơn cản trở, cầm dao rượt đuổi, đe da đánh nguyên đơn.
Từ ngày 13 đến ngày 15/6/2023, nguyên đơn về thăm mẹ K
nhưng ông VVT VTL ngăn cản, hành hung, đòi đánh, không cho nguyên
đơn gặp thăm NTK, nguyên đơn nhờ Công an H Công an xã H
can thiệp, nhưng bị đơn luôn khóa cổng hoặc cản trở không cho vào nhà nên
nguyên đơn không thăm gặp bà NTK được.
Ngày 29/6/2023, VTB về thăm mẹ nhưng VTL cũng ngăn cản
không cho gặp mẹ, mặc dù bà đứng ngoài cổng gọi cửa rất lâu và nhờ người
khác gọi giúp nhưng vẫn không được gặp mẹ. Nhà của ông G, K nơi
hiện có bàn thờ ông VVG ng bị L và ông T khóa cửa, vậy nguyên đơn
không vào thắp hương cho ông G được.
Ngày 04/8/2023, khi nguyên đơn đến thăm gặp mẹ NTK tbị VTL
ông VVT cản trở không cho vào nhà thăm mẹ, ông Tùng xách bình xịt chữa
cháy ra ngăn cản, bị đơn chửi xúc phạm nguyên đơn.
Hiện nay sức khỏe của NTK đã yếu, K bbệnh tiểu đường
bị bệnh dạ dày, về sức khỏe tinh thần thì bà K bị “lẫn”, lúc nhớ, lúc quên đã
hơn 10 năm nay, cách nay 1 năm nguyên đơn đã hai lần đưa K vào thành
phố Hồ Chí Minh khám về việc K bị “lẫn”, bác cho K thuốc
uống bổ thần kinh. K chưa được quan chức năng nào kết luận giám
định về thần kinh.
lý do: Mặc ông T đã viết cam kết không đánh chị, em, nhận trách
nhiệm nuôi dưỡng cha mẹ đến cuối đời đã sang tên đất đai, nhà cửa của cha
mẹ cho ông và hứa không cấm cản hay đuổi bất kỳ ai ra khỏi nhà của cha mẹ,
nhà của cha mẹ nên các con đều được phép ra vào, nhưng thực tế ông Tùng
không thực hiện cam kết, nguyên đơn đến thăm mẹ đã bị bị đơn cản trở. Bên
cạnh đó, bị đơn đã chửi cha, mẹ. Mẹ NTK bị lẫn, nay lại bị bị đơn cấm cản,
khóa cửa không cho ra ngoài sẽ gây ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của
mẹ. Trong thời gian chăm sóc cha là ông VVG các bị đơn đã không chăm sóc
tốt cho cha nên lưng cha bị lở loét, bà L đã đưa hình cha không mặc quần áo,
lưng bị lở loét lên mạng, nên nguyên đơn không yên tâm giao mẹ NTK cho
bị đơn tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng.
Vì vậy, nay nguyên đơn yêu cầu:
- Yêu cầu VTL, ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản trở
quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK của ông VVD , VTB ,
bà VTH , bà VTNTh;
- Yêu cầu Tòa án buộc VTL , ông VVT VTT giao NTK
cho ông VVD , VTB , VTH VTNTh trực tiếp chăm sóc, nuôi
dưỡng.
Vào ngày 25/9/2023, nguyên đơn ông VVD đơn yêu cầu Tòa án
trưng cầu giám định pháp y tâm thần đối với NTK , tại phiên tòa ngày
4
28/9/2023 nguyên đơn ông VVD yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định pháp
y tâm thần đối với NTK , nhưng vào ngày 29/9/2023, ông VVD đã đơn
đề nghị tòa tuyên án đối với vụ án nêu trên sức khỏe mẹ K đã già yếu, thời
gian sống của mẹ tính bằng phút, bằng giây.
Tại đơn khởi kiện, các tài liệu, chứng cứ tại h tại phiên
tòa, bị đơn ông VVT, bà VTL , bà VTT trình bày:
Việc chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ K thời gian qua chủ yếu do ông T
L thực hiện, còn T do sức khỏe yếu nên thỉnh thoảng mới về thăm
mẹ.
Lý do bị đơn không đồng ý cho vợ chồng bà H và vợ chồng bà Th đưa
K đi để nuôi dưỡng mới mở cửa mả cho cha được 3 ngày đòi đưa
mẹ đi nên bị đơn không đồng ý vì muốn mẹ ở nhà dự tụng kinh thất cho cha.
Trong thời gian nuôi dưỡng, chăm sóc cha, mẹ thì bị đơn không ngược
đãi cha, mẹ. Khi ông VVG ốm đau thì bị đơn Tùng cũng lo kinh phí đưa
cha đi điều trị. H và bà Th cũng có đóng góp cùng bị đơn điều trị cho cha
khi ở bệnh viện và có gửi tiền về quê cho cha, mẹ còn những người con ở quê
nhà thì vừa đóng góp tiền vừa trực tiếp chăm c cha, mẹ. Khi cha ốm đau thì
vợ chồng bà Th và vợ chồng bà H đến thăm cha nhưng không chăm sóc
cha. Việc bị đơn L chụp hình cha trong tư thế không quần áo, lưng bị lở
loét do cha b ốm đau nằm lâu ngày nên lưng bị lở loét, bà L chụp hình
lưng cha blở loét đưa lên nhóm của chị em trong gia đình với mục đích
để tìm thuốc điều trị lở loét cho cha chứ không phải đưa lên mạng xã hội với
người ngoài. Sau khi xây mộ cho cha xong thì vì lý do gió làm tắt đèn và trẻ
nhỏ lấy mất đồ cúng nên bị đơn làm cửa khóa để chìa khóa gần đó,
nhưng sau này bị đơn đã mở luôn cửa, không khóa nữa.
lần Th nói ông T muốn giết cha, cướp tài sản nên ông Tùng
mới bức xúc và dùng dép ném bà Thông, bà Ba can ngăn nên trúng tay bà Ba
bị thương chứ ông không cố ý đánh bà Th, bà B.
Bị đơn không cản trở việc nguyên đơn đến thăm, gặp mẹ NTK , nhưng
lần nguyên đơn về nhà cha mẹ để thăm mẹ thì mẹ lại nhà của bị đơn
ông T nên không thăm được do nguyên đơn đến thăm mẹ nhưng cứ
dùng điện thoại quay video, ghi hình ảnh nên bị đơn không cho vào thăm mẹ.
Theo bị đơn, cách nay khoảng 02 năm bà K bị “lẫn”, hay nhớ chuyện
xưa nhiều hơn, sau khi ông G chết thì sức khỏe tinh thần của K có bị
suy sụp, nhưng hiện nay sức khỏe của bà K đã ổn định, tinh thần thoải mái.
Khi bà K có biểu hiện “lẫn” thì bị đơn cũng có đưa K đi khám bệnh, bác
cho K uống thuốc 3B. K bbệnh tiểu đường nên 2 lần/ tháng bị
đơn đưa K đến Trung tâm y tế huyện N để kiểm tra đường huyết, thời
điểm cao nhất tiểu đường ca K mức hơn 7 chấm”, hiện nay đã ổn
định, còn “6 chấm”. K chưa được cơ quan chức năng nào kết luận giám
định về thần kinh, bị đơn sẵn sàng đưa mẹ đi giám định.
Nay bị đơn không đồng ý giao mẹ NTK cho nguyên đơn trực tiếp chăm
sóc, nuôi dưỡng, vì ông D nhà không phòng đầy đủ, vợ bị ốm đau, con
nhỏ. B buôn bán nhỏ lẻ, không chỗ nên không đảm bảo điều kiện kinh
tế nuôi mẹ, H Th xa khi cha còn sống chưa ngày nào chăm
5
sóc cha, đút sữa, thay tã cho cha, nên bị đơn yêu cầu nguyên đơn không được
đưa mẹ vào thành phố Hồ Chí Minh nuôi dưỡng vì ở quê còn 5 người con, đi
thăm mẹ không tiện. Các anh chị em đã bắt bị đơn ông T viết cam kết nhận
nuôi mẹ đến cuối đời nên bị đơn ông T đang thực hiện cam kết này. Nay bị
đơn yêu cầu Tòa án giao mẹ cho bị đơn ông T L nuôi tại nL và
nhà ông T, những người con khác đi về thăm mẹ, L sống độc thân, nên
nhờ bà L trực tiếp chăm sóc mẹ, những người con còn lại đều có nghĩa vụ về
thăm mẹ và đóng góp kinh phí với L nuôi dưỡng mẹ. Bị đơn mong muốn
7 anh, chị, em con của K nên cùng ngồi lại với nhau bàn bạc, cùng
tiếng nói chung để lo cho mẹ NTK tốt hơn.
Ý kiến của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn
VVD :
Yêu cầu của nguyên đơn hợp tình, hợp lý, : Bđơn VVT đã hành
vi dùng vật cứng gây thương tích cho chị, em VTB , bà VTNTh
dấu hiệu tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 1 Điều 134 Bộ luật hình sự,
bị đơn đánh đuổi bà B ra khỏi nhà là có dấu hiệu tội phạm hình s tội “ Xâm
phạm chỗ của người khác`” theo quy định tại khoản 1 Điều 158 Bộ luật hình
sự. B Th về chăm sóc cha mẹ ông T đánh đuổi hung hăng,
thiếu đạo đức nên không đủ cách nuôi dưỡng mẹ. L khi nuôi cha đã
quay video đưa hình ảnh cha trong thế nhạy cảm lên mạng dấu hiệu
tội phạm hình sự tội “Làm nhục người khác” quy định tại Điều 155 Bộ luật
hình sự, nên không đủ tư cách nuôi dưỡng mẹ. T hành vi vi phạm đạo
đức, đã nói từ cha, nên không đủ tư cách nuôi dưỡng mẹ. Nguyên đơn có đạo
đức, có điều kiện kinh tế, có hiểu biết nên đủ điều kiện chăm sóc mẹ. Vì vậy,
căn cứ khoản 2 Điều 71 của Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, đề nghị
Hội đồng xét xử giao NTK cho 4 người con ông VVD , VTB ,
VTH và bà VTNTh nuôi dưỡng.
Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành,
tỉnh Quảng Ngãi phát biểu ý kiến:
- Về việc tuân theo pháp luật: Thẩm phán, Thư ký Hội đồng xét xử
đã thực hiện đúng quy định của Bộ luật tố tụng dân sự. Các đương sự nguyên
đơn đã thực hiện đúng quy định tại các Điều 70, 71 của Bộ luật tố tụng dân
sự, bị đơn chưa thực hiện đầy đủ quy định tại Điều 70,72 Bộ luật tố tụng dân
sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chưa thực hiện đầy đủ quy định tại
Điều 70,73 Bộ luật tố tụngn sự
- Vviệc giải quyết vụ án: Căn cứ khoản 8 Điều 28, 35, 39, 68, 203,
khoản 4 Điều 147 Bộ luật tố tụng dân s; Điều 39 Bộ luật dân sự năm 2015;
Điều 70, 71, 111 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014; Điều 26 Nghị quyết
326 của Uỷ ban Thường vụ Quốc Hi, kính đề nghị Hội đồng xét xử:
Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn buộc ông Võ Văn Tùng, bà
VTL , bà VTT giao mẹ là cụ NTK cho nguyên đơn trực tiếp chăm sóc, nuôi
dưỡng. Tất cả 07 người con gồm ông VVD , VTH , VTB , VTNTh,
ông VVT, VTL , VTT nghĩa vụ quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha
mẹ, các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ. Các con khác
6
quyền nghĩa vụ hiếu thảo, phụng dưỡng mẹ. Người trực tiếp nuôi dưỡng
cụ K không được cản trở người không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng m
thực hiện nghĩa vụ và quyền của con đối với mẹ. Người không trực tiếp nuôi
có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi mẹ.
Ông VVT, bà VTL , bà VTT không cản trở ông VVD , bà VTH , bà
VTB , bà VTNTh thực hiện quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK.
Về án phí: nguyên đơn phải chịu án phí theo quy định.
NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:
Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được xem xét tại phiên toà, kết quả
tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:
* Về tố tụng:
Bị đơn đều nơi trú huyện N, tỉnh Quảng Ngãi, do đó vụ án thuộc
thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng
Ngãi theo quy định tại khoản 8 Điều 28, Điều 35 Điều 39 của Bộ luật tố
tụng dân sự.
Đây “Tranh chấp về quyền, nga vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
yêu cầu chấm dứtnh vi cản trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
quy định tại Khoản 2 Điều 70 và Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình
năm 2014, nên Toà án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi đã thụ
lý là đúng quy định.
Nguyên đơn và bị đơn đều thừa nhận bà NTK bị lẫn là do tuổi già nên
suy giảm trí nhớ, hai bên đều thừa nhận việc này nên đây là tình tiết, sự kiện
ràng, mọi người đều biết nên không phải chứng minh theo quy định tại Điều
92 Bộ luật tố tụng dân sự, vì vậy việc trưng cầu giám định pháp y về tâm thần
đối với NTK không cần thiết, kết quả việc giám định pháp y tâm thần
đối với bà NTK không làm ảnh hưởng đến ni dung vụ án.
* Về nội dung:
[1] Đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc yêu cầu bị đơn
VTL , ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK của ông VVD , VTB , VTH ,
VTNTh:
Qua lời trình bày của các đương sự các tài liệu, chứng cứ đã thu thập
được thẩm tra tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận thấy: NTK (sinh
năm 1937) mẹ đẻ của nguyên đơn ông VVD , VTB , VTH , bà
VTNTh bị đơn bà VTL , bà VTT và ông VVT.
Từ tháng 05/2023 đến nay, bị đơn ông VVT, VTL là người trực tiếp
nuôi dưỡng bà NTK , bà VTT đi về thăm chứ không trực tiếp nuôi mẹ.
Thời điểm trước khi ông VVG chết thì nguyên đơn bị đơn cùng nhau
đóng góp vật chất ng sức chăm sóc, nuôi dưỡng cha, mẹ, nhưng ktừ
ngày 09/5/2023 (sau khi ông G chết được 3 ngày) cho đến nay thì nguyên đơn
và bị đơn xảy ra mâu thuẫn căng thẳng, nên khi nguyên đơn về thăm mẹ là
NTK thì bị đơn đã có hành vi cản trở không cho nguyên đơn gặp, thăm, chăm
sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK .
7
Năm nay NTK đã 86 tuổi, thuộc trường hợp người cao tuổi. Nguyên
đơn và bị đơn đều trình bày hiện nay bà K bị “lẫn”, lúc nhớ, lúc quên
K bị bệnh tiểu đường, bệnh dạ dày nên thuộc trường hợp ốm đau, già yếu.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 70 của Luật Hôn nhân và gia đình năm
2014 thì con “Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng
dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình”.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân gia đình năm
2014 thì “Con nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt
khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường
hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng
cha mẹ”, theo quy định tại Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009 thì “Người
có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi là con, cháu của người cao
tuổi và nhng người khác có nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng theo quy định
của pháp luật về hôn nhân và gia đình” , như vậy bảy người con của bà NTK
ông VVD , VTB , VTH , VTNTh, VTL , VTT ông
VVT đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng
mẹ là bà NTK .
Hành vi cản trở của bị đơn không cho nguyên đơn thăm, chăm sóc, nuôi
dưỡng mẹ NTK là vi phạm Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình năm
2014 và Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009, vậy nguyên đơn yêu cầu
bị đơn chấm hành vi cản trở nguyên đơn thăm gặp, chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
NTK là có căn cứ, Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện ca nguyên
đơn.
[2] Đối với yêu cầu của nguyên đơn về việc yêu cầu Tòa án buộc
VTL , ông VVT VTT giao NTK cho ông VVD , VTB ,
VTH, bà VTNTh trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, Hội đồng xét xử nhận thấy:
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 70, Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân
gia đình năm 2014 Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009 thì các con
đều quyền nghĩa vụ nuôi mẹ ngang nhau. Theo quy định tại điều 11 Luật
Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con đã thành niên không sống chung với
cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cha, mẹ trong trường hợp cha, mẹ không
có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
NTK thuộc trường hợp người cao tuổi, già yếu, ốm đau, không có
khả năng lao động, nên các con đều phải quyền nghĩa vụ chăm sóc, nuôi
dưỡng, cấp dưỡng.
Nếu con cái hành vi ngược đãi cha mẹ thì bị xử phạt hành chính
theo quy định Điều 53 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm
2021 của Chính Ph hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định
tại Điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 về tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha
mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình. Cả 07 người
con của NTK chưa ai bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách
nhiệm hình sự về hành vi ngược đãi cha, mẹ, do đó cả 07 người con của bà
NTK là ông VVD , bà VTB , bà VTH , bà VTNTh, bà VTL , bà VTT và
ông VVT đều quyền nghĩa vụ trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp
dưỡng cho mẹ là bà NTK .
8
Nguyên đơn ông VVD , bà VTB , bà VTH , bà VTNTh và bị đơn bà
VTL , VTT ông VVT đều yêu cầu nhận nuôi dưỡng mẹ, do đó đã
xảy ra tranh chấp, mâu thuẫn ngày càng căng thẳng. Để 07 người con của
K đều có thể thực hiện được quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
bà NTK được nhận sự phụng dưỡng của cả 07 người con, vì hiện bà K tuổi
đã cao, già yếu, ốm đau, Hội đồng xét xử nhận thấy các đương sự không thỏa
thuận được việc chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ, nên cần phải có sự can thiệp, phân
công xác định thời gian cụ thể để cho 07 người con của NTK căn cứ
và thuận tiện trong việc phân công người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ, người cấp
dưỡng nuôi mẹ. Hiện NTK tuổi đã cao, già yếu, ốm đau, vậy cần xác
định cho mỗi bên đương sự nuôi dưỡng mẹ NTK trong thời gian 06
tháng, sau đó hai bên đương sự luân phiên thay nhau để nuôi dưỡng mẹ (mỗi
lần luân phiên nuôi dưỡng mẹ của một bên đương sự là 06 tháng), cho đến khi
NTK chết hoặc cho đến khi sự thỏa thuận khác của các đương sự. Trong
thời gian không trực tiếp nuôi dưỡng mẹ thì những người con còn lại thực hiện
quyền và nghĩa vụ thăm nom, cp dưỡng nuôi mẹ.
Tngày 09/5/2023 đến nay (gần 6 tháng), bị đơn bà VTL , VTT
ông VVT đã trực tiếp nuôi dưỡng mẹ NTK , vậy thời gian 06 tháng tiếp
theo (tính từ ngày 01/10/2023) giao cho nguyên đơn ông VVD , VTB ,
VTH , bà VTNTh trực tiếp nuôi dưỡng mẹ bà NTK . Hết thời gian 06 tháng
nguyên đơn nuôi dưỡng mẹ là bà NTK thì bị đơn tiếp tục nuôi dưỡng mẹ và
ngược lại. Trong thời gian nguyên đơn nuôi dưỡng mẹ thì bị đơn quyền và
nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi mẹ. Người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ là
NTK không được cản trở người không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
thực hiện nghĩa vụ và quyền của con đối với mẹ.
[3] Ý kiến của đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành về
việc giải quyết vụ án là đúng quy định của pháp luật.
[4] Về án p dân sự thẩm: Khoản 2 Điều 26 Nghị quyết số
326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, bị
đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm là 300.000đồng. Hoàn trả lại cho nguyên
đơn tiền tạm ứng án phí đã nộp tại Biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án
số 0005794 ngày 03/7/2023 của Chi cục thi nh án dân sự huyện Nghĩa Hành.
Vì các lẽ trên,
QUYẾT ĐỊNH:
Căn cứ khoản 8 Điều 28, Điều 35, Điều 39, Điều 68, khoản 4 Điều 147,
Điều 271, Điều 273 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015; Điều 39 Bộ luật n
sự 2015; Khoản 2 Điều 70, khoản 2 Điều 71, Điều 111 của Luật Hôn nhân và
gia đình năm 2014; Điều 10 Luật người cao tuổi năm 2009, Khoản 2 Điều 26
Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường
vụ Quốc hội, tuyên xử:
Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn ông VVD , VTB ,
VTH , bà VTNTh;
1. Buộc bị đơn VTL , ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản
trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ là bà NTK của ông VVD , bà
VTB , bà VTH và bà VTNTh.
9
2. Nguyên đơn ông VVD , VTB , VTH VTNTh quyền
nghĩa vụ trực tiếp nuôi dưỡng NTK trong thời gian 06 tháng tính từ
ngày 01/10/2023, bị đơn bà VTL , ông VVT và bà VTT có nghĩa vụ giao
NTK cho nguyên đơn ông VVD , VTB , VTH VTNTh trực
tiếp nuôi dưỡng trong thời gian 06 tháng tính từ ngày 01/10/2023.
Hết thời gian 06 tháng kể từ ngày 01/10/2023, bị đơn bà VTL , ông
VVT VTT quyền và nghĩa vụ trực tiếp nuôi dưỡng NTK trong
thời gian 06 tháng tiếp theo, nguyên đơn ông VVD , bà VTB , bà VTH
bà VTNTh phải giao bà NTK để bị đơn bà VTL , ông VVT và bà VTT trực
tiếp nuôi dưỡng trong thời gian 06 tháng tiếp theo.
Mỗi bên đương sự luân phiên thay nhau trực tiếp nuôi dưỡng mẹ là
NTK trong thời gian 06 tháng cho đến khi NTK chết hoặc cho đến khi có
sự thỏa thuận khác của các đương sự. Thời gian nuôi dưỡngNTK bắt đầu
tính từ ngày 01/10/2023.
Trong thời gian nguyên đơn trực tiếp nuôi dưỡng NTK thì bị đơn
có quyền và nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi bà NTK và ngược lại trong
thời gian bị đơn trực tiếp nuôi dưỡng NTK thì nguyên đơn quyền
nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi bà NTK .
Người trực tiếp nuôi dưỡng bà NTK không được cản trở người không
trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ thực hiện nghĩa vụ quyền của con đối
với mẹ. Người không trực tiếp nuôi mẹ không được lạm dụng việc thăm nom,
chăm sóc, cấp dưỡng cho mẹ để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ của người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ.
3. Về án phí dân sự sơ thẩm:
- Bà VTL , ông VVT và VTT phải chịu án phí dân sự thẩm
300.000đồng.
- Hoàn trả cho ông VVD , bà VTB , bà VTH , bà VTNTh số tiền tạm
ứng án phí 300.000đồng đã nộp tại Biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án
số 0005794 ngày 03/7/2023 của Chi cục thi hành án n sự huyện Nghĩa Hành.
Đương sự mặt tại phiên tòa quyền kháng cáo bản án trong thời
hạn 15 ngày, kể từ ngày tuyên án. Đương sự vắng mặt tại phiên tòa có quyền
kháng cáo trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được bản án hoặc kể t
ngày bản án được niêm yết.
TM. HỘI ĐỒNG XÉT XỬ SƠ THẨM
Nơi nhận: THẨM PHÁN- CHỦ TỌA PHIÊN TÒA
- TAND tỉnh Quảng Ngãi;
- VKSND huyện Nghĩa Hành;
- Chi cục THADS huyện Nghĩa Hành;
- Các đương sự;
- Lưu HS.
Trần Thị Thanh Bình
10
TÒA ÁN NHÂN DÂN CỘNG HOÀ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
HUYỆN NGHĨA HÀNH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TỈNH QUẢNG NGÃI
Bản án số: 27/2023/ HNGĐ - ST
Ngày 30-9-2023
Về việc “Tranh chấp về quyền,
nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
và yêu cầu chấm dứt hành vi
cản trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc,
nuôi dưỡng mẹ”
NHÂN DANH
NƯỚC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN NGHĨA HÀNH, TỈNH QUẢNG NGÃI
- Thành phần Hi đồng xét xử sơ thẩm gồm có:
Thẩm phán - Chủ tọa phiên t : Bà Trần Thị Thanh Bình
Các Hội thẩm nhân dân:
3. Ông Nguyễn Đức Khánh.
4. Ông Huỳnh Kim An.
- Thư phiên toà: Đỗ Thị Thu Nha Thư Toà án nhân dân
huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.
-Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng
Ngãi tham gia phiên tòa: Trương Thị Thy - Kiểm sát viên.
Từ ngày 21 đến ngày 30 tháng 9 năm 2023, tại phòng xử án Tòa án
nhân dân huyện Nghĩa Hành, xét xử thẩm công khai vụ án thụ
85/2023/TLST- HNGĐ ngày 04/7/2023 về “Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa
vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số
2265/2023/QĐXXST HNGĐ, ngày 05/9/2023, Quyết định tạm ngừng phiên
tòa số 08/2023/QDST-HNGĐ ngày 28/9/2023 của Toà án nhân dân huyện
Nghĩa Hành, giữa các đương sự:
1. Nguyên đơn:
+ Ông VVD (sinh năm 1965), địa chỉ: Thôn Xuân Vinh, Hành Đức,
huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi;
11
Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông VVD : Ông Nguyễn
Đăng Phan- Văn phòng Luật Nguyễn Đăng Phan - thuộc Đoàn Luật sư tỉnh
Quảng Ngãi.
+ Bà VTB (sinh năm 1967), địa chỉ: Thôn Phú Châu, Hành Đức,
huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi;
+ Bà VTH (sinh năm 1976), địa chỉ: 26-28 đường DD11, khu biệt thự
An Sương, phường Tân Hưng Thuận, quận 12 , thành phố Hồ Chí Minh; người
đại diện theo ủy quyền của VTH ông VVD , theo văn bản ủy quyền
ngày 04/8/2023, người đại diện theo ủy quyền của bà VTH ông Trương
Văn Thành theo văn bản ủy quyền ngày 08/9/2023.
+ VTNT(sinh năm 1980), địa chỉ: 80/14G Ba vân, phường 14, quận
Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh, người đại diện theo ủy quyền của
VTNTlà ông VVD , theo văn bản ủy quyền ngày 05/8/2023.
Các đương sự có mặt tại phiên tòa.
2. Bị đơn:
- VTL(sinh năm 1964), địa chỉ: Thôn Phú Châu, Hành Đức, huyện
Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi;
- Ông VVT (sinh năm 1973), địa chỉ: Thôn Hòa Mỹ, Hành Phước,
huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.
- Bà VTT (sinh năm 1969), địa chỉ: Tổ dân phố Phú Vinh Đông, huyện
Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi;
Các đương sự có mặt tại phiên tòa.
3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà NTK , sinh năm 1937, địa
chỉ: Thôn Phú Châu, xã Hành Đức, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi;
đơn đề nghị xét xử vắng mặt
4. Người làm chứng: Ông Võ Liền (sinh năm 1955), ông Võ Lắm (sinh
năm 1963), Thị Quỳnh Thư ( sinh năm 1961), đều trú tại Đội 7 thôn
Phú Châu, Hành Đức, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi; ông Ngô Ngọc
Sơn (sinh năm 1970, trú ti TDP Phú Vinh Đông, thị trấn Chợ Chùa, Nghĩa
Hành, Quảng Ngãi), các ông, bà nêu trên có mặt tại phiên tòa.
NỘI DUNG VỤ ÁN:
Tại đơn khởi kiện, các tài liệu, chứng ctại htại phiên
tòa, phía nguyên đơn trình bày:
Ông Văn G (sinh năm 1932, chết ngày 05/5/2023) NTK (sinh
năm 1937) là cha và mẹ của nguyên đơn ông VVD , bà VTB , VTH ,
VTNTvà bị đơnVTL , bà VTT và ông Võ Văn Tùng.
Khi ông Văn G còn sống thì ông G K được các con chăm
sóc, nuôi dưỡng, ông G K sinh sống tại nhà của ông, thôn Phú
Châu, xã Hành Đức. Đến năm 2017 ông G bị ngã nên các con đưa ông G vào
thành phố Hồ Chí Minh điều trị, mọi chi phí do Hạnh và Thông lo, sau đó đưa
ông G về xã Hành Đức sinh sống, Ba phải nghỉ việc thành phố Hồ Chí
Minh về nuôi cha, mẹ từ năm 2017 đến tháng 2/2023, còn bà VTH bà
VTNTgửi tiền và hàng hóa về chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ.
12
Đến ngày 25/9/2022 (trước lúc ông G chết) khi VTNTvề cùng với
bà VTB để chăm sóc cha, mẹ thì bị bị đơn ngăn cản đuổi đánh chảy máu đầu,
không cho thăm gặp cha, mẹ.
Ông VVT hăm dọa và đánh bà VTB gãy ngón tay, đến tháng 02/2023,
nguyên đơn phải nhờ công an can thiệp đđưa VTB ra khỏi nhà an toàn
ông Tùng đã cắt điện, chiếm đoạt hết đất đai, nhà và đuổi VTB ra khỏi
nhà.
Ngày 05/5/2023 ông Võ Văn G chết, nguyện vọng của ông Văn G
trước khi chết muốn K được nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất, nên vào
ngày 09/5/2023 sau khi mở cửa mả cho ông G xong thì nguyên đơn trao
đổi với bị đơn về việc vợ chồng bà Hạnh và vợ chồng bà Thông muốn đưa bà
K đi để nuôi dưỡng, nhưng bị đơn không đồng ý, vậy hai bên xảy ra
xát, bị đơn dùng dao hăm dọa không cho nguyên đơn dẫn mẹ đi, sự việc này
nguyên đơn báo Công an Hành Đức giải quyết, nhưng bất thành. Sau
khi xây mộ cho ông Văn G xong thì bị đơn đã lắp cánh cửa khóa cửa
mộ, không cho nguyên đơn thắp hương cho cha.
Ngày 13/5/2023, nguyên đơn yêu cầu chính quyền địa phương, Công
an Hành Đức các ban ngành liên quan đến can thiệp đnguyên đơn
thăm gặp mẹ và dẫn mẹ vào thành phố Hồ Chí Minh chăm sóc phụng dưỡng
nhưng bị đơn cản trở, cầm dao rượt đuổi, đe dọa đánh nguyên đơn.
Từ ngày 13 đến ngày 15/6/2023, nguyên đơn về thăm mẹ K
nhưng ông VVT và VTLngăn cản, hành hung, đòi đánh, không cho nguyên
đơn gặp thăm NTK , nguyên đơn nhờ Công an Hành Đức Công
an Hành Phước can thiệp, nhưng bị đơn luôn khóa cổng hoặc cản trở không
cho vào nhà n nguyên đơn không thăm gặp bà NTK được.
Ngày 29/6/2023, VTB về thăm mẹ nhưng VTLcũng ngăn cản
không cho gặp mẹ, mặc dù bà đứng ngoài cổng gọi cửa rất lâu và nhờ người
khác gọi giúp nhưng vẫn không được gặp mẹ. Nhà của ông G, K nơi
hiện có bàn thờ ông Võ Văn G cũng bị bà Liêm ông Tùng khóa cửa, vậy
nguyên đơn không vào thắp hương cho ông G được.
Ngày 04/8/2023, khi nguyên đơn đến thăm gặp mẹ NTK thì bị
VTLvà ông VVT cản trở không cho vào nhà thăm mẹ, ông Tùng xách bình
xịt chữa cháy ra ngăn cản, bị đơn chửi xúc phạm nguyên đơn.
Hiện nay sức khỏe của NTK đã yếu, K bbệnh tiểu đường
bị bệnh dạ dày, về sức khỏe tinh thần thì bà K bị “lẫn”, lúc nhớ, lúc quên đã
hơn 10 năm nay, cách nay 1 năm nguyên đơn đã hai lần đưa K vào
thành phố Hồ Chí Minh khám về việc K bị “lẫn”, bác cho K
thuốc uống bổ thần kinh. K chưa được quan chức năng nào kết luận
giám định về thần kinh.
do: Mặc dù ông Tùng đã viết cam kết không đánh chị, em, nhận
trách nhiệm nuôi dưỡng cha mẹ đến cuối đời đã sang tên đất đai, nhà cửa
của cha mẹ cho ông và hứa không cấm cản hay đuổi bất kỳ ai ra khỏi nhà của
cha mẹ, nhà của cha mẹ nên các con đều được phép ra vào, nhưng thực tế
13
ông Tùng không thực hiện cam kết, nguyên đơn đến thăm mẹ đã bị b đơn cản
trở. Bên cạnh đó, bị đơn đã chửi cha, mẹ. Mẹ NTK bị lẫn, nay lại bị bị đơn
cấm cản, khóa cửa không cho ra ngoài sẽ gây ảnh hưởng đến thể chất và tinh
thần của mẹ. Trong thời gian chăm sóc cha ông Văn G các bị đơn đã
không chăm sóc tốt cho cha nên lưng cha bị lở loét, bà Liêm đã đưa hình cha
không mặc quần áo, lưng bị lloét lên mạng, nên nguyên đơn không yên tâm
giao mẹ NTK cho bị đơn tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng.
Vì vậy, nay nguyên đơn yêu cầu:
- Yêu cầu VTL , ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản trở
quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK của ông VVD , VTB ,
bà VTH , bà VTNT;
- Yêu cầu Tòa án buộc VTL , ông VVT VTT giao NTK
cho ông VVD , VTB , VTH VTNTtrực tiếp chăm sóc, nuôi
dưỡng.
Vào ngày 25/9/2023, nguyên đơn ông VVD đơn yêu cầu Tòa án
trưng cầu giám định pháp y tâm thần đối với NTK , tại phiên tòa ngày
28/9/2023 nguyên đơn ông VVD yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định pháp
y tâm thần đối với NTK , nhưng vào ngày 29/9/2023, ông VVD đã đơn
đề nghị tòa tuyên án đối với vụ án nêu trên sức khỏe mẹ K đã già yếu, thời
gian sống của mẹ tính bằng phút, bằng giây.
Tại đơn khởi kiện, các tài liệu, chứng cứ tại h tại phiên
tòa, bị đơn ông Võ Văn Tùng, bà VTL , bà VTT trình bày:
Việc chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ K thời gian qua chủ yếu do ông
Tùng Liêm thực hiện, còn Túy do sức khỏe yếu nên thỉnh thoảng mới
về thăm mẹ.
do bị đơn không đồng ý cho vchồng bà Hạnh và vợ chồng
Thông đưa bà K đi để nuôi dưỡng vì mới mở cửa mả cho cha được 3 ngày
đòi đưa mẹ đi nên bị đơn không đồng ý muốn mẹ nhà dự tụng kinh
thất cho cha.
Trong thời gian nuôi dưỡng, chăm sóc cha, mẹ thì bị đơn không ngược
đãi cha, mẹ. Khi ông Võ Văn G ốm đau thì bị đơn Tùng cũng lo kinh phí và
đưa cha đi điều trị. Hạnh và bà Thông cũng có đóng góp cùng bị đơn điều
trị cho cha khi bệnh viện gửi tiền về quê cho cha, mẹ còn những người
con ở quê nhà thì vừa đóng góp tiền vừa trực tiếp chăm sóc cha, mẹ. Khi cha
ốm đau thì vợ chồng bà Thông và vợ chồng bà Hạnh có đến thăm cha nhưng
không chăm sóc cha. Việc bị đơn Liêm chụp hình cha trong tư thế không
quần áo, lưng bị lở loétvì lý do cha bị ốm đau nằm lâu ngày nên lưng bị lở
loét, bà Liêm chụp hìnhng cha bị lở loét và đưa lên nhóm của chị em trong
gia đình với mc đích đtìm thuốc điều trị lở loét cho cha chkhông phải đưa
lên mạng hội với người ngoài. Sau khi xây mcho cha xong thì do
gió làm tắt đèn trẻ nhỏ lấy mất đồ cúng nên bị đơn có làm cửa khóa và để
chìa khóa ở gần đó, nhưng sau này bị đơn đã mở luôn cửa, không khóa nữa.
Vì có lầnThông nói là ông Tùng muốn giết cha, cướp tài sản nên ông
Tùng mới bức xúc và dùng dép ném bà Thông, bà Ba can ngăn nên trúng tay
bà Ba bị thương chứ ông không cố ý đánh bà Thông, bà Ba.
14
Bị đơn không cản trở việc nguyên đơn đến thăm, gặp mẹ NTK , nhưng
lần nguyên đơn về nhà cha mẹ để thăm mẹ thì mẹ lại nhà của bị đơn
ông Tùng nên không thăm được vì lý do nguyên đơn đến thăm mẹ nhưng
cứ dùng điện thoại quay video, ghi hình ảnh nên bị đơn không cho vào thăm
mẹ.
Theo bị đơn, cách nay khoảng 02 năm bà K bị “lẫn”, hay nhớ chuyện
xưa nhiều hơn, sau khi ông G chết thì sức khỏe tinh thần của K có bị
suy sụp, nhưng hiện nay sức khỏe của bà K đã ổn định, tinh thần thoải mái.
Khi bà K có biểu hiện “lẫn” thì bị đơn cũng có đưa K đi khám bệnh, bác
cho K uống thuốc 3B. K bbệnh tiểu đường nên 2 lần/ tháng bị
đơn đưa K đến Trung tâm y tế huyện Nghĩa Hành đkiểm tra đường
huyết, thời điểm cao nhất tiểu đường của K mức hơn “7 chấm”, hiện
nay đã ổn định, còn “6 chấm”. Bà K chưa được cơ quan chức năng nào kết
luận giám đnh về thần kinh, bị đơn sẵn sàng đưa mẹ đi giám định.
Nay bị đơn không đồng ý giao mẹ NTK cho nguyên đơn trực tiếp chăm
sóc, nuôi dưỡng, vì ông Du nhà không có phòng đầy đủ, vợ bị ốm đau, con
nhỏ. Ba buôn bán nhỏ lẻ, không chỗ nên không đảm bảo điều kiện
kinh tế nuôi mẹ, bà Hạnh và bà Thông ở xa khi cha còn sống chưa có ngày
nào chăm sóc cha, đút sữa, thay cho cha, nên bđơn yêu cầu nguyên đơn
không được đưa mẹ vào thành phố Hồ Chí Minh nuôi dưỡng quê còn 5
người con, đi thăm mẹ không tiện. Các anh chị em đã bắt b đơn ông Tùng
viết cam kết nhận nuôi mẹ đến cuối đời nên bị đơn ông Tùng đang thực hiện
cam kết này. Nay bị đơn yêu cầu Tòa án giao mẹ cho bị đơn ông Tùng và
Liêm nuôi tại nhà Liêm và nhà ông Tùng, những người con khác đi về thăm
mẹ, bà Liêm sống độc thân, nên nhờ Liêm trực tiếp chăm sóc mẹ, những
người con còn lại đều có nga vụ về thăm mẹ đóng góp kinh phí với
Liêm nuôi dưỡng mẹ. Bị đơn mong muốn 7 anh, chị, em con của K nên
cùng ngồi lại với nhau bàn bạc, cùng tiếng nói chung đlo cho mẹ NTK
tốt hơn.
Ý kiến của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn
VVD :
Yêu cầu của nguyên đơn hợp tình, hợp lý, : Bđơn VVT đã hành
vi dùng vật cứng gây thương tích cho chị, em là VTB , bà VTNTcó dấu
hiệu tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 1 Điều 134 Bộ luật hình sự, bị đơn
đánh đuổi bà Ba ra khỏi nhà là có dấu hiệu tội phạm hình s tội “ Xâm phạm
chỗ của người khác`” theo quy định tại khoản 1 Điều 158 Bộ luật hình sự.
Ba Thông vchăm sóc cha mẹ ông Tùng đánh đuổi hung hăng,
thiếu đạo đức nên không đủ tư cách nuôi dưỡng mẹ. Bà Liêm khi nuôi cha đã
quay video đưa hình ảnh cha trong thế nhạy cảm lên mạng dấu hiệu
tội phạm hình sự tội “Làm nhục người khác” quy định tại Điều 155 Bộ luật
hình sự, nên không đủ cách nuôi dưỡng mẹ. Túy hành vi vi phạm
đạo đức, đã nói từ cha, nên không đủ tư cách nuôi dưỡng mẹ. Nguyên đơn có
đạo đức, có điều kiện kinh tế, có hiểu biết nên đủ điều kiện chăm sóc mẹ. Vì
vậy, căn cứ khoản 2 Điều 71 của Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, đề
15
nghị Hội đồng xét xử giao bà NTK cho 4 người con là ông VVD , bà VTB
, bà VTH và bà VTNTnuôi dưỡng.
Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành,
tỉnh Quảng Ngãi phát biểu ý kiến:
- Về việc tuân theo pháp luật: Thẩm phán, Thư ký Hội đồng xét xử
đã thực hiện đúng quy định của Bộ luật tố tụng dân sự. Các đương sự nguyên
đơn đã thực hiện đúng quy định tại các Điều 70, 71 của Bộ luật tố tụng dân
sự, bị đơn chưa thực hiện đầy đủ quy định tại Điều 70,72 Bộ luật tố tụng dân
sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chưa thực hiện đầy đủ quy định tại
Điều 70,73 Bộ luật tố tụngn sự
- Vviệc giải quyết vụ án: Căn cứ khoản 8 Điều 28, 35, 39, 68, 203,
khoản 4 Điều 147 Bộ luật tố tụng dân s; Điều 39 Bộ luật dân sự năm 2015;
Điều 70, 71, 111 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014; Điều 26 Nghị quyết
326 của Uỷ ban Thường vụ Quốc Hi, kính đề nghị Hội đồng xét xử:
Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn buộc ông Võ Văn Tùng, bà
VTL , bà VTT giao mẹ là cụ NTK cho nguyên đơn trực tiếp chăm sóc, nuôi
dưỡng. Tất cả 07 người con gồm ông VVD , bà VTH , VTB , VTNT,
ông Văn Tùng, VTL , VTT nghĩa vụ quyền chăm c, nuôi
dưỡng cha mẹ, các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ. Các
con khác quyền nghĩa vụ hiếu thảo, phụng dưỡng mẹ. Người trực tiếp
nuôi dưỡng cụ K không được cản trở người không trực tiếp chăm sóc, nuôi
dưỡng mẹ thực hiện nghĩa vụ quyền của con đối với mẹ. Người không trực
tiếp nuôi có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi mẹ.
Ông Văn Tùng, VTL , VTT không cản trở ông VVD ,
VTH , bà VTB , bà VTNTthực hiện
quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK .
Về án phí: nguyên đơn phải chịu án phí theo quy định.
NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:
Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được xem xét tại phiên toà, kết quả
tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:
* Về tố tụng:
Bị đơn đều có nơi cư trú ở huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi, do đó
vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân huyện Nghĩa Hành,
tỉnh Quảng Ngãi theo quy định tại khoản 8 Điều 28, Điều 35 và Điều 39 của
Bộ luật tố tụngn sự.
Đây “Tranh chấp về quyền, nga vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
yêu cầu chấm dứtnh vi cản trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
quy định tại Khoản 2 Điều 70 và Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình
năm 2014, nên Toà án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi đã thụ
lý là đúng quy định.
Nguyên đơn và bị đơn đều thừa nhận bà NTK bị lẫn là do tuổi già nên
suy giảm trí nhớ, hai bên đều thừa nhận việc này nên đây là tình tiết, sự kiện
ràng, mọi người đều biết nên không phải chứng minh theo quy định tại Điều
92 Bộ luật tố tụng dân sự, vì vậy việc trưng cầu giám định pháp y về tâm thần
16
đối với NTK không cần thiết, kết quả việc giám định pháp y tâm thần
đối với bà NTK không làm ảnh hưởng đến ni dung vụ án.
* Về nội dung:
[1] Đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc yêu cầu bị đơn
VTL , ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK của ông VVD , VTB , VTH ,
VTNT:
Qua lời trình bày của các đương sự các tài liệu, chứng cứ đã thu thập
được thẩm tra tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận thấy: NTK (sinh
năm 1937) mẹ đẻ của nguyên đơn ông VVD , VTB , VTH , bà
VTNTvà bị đơn VTL , bà VTT và ông Võ Văn Tùng.
Từ tháng 05/2023 đến nay, bđơn ông Văn Tùng, VTLlà người
trực tiếp nuôi dưỡng NTK , bà VTT đi vthăm chứ không trực tiếp nuôi
mẹ.
Thời điểm trước khi ông Văn G chết thì nguyên đơn và bị đơn cùng
nhau đóng góp vật chất công sức chăm sóc, nuôi dưỡng cha, mẹ, nhưng kể
từ ngày 09/5/2023 (sau khi ông G chết được 3 ngày) cho đến nay thì nguyên
đơn và bị đơn xảy ra mâu thuẫn căng thẳng, nên khi nguyên đơn về thăm mẹ
là bà NTK thì bị đơn đã có hành vi cản trở không cho nguyên đơn gặp, thăm,
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ NTK .
Năm nay NTK đã 86 tuổi, thuộc trường hợp người cao tuổi. Nguyên
đơn và bị đơn đều trình bày hiện nay bà K bị “lẫn”, lúc nhớ, lúc quên
K bị bệnh tiểu đường, bệnh dạ dày nên thuộc trường hợp ốm đau, già yếu.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 70 của Luật Hôn nhân và gia đình năm
2014 thì con “Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng
dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình”.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân gia đình năm
2014 thì “Con nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt
khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường
hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng
cha mẹ”, theo quy định tại Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009 thì “Người
có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi là con, cháu của người cao
tuổi và nhng người khác có nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng theo quy định
của pháp luật về hôn nhân và gia đình” , như vậy bảy người con của bà NTK
ông VVD , bà VTB , VTH , VTNT, bà VTL , VTT ông
VVT đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng
mẹ là bà NTK .
Hành vi cản trở của bị đơn không cho nguyên đơn thăm, chăm sóc, nuôi
dưỡng mẹ NTK là vi phạm Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình năm
2014 và Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009, vậy nguyên đơn yêu cầu
bị đơn chấm hành vi cản trở nguyên đơn thăm gặp, chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
NTK là có căn cứ, Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện ca nguyên
đơn.
17
[2] Đối với yêu cầu của nguyên đơn về việc yêu cầu Tòa án buộc
VTL , ông VVT VTT giao NTK cho ông VVD , VTB , VTH
, bà VTNTtrực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, Hội đồng xét xử nhận thấy:
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 70, Khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân
gia đình năm 2014 Điều 10 Luật Người cao tuổi năm 2009 thì các con
đều quyền nghĩa vụ nuôi mẹ ngang nhau. Theo quy định tại điều 11 Luật
Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con đã thành niên không sống chung với
cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cha, mẹ trong trường hợp cha, mẹ không
có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
NTK thuộc trường hợp người cao tuổi, già yếu, ốm đau, không có
khả năng lao động, nên các con đều phải quyền nghĩa vụ chăm sóc, nuôi
dưỡng, cấp dưỡng.
Nếu con cái nh vi ngược đãi cha mẹ thì bị xử phạt hành chính
theo quy định Điều 53 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm
2021 của Chính Phủ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định
tại Điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 về tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha
mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình. Cả 07 người
con của bà NTK chưa có ai bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách
nhiệm hình sự về hành vi ngược đãi cha, mẹ, do đó cả 07 người con của
NTK ông VVD , bà VTB , VTH , VTNT, VTL , bà VTT
ông VVT đều quyền nghĩa vụ trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp
dưỡng cho mẹ là bà NTK .
Nguyên đơn ông VVD , bà VTB , VTH , VTNTbị đơn
VTL , VTT ông VVT đều yêu cầu nhận nuôi dưỡng mẹ, do đó đã
xảy ra tranh chấp, mâu thuẫn ngày càng căng thẳng. Để 07 người con của
K đều có thể thực hiện được quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
bà NTK được nhận sự phụng dưỡng của cả 07 người con, vì hiện bà K tuổi
đã cao, già yếu, ốm đau, Hội đồng xét xử nhận thấy các đương sự không thỏa
thuận được việc chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ, nên cần phải có sự can thiệp, phân
công xác định thời gian cụ thể để cho 07 người con của NTK căn cứ
và thuận tiện trong việc phân công người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ, người cấp
dưỡng nuôi mẹ. Hiện NTK tuổi đã cao, già yếu, ốm đau, vậy cần xác
định cho mỗi bên đương sự nuôi dưỡng mẹ NTK trong thời gian 06
tháng, sau đó hai bên đương sự luân phiên thay nhau để nuôi dưỡng mẹ (mỗi
lần luân phiên nuôi dưỡng mẹ của một bên đương sự là 06 tháng), cho đến khi
NTK chết hoặc cho đến khi sự thỏa thuận khác của các đương sự. Trong
thời gian không trực tiếp nuôi dưỡng mẹ thì những người con còn lại thực hiện
quyền và nghĩa vụ thăm nom, cp dưỡng nuôi mẹ.
Tngày 09/5/2023 đến nay (gần 6 tháng), bị đơn bà VTL , VTT
ông VVT đã trực tiếp nuôi dưỡng mẹ NTK , vậy thời gian 06 tháng tiếp
theo (tính từ ngày 01/10/2023) giao cho nguyên đơn ông VVD , VTB ,
VTH , bà VTNTtrực tiếp nuôi dưỡng mẹbà NTK . Hết thời gian 06 tháng
nguyên đơn nuôi dưỡng mẹ là bà NTK thì bị đơn tiếp tục nuôi dưỡng mẹ và
ngược lại. Trong thời gian nguyên đơn nuôi dưỡng mẹ thì bị đơn quyền và
nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi mẹ. Người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ là
18
NTK không được cản trở người không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ
thực hiện nghĩa vụ và quyền của con đối với mẹ.
[3] Ý kiến của đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Nghĩa Hành về
việc giải quyết vụ án là đúng quy định của pháp luật.
[4] Về án p dân sự thẩm: Khoản 2 Điều 26 Nghị quyết số
326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, bị
đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm là 300.000đồng. Hoàn trả lại cho nguyên
đơn tiền tạm ứng án phí đã nộp tại Biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án
số 0005794 ngày 03/7/2023 của Chi cục thi nh án dân sự huyện Nghĩa Hành.
Vì các lẽ trên,
QUYẾT ĐỊNH:
Căn cứ khoản 8 Điều 28, Điều 35, Điều 39, Điều 68, khoản 4 Điều 147,
Điều 271, Điều 273 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015; Điều 39 Bộ luật n
sự 2015; Khoản 2 Điều 70, khoản 2 Điều 71, Điều 111 của Luật Hôn nhân và
gia đình năm 2014; Điều 10 Luật người cao tuổi năm 2009, Khoản 2 Điều 26
Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường
vụ Quốc hội, tuyên xử:
Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn ông VVD , VTB ,
VTH , bà VTNT;
1. Buộc bị đơn VTL , ông VVT VTT chấm dứt hành vi cản
trở quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ là bà NTK của ông VVD , bà
VTB , bà VTH và bà VTNT.
2. Nguyên đơn ông VVD , bà VTB , bà VTH và bà VTNTcó quyền
nghĩa vụ trực tiếp nuôi dưỡng NTK trong thời gian 06 tháng tính từ
ngày 01/10/2023, bị đơn bà VTL , ông VVT và bà VTT có nghĩa vụ giao
NTK cho nguyên đơn ông VVD , bà VTB , bà VTH và bà VTNTtrực tiếp
nuôi dưỡng trong thời gian 06 tháng tính từ ngày 01/10/2023.
Hết thời gian 06 tháng kể từ ngày 01/10/2023, bị đơn bà VTL , ông
VVT VTT quyền và nghĩa vụ trực tiếp nuôi dưỡng NTK trong
thời gian 06 tháng tiếp theo, nguyên đơn ông VVD , bà VTB , bà VTH
VTNTphải giao NTK để bị đơn bà VTL , ông VVT và VTT trực
tiếp nuôi dưỡng trong thời gian 06 tháng tiếp theo.
Mỗi bên đương sự luân phiên thay nhau trực tiếp nuôi dưỡng mẹ là
NTK trong thời gian 06 tháng cho đến khi NTK chết hoặc cho đến khi có
sự thỏa thuận khác của các đương sự. Thời gian nuôi dưỡngNTK bắt đầu
tính từ ngày 01/10/2023.
Trong thời gian nguyên đơn trực tiếp nuôi dưỡng NTK thì bị đơn
có quyền và nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi bà NTK và ngược lại trong
thời gian bị đơn trực tiếp nuôi dưỡng NTK thì nguyên đơn quyền
nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng nuôi bà NTK .
Người trực tiếp nuôi dưỡng bà NTK không được cản trở người không
trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ thực hiện nghĩa vụ quyền của con đối
với mẹ. Người không trực tiếp nuôi mẹ không được lạm dụng việc thăm nom,
chăm sóc, cấp dưỡng cho mẹ để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc
chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ của người trực tiếp nuôi dưỡng mẹ.
19
3. Về án phí dân sự sơ thẩm:
- Bà VTL , ông VVT và VTT phải chịu án phí dân sự thẩm
300.000đồng.
- Hoàn trả cho ông VVD , VTB , VTH , VTNTsố tiền tạm
ứng án phí 300.000đồng đã nộp tại Biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án
số 0005794 ngày 03/7/2023 của Chi cục thi hành án n sự huyện Nghĩa Hành.
Đương sự mặt tại phiên tòa quyền kháng cáo bản án trong thời
hạn 15 ngày, kể từ ngày tuyên án. Đương sự vắng mặt tại phiên tòa có quyền
kháng cáo trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được bản án hoặc kể t
ngày bản án được niêm yết.
TM. HỘI ĐỒNG XÉT XỬ SƠ THẨM
Nơi nhận: THẨM PHÁN- CHỦ TỌA PHIÊN TÒA
- TAND tỉnh Quảng Ngãi;
- VKSND huyện Nghĩa Hành;
- Chi cục THADS huyện Nghĩa Hành;
- Các đương sự;
- Lưu HS.
Trần Thị Thanh Bình
Tải về
Bản án số 27/2023/ Bản án số 27/2023/

Quý khách vui lòng Đăng nhập tài khoản để tải file. Nếu chưa có tài khoản, Quý khách vui lòng đăng ký tại đây!

Bản án/ Quyết định cùng đối tượng

Bản án cùng lĩnh vực

Bản án mới nhất