Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 12091-1:2018 EN 16228-1:2014 Thiết bị khoan và gia cố nền móng - An toàn - Phần 1: Yêu cầu chung

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 12091-1:2018

EN 16228-1:2014

THIẾT BỊ KHOAN VÀ GIA CỐ NỀN MÓNG - AN TOÀN - PHẰN 1: YÊU CẦU CHUNG

Drilling and foundation equipment - Safety- Part 1: Common requirements

Lời nói đầu

TCVN 12091-1:2018 hoàn toàn tương đương EN 16228-1:2014.

TCVN 12091-1:2018 do Trường Đại học Xây dựng biên soạn, Bộ Xây dựng đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Bộ TCVN 12091 “Thiết bị khoan và gia cố nền móng - An toàn” bao gồm các phần sau:

TCVN 12091-1:2018 (EN 16228-1:2014), Phần 1: Yêu cầu chung

TCVN 12091-2:2018 (EN 16228-2:2014), Phần 2: Máy khoan tự hành dùng trong xây dựng, địa kỹ thuật và khai thác mỏ

TCVN 12091-3:2018 (EN 16228-3:2014), Phần 3: Thiết bị khoan ngang có định hướng (HDD)

TCVN 12091-4:2018 (EN 16228-4:2014), Phần 4: Thiết bị gia cố nền móng

TCVN 12091-5:2018 (EN 16228-5:2014), Phần 5: Thiết bị thi công tường trong đất

TCVN 12091-6:2018 (EN 16228-6:2014), Phần 6: Thiết bị dùng trong khoan phụt

TCVN 12091-7:2018 (EN 16228-7:2014), Phần 7: Thiết bị bổ sung có thể hoán đổi được

Phần 1 của bộ tiêu chuẩn này gồm các yêu cầu chung cho tất cả các loại thiết bị khoan và gia cố nền móng. Các phần tiếp theo của bộ tiêu chuẩn bao gồm các yêu cầu bổ sung cho các máy cụ thể. Các yêu cầu này có thể bổ sung hoặc sửa đổi các yêu cầu của Phần 1. Sự tuân thủ các điều khoản trong Phần 1 cùng với các điều khoản của một phần tiếp theo của bộ tiêu chuẩn quy định các yêu cầu cho một máy cụ thể sẽ đảm bảo cho một sự phù hợp với các yêu cầu cần thiết về sức khỏe và an toàn của các Quy định có liên quan.

Khi có loại máy không được quy định trong một phần tiếp theo của bộ tiêu chuẩn này thì Phần 1 của bộ tiêu chuẩn có thể giúp thiết lập các yêu cầu cho loại máy đó nhưng sẽ không đảm bảo cho một sự phù hợp với các yêu cầu cần thiết về sức khỏe và an toàn của các Quy định có liên quan.

Lời giới thiệu

Tiêu chuẩn này là tiêu chuẩn loại/nhóm C như quy định trong ISO 12100:2010.

Các máy có liên quan và các mối nguy hiểm, các tình huống nguy hiểm, các trường hợp nguy hiểm được quy định trong phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn này.

Khi các điều khoản của tiêu chuẩn loại/nhóm C này khác với các điều khoản trong các tiêu chuẩn loại/nhóm A hoặc loại/nhóm B thì các điều khoản của tiêu chuẩn loại/nhóm C phải được ưu tiên hơn các điều khoản của các tiêu chuẩn khác. Máy phải được thiết kế và chế tạo theo các điều khoản của tiêu chuẩn loại/nhóm C này.

THIẾT BỊ KHOAN VÀ GIA CỐ NỀN MÓNG - AN TOÀN - PHẦN 1: YÊU CẦU CHUNG

Drilling and foundation equipment- Safety- Part 1: Common requirements

1  Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu an toàn chung cho các thiết bị khoan và gia cố nền móng.

Tiêu chuẩn này đề cập đến các mối nguy hiểm đáng kể đối với các thiết bị khoan và gia cố nền móng (xem Phụ lục A), khi chúng được sử dụng đúng mục đích thiết kế và cả khi sử dụng sai mục đích thiết kế nhưng nằm trong dự tính của nhà sản xuất trong toàn bộ tuổi thọ làm việc của máy (vận chuyển, lắp đặt, tháo dỡ, thiết bị trong trạng thái làm việc hoặc không làm việc, bảo dưỡng, di chuyển trên công trường, bảo quản, dừng hoạt động và vệ sinh máy).

CHÚ THÍCH 1: Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu chung cho hai hoặc nhiều nhóm thiết bị khoan và gia cố nền móng.

Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu an toàn cho tất cả các loại thiết bị khoan và gia cố nền móng được sử dụng kết hợp với một trong các phần từ Phần 2 đến Phần 7 của bộ tiêu chuẩn này. Các phần tiêu chuẩn quy định cho từng thiết bị riêng biệt không lặp lại các yêu cầu của Phần 1 nhưng thay thế hoặc bổ sung các yêu cầu cho loại thiết bị khoan và gia cố nền móng được đề cập đến.

Đối với thiết bị đa chức năng, các phần của bộ tiêu chuẩn này được áp dụng tương ứng cho các chức năng và các ứng dụng riêng biệt đó, nếu, ví dụ một máy khoan được sử dụng như một máy đóng cọc thì áp dụng các yêu cầu có liên quan của các TCVN 12091-1:2018 (EN 16228-1:2014), TCVN 12091- 2:2018 (EN 16228-2:2014) và TCVN 12091-4:2018 (EN 16228-4:2014).

Tiêu chuẩn này không áp dụng cho các loại máy sau:

- máy thi công hầm, máy khoan hầm không dùng khiên đào và máy khoan có mũi khoan bi dùng cho khoan đá theo EN 16191;

- máy khoan theo phương đứng từ dưới lên;

- máy khoan dùng trong ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt.

CHÚ THÍCH 2: Các yêu cầu khi sử dụng thiết bị ngoài biển không được đề cập trong tiêu chuẩn này.

Nếu như một thiết bị khoan hoặc thiết bị gia cố nền móng có một cấu hình nhất định mà việc phân biệt chúng không rõ ràng được lắp trên một máy cơ sở là máy đào và chuyển đất, máy nông nghiệp hoặc cần trục thì toàn bộ thiết bị đó phải tuân theo các yêu cầu đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng được quy định trong tiêu chuẩn này.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng nằm trong phạm vi áp dụng của bộ TCVN 12091 (EN 16228), Phần 1 đến Phần 6 có thể bao gồm thiết bị bổ sung có thể hoán đổi được nằm trong phạm vi áp dụng của TCVN 12091-7:2018 (EN 16228-7:2014). Những thiết bị bổ sung này là một phần tích hợp của máy hoặc là một thiết bị cố định có khả năng hoán đổi.

Nếu như máy khoan và gia cố nền móng được sử dụng trong môi trường có khả năng cháy nổ, phải đáp ứng các yêu cầu bổ sung mà trong tiêu chuẩn này chưa đề cập đến.

2  Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố, chỉ áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố, áp dụng phiên bản công bố mới nhất, bao gồm cả các bổ sung và sửa đổi (nếu có).

TCVN 6719:2008 (ISO 13850:2006), An toàn máy- Dừng khẩn cấp - Nguyên tắc thiết kế

TCVN 7300:2003 (ISO 14118:2000), An toàn máy- Ngăn chặn khởi động bất ngờ

TCVN 7387-4:2011 (ISO 14122-4:2004), An toàn máy- Phương tiện thông dụng để tiếp cận máy- Phần 4: Thang cố định

TCVN 9059:2011 (ISO 14120:2002), An toàn máy - Bộ phận che chắn - Yêu cầu chung về thiết kế và kết cấu của bộ phận che chắn cố định và di động

TCVN 9329:2012 (ISO 10567-2007), Máy làm đất- Máy đào thủy lực - Sức nâng

TCVN 10211:2013 (ISO 3795:1989), Phương tiện giao thông đường bộ, máy kéo và máy nông lâm nghiệp - Xác định đặc tính cháy của vật liệu nội thất

TCVN 10837:2015 (ISO 4309:2010), Cần trục - Dây cáp - Bảo dưỡng, bảo trì, kiểm tra và loại bỏ

ISO 2860:1992, Earth-moving machinery - Minimum access dimensions (Máy đào và chuyển đất - Kích thước tối thiểu của lối vào)

ISO 2867:2011, Earth-moving machinery - Access systems (Máy đào và chuyển đất - Hệ thống lối vào)

ISO 3411:2007, Earth-moving machinery - Physical dimensions of operator and minimum operator space envelope (Máy đào và chuyển đất - Kích thước cơ thể của người điều khiển và hình bao khoảng không gian hoạt động tối thiểu)

ISO 3449:2005, Earth-moving machinery - Falling-object protective strucures - Laboratory tests and Performance requirements (Máy đào và chuyển đất - Kết cấu bảo vệ phòng vật rơi - Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và các yêu cầu đặc tính)

ISO 3450:2011, Earth-moving machinery - Wheeled or high-speed rubber-tracked machines - Performance requirement and test procedures for brake systems (Máy đào và chuyển đất - Máy kéo bánh lốp hoặc bánh xích cao su tốc độ cao - Yêu cầu đặc tính và quy trình thử nghiệm hệ thống phanh)

ISO 3457:2003, Earth-moving machinery - Guards - Definitions and requirements (Máy đào và chuyển đất - Bộ phận che chắn - Định nghĩa và yêu cầu)

ISO 3744:2010, Acoustics - Determination of sound power levels and sound energy levels of noise sources using sound pressure - Engineering methods for an essentially free field over a reflecting plane (Âm học - Xác định mức công suất âm của nguồn phát ồn bằng áp suất âm - Phương pháp kỹ thuật cho trường âm tự do cơ bản trên mặt phẳng phản xạ)

ISO 3747:20101), Acoustics - Determination of sound power levels and sound energy levels of noise sources using sound pressure - Engineering/survery methods for use in situ in a reverberant environment (Âm học - Xác định mức công suất âm và mức năng lượng âm của nguồn tiếng ồn từ việc đo áp suất âm - Phương pháp kỹ thuật khảo sát sử dụng trong môi trường âm dội lại)

ISO 4413:2010, Hydraulic fluid power - General rules and safety requirements for systems and their components (Bộ nguồn thủy lực - Quy định chung và yêu cầu an toàn cho hệ thống và các phần từ của chúng)

ISO 4414:2010, Pneumatic fluid power - General rules and safety requirements for systems and their components (Bộ nguồn khí nén - Quy định chung và các yêu cầu an toàn cho các hệ thống và các phần tử của nó)

ISO 4871:1996, Acoustics - Declaration and verification of noise emission values of machinery and equipment (Âm học - Công bố và xác minh giá trị tiếng ồn phát ra từ máy và thiết bị)

ISO 6682:1986/Amd 1:1989, Earth-moving machinery - Zones of comfort and reach for controls (Máy đào và chuyển đất - Khu vực tiện nghi và khu vực hoạt động cho điều khiển)

ISO 7731:2003, Ergonomics - Danger signals for public and work areas - Auditory danger signals (Ecgônômi - Tín hiệu cảnh báo nguy hiểm ở nơi công cộng và nơi làm việc - Tín hiệu cảnh báo nguy hiểm bằng âm thanh)

ISO 7096:2000, Earth-moving machinery - Laboratory evaluation of operator seat vibration (Máy đào và chuyển đất - Phương pháp phòng thí nghiệm để xác định rung chỗ ngồi người điều khiển)

ISO 9614-2:1996, Acoustics - Determination of sound power levels of noise sources using sound intensity - Part 2: Measurement by scanning (Âm học - Xác định mức công suất âm của nguồn tiếng ồn từ việc đo cường độ âm - Phần 2: Phương pháp đo bằng quét liên tục)

ISO 11201:2010, Acoustics - Noise emitted by machinery and equipment - Determination of emission sound pressure levels at a work station and at other specified positions in an essentially free field over a reflecting plane with negligible environmental corrections (Âm học - Tiếng ồn phát thải từ máy móc và thiết bị - Xác định mức áp suất âm phát thải tại chỗ làm việc và các vị trí xác định khác - Phương pháp kỹ thuật cho trường âm tự do cơ bản trên mặt phẳng phản xạ)

ISO 11203:1995, Acoustics - Noise emitted by machinery and equipment - Determination of emission sound pressure levels at a work station and at other specified positions from the sound power level (Âm học - Tiếng ồn phát ra từ máy móc và thiết bị - Xác định mức áp suất âm phát ra từ chỗ làm việc và các vị trí xác định khác từ múc công suất âm)

ISO 12100:20102), Safety of machinery - General principles for design - Risk assessment and risk reduction (An toàn máy - Nguyên tắc thiết kế chung - Đánh giá rủi ro và giảm rủi ro)

ISO 13856-1:2013, Safety of machinery - Pressure-sensitive protective devices - Part 1: General principles for design and testing of pressure-sensitive mats and pressure-sensitive floors (An toàn máy - Thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến áp lực - Phần 1: Nguyên tắc chung cho thiết kế và kiểm tra đệm cảm biến áp suất và sàn cảm biến áp suất)

ISO 13856-2:2013, Safety of machinery - Pressure-sensitive protective devices - Part 2: General principles for design and testing of pressure-sensitive edges and pressure-sensitive bars (An toàn máy - Thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến áp lực - Phần 2: Nguyên tắc chung cho thiết kế và kiểm tra thước cảm biến áp suất và thanh cảm biến áp suất)

ISO 13856-3:2013, Safety of machinery - Pressure-sensitive protective devices - Part 3: General principles for design and testing of pressure-sensitive bumpers, plates, wires and similar devices (An toàn máy - Thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến áp lực - Phần 3: Nguyên tắc chung cho thiết kế và kiểm tra bộ giảm xóc cảm biến áp suất, tấm cảm biến án suất, dây cảm biến áp suất và các thiết bị tương tự)

ISO 13732-1:2006, Ergonomics of the thermal environment - Methods for the assessment of human responses to contact with surfaces - Part 1: Hot surfaces (Ecgônômi của môi trường nhiệt - Phương pháp đánh giá phản ứng của con người khi tiếp xúc với bề mặt - Phần 1: Bề mặt nóng)

ISO 13857:2008, Safety of machinery - Safety distances to prevent hazard zones being reached by upper and lower limbs (An toàn máy - Khoảng cách an toàn để ngăn không cho chân và tay người chạm tới vùng nguy hiểm)

ISO 2631-1:1997/Amd 1:2010, Mechanical vibration and shock - Evaluation of human exposure to whole-body vibration - Part 1: General requirements (Va chạm và rung cơ khí - Đánh giá rủi ro cho người khi rung toàn thân - Phần 1: Yêu cầu chung)

ISO 4302:1981, Cranes - Wind load assessment (Cần trục - Xác định tải trọng gió)

ISO 5006:2006, Earth-moving machinery - Operator's field of view - Test method and performance criteria (Máy đào và chuyển đất - Tầm nhìn khu vực vận hành - Phương pháp kiểm tra và các chỉ tiêu đặc tính)

ISO 6405-1:2017, Earth-moving machinery - Symbols for operator controls and other displays - Part 1: Common symbols (Máy đào và vận chuyển đất - Biểu tượng trên các thiết bị điều khiển hoạt động và các thiết bị hiển thị khác - Phần 1: Các biểu tượng chung)

ISO 7000:2012, Graphical symbols for use on equipment - Registered symbols (Biểu tượng bằng đồ họa sử dụng trên thiết bị - Biểu tượng đã đăng ký)

ISO 9533:2010, Earth-moving machinery - Machine-mounted audible travel alarms and forward horns - Test methods and performance criteria (Máy đào và chuyển đất - Còi tín hiệu di chuyển và cảnh báo di chuyển bằng âm thanh trang bị trên máy - Phương pháp thử nghiệm và các chỉ tiêu đặc tính)

ISO 10256:2008, Earth-moving machinery - Crawler machines - Performance requirements and test procedures for braking systems (Máy đào và chuyển đất - Máy bánh xích - Các yêu cầu đặc tính và quy trình thử nghiệm hệ thống phanh)

ISO 10532:1995, Earth-moving machinery - Machine-mounted retrieval device - Performance requirements (Máy đào và chuyển đất - Thiết bị thu hồi lắp trên máy- Yêu cầu đặc tính)

ISO 10968:2004, Earth-moving machinery - Operator’s controls (Máy đào và chuyển đất - Bộ điều khiển hoạt động)

ISO 12117-2:2008, Earth-moving machinery - Laboratory tests and performance requirements for protective structures of excavators - Part 2: Roll-over protective structures (ROPS) for excavators of over 6t (Máy đào và chuyển đất - Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và các yêu cầu đặc tính của kết cấu bảo vệ máy đào đất - Phần 2: Kết cấu bảo vệ phòng lật (ROPS) cho máy đào có khối lượng lớn hơn 6 tấn)

ISO 12508:1994, Earth-moving machinery - Operator station and maintenance areas - Bluntness of edges (Máy đào và chuyển đất - Vị trí hoạt động và khu vực bảo dưỡng - Độ cùn của các cạnh mép)

ISO 13849-1:2006, Safety of machinery - Safety - related pads of control systems - Part 1: General principles for design (An toàn máy - Các bộ phận liên quan đến an toàn máy của hệ thống điều khiển - Phần 1: Nguyên tắc chung về thiết kế)

ISO 15817:2012, Earth-moving machinery - Safety requirements for remote operator control systems (Máy đào và chuyển đất - Yêu cầu an toàn cho hệ thống điều khiển hoạt động từ xa)

EN 474-1:2006/A4:2013, Earth-moving machinery - Safety - Part 1: General requirements (Máy đào và chuyển đất - An toàn - Phần 1: Yêu cầu chung)

EN 474-5:2006/A4:2013, Earth-moving machinery-Safety-Part 5: Requirements for hydraulic excavators (Máy đào và chuyển đất - An toàn - Phần 5: Yêu cầu cho máy đào thủy lực)

EN 795:2012, Personal fall protection equipment - Anchor devices (Thiết bị bảo vệ cá nhân chống ngã từ trên cao - Dây đai an toàn)

EN 953:1997+A1/2009, Safety of machinery - Guards - General requirements for the design and construction of fixed and movable guards (An toàn máy - Bộ phận che chắn - Yêu cầu chung về thiết kế và kết cấu của bộ phận che chắn cố định và di động)

EN 1037:1995+A1:2008, Safety of machinery - Prevention of unexpected stad-up (An toàn máy - Ngăn chặn khởi động bất ngờ)

EN 13309:2010, Construction machinery - Electromagnetic compatibility of machines with internal power supply (Máy xây dựng - Sự tương tác điện từ của máy với nguồn cung cấp điện nội bộ)

EN 13411-6:2004/A1:2008, Terminations for steel wire ropes - Safety - Part 6: Asymmetric wedge socket (Cố định đầu cáp thép - An toàn - Phần 6: Khóa nêm không đối xứng)

EN 13411-7.2006/A1.2008, Terminations for steel wire ropes - Safety - Part 6: Symmetric wedge socket (Cố định đầu cáp thép - An toàn - Phần 7: Khóa nêm đối xứng)

EN 60204-1:2006/Cor 1:2010, Safety of machinery - Electrical equipment of machines - Part 1: General requirements (An toàn máy- Thiết bị điện trên máy-Phần 1: Yêu cầu chung)

3  Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ, định nghĩa trong ISO 12100:2010 và các thuật ngữ, định nghĩa sau:

3.1

Thiết bị khoan và gia cố nền móng (drilling and foundation equipment)

Tổ hợp máy, thiết bị có khả năng lắp lẫn và máy có trang bị thiết bị lắp lẫn được thiết kế cho một hoặc nhiều công dụng sau:

- tạo các lỗ trong nền đất và đá phục vụ trong xây dựng, thăm dò, tạo giếng nước, khảo sát đất nền, hoặc

- tạo ra, lắp đặt hoặc nhổ các cấu kiện gia cố nền móng theo phương đứng, làm tường chắn đất, tường trong đất, gia cố nền đất, hoặc

- tạo ra và lắp đặt các panel kế tiếp nhau cho tường chắn đất và tường chắn nước, hoặc

- lắp đặt các cấu kiện để gia cố nền như là hệ thống thoát nước hoặc hệ thống bơm phun, hoặc

- lắp đặt các cấu kiện để neo giữ đất hoặc đá

CHÚ THÍCH 1: Nếu thiết bị khoan và gia cố nền móng được sử dụng cho các mục đlch khác nhau thì nó có thể là một tập hợp từ nhiều máy và các bộ phận (xem phụ lục A và TCVN 12091 (EN 16228) từ Phần 2 đến Phần 7).

3.2

Thiết bị khoan (drill rig)

Máy dùng để khoan đất hoặc đá nhờ sử dụng phương pháp va đập hoặc phương pháp khoan xoay hoặc phương pháp khoan rung (hoặc một tổ hợp các phương pháp), ở đó có thể bao gồm cả việc sử dụng cần khoan bổ sung, ống khoan, ống vách hoặc mũi khoan xoay, thường được nối bằng ren để tăng chiều sâu lỗ khoan.

3.3

Thiết bị khoan kiểu va đập (percussive drill rig)

Thiết bị khoan sử dụng phương pháp khoan kiểu va đập

3.4

Thiết bị khoan kiểu không va đập (non-percussive drill rig)

Thiết bị khoan sử dụng phương pháp khác với khoan kiểu va đập

3.5

Máy cơ sở (carrier machine)

Máy có khả năng di chuyển và mang khối lượng của thiết bị khoan và gia cố nền móng, cùng với trang thiết bị và tải (ví dụ: cọc, đất đào)

CHÚ THÍCH 1: Máy cơ sở là một phần tích hợp của thiết bị khoan và gia cố nền móng

CHÚ THÍCH 2: Một máy cơ sở cũng có thể có nguồn dẫn động cần thiết và hệ điều khiển của thiết bị khoan và gia cố nền móng. Ngoài các máy cơ sở đặt cố định, các máy cơ sở bánh lốp, bánh xích hoặc di chuyển trên ray, phải kể đến các thiết bị nổi cố định hoặc di động.

3.6

Thiết bị khoan ngang có định hướng (horizontal directional drilling - HDD)

Hệ thống có khả năng điều khiển hướng để lắp đặt các đường ống, ống cách điện, cáp điện theo một đường cong dẹt nhờ sử dụng một thiết bị khoan từ mặt nền hoặc từ hố dẫn.

CHÚ THÍCH: Thường khái niệm này được áp dụng rộng rãi, ở đó một lỗ khoan dẫn hướng được điền đầy bằng chất lỏng được khoan bởi chuyển động quay của chuỗi cần khoan và nó được mở rộng bằng một ống vét và mũi khoan doa theo hướng ngược lại để đạt đến kích thước yêu cầu của ống cần đặt.

3.7

Dàn búa (piling rig)

Máy cơ sở được tổ hợp cùng với thiết bị đỡ dàn dẫn hướng và dàn dẫn hướng nhưng không bao gồm đầu búa và thiết bị khác

3.8

Thiết bị thi công cọc (piling equipment)

Tổ hợp của máy và các bộ phận khác dùng để hạ hoặc nhổ cọc

3.9

Thiết bị thi công tường trong đất (diaphragm walling)

Máy cơ sở và bộ phận công tác dùng để đào hào trong thi công tường trong đất

3.10

Thiết bị dùng trong khoan phụt (jetting, grouting and injection equipment)

Máy dùng để trộn, bơm hoặc phun vữa lỏng, xi măng, bê tông và dung dịch khoan

3.11

Thiết bị bổ sung có thể hoán đổi được (Interchangeable auxiliary equipment)

Thiết bị độc lập có thể được gắn trên một máy cơ sở để dùng cho công việc khoan và gia cố nền móng

3.12

Cần kelly (kelly bar)

Bộ phận truyền động là một thanh bằng thép hoặc một đoạn ống thép có cấu tạo đặc biệt được thiết kế để truyền mô men xoắn và lực ép lên công cụ khoan

CHÚ THÍCH: Cần kelly có thể co duỗi kiểu ống lồng và có thể khóa lại với nhau. Công cụ khoan được gắn vào đầu dưới của cần kelly.

3.13

Tháp khoan/giá dẫn hướng (mast/leader)

Kết cấu lắp trên máy cơ sở dùng để dẫn hướng thiết bị hạ và nhổ cọc

3.14

Cần (boom)

Kết cấu để định vị tháp khoan, giá dẫn hướng, giá tiếp cận khoan hoặc sàn thao tác, hoặc đỡ trực tiếp một công cụ đào đất

3.15

Sàn nâng dùng để nâng người (working platform for lifting personel)

Sàn nâng có khả năng di chuyển độc lập trên tháp khoan/giá dẫn hướng dùng để nâng hoặc hạ người và vật liệu phục vụ công tác vận hành hoặc bảo dưỡng

3.16

Sàn thao tác di động (movable platform)

Sàn thao tác gắn trên bộ phận có khả năng trượt trên tháp khoan của thiết bị khoan và gia cố nền móng, ví dụ đầu khoan, để có thể thực hiện công tác vận hành hoặc bảo dưỡng

CHÚ THÍCH 1: Sàn nâng có thể là bộ phận lắp tạm thời hoặc bộ phận lắp cố định trên máy CHÚ THÍCH 2: Công nhân chỉ có thể đi vào và di chuyển trên sàn nâng khi nó đứng yên một chỗ

3.17

Nhân viên trợ giúp (assistant)

Người trợ giúp hoạt động của thiết bị khoan và gia cố nền móng nhưng không chịu trách nhiệm việc điều khiển thiết bị khoan và gia cố nền móng

3.18

Người lái (khi di chuyển) ((driver (for transport movement))

Người chịu trách nhiệm điều khiển và di chuyển thiết bị khoan và gia cố nền móng trong quá trình làm việc

3.19

Người vận hành (operator)

Người chịu trách nhiệm điều khiển thiết bị khoan và gia cố nền móng trong quá trình làm việc

CHÚ THÍCH: Người vận hành cũng có thể là người lái thiết bị

3.20

Người sử dụng (user)

Cá nhân hoặc công ty đưa thiết bị khoan và gia cố nền móng vào hoạt động trong công nghệ khoan và gia cố nền móng

CHÚ THÍCH: Người sử dụng tổ hợp các bộ phận khác nhau hoặc thay đổi cấu hình nguyên bản hoặc chức năng của thiết bị khác so với hướng dẫn của nhà sản xuất được coi như là nhà sản xuất.

3.21

Khu vực làm việc (working area)

Khu vực liền kề máy có bộ phận công tác chuyển động để thực hiện công việc

3.22

Khu vực nguy hiểm (danger zone)

Khu vực trong phạm vi và/hoặc xung quanh thiết bị khoan và gia cố nền móng mà ở đó con người bị đặt vào tình thế nguy hiểm do chấn thương hoặc nguy hại về sức khỏe.

CHÚ THÍCH: Đối với một thiết bị khoan và gia cố nền móng, khu vực nguy hiểm là nơi mà con người có thể bị ảnh hưởng do các hoạt động của thiết bị khoan và gia cố nền móng, do thiết bị công tác và các thiết bị gắn trên nó hoặc do vật liệu bắn ra hoặc rơi xuống.

3.23

Đoạn cọc (pile element)

Bộ phận của móng nằm trong đất được chế tạo từ bê tông (được đúc sẵn hoặc đúc tại công trường), thép (ống thép, dầm thép, cọc cừ), gỗ hoặc vật liệu dẻo

CHÚ THÍCH: Việc liên kết các đoạn cọc liền kề có thể thực hiện bằng một bộ phận khóa cứng với nhau.

3.24

Tải trọng trên móc (hook load)

Tải thực tế treo trên móc, kể cả trọng lượng của cụm móc và cáp

3.25

Góc ổn định yêu cầu (required stability angle)

Giá trị yêu cầu nhỏ nhất đối với góc ổn định (α_sr)

CHÚ THÍCH: Đối với các trường hợp tải khác nhau (vl dụ di chuyển, làm việc) và các loại máy khác nhau có thể có các giá trị góc ổn định yêu cầu khác nhau

3.26

Hệ số an toàn của cáp/xích (rope/chain safety factor)

Tỷ lệ giữa lực phá hủy nhỏ nhất do nhà sản xuất quy định và lực kéo lớn nhất

3.27

Chuyển động quay (slewing)

Chuyển động quay của phần kết cấu phía trên của thiết bị khoan và gia cố nền móng so với phần khung quy chiếu đặt cố định trên nền

3.28

Góc ổn định (stability angle)

Giá trị nhỏ nhất trong số các góc lật được xác định đối với tất cả các cạnh lật trong một trường hợp tải trọng và một vị trí. Góc ổn định phải được xác định cho tất cả các trường hợp tải trọng, tất cả các vị trí và tất cả các tổ hợp tải trọng có thể dự đoán được.

3.29

Góc lật (tipping angle)

Góc mà máy có thể bị nghiêng trước khi bị mất ổn định khi nó chịu một tổ hợp các tải trọng (tải trọng bản thân, gió, quán tính, tải trọng làm việc)

CHÚ THÍCH: Trong trường hợp cho phép di chuyển hoặc vận hành máy trên mặt phẳng nghiêng, trạng thái lật của máy bắt đầu ở góc nghiêng làm việc lớn nhất.

3.30

Cạnh lật (tipping line)

Đường thẳng mà thiết bị khoan và gia cố nền móng đặt trên các kết cấu khác nhau có thể bị lật quanh, được sử dụng để tính toán ổn định máy

CHÚ THÍCH: Cạnh lật đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng đặt trên hệ di chuyển bánh xích hoặc bánh lốp là:

a) Theo hướng di chuyển, các đường thẳng nối các điểm tựa thấp nhất của các bánh dẫn hướng, các con lăn tỳ hoặc các bánh xích hoặc các bánh lốp phía trước;

b) Theo hướng bên (vuông góc với hướng di chuyển) là đường thẳng đi qua điểm giữa bề mặt tựa ở mỗi bên của hệ di chuyển.

Đường giới hạn lật của thiết bị khoan và gia cố nền móng đặt trên các chân tựa:

c) Đường thẳng đi qua mép ngoài của vùng tiếp xúc của bộ phận đỡ ở mỗi bên của hệ di chuyển

3.31

Di chuyển trong quá trình làm việc (tramming)

Di chuyển của thiết bị khoan và gia cố nền móng trên công trường trong quá trình làm việc

3.32

Di chuyển máy (travelling)

Chuyển động của thiết bị khoan và gia cố nền móng trong điều kiện không làm việc được quy định bởi nhà sản xuất

3.33

Khoan rung (khoan rung cộng hưởng hoặc khoan rung tần số cao) ((vibration drilling) (“resonance” or “sonic” drilling))

Phương pháp khoan có hoặc không có chuyển động quay, trong đó lỗ khoan được tạo ra bởi sự truyền tải của sóng áp lực liên tục với tần số cao thông qua cần khoan, khi đó đất được hóa lỏng trực tiếp dưới đầu mũi khoan

3.34

Khoan va đập (percussive drilling)

Phương pháp khoan mà ở đó lỗ khoan được tạo ra bởi sự đập vỡ nền đất hoặc đá ở đáy lỗ khoan nhờ tác động va đập của công cụ khoan và phoi cắt được đưa ra khỏi lỗ khoan

3.35

Khoan xoay (rotary drilling)

Phương pháp khoan được thực hiện nhờ chuyển động quay của công cụ khoan ở đáy lỗ đồng thời có một lực ép nhờ hệ thống ép hoặc nhờ trọng lượng lớn của cần khoan

CHÚ THÍCH: Nền đất hoặc đá ở đáy lỗ khoan bị phá vỡ hoặc cắt do ứng suất nén, cắt và kéo được tạo ra bởi các công cụ khoan khác nhau. Phoi cắt có thể được đưa ra khỏi lỗ khoan theo chu kỳ hoặc đưa ra liên tục.

3.36

Khoan xoay va đập (rotary percussive drilling)

Khoan xoay va đập được thực hiện nhờ một pit tông va đập trực tiếp lên mũi khoan (búa khoan dưới lỗ) hoặc nhờ truyền năng lượng va đập qua chuỗi cần khoan lên mũi khoan

CHÚ THÍCH 1: Pit tông được dẫn động bằng thủy lực hoặc khí nén. Cùng lúc mũi khoan quay liên tục hoặc quay gián đoạn.

CHÚ THÍCH 2: Phoi khoan được đưa ra khỏi hố khoan một cách liên tục nhờ một dòng khí hoặc nước được dẫn đến mũi khoan.

3.37

Thiết bị ổn định máy (stabiliser)

Thiết bị và hệ thống được sử dụng để làm ổn định máy bằng việc đỡ và cân bằng toàn bộ kết cấu

CHÚ THÍCH: Ví dụ như chân tựa, thiết bị khóa chân, trục xe có khả năng mở rộng

3.38

Lực kéo (line pull)

Lực kéo cáp bằng tời ở đường kính ngoài của tang hoặc lớp cáp ngoài cùng

4  Danh mục các mối nguy hiểm đáng kể

Điều này bao gồm tất cả các mối nguy hiểm đáng kể, các tình huống nguy hiểm và các trường hợp nguy hiểm được đề cập đến trong tiêu chuẩn. Chúng được nhận biết thông qua đánh giá rủi ro được coi là đáng kể cho từng loại máy và yêu cầu phải có các biện pháp để loại bỏ hoặc giảm các rủi ro này.

Tham chiếu các mối nguy hiểm được đưa ra trong Điều này để biết các biện pháp giảm rủi ro.

Các mối nguy hiểm thường xuất hiện trong các trường hợp sau: khi vận chuyển đến và đi khỏi nơi sử dụng;

- khi lắp ráp và tháo dỡ tại nơi sử dụng;

- khi vận hành ở nơi sử dụng;

- khi di chuyển giữa các vị trí làm việc ở nơi sử dụng;

- khi không vận hành máy ở nơi sử dụng;

- khi bảo quản ở nhà máy hoặc nơi sử dụng;

- khi bảo dưỡng;

Bảng 1 - Danh mục các mối nguy hiểm đáng kể và các yêu cầu có liên quan

5  Yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

5.1  Quy định chung

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải tuân theo các yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ của Điều này. Ngoài ra, thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế theo nguyên tắc của ISO 12100:2010 đối với các mối nguy hiểm có liên quan nhưng không đáng kể và không được đề cập trong tiêu chuẩn này.

5.2  Yêu cầu về độ bền và độ ổn định

5.2.1  Tải trọng

5.2.1.1  Chỉ dẫn chung

Các tải trọng tác dụng lên thiết bị khoan và gia cố nền móng được chia ra thành các loại tải trọng thường xuyên, tải trọng tạm thời và tải trọng bất thường được nêu trong 5.2.1.2, 5.2.1.3 và 5.2.1.4. Tải trọng tác dụng cục bộ được nêu trong ISO 2867:2011 dùng để tính toán các phương tiện dùng cho việc tiếp cận.

Các tải trọng này phải được xem xét trong tính toán chống lại sự hư hỏng do các chuyển động không kiểm soát được, do mất ổn định vì biến dạng dẻo, do mỏi nếu áp dụng.

5.2.1.2  Tải trọng thường xuyên

Tải trọng thường xuyên bao gồm, ví dụ các tải trọng dưới đây:

a) Tác động của việc nâng và trọng lượng của thiết bị khoan và gia cố nền móng;

b) Tác động của lực quán tính và trọng lượng của vật nâng;

c) Tải trọng gây ra do chuyển động trên bề mặt không bằng phẳng;

d) Tải trọng gây ra do gia tốc của tất cả các cơ cấu dẫn động;

e) Tải trọng gây ra do chuyển vị;

f) Tải trọng gây ra bởi hoạt động khoan và gia cố nền móng.

Các tải trọng thường xuyên luôn xuất hiện khi máy vận hành bình thường.

5.2.1.3  Tải trọng tạm thời

Tải trọng tạm thời bao gồm, ví dụ các tải trọng dưới đây:

a) Tải trọng do gió trong trạng thái làm việc;

b) Tải trọng tuyết hoặc băng;

c) Tải trọng gây ra do thay đổi nhiệt độ;

d) Tải trọng do lắp dựng và tháo dỡ;

Các tải trọng tạm thời xuất hiện không thường xuyên, do đó việc đánh giá về mỏi là không bắt buộc.

5.2.1.4  Tải trọng bất thường

Các tải trọng bất thường bao gồm, ví dụ các tải trọng dưới đây:

a) Tải trọng gây ra trong quá trình cứu hộ (nâng hoặc kéo) trong các hoàn cảnh đặc biệt;

b) Tải trọng do gió ở trạng thái không làm việc;

c) Tải trọng thử;

d) Tải trọng gây ra do thiết bị dừng khẩn cấp;

Các tải trọng bất thường xuất hiện không thường xuyên, do đó việc đánh giá về mỏi là không bắt buộc.

5.2.2  Tính toán bền

5.2.2.1  Quy định chung

Các tính toán phải tuân theo các nguyên tắc kỹ thuật chung có chú ý đến đặc tính của vật liệu. Nếu áp dụng công thức đặc biệt thì phải đưa ra nguồn trích dẫn. Trường hợp công thức được bắt nguồn từ các nguyên lý cơ bản thì phải kiểm tra tính đúng đắn của nó.

Các tải trọng riêng rẽ phải được đặt vào các vị trí, các hướng và các trường hợp mà ở đó các điều kiện bất lợi nhất được tạo ra dưới tất cả các điều kiện làm việc dự kiến.

Các thông tin cần thiết về tải trọng hoặc hệ số an toàn cho tất cả các chi tiết chịu lực và liên kết phải ở dưới dạng rõ ràng và dễ kiểm tra trong các tính toán. Phải nêu cụ thể các kích thước cơ bản, tiết diện và vật liệu của từng chi tiết và các liên kết nếu như nó cần thiết cho việc kiểm tra khi tính toán.

5.2.2.2  Phương pháp tính toán

Phương pháp tính toán phải tuân theo một tiêu chuẩn thiết kế quốc gia hoặc quốc tế đã được công nhận, bao gồm cả các phương pháp tính toán sức bền mỏi.

Ví dụ có thể sử dụng loạt tiêu chuẩn EN 13001.

Các biến dạng dẻo và hiệu ứng hình học phi tuyến trên các chi tiết có độ mảnh phải được xem xét nếu điều đó là cần thiết cho một kết cấu an toàn và phù hợp.

EN 1993-1-1:2005, 5.2 có thể được sử dụng.

Việc tính toán phải được tiến hành đối với các tổ hợp tải trọng bất lợi nhất. Các giá trị ứng suất tính toán không được phép vượt quá giá trị cho phép. Các hệ số an toàn tính toán không được phép nhỏ hơn các giá trị yêu cầu. Các giá trị ứng suất cho phép và các giá trị yêu cầu của hệ số an toàn phụ thuộc vào vật liệu, tổ hợp tải trọng và phương pháp tính toán.

5.2.2.3  Phân tích kết cấu

5.2.2.3.1  Phân tích ứng suất tổng hợp

Phân tích ứng suất tổng hợp là việc chứng minh khả năng chống lại sự hư hỏng do phá hủy hoặc nứt. Việc phân tích ứng suất tổng hợp phải được thực hiện cho tất cả các chi tiết chịu lực và các mối liên kết có khả năng bị hư hỏng. Mô hình phân tích phần tử hữu hạn có thể được áp dụng để đáp ứng các yêu cầu này. Mô hình phân tích phần tử hữu hạn được thiết lập và phải bao gồm các thông tin về loại tải, độ lớn của tải, vị trí và các điều kiện ràng buộc.

5.2.2.3.2  Phân tích ổn định đàn hồi

Phân tích ổn định đàn hồi phục vụ việc kiểm tra kết cấu về mất ổn định đàn hồi (oằn). Phân tích ổn định được tiến hành chủ yếu cho tất cả các phần tử chịu nén và sự hư hỏng của chúng sẽ gây ra nguy hiểm cho toàn bộ kết cấu. Phải kể đến ứng suất dư và khiếm khuyết hình học của các chi tiết khi phân tích ổn định đàn hồi.

Có thể áp dụng EN 1993-1-1:2005, 5.3.

5.2.2.3.3  Phân tích mỏi vật liệu

Phân tích ứng suất mỏi là việc chứng minh khả năng chống lại sự mỏi của vật liệu do sự thay đổi của tải trọng theo thời gian. Việc phân tích mỏi vật liệu được thực hiện cho tất cả các chi tiết chịu lực và các mối liên kết dễ bị mỏi. Khi này phải xem xét từng phần tử kết cấu, mức độ thay đổi của tải trọng và số chu kỳ tải trọng.

5.2.3  Ổn định của toàn máy

5.2.3.1  Quy định chung

Điều này bao gồm các yêu cầu đề tính toán ổn định của thiết bị khoan và gia cố nền móng.

Một thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế và chế tạo sao cho phải đảm bảo ổn định và không có nguy cơ bị lật đổ trong các điều kiện làm việc cho trước, ví dụ khi vận chuyển, lắp dựng, di chuyển trong quá trình làm việc, đỗ trên bãi và khi làm việc.

Các điều kiện làm việc nói trên phải giống như các mục đích sử dụng đã được mô tả trong hướng dẫn vận hành.

Phải lường trước việc sử dụng sai mục đích.

Ổn định của toàn máy phải được chứng minh bằng tính toán.

5.2.3.2  Điều kiện ổn định

Các điều kiện và tính toán ổn định dưới đây áp dụng cho các thiết bị di động và cố định:

a) khi tính toán giả thiết máy đứng trên nền cứng. Góc nghiêng lớn nhất cho phép khi làm việc, nếu có, phải được kể đến khi tính toán.

b) tính toán dựa vào tổng mô men xuất hiện đồng thời;

c) thông số chọn để đánh giá ổn định là góc ổn định. Nó được mô tả là góc nghiêng xuất hiện khi thiết bị chịu một tổ hợp tải trọng bao gồm cả tải trọng động trước khi bị lật đổ.

d) Ổn định phải được chứng minh theo Điều 5.2.3.5. Điều kiện ổn định là: góc ổn định không được phép nhỏ hơn góc ổn định yêu cầu.

e) như một sự thay thế cho Khoản c) và Khoản d): Để tính toán một cách đơn giản, mô men giữ do các bộ phận nằm ở phía sau cạnh lật phải lớn hơn ít nhất là 10% mô men lật do các bộ phận nằm ở phía trước cạnh lật;

f) Việc tính toán áp lực nền phải tuân theo Điều 5.2.3.7.

Các điều kiện ổn định này không áp dụng cho các thiết bị được gắn cố định trên nền đất, trên phao nổi hoặc trên móng. Đối với các thiết bị này, mô men do trọng lực và tải phải được xem xét khi tính toán và thiết kế hệ thống neo giữ.

5.2.3.3  Cạnh lật

5.2.3.3.1  Quy định chung

Cạnh lật được xác định theo TCVN 9329:2012 (ISO 10567-2007), 4.1.3 và 4.1.4.

5.2.3.3.2  Cạnh lật đối với máy bánh xích

Đối với máy bánh xích lấy cạnh lật như quy định trên Hình 1.

CHÚ DẪN

a) Bánh xích chủ động hoặc bánh xích bị động

b) Con lăn tỳ

Chọn 1 khi β ≤ 2°

Chọn 2 khi β > 2°

Hình 1 - Cạnh lật theo hướng di chuyển

5.2.3.3.3  Gối tựa bổ sung

Một ví dụ cho các cạnh lật trong trường hợp có gối tựa bổ sung nhờ một chân tựa bên ngoài hoặc một giá dẫn hướng được mô tả trên hình 2.

Hình 2 - Các cạnh lật

5.2.3.4  Hệ thống tải trọng

5.2.3.4.1  Quy định chung

Các tải trọng tác dụng lên thiết bị là ngoại tải (tải hạ và nhổ cọc hoặc tải nâng), tải trọng do khối lượng (gây ra bởi trọng lực, lực li tâm và lực quán tính tiếp tuyến) và tải trọng lên bề mặt (chủ yếu là từ gió).

5.2.3.4.2  Trọng lượng và mô men quán tính

Trọng lượng, trọng tâm và mô men quán tính từng bộ phận của thiết bị bao gồm cả máy cơ sở có ảnh hưởng quyết định đến ổn định và là dữ liệu đầu vào đề tính toán ổn định được xác định bằng cách cân và/hoặc nhờ tính toán.

Vị trí của trọng tâm toàn bộ máy và tổng trọng lượng được xác định nhờ thử nghiệm hoặc được tính toán từ trọng tâm và trọng lượng của tất cả các bộ phận của thiết bị.

Tính toán này được tiến hành để khảo sát tổ hợp bất lợi nhất của các khối lượng, vị trí của chúng và cấu hình của thiết bị.

5.2.3.4.3  Lực li tâm

Ở thiết bị với kết cấu bên trên có khả năng quay, khi tính toán phải kể đến tác động của lực li tâm đặt tại trọng tâm của các khối lượng tham gia chuyển động quay. Các khối lượng tham gia chuyển động quay bao gồm khối lượng của phần kết cấu quay và tải làm việc.

Đối với từng tải trọng làm việc (ví dụ giá dẫn hướng quay, tải nâng), khoảng cách hướng tâm của chúng đến trục quay không phải là cố định, coi lực li tâm của nó đặt tập trung tại vị trí mà bộ phận đó được gắn vào.

Tốc độ quay phải được hạn chế đến một giá trị dùng để tính toán nhờ một thiết bị giới hạn tốc độ.

5.2.3.4.4  Tải trọng gió

Tính toán phải tuân theo ISO 4302:1981 với áp lực gió được lấy như sau:

- trường hợp tải trọng khi làm việc:

p = 0,25 kPa (250 N/m²);

- trường hợp tải trọng khi không làm việc:

p = 0,8 kPa (800 N/m²), khi bề mặt chắn gió thấp hơn 20m tính từ mặt đất;

p = 1,1 kPa (1100 N/m²), khi bề mặt chắn gió cao hơn 20m tính từ mặt đất;

p = 1,65 kPa (1650 N/m²), khi sử dụng ở vùng ven biển

Lực gió phải tác động theo hướng bất lợi nhất tùy theo từng trường hợp tải trọng.

5.2.3.4.5  Tải trọng động

Phải xem xét ảnh hưởng của tải trọng động gây ra bởi chuyển động của thiết bị cũng như tải nâng bị dỡ đột ngột.

Ví dụ: gia tốc tải nâng, gia tốc khi di chuyển, gia tốc khi quay, khi điều chỉnh vị trí của giá dẫn hướng ...

Đối với từng loại tải làm việc (ví dụ giá dẫn hướng quay, tải nâng), khoảng cách hưởng tâm của chúng đến trục quay không phải là cố định, coi khối lượng của nó đặt tập trung tại vị trí mà bộ phận đó được gắn vào.

Ảnh hưởng động lực của tải nâng bị dỡ tải đột ngột là một lực tác động theo hướng đi lên bằng trọng lực của khối lượng được giải phóng. Chúng xảy ra ở các thiết bị, ví dụ như: búa rơi tự do, búa điêzen, lưỡi cắt, gầu búa, gầu ngoạm điều khiển cáp...

Trường hợp cho phép, để tính toán có thể sử dụng các giá trị đo được của gia tốc.

Phép đo này được tiến hành trong trường hợp điều khiển được tác động một cách đột ngột nhất có thể cũng như khi khởi động và khi dừng chuyển động với/từ tốc độ cao nhất để xác định được gia tốc lớn nhất.

Nếu không có các giá trị đo của gia tốc, khi tính toán có thể sử dụng các giá trị gần đúng (a_appr, ω'_appr).

a_appr và ω'_appr được xác định như sau:

Trong đó

v_max là tốc độ chuyển động lớn nhất;

Δs là quãng đường mở máy/quãng đường phanh yêu cầu để tăng tốc/giảm tốc đến/từ tốc độ v_max;

Δt là thời gian nhỏ nhất trong hai thời gian mở máy và thời gian phanh;

Trong đó

ω_max là tốc độ góc lớn nhất của chuyển động quay;

Δθ là góc quay (rad) để tăng tốc/giảm tốc đến/từ tốc độ ω_max;

Δt là thời gian nhỏ nhất trong hai thời gian mở máy và thời gian phanh;

k là hệ số khuếch đại.

hệ số k được lấy như sau:

Nếu không thể đo được giá trị trực tiếp(a_test, ω’_test) hoặc giá trị gián tiếp (Δs, Δθ, Δt), có thể sử dụng các giá trị gia tốc được cho trong Bảng 2 dưới đây.

Nhà sản xuất phải đảm bảo không được phép vượt quá các giá trị này.

Bảng 2 cũng bao gồm tóm tắt của các phương pháp đã nêu ở trên.

Bảng 2 - Các giá trị cho gia tốc

5.2.3.4.6  Lực ngang của tải nâng do cáp bị xiên

Khi thiết kế phải xét đến các lực ngang khi nâng các vật không theo phương thẳng đứng phát sinh ở cơ cấu nâng. Nhà sản xuất phải quy định trong hướng dẫn sử dụng giá trị giới hạn của việc kéo nghiêng cho phép của cáp để nâng tải không được dẫn hướng khi việc nâng đó là một phần của quy trình làm việc. Việc kéo nghiêng đó không được phép vượt quá giá trị giới hạn đó.

Mặc dù chỉ nâng tải theo phương đứng, nhưng trong thực tế không thể loại bỏ được việc cáp bị lệch đôi chút trong các trường hợp làm việc bình thường. Trong trường hợp này ảnh hưởng của việc kéo cáp bị lệch được xét đến thông qua một lực ngang.

Giá trị lực ngang đó được xác định như sau:

khi L ≤ 10 t: 0,1.L.g, kN

khi L > 10 t: (5 + 0,05.L.g), kN

với giá trị lớn nhất là 50 kN,

Trong đó L là tải nâng, t;

g là gia tốc trọng trường, được lấy gần đúng là 10m/s².

Chiều của tải được lấy sao cho mô men lật là bất lợi nhất.

Không cần thiết phải xét đến tổ hợp từ việc kéo tải xiên và quay.

CHÚ THÍCH: khi góc lệch giữa cáp nâng và trục đứng là 6° thì thành phần lực kéo ngang có thể lấy bằng 0,1 thành phần lực thẳng đứng.

Tải trọng ngang được coi như đặt tập trung tại vị trí mà bộ phận đó được gắn vào.

5.2.3.4.7  Tải trọng làm việc

Các tải trọng làm việc khác có khả năng ảnh hưởng đến ổn định phải được xét đến khi tính toán ổn định:

- lực kéo của tời giữa tháp khoan và công cụ khoan trong lỗ khoan. Chuỗi cần khoan và công cụ khoan không được coi là một gối tựa nếu như chỉ có một sợi cáp được dùng đề kéo công cụ khoan lên trên.

- lực nhổ hoặc lực kéo;

- lực ép hoặc lực đẩy có thể gây cho máy lật về phía sau.

Trong khi khoan xuống, không được coi chuỗi cần khoan như là một gối tựa.

Trong quá trình rút khoan đi lên, phải kiểm tra lực rút theo khả năng có thể của máy sao cho phần phía sau của thiết bị khoan không bị nâng lên cao.

Nhà sản xuất phải cung cấp trong hướng dẫn sử dụng giá trị góc giới hạn cho phép khi sử dụng cáp kéo xiên để nâng các bộ phận không được dẫn hướng mà việc đó thuộc vào quy trình làm việc. Việc tính toán ổn định phải xét đến tải trọng xiên đó trong tổ hợp bất lợi nhất.

5.2.3.5  Tính toán ổn định - góc lật

Đối với từng cạnh lật, khi tính toán tổng mô men có thể xuất hiện đồng thời, phải xét đến tổ hợp bất lợi nhất của tải trọng, vị trí của chúng và dạng hình học của thiết bị.

Việc tính toán các mô men đối với một vị trí lật được lặp lại đối với từng cạnh lật, khi này phải chú ý một số tải trọng (ví dụ lực ép, lực li tâm và lực quán tính) sẽ quay cùng thiết bị, trong khi các tải trọng khác chỉ tác động theo một hướng (ví dụ: trọng lực và lực gió, các lực quay vòng).

Góc lật tăng lên cho đến khi tổng mô men bằng không. Góc lật cuối cùng được coi là góc lật theo cạnh lật đó.

Góc ổn định của thiết bị ở một trường hợp tải trọng và vị trí được xem xét là giá trị nhỏ nhất của các góc lật được tính tương ứng với các cạnh lật.

Tất cả các điều kiện vận hành, di chuyển, lắp dựng, tháo dỡ phải được kiểm tra phù hợp với các chỉ dẫn trong hướng dẫn sử dụng. Góc ổn định phải được xác định cho tất cả các trường hợp tải trọng đã nói ở trên.

Góc ổn định không được phép nhỏ hơn giá trị yêu cầu như được quy định trong các Phần 2 đến Phần 7 của bộ TCVN 12091 (EN 16228).

Các phần của bộ tiêu chuẩn này chỉ quy định việc tính toán đối với các trường hợp cụ thể.

Biến dạng và các chuyển dịch dưới tải phải được kể đến nếu như việc đánh giá bằng tính toán hoặc thực tế chỉ ra rằng chúng có thể ảnh hưởng đáng kể đến ổn định của thiết bị.

CHÚ THÍCH: Hình 3 là sơ đồ giải thích cho phương pháp tính toán ổn định máy (xem tương tự Điều 5.2.3.6.6).

Hình 3 - Giải thích bằng sơ đồ tính toán ổn định

5.2.3.6  Điều kiện làm việc

5.2.3.6.1  Quy định chung

Việc tính toán phải chú ý đến từng trạng thái bất lợi nhất có thể xuất hiện đồng thời và kết hợp với các yếu tố dưới đây do nhà sản xuất cung cấp trong hướng dẫn sử dụng.

Dưới đây nêu một số ví dụ.

5.2.3.6.2  Trạng thái làm việc - trong quá trình hoạt động

Dưới đây liệt kê ví dụ về các điều kiện thường được chú ý:

a) Sự bố trí của giá dẫn hướng ở từng trạng thái bất lợi nhất cũng như độ nghiêng lớn nhất về phía trước, về phía sau và phía bên.

b) Tải di động ở vị trí bất lợi nhất của nó;

c) Cạnh lật bất lợi nhất;

d) Các lực li tâm ở phần quay phía trên do quay với tốc độ lớn nhất và gia tốc gây ra;

e) Lực do điều chỉnh độ nghiêng của giá dẫn hướng;

f) Lực động gây ra do kéo lên hoặc giải phóng tải đột ngột;

g) Lực nhổ hoặc lực ép lớn nhất;

h) lực kéo cáp xiên khi nâng tải không có dẫn hướng;

i) gió theo hướng bất lợi nhất.

5.2.3.6.3  Di chuyển trong quá trình làm việc

Để di chuyển giữa các vị trí trong quá trình làm việc phải xét đến các tham số được nêu trong Điều 5.2.3.6.2, nếu áp dụng.

Trong trường hợp này phải xét đến các lực quán tính gây ra do chuyển động của máy cơ sở.

Các hạn chế có thể về hình học và tải trọng khi di chuyển trong quá trình làm việc phải được quy định trong hướng dẫn sử dụng.

5.2.3.6.4  Trạng thái không làm việc - giá khoan dựng lên

Việc tính toán phải dựa vào khối lượng của thiết bị và áp lực gió lên mô hình đã biết.

5.2.3.6.5  Trạng thái không làm việc - giá khoan hạ xuống trong khi lắp dựng và thu gọn trong quá trình vận chuyển

Việc tính toán phải dựa vào khối lượng của thiết bị và áp lực gió lên mô hình đã biết.

5.2.3.6.6  Di chuyển và làm việc trên nền nghiêng

Tính toán góc ổn định được tiến hành từ trạng thái ban đầu của các bộ phận máy và thiết bị với góc nghiêng lấy theo quy định trong hướng dẫn sử dụng. Ví dụ như, coi góc giữa máy và tháp khoan khi làm việc trên nền nghiêng giống như khi làm việc trên nền nằm ngang, khi này sẽ có một mô hình có sự khác biệt về hình học và vị trí tải. Mô hình này sẽ được sử dụng để tìm góc ổn định.

5.2.3.6.7  Thiết bị lắp trên xe tải hoặc đầu kéo

Bổ sung cho các quy định được nêu ở trên là các nội dung dưới đây:

Nếu thiết bị được lắp trên một khung xe tải hoặc đầu kéo, phải phân bố khối lượng sao cho tải trọng tác dụng lên trục và các bánh xe phải nằm trong giá trị giới hạn được quy định của nhà sản xuất xe.

Phải xét đến ảnh hưởng đàn hồi của hệ thống treo của xe.

5.2.3.6.8  Chân tựa cho giá dẫn hướng

Phải quan tâm đặc biệt đến thiết bị được trang bị thêm một điểm tựa ở chân của giá dẫn hướng (chân tháp khoan kiểu ống lồng, giá dẫn hướng kiểu trượt hoặc tương tự).

CHÚ THÍCH: Nếu như chân tựa có khả năng nâng phần phía trước của hệ di chuyển bánh xích cũng như một số điểm tựa trước đây bị loại bỏ và khu vực bao quanh bởi các cạnh lật bị thu nhỏ, sẽ tạo ra một mối nguy hiểm bổ sung. Mặt khác sinh ra một góc lật nhất định nếu như chân tựa không tiếp xúc với nền (ví dụ do đất bị lún sụt) trước khi tác dụng của chân được thiết lập lại. Phải chú ý rằng hiệu quả dự định của các thiết bị như vậy trong cả hai trường hợp có thể bị giảm mạnh.

Nếu có một chân tựa nằm ở vị trí làm việc thì nó phải được thiết kế để chịu được phản lực tựa dự kiến.

5.2.3.7  Áp lực nền

Áp lực nền của thiết bị khoan và gia cố nền móng lắp trên hệ di chuyển bánh xích được tính toán tuân theo Phụ lục F.

5.2.4  Tàu, xà lan hoặc phao nổi

Khi tính toán bền và ổn định của thiết bị khoan và gia cố nền móng làm việc trên tầu, xà lan hoặc phao nổi, phải xét đến độ lệch gây ra do mớn nước và do chòng chành. Khi điều chỉnh và đóng cọc, góc nghiêng tổng cộng gây ra do mớn nước và do chòng chành không vượt quá 2,5°. Khi nâng các chi tiết cọc và/hoặc khi thay đổi vị trí của thiết bị trên phao nổi, góc nghiêng lớn nhất cho phép gây ra do mớn nước và do chòng chành là 5°.

5.3  Thiết bị điện

5.3.1  Quy định chung

Các linh kiện điện và dây dẫn điện phải được lắp đặt sao cho loại trừ được các hư hỏng do ảnh hưởng của môi trường (phù hợp với mục đích sử dụng của máy). Hệ thống đỡ dây cáp điện,ví dụ như khung và vách ngăn, phải chống được sự cọ sát.

Dây/cáp điện không được bảo vệ bởi các thiết bị bảo vệ quá dòng thì không được phép tiếp xúc trực tiếp với các đường ống và các ống mềm dẫn nhiên liệu.

Công việc lắp đặt thiết bị điện của thiết bị khoan và gia cố nền móng phải tuân theo các yêu cầu của EN 60204-1:2006.

CHÚ THÍCH: Điều 4, 5, 6, 13, 14 và 15 của EN 60204-1:2006 là đặc biệt quan trọng.

Nếu như nhiệt độ môi trường vượt quá giới hạn được quy định trong EN 60204-1:2006, cần áp dụng các biện pháp thích hợp như sưởi hoặc làm mát.

5.3.2  Lắp đặt ắc quy

Ắc quy phải được gắn một cách chắc chắn ở nơi có thông gió và phải được trang bị cùng với các tay cầm và/hoặc thanh kẹp để có thể tháo ra một cách nhẹ nhàng.

Phải lắp đặt và che đậy ắc quy sao cho ngay cả trong trường hợp máy bị đổ hoặc khi nạp lại ắc quy và trong khi tiến hành bảo dưỡng không có mối nguy hiểm do chất điện phân hoặc khí độc gây ra cho người vận hành và nhân viên bảo dưỡng.

Các chi tiết dẫn điện không được cố định trên khung và/hoặc phích cắm phải được bao bọc bằng vật liệu cách điện.

Vị trí gắn ắc quy phải dễ tiếp cận. Ắc quy phải có khả năng dễ tháo ra khỏi vị trí lắp đặt.

Ắc quy phải có khả năng dễ đấu nối, ví dụ nhờ một đầu nối nhanh hoặc một bộ đóng ngắt cách điện có khả năng tiếp cận. Để nhận biết nó phải sử dụng biểu tượng 2063 của ISO 7000:2012.

5.4  Hệ thống thủy lực và khí nén

5.4.1  Hệ thống thủy lực

Hệ thống thủy lực phải đáp ứng các yêu cầu về an toàn của ISO 12100:2010, 6.2.10 và ISO 4413:2010.

Xi lanh thủy lực để co duỗi và nâng phải trang bị một van giữ tải trực tiếp trên xi lanh và phải có khả năng tự thông khí hoặc phải trang bị một lỗ thông khí ở điểm cao nhất. Van này được gắn bên trong xi lanh hoặc trực tiếp trên xi lanh và được nối với ngăn chịu tải.

CHÚ THÍCH: Cũng có thể thực hiện việc thông khí nhờ dịch chuyển pit tông hết hành trình nhiều lần.

Các đường ống thủy lực mềm dùng cho áp lực lớn hơn 15 MPa phải trang bị các phụ tùng nối ống kiểu ép chặt.

Ống thủy lực mềm và đường ống thủy lực phải được ngăn tách ra khỏi cáp điện động lực (không kể cáp tín hiệu) và phải được bảo vệ đối với các bề mặt nóng và các cạnh sắc.

Đường ống và ống thủy lực mềm thường xuyên được tháo lắp phải được trang bị đầu nối có khả năng tự làm kín cùng với van một chiều được tích hợp. Đầu nối phải được đánh dấu để đảm bảo kết nối lại một cách chính xác.

Thùng chứa chất lỏng thủy lực phải trang bị thiết bị chỉ báo mức đày và một cảm biển mức dầu thấp nhất hoặc một công tắc ngắt khi dầu ở mức nguy hiểm. Công tắc này phát ra tín hiệu cảnh báo nhằm ngăn ngừa các hư hỏng ở hệ thống thủy lực và ngăn ngừa sự mất nguồn thủy lực. Mức đầy của thùng chứa dầu phải được thiết kế sao cho khi thiết bị khoan và gia cố nền móng làm việc ở mọi độ dốc phải loại trừ được việc dầu bị tràn ra.

Phải có một thiết bị đo nhiệt độ hoặc một thiết bị chỉ báo để phát tín hiệu cảnh báo (tối thiểu là bằng trực quan) khi vượt quá nhiệt độ cho phép.

5.4.2  Hệ thống khí nén

Lắp đặt hệ thống khí nén phải tuân theo các yêu cầu về an toàn trong ISO 12100:2010, 6.2.10 và ISO 4414:2010.

5.4.3  Ống mềm, đường ống và các phụ kiện chịu áp

Ống mềm, đường ống và các phụ kiện phải có khả năng chịu được tác động của áp lực và phải đáp ứng các yêu cầu của ISO 4413:2010 và ISO 4414:2010.

Tại những chỗ mà rủi ro do vỡ ống mềm và đường ống ở vị trí vận hành có thể gây ra nguy hiểm cho người vận hành, các ống mềm và đường ống trong khu vực này phải được trang bị bộ phận bảo vệ tuân theo ISO 3457:2003, 9.

Ống mềm, đường ống và vòi phun dùng cho khí, nước, dung dịch khoan, bê tông, dung dịch phun... phải được đảm bảo chống lại sự phun ra một cách tự động khi bị đứt hoặc bị vỡ nhờ các thiết bị hạn chế phù hợp.

5.5  Mất nguồn cung cấp năng lượng

Sự gián đoạn của nguồn cung cấp năng lượng và việc cung cấp trở lại sau khi bị gián đoạn không được phép dẫn đến bất cứ tình huống nguy hiểm nào, đặc biệt là:

- thiết bị khoan và gia cố nền móng chỉ có thể hoạt động trở lại nhờ các thao tác được mô tả trong Điều 5.15.3;

- không ngăn cản việc dừng hoạt động của thiết bị khoan và gia cố nền móng trong trường hợp có một mệnh lệnh dừng máy được đưa ra;

- bộ phận hoặc công cụ làm việc của thiết bị không được phép bị rơi hoặc bắn ra;

- không ngăn cản việc dừng tự động hoặc dừng bằng tay các bộ phận chuyển động;

- bộ phận che chắn và các biện pháp bảo vệ vẫn duy trì tính năng hoạt động của nó.

Mất điện hoặc sự giảm áp suất thủy lực hoặc khí nén không được phép gây ra các chuyển động và các hoạt động nguy hiểm. Các sự cố như trên không được phép làm ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của hệ thống dừng khẩn cấp.

5.6  Chuyển động không được kiểm soát

Chuyển động của máy và trang thiết bị hoặc các bộ phận kèm theo ra khỏi vị trí dừng của nó không phải do tác động vào hệ thống điều khiển của người vận hành mà là do bị trôi hoặc quá đà (ví dụ do rò rỉ) hoặc do nguồn cung cấp năng lượng bị gián đoạn thì phải được hạn chế để không gây ra nguy hiểm cho người ở khu vực xung quanh máy.

5.7  Phanh của máy cơ sở

5.7.1  Phanh di chuyển máy

Phanh của máy cơ sở phải tuân theo các yêu cầu của ISO 3450:2011 (máy bánh lốp) và ISO 10265 (máy bánh xích).

5.7.2  Phanh cho chuyển động quay

Thiết bị khoan và gia cố nền móng có khả năng quay phải tuân theo các yêu cầu của EN 474- 5:2006/A3:2013, Phụ lục C.

5.8  Tời, cơ cấu nâng và cáp thép

5.8.1  Quy định chung

Tời, cáp thép và pu li cáp dùng để nâng là một bộ phận cấu thành của thiết bị khoan và gia cố nền móng và tham gia trực tiếp vào quy trình khoan phải tuân theo các yêu cầu được nêu trong Điều 5.8.3 và Điều 5.8.4.

CHÚ THÍCH: Các hệ thống nêu trên gồm:

- Hệ thống để nâng cần khoan, lưỡi cắt, cần kelly, gầu khoan, búa rơi, bủa đóng cọc và các công cụ va đập khác nhờ rơi tự do, di chuyển tự do có kiểm soát và hạ xuống có kiểm soát;

- Hệ thống để đưa cần khoan, ống vách, công cụ làm việc, phễu để và các phụ tùng khác xuống hoặc ra khỏi lỗ khoan;

- Hệ thống để vận chuyển búa rung, các cấu kiện cọc, cọc cừ, cốt thép đến và đi khỏi thiết bị khoan và gia cố nền móng;

- Hệ thống hỗ trợ lắp ráp, thay thế và tháo dỡ trang thiết bị và công cụ làm việc;

- Hệ thống đẩy bằng cáp;

- Tất cả các hệ thống khác, tời, cáp thép và pu li cáp dùng cho các mục đích khác nhưng không phải để nâng vật liệu và người.

Yêu cầu đối với tời, cáp thép và pu li cáp để nâng người và sàn công tác di động có thể xem Điều 5.13.2 và Điều 5.13.3.

5.8.2  Tời và pu li

Tời được trang bị với:

- Một hệ thống phanh công tác;

- Một hệ thống phanh dừng.

Hai hệ thống phanh này làm việc độc lập với nhau.

Hệ thống phanh dừng phải hoạt động một cách tự động và phải loại trừ được chuyển động ngược chiều không mong muốn của tải trọng trong trường hợp bộ phận điều khiển tời không hoạt động hoặc do mất nguồn năng lượng.

CHÚ THÍCH: Các hệ thống phanh có thể dùng chung nhau các bộ phận. Van hạ tải của tời dẫn động thủy lực hoặc thiết bị hạ tải được coi là phanh công tác.

Cả hai hệ thống phanh phải giữ được một lực tối thiểu bằng 1,3 lần lực kéo lớn nhất cho phép. Phanh phải cho phép người vận hành phanh và dừng tải đang đi xuống một cách nhẹ nhàng.

Trường hợp hệ thống phanh công tác được nối với tời hoặc cơ cấu nâng thông qua một khớp nối li hợp, phải có một thiết bị đặt trong tầm nhìn của người vận hành để chỉ rõ khớp nối li hợp đã được đóng lại hay chưa.

Nếu như một phanh hãm bằng dòng điện xoáy (dòng Fuco) hoặc hãm bằng dòng xoáy chất lỏng được sử dụng để làm phanh công tác, tất cả các thông tin cần thiết cho công việc như, ví dụ tốc độ quay, nhiệt độ, lưu lượng chất lỏng, điện áp làm việc phải được chỉ rõ trong tầm nhìn của người vận hành.

Tời hoặc cơ cấu nâng gây ra tải trọng bên ngoài tác động lên thiết bị và có ảnh hưởng xấu tới độ ổn định của máy, vì vậy phải có một thiết bị chỉ báo lực kéo thực tế của cáp hoặc tải trọng thực tế dưới móc. Một cách khác phải có một thiết bị giới hạn lực kéo cáp (ví dụ hạn chế mô men dẫn động) trên tời. Phải bố trí một bảng đặc tính tải chỉ rỗ lực căng cáp cho phép nằm trong tầm nhìn của người vận hành.

Phải trang bị một thiết bị hạn chế hành trình cho tời hoặc cơ cấu nâng để dừng chuyển động nâng thông qua tác động của nó đến hệ thống điều khiển tời trước khi tải nâng tiếp cận đến vị trí cuối. Đối với tời có sức nâng lớn nhất là 20 kN thì chỉ cần một thiết bị hạn chế hành trình kiểu cơ khí không cần có tác động đến hệ thống điều khiển tời.

Chức năng hạ tải rơi tự do của tời chỉ được phép kích hoạt thông qua hoạt động đồng thời của hai thiết bị điều khiển độc lập với nhau. Cả hai thiết bị điều khiển phải là loại có khả năng tự hồi vị trí.

CHÚ THÍCH Sau sự kích hoạt thứ nhất của chức năng hạ tải rơi tự do, có thể tiếp tục kích hoạt mô đun điều khiển theo chu kỳ một cách tự động.

Trường hợp một tời có thể thực hiện nhiều chức năng, trong đó có chức năng hạ tải rơi tự do thì phải trang bị một bộ đóng ngắt điều khiển bổ sung có khóa để vận hành hoạt động hạ tải rơi tự do.

Vành tang phải có kích thước sao cho trong mọi trường hợp làm việc, chiều cao tính từ lớp cáp ngoài cùng đến mép ngoài vành tang tối thiểu phải bằng 1,5 lần đường kính cáp.

Luôn phải có ít nhất ba vòng cáp còn lại trên tang. Kẹp đầu cáp trên tang phải được thiết kế chịu được một lực tối thiểu bằng 70% lực kéo cáp cho phép lớn nhất.

5.8.3  Đường kính của pu li và tang

Đường kính của pu li cáp và tang phải đáp ứng các yêu cầu tối thiểu dưới đây:

- Đường kính tang tính đến tâm lớp cáp thử nhất = 14,0 d;

- Đường kính pu li tính đến tâm cáp = 16 d;

- Đường kính pu li cân bằng = 12,5 d;

- Pu li trong hệ thống đẩy cần khoan = 12,5 d;

Trong đó d là đường kính cáp.

Tất cả các cụm pu li phải trang bị thiết bị chống bật cáp ra khỏi pu li.

5.8.4  Cáp thép và cố định đầu cáp

Phải tuân theo các yêu cầu tối thiểu dưới đây:

Hệ số an toàn cho cáp (kể cả cố định đầu cáp):

- Đối với cáp di động = 3,0;

- Đối với cáp để dịch chuyển tay cần và giá dẫn hướng trong quá trình lắp đặt, tháo dỡ = 3,0;

- Đối với cáp cố định khi máy làm việc và không làm việc = 3,0;

- Cáp cố định trong quá trình lắp dựng và tháo dỡ = 2,5;

- Đối với búa rơi tự do hoặc lưỡi cắt = 3,0;

- Đối với cáp đẩy cần khoan và cáp kéo = 3,0;

- Đối với cáp của thiết bị khoan kiểu va đập = 5,0.

CHÚ THÍCH: Đối với cáp thép cho thiết bị khoan va đập, hệ số an toàn cáp bằng 5,0 là tỉ số giữa lực phá hủy nhỏ nhất của cáp và trọng lượng tĩnh của công cụ khoan, không bao gồm trọng lượng của gầu.

Cố định đầu cáp vĩnh viễn phải sử dụng ống dập hoặc ống đúc đổ thiếc.

Cố định đầu cáp có khả năng tháo được làm từ khóa cáp và nêm phải tuân theo EN 13411-6:2004 /A1:2008 hoặc EN 13411-7:2006/A1:2008.

Cố định đầu cáp kiểu bu lông kẹp chỉ dùng ở các ứng dụng rơi tự do và phải được áp dụng tuân theo Phụ lục E.

5.8.5  Xích con lăn và xích tấm

Xích con lăn và xích tấm là bộ phận cấu thành của hệ thống đẩy cần khoan của một thiết bị khoan và gia cố nền móng và tham gia trực tiếp vào các hoạt động đẩy và kéo trở lại phải tuân theo các yêu cầu dưới đây:

- được tính chọn với hệ số an toàn, là tỉ số giữa lực phá hủy nhỏ nhất với tải lớn nhất, bằng 3,5;

- phải có một thiết bị căng xích phù hợp và an toàn;

- nếu có thể, góc ôm của xích trên dĩa xích hoặc bánh dẫn hướng là 180°.

5.9  Tháp khoan, cột và khung đẩy cần khoan

Tháp khoan, cột và khung đẩy cần khoan được dựng lên bằng cơ khí phải được trang bị thiết bị bảo vệ hoạt động một cách tự động trong trường hợp hư hỏng cơ cấu nâng để ngăn chặn chúng bị đổ xuống.

Chốt hoặc các thiết bị có khả năng bị tháo rời có tác dụng giữ tháp khoan và khung đẩy cần khoan ở vị trí đã được dựng lên phải được đảm bảo không bị tự tháo ngoài ý muốn.

CHÚ THÍCH: Chốt hoặc các chi tiết an toàn phải được giữ cố định quanh vị trí lắp bằng một dây xích hoặc một phương tiện tương tự.

Tải trọng từ sự không đối xứng của giá đỡ cần khoan hoặc hộp chứa cần khoan phải được xem xét một cách phù hợp.Trường hợp tháp khoan và cột phải có dây giằng, lực căng trước phải được xác định theo một biểu đồ lực căng. Lực căng trước phải có khả năng kiểm soát được.

Tải định mức (tải danh nghĩa hoặc lực kéo) của tháp khoan, cột và khung đẩy cần khoan phải được chỉ ra một cách rõ ràng tại vị trí của người vận hành.

5.10  Thiết bị chỉ báo/thiết bị hạn chế góc nghiêng

5.10.1  Độ nghiêng của giá dẫn hướng, tháp khoan hoặc tay cần

Nếu như vị trí của một giá dẫn hướng, tháp khoan hoặc tay cần có khả năng ảnh hưởng đến ổn định máy, phải trang bị một thiết bị hiển thị góc nghiêng (góc giữa giá dẫn hướng/ tháp khoan/ tay càn và trục thẳng đứng/trục nằm ngang) sao cho người vận hành có thể nhìn được một cách rõ ràng. Yêu cầu này không áp dụng đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng mà tay cần/ tháp khoan/giá dẫn hướng có số bậc tự do động học lớn hơn 3.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng mà tổ hợp tay cần/ tổ hợp tháp khoan/tổ hợp giá dẫn hướng có số bậc tự do động học lớn hơn 3 phải:

- tại vị trí của người lái và người vận hành cũng như trong hướng dẫn sử dụng phải thể hiện các chỉ dẫn dưới dạng biểu đồ đơn giản về ổn định và các hạn chế bất kỳ nào đó, ví dụ khóa cứng khung di chuyển dao động.

- phải thiết kế sao cho người vận hành/người lái có thể kiểm tra được độ nghiêng của máy cơ sở chỉ bằng thiết bị hiển thị góc nghiêng của máy cơ sở.

5.10.2  Độ nghiêng của máy cơ sở

Phải có một hệ thống đo độ nghiêng tuyệt đối của máy cơ sở ở vị trí làm việc.

5.10.3  Thiết bị giới hạn hành trình nâng

Phải gắn các thiết bị giới hạn hành trình nâng để dừng chuyển động của tay cần, tháp khoan hoặc giá dẫn hướng trong quá trình làm việc để tránh hư hỏng kết cấu trên máy.

Các thiết bị giới hạn hành trình nâng chỉ được phép dừng chuyển động của tay cần, tháp khoan hoặc giá dẫn hướng. Chúng không được phép dừng động cơ. Nếu một thiết bị hạn chế chuyển động nâng hoạt động, người vận hành phải có khả năng đưa tay cần, tháp khoan hoặc giá dẫn hướng về vị trí làm việc bình thường của nó. Khi này đòi hỏi phải bố trí một hộp nút bấm có khả năng tự hồi vị trí để điều khiển không qua các thiết bị giới hạn hành trình nâng để dùng cho lắp dựng và tháo dỡ thiết bị khoan và gia cố nền móng.

5.11  Ecgônômi cho vị trí vận hành và bảo dưỡng

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế theo nguyên tắc ecgônômi để tránh gây mệt mỏi và căng thẳng cho người vận hành và nhân viên bảo dưỡng máy. Khi này phải yêu cầu người vận hành và nhân viên bảo dưỡng máy, trong trường hợp có thể, phải mang găng tay dùng cho công việc nặng nhọc, giầy và các trang thiết bị bảo vệ cá nhân khác. Xem hướng dẫn trong ISO 3411:2007 và ISO 6682:1986.

5.12  Tiếp cận vị trí làm việc, các điểm cần can thiệp và các vị trí bảo dưỡng

Hệ thống tiếp cận phải tuân theo ISO 2860:1992 và ISO 2867:2011.

Hệ thống tiếp cận phải được thiết kế đảm bảo an toàn khi tiếp cận đến:

- vị trí làm việc của máy tại nơi sử dụng trong khi làm việc;

CHÚ THÍCH: “trạng thái làm việc” bao gồm:

+ bất kỳ vị trí làm việc nào;

+ trên chân chống hoặc trên bộ phận ổn định máy;

+ ca bin ở trên cao hoặc các vị trí khác của người vận hành.

- vị trí làm việc và điểm neo buộc khi chất và dỡ tải trên phương tiện vận tải khi máy được vận chuyển giữa các nơi làm việc;

- các vị trí để lắp ráp/tháo dỡ các bộ phận tại nơi sử dụng;

- các khu vực phải thực hiện công tác bảo dưỡng và kiểm tra và các khu vực không thể tiếp cận từ mặt đất. Các khu vực này tuân theo quy trình bảo dưỡng như được nêu trong sổ tay bảo dưỡng máy.

- cáp thép ở tời, ở tháp khoan/tay cần hoặc giá dẫn hướng để thay thế một cách an toàn hoặc có một hệ thống cơ khí mà nhờ nó không phải tiếp cận đến tháp khoan hoặc tay cần.

Lối vào sàn công tác phải tuân theo các yêu cầu của TCVN 7387-4:2011 (ISO 14122-4:2004), 4.7.3.2.

Lối vào sàn công tác qua cửa sập phải tuân theo các yêu cầu của TCVN 7387-4:2011 (ISO 14122- 4:2004), 4.7.3.3.

Nếu không thể hạ tháp khoan nằm trên thiết bị để bảo dưỡng và việc tiếp cận đến các điểm bảo dưỡng bằng thang trèo thì phải bố trí các móc neo cho dây đai an toàn nằm dọc trên tháp khoan. Hướng dẫn sử dụng phải có các thông tin về công tác thử nghiệm và kiểm định các móc neo theo EN 795:2012.

CHÚ THÍCH: Đối với tháp khoan/giá dẫn hướng cao hơn 20m, ưu tiên sử dụng sàn nâng để nâng người.

5.13  Sàn công tác trên tháp khoan và giá dẫn hướng

5.13.1  Quy định chung

Sàn công tác phải tuân theo ISO 2867:2011.

5.13.2  Sàn để nâng người

Định nghĩa sàn nâng để vận chuyển người có thể xem Điều 3.15. Sàn nâng phải được thiết kế và bố trí sao cho người trên sàn nâng không bị va chạm vào bất cứ bộ phận nào của máy trong quá trình máy làm việc như nhà sản xuất dự kiến.

Sàn nâng phải được dẫn hướng bởi một khung dẫn hướng gắn trên tháp khoan/ giá dẫn hướng.

Tốc độ nâng và hạ sàn nâng không được phép vượt quá 0,75 m/s. Cửa ra vào phải có khả năng tự đóng lại và phải được trang bị một thiết bị khóa tự động, xem Điều 5.12.

Nhà sản xuất phải quy định khối lượng chất tải lớn nhất cho phép và số lượng người được vận chuyển lớn nhất. Phải áp dụng 100 kg cho một người và tổng khối lượng nhỏ nhất là 500 kg. Tải thiết kế sàn nâng được xác định bằng 1,25 lần tải cho phép lớn nhất.

Sàn nâng phải được di chuyển nhờ hệ thống cáp thép, xích, bánh răng thanh răng hoặc nhờ một (các) xi lanh thủy lực.

Phải có một thiết bị an toàn làm việc khi tốc độ của sàn nâng vượt quá 40% tốc độ danh nghĩa. Thiết bị an toàn này phải dừng hoặc giới hạn tốc độ tối đa là 1,4 lần tốc độ danh nghĩa.

Thiết bị an toàn gồm có một thiết bị dừng chuyển động hoặc một thiết bị hãm tác động lên ray dẫn hướng hoặc một dây cáp hoặc xích an toàn được gắn ở giữa vị trí cao nhất và thấp nhất của sàn nâng.

Trường hợp thiết bị khoan có gắn sàn thao tác được treo thõng qua cáp hoặc xích thì phải sử dụng hai sợi cáp hoặc xích độc lập liền nhau với hai điểm treo riêng rẽ hoặc một đòn cân bằng. Hệ số an toàn của cáp treo phải không nhỏ hơn 10 và của xích là không nhỏ hơn 8.

Sợi cáp hoặc xích thứ hai cũng có thể là cáp an toàn cố định hoặc xích an toàn cố định. Thiết bị dừng chuyển động hoặc thiết bị hãm sẽ tác động lên nó để dừng.

Đối với hệ thống treo bằng nhiều sợi cáp thép phải tuân theo các điều bổ sung dưới đây: phải trang bị một thiết bị an toàn chống chùng dây trên mỗi sợi cáp;

- cáp thép để nâng phải có đường kính tối thiểu là 8 mm. Cáp thép, cố định đầu cáp và điểm treo phải có hệ số an toàn tối thiểu là 10;

- đường kính của pu li cáp và tang cuốn cáp phải lấy tối thiểu bằng 26 lần đường kính cáp;

- tời cáp phải tuân theo các yêu cầu ở Điều 5.8.2 và Điều 5.8.3. Không được sử dụng loại tời rơi tự do.

Trường hợp treo bằng xi lanh phải trang bị một thiết bị giữ tải (van chống rơi) lắp trực tiếp ở khoang chịu tải của (các) xi lanh.

Sàn nâng phải được trang bị một thiết bị hạn chế hành trình cho vị trí cao nhất và thấp nhất.

Sàn nâng phải được thiết kế và chế tạo sao cho người trên sàn nâng có thể điều khiển chuyển động của sàn nâng và phải đáp ứng các yêu cầu dưới đây:

- khi làm việc, thiết bị điều khiển có quyền ưu tiên so với tất cả các thiết bị khác dùng để điều khiển cùng một chuyển động, không kể thiết bị dừng khẩn cấp;

- thiết bị điều khiển cho chuyển động này phải là loại tự hồi vị trí;

- người vận hành trong ca bin phải nhìn được toàn bộ khu vực di chuyển;

- đối với trường hợp dừng khẩn cấp phải có một hệ thống khôi phục lại trạng thái được điều khiển bởi người vận hành trong ca bin.

Sàn nâng phải được trang bị một hệ thống khôi phục lại trạng thái để đưa nó xuống mặt đất một cách an toàn trong trường hợp khẩn cấp.

Sàn nâng phải được trang bị một số lượng vừa đủ các móc neo cho dây đai an toàn tương ứng với số người cho phép trên sàn nâng. Móc neo cho dây đai an toàn phải tuân theo các yêu cầu của EN 795:2012.

5.13.3  Sàn thao tác di động

Định nghĩa sàn thao tác di động có thể xem Điều 3.16. Sàn thao tác di động phải được thiết kế và bố trí sao cho không bị va chạm với máy trong quá trình máy làm việc như nhà sản xuất dự kiến.

Người chỉ được phép đi vào và ở lại trên sàn thao tác khi nó đứng yên.

Nhà sản xuất phải quy định khối lượng vật liệu lớn nhất cho phép và số lượng người lớn nhất trên sàn. Phải áp dụng 100 kg cho một người và tổng khối lượng nhỏ nhất là 500 kg. Tải thiết kế sàn nâng được xác định bằng 1,25 lần tải cho phép lớn nhất. Nhà sản xuất phải xét đến các ảnh hưởng động lực học.

Sàn thao tác phải được di chuyển bằng hệ thống đẩy các bộ phận của thiết bị khoan và gia cố nền móng. Hệ thống này gồm cáp thép, xích, truyền động bánh răng thanh răng hoặc một (các) xi lanh thủy lực.

Sàn thao tác phải được thiết kế và chế tạo sao cho người trên sàn có thể giao tiếp bằng giọng nói hoặc trực quan với người vận hành.

Cửa ra vào phải có khả năng tự đóng lại và phải được trang bị một thiết bị khóa tự động, xem Điều 5.12.

Sàn thao tác phải được trang bị một số lượng vừa đủ các móc neo cho dây đai an toàn tương ứng với số người cho phép trên sàn. Móc neo cho dây đai an toàn phải tuân theo các yêu cầu của EN 795:2012.

5.14  Vị trí làm việc

5.14.1  Quy định chung

Vị trí lái cho di chuyển trên đường, di chuyển trong quá trình làm việc và vị trí vận hành phải được thiết kế và chế tạo sao cho tất cả các chuyển động cần thiết cho di chuyển và làm việc của thiết bị khoan và gia cố nền móng được tiến hành bởi người điều khiển phải không gây nguy hiểm cho bản thân người điều khiển và những người trong khu vực bao quanh thiết bị.

Để di chuyển trên đường, di chuyển trong quá trình làm việc và thực hiện các công việc của thiết bị khoan và gia cố nền móng ở khu vực có nguy cơ bị lật đổ, phải trang bị một vị trí lái thay thế hoặc một hệ thống bảo vệ phòng lật đổ (TOPS) theo EN 474-5:2006/A3:2013, 5.3.2.2.3. Hoặc là trang bị một bộ điều khiển từ xa.

Để di chuyển trên đường, di chuyển trong quá trình làm việc và thực hiện các công việc của thiết bị khoan và gia cố nền móng ở khu vực có nguy cơ bị ngã lộn, phải trang bị hệ thống bảo vệ phòng lật (ROPS) theo ISO 12117-2:2008. Một biện pháp khác là trang bị một bộ điều khiển từ xa.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng có một ca bin phải trang bị một thiết bị bảo vệ phòng vật rơi (FOPS) tương ứng cấp độ I của ISO 3449:2005.

Mọi thiết bị khoan và gia cố nền móng được thiết kế cho các mục đích sử dụng đặc biệt mà ở đó tồn tại nguy cơ do đá rơi, phải trang bị một thiết bị bảo vệ phòng vật rơi (FOPS) tương ứng cấp độ II của ISO 3449:2005.

Các yêu cầu riêng đối với ROPS, TOPS và FOPS được quy định trong Phần 2 đến Phần 7 của bộ tiêu chuẩn này.

CHÚ THÍCH 1: Phạm vi áp dụng của ISO 3449:2005 không bao gồm thiết bị khoan và gia cố nền móng. Tuy nhiên đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng có thể áp dụng các yêu cầu của ISO 3449:2005 đúng như đối với máy đào và chuyển đất.

Nếu như tồn tại nguy cơ vật bắn ra theo phương ngang, phải trang bị một thiết bị bảo vệ phù hợp, ví dụ ở trường hợp khoan và đóng cọc.

ISO 10262:1998 được sử dụng như là một hướng dẫn.

Khoảng không gian ngồi cần thiết, không gian để chân phải tuân theo ISO 3411:2007 và ISO 6682:1986.

CHÚ THÍCH 2: Các yêu cầu về vị trí lái của thiết bị khoan và gia cố nền móng lắp trên xe tải hoặc máy kéo được lấy từ tiêu chuẩn phù hợp.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được trang bị một ca bin để bảo vệ người lái trước tiếng ồn, bụi và các điều kiện thời tiết bất lợi.

Ca bin phải được trang bị như dưới đây:

- Thông gió với lọc bụi thích hợp, những chỗ cần và những chỗ điều kiện khí hậu đòi hỏi như quy định trong EN 474-1:2006/A4:2013, 5.3.2.1 phải trang bị thiết bị sưởi hoặc làm mát.

CHÚ THÍCH 3: đối với yêu cầu này không yêu cầu kiểm tra.

- Bảo vệ chống tiếng ồn, xem Điều 5.27.2;

- Lớp bảo vệ rung của sàn, xem Điều 5.27.3;

- Phương tiện cho thoát nhanh khỏi ca bin;

- Một lối thoát khẩn cấp, ví dụ dưới dạng cửa sổ hoặc tấm kính dễ đập vỡ bố trí ở phía khác so với phía có lối ra thông thường và/hoặc có một dụng cụ để phá cửa sổ, trừ trường hợp có lối ra/ lối vào ở cả hai bên máy;

- Một ghế ngồi, không kể trường hợp người vận hành phải làm việc ở tư thế đứng. Ghế ngồi phải tạo cho người vận hành một tư thế làm việc thoải mái, ổn định và phù hợp một cách dễ dàng với trọng lượng và độ lớn khác nhau của người vận hành. Ghế ngồi phải được thiết kế sao cho rung truyền lên người vận hành giảm xuống mức thấp nhất ở mức hợp lý có thể, xem Điều 5.27.3;

- Một thiết bị làm sạch kính cho cửa sổ cần thiết cho quan sát quá trình làm việc.

Cửa sổ và tấm kính trong suốt phải được làm từ kính an toàn hoặc từ vật liệu tương tự (xem ví dụ ECE R43).

Vật liệu bên trong ca bin phải tuân theo yêu cầu của Điều 5.26.1.

Có một số loại thiết bị khoan và gia cố nền móng hoặc một số điều kiện làm việc mà ở đó việc sử dụng ca bin là không phù hợp hoặc không thể được. Ví dụ:

- máy có kích thước nhỏ, ví dụ sử dụng với lối đi hạn chế;

- kích thước và cấu tạo của máy ngăn cản việc lắp ca bin trên máy ở vị trí để người vận hành có thể quan sát các hoạt động từ nó;

- bộ điều khiển cho di chuyển trên đường, di chuyển trong quá trình làm việc và khi được kéo theo có thể đặt ở một vị trí khác so với bộ điều khiển quá trình khoan;

- sự tồn tại của ca bin ảnh hưởng xấu đến các chức năng hoạt động của máy, ví dụ máy được sử dụng ở sườn dốc đứng;

- máy điều khiển từ xa.

Mức áp suất âm trọng số A ở chỗ (các chỗ) làm việc của người vận hành (giá trị đo cộng với độ không tin cậy của phép đo) không được phép vượt quá 80 dB(A) đo ở bên trong ca bin và không được phép vượt quá 85 dB(A) khi kiểm tra theo Phụ lục B.

Nếu như ở phía sau máy có một vị trí điều khiển cho việc di chuyển trong quá trình làm việc của thiết bị thì vị trí điều khiển đó phải được trang bị một lan can và một lối vào an toàn để loại trừ việc người điều khiển bị rơi khỏi máy.

5.14.2  Tầm nhìn

Tầm nhìn tại vị trí lái và/hoặc tại vị trí vận hành phải đảm bảo sao cho người lái hoặc người vận hành có thể điều khiển thiết bị khoan và gia cố nền móng trong quá trình di chuyển trên đường, di chuyển khi làm việc hoặc khi thực hiện công việc khoan không gây ra nguy hiểm cho bản thân và cho những người khác. Nếu cần, phải trang bị thiết bị quang học trợ giúp hoặc các phương tiện khác.

Nếu chuyển động quay của tháp khoan là một phần của quy trình làm việc liên tục, giống như khi khoan bằng cần kelly và khi đào đất bằng gầu ngoạm, mặt bằng quanh máy phải dễ quan sát đối với người vận hành. Nếu như kích thước và hình dạng của máy và vị trí của ca bin không cho phép một tầm nhìn an toàn thì nó phải được đảm bảo hoặc là nhờ một hệ thống giám sát bằng video hoặc nhờ gương hay các thiết bị quang học khác.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế tuân theo ISO 5006:2006,10.4 và Điều 12 để người vận hành có đủ tầm nhìn từ vị trí điều khiển khi làm việc và vị trí lái để có thể nhìn được khu vực di chuyển và khu vực làm việc của máy mà mục đích sử dụng của máy đòi hỏi.

CHÚ THÍCH: Phạm vi áp dụng của ISO 5006 không bao gồm thiết bị khoan và gia cố nền móng. Tuy nhiên đối với thiết bị khoan và gia cố nền mộng có thể áp dụng như các yêu cầu của ISO 5006 đúng như đối với máy đào và chuyển đất.

5.15  Hệ thống điều khiển

5.15.1  Quy định chung

Yêu cầu đối với hệ thống điều khiển được nêu trong EN 60204-1:2006, 9, 10 và 11, ISO 4413:2010 và ISO 4414:2010.

5.15.2  Mức hiệu quả hoạt động của các bộ phận có liên quan đến an toàn của hệ thống điều khiển

Các biện pháp bảo vệ như trong ISO 12100:2010, 3.19 quy định bao gồm cả chức năng an toàn. Việc thực hiện chức năng an toàn phải tuân theo các yêu cầu của ISO 13849-1. Mức hiệu quả hoạt động (PL) của chức năng an toàn phải đáp ứng mức đặc tính tối thiểu cần thiết (PL_r) như được trình bầy trong Bảng 3 dưới đây. Với các bộ phận toàn bộ bằng cơ khí khi nó đáp ứng các chức năng yêu cầu ở bảng 3, không đòi hỏi mức đặc tính đặc biệt, ví dụ như một khóa chốt.

Bảng 3 - Mức hiệu quả hoạt động

CHÚ THÍCH: Khi biên soạn bảng này, mức đặc tính được quy định trong Bảng 3 đã được tham khảo từ điều kiện có thể của trình độ kỹ thuật hiện tại. Trên cơ sở kinh nghiệm thu được khi áp dụng ISO 13849-1, mức đặc tính sẽ được đánh giá lại ở lần sửa đổi tiếp theo của tiêu chuẩn này.

5.15.3  Khởi động

Chỉ có thể khởi động nguồn động lực chính của thiết bị khoan và gia cố nền móng nhờ sự tác động có chủ ý vào thiết bị dùng để khởi động máy. Điều này cũng được áp dụng cho cả việc khởi động lại sau khi dừng máy do bất kỳ nguyên nhân nào.

Phải loại trừ sự khởi động ngoài ý muốn nhờ lắp đặt các thiết bị bảo vệ phù hợp, ví dụ ca bin có thể khóa được, bộ phận khởi động có thể khóa được hoặc bộ đóng ngắt điện có thể khóa được.

Nếu như thiết bị khoan và gia cố nền móng có nhiều thiết bị dùng để khởi động thì chúng phải được khóa liên động với nhau, nhờ đó mà việc khởi động chỉ có thể tiến hành từ một thiết bị khởi động.

Đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng sử dụng truyền động khí nén phải trang bị một van trên đường ống chính để nối thiết bị với nguồn cung cấp khí nén hoặc ở trạng thái đóng để tắt nguồn cung cấp khí nén và xả khí có áp trong hệ thống thiết bị.

5.15.4  Dừng máy

5.15.4.1  Dừng bình thường

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải trang bị một thiết bị để dừng, nhờ nó mà chức năng hoạt động được đưa về trạng thái dừng hoàn toàn.

5.15.4.2  Dừng khẩn cấp

Phải lắp đặt thiết bị dừng khẩn cấp trên thiết bị để ngăn chặn một cách nhanh chóng các nguy hiểm tồn tại trước mắt hoặc sắp xảy ra. Thiết bị này phải dừng một cách nhanh nhất có thể tất cả các chuyển động hoặc các hoạt động nguy hiểm để ngăn chặn một tình huống nguy hiểm có thể xảy ra mà không tạo thêm mối nguy hiểm khác. Thiết bị dừng khẩn cấp phải tuân theo TCVN 6719:2008 (ISO 13850:2006).

Tại mỗi vị trí vận hành và vị trí lái phải có một thiết bị dừng khẩn cấp.

Đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng lắp trên xe tải hoặc máy kéo không áp dụng yêu cầu này đối với vị trí lái.

Việc ứng dụng các thiết bị dừng khẩn cấp tiếp theo phải tuân theo các yêu cầu của Phần 2 đến Phần 7 của bộ tiêu chuẩn này.

Chức năng dừng khẩn cấp phải được sử dụng một cách độc lập với chế độ vận hành.

5.16  Thiết bị điều khiển

5.16.1  Quy định chung

Phải ký hiệu các thiết bị điều khiển một cách rõ ràng phù hợp với các tiêu chuẩn áp dụng và phải bố trí chúng sao cho có khả năng điều khiển an toàn, nhanh và thuận tiện. Chữ tượng hình được ưu tiên khi ký hiệu.

Hướng dẫn xem ISO 12100:2010, 6.2.8, ISO 6405-1 và Phụ lục D.

Nếu việc nhận dạng các thiết bị điều khiển được thực hiện bằng văn bản thì phải có các thông tin và các cảnh báo bằng ngôn ngữ chính thức của các nước mà ở đó máy được bán và/hoặc sử dụng.

Ngoài các thiết bị điều khiển được dùng cho các hoạt động liên tục và tự động, ví dụ khoan và thi công ống vách, các thiết bị điều khiển còn lại phải là loại có khả năng tự hồi vị trí.

Yêu cầu này không áp dụng đối với thiết bị điều khiển không dùng cho vận hành máy, ví dụ công tắc đèn...

Thiết bị điều khiển phải:

- nằm ở phạm vi thuận lợi nhất, nếu như nó có vai trò quan trọng nhất;

- nằm ở phạm vi bình thường, nếu như nó có vai trò quan trọng thứ hai;

- bố trí ngoài khu vực nguy hiểm, càng xa càng tốt.

Định nghĩa về “phạm vi thuận lợi nhất” có thể xem ISO 6682:1986.

Trường hợp có nhiều vị trí điều khiển cho các chức năng quan trọng nhất, thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được trang bị một công tắc lựa chọn để có thể chọn một cách chủ động vị trí điều khiển mong muốn.Yêu cầu này không áp dụng cho các lệnh dừng máy hoặc thiết bị dừng khẩn cấp.

Để khởi động máy xem Điều 5.15.3.

Lực yêu cầu tác động lên thiết bị điều khiển phải tuân theo ISO 10968:2004, Bảng 1.

Thiết kế, lắp đặt và bố trí thiết bị điều khiển phải đảm bảo:

- chức năng của chúng phải được nhận biết một cách rõ ràng;

- hành động để kích hoạt thiết bị điều khiển tương ứng là tác động có chủ ý càng nhiều càng tốt.

Nếu một hệ thống điều khiển được thiết kế và lắp đặt để thực hiện nhiều chức năng, ví dụ bàn phím, thì các tác động để kích hoạt phải được phân biệt một cách rõ ràng.

5.16.2  Kích hoạt ngoài ý muốn hệ thống điều khiển

Phải bố trí sao cho thiết bị điều khiển có khả năng gây ra các chuyển động nguy hiểm bất thường bị vô hiệu hóa hoặc được bảo vệ để nó không bị kích hoạt ngoài ý muốn, đặc biệt trong trường hợp người vận hành bước vào hoặc rời khỏi vị trí làm việc.

5.16.3  Điều khiển mở rộng hệ di chuyển xích của máy cơ sở

Điều khiển để mở rộng hệ di chuyển xích của máy cơ sở phải được thiết kế và bố trí sao cho không gây chấn thương cho người điều khiển. Điều đó có thể đạt được bằng cách sử dụng một bộ điều khiển từ xa mà yêu cầu của nó được nêu trong Điều 5.17.

Điều khiển mở rộng hệ di chuyển xích được thực hiện khi không có người ở bên cạnh máy.

5.17  Thiết bị khoan và gia cố nền móng điều khiển từ xa và điều khiển tự động

5.17.1  Quy định chung

Điều khiển từ xa phải tuân theo ISO 15817:2012.

5.17.2  Vị trí vận hành

Khởi động và dừng các chuyển động làm việc của thiết bị khoan và gia cố nền móng chỉ cho phép từ hệ thống điều khiển trên thiết bị khoan và gia cố nền móng hoặc từ một vị trí điều khiển có đủ tầm nhìn đối với khu vực làm việc, ví dụ nhờ một hệ thống giám sát bằng màn hình hiển thị (CCTV).

Thiết bị khoan và gia cố nền móng không bố trí vị trí vận hành phải được trang bị tối thiểu một bộ kết nối cho bộ điều khiển từ xa dùng để điều khiển thiết bị khoan và gia cố nền móng.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng được điều khiển từ xa, có người lái hoặc không có người lái hoặc tự động điều khiển phải được trang bị một đèn cảnh báo. Nó phải được hoạt động một cách tự động trước khi khởi động và khi điều khiển từ xa và điều khiển tự động. Yêu cầu này không áp dụng đối với thiết bị khoan và gia cố nền móng có bảng điều khiển nằm gần thiết bị và trong trường hợp có sự liên lạc trực tiếp bằng hình ảnh giữa người vận hành và thiết bị khoan và gia cố nền móng.

5.17.3  Thiết bị dừng khẩn cấp

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được trang bị một thiết bị dừng khẩn cấp ở bảng điều khiển từ xa của vị trí điều khiển/giám sát và phải có một thiết bị dừng khẩn cấp bổ sung trên máy.

Tất cả thiết bị dừng khẩn cấp phải dễ dàng tiếp cận.

Bảng (các bảng) điều khiển không dây để điều khiển từ xa phải được trang bị một thiết bị dừng khẩn cấp tuân theo EN 60204-1:2006, 9.27.3.

5.17.4  Hệ thống điều khiển

Phải thiết kế mạch điều khiển của thiết bị khoan và gia cố nền móng sao cho hoạt động của máy được dừng một cách tự động trong trường hợp sự liên kết điều khiển giữa người vận hành và thiết bị bị gián đoạn hoặc mất hoàn toàn hoặc khi quá trình khởi động hoàn thành.

Một sự cố không được phép dẫn đến tình huống nguy hiểm. Phải đáp ứng các yêu cầu về an toàn tương tự như đã nêu trong Điều 5.5.

Việc khôi phục lại sau sự cố ở một bộ phận của hệ thống không được phép khởi động lại bất kỳ chức năng tự động nào khác. Việc khởi động lại hoạt động chỉ có thể nhờ một sự tác động có chủ ý của người vận hành.

Tính tương thích điện từ của hệ thống điều khiển điện và điện tử phải tuân theo EN 13309:2010.

5.18  Thiết bị khoan và gia cố nền móng hoạt động không có người điều khiển, hoạt động tự động

Hệ thống điều khiển một thiết bị khoan và gia cố nền móng hoạt động không có người điều khiển, hoạt động tự động phải được trang bị một hệ thống chẩn đoán tích hợp để dừng hoạt động trong trường hợp hệ thống phát hiện có sự cố khi chức năng tự động diễn ra hoặc có hiện tượng bất thường khi làm việc.

5.19  Cứu hộ, vận chuyển, nâng, lai dắt thiết bị khoan và gia cố nền móng và các bộ phận của nó

5.19.1  Sử dụng chung

Nếu như cấu hình của máy cho phép, có thể sử dụng chung một thiết bị để cứu hộ, vận chuyển, nâng và lai dắt.

CHÚ THÍCH: ISO/DIS 15818 được sử dụng như là một hướng dẫn.

5.19.2  Cứu hộ/lai dắt

Máy phải có các móc kéo và/hoặc thiết bị dùng khi lai dắt (móc, lỗ móc...). Chúng phải phù hợp với ISO 10532:1995. Phải nêu một cách rõ ràng trong hướng dẫn sử dụng vị trí của chúng, lực cho phép, việc sử dụng đúng khi lai dắt cũng như tốc độ lớn nhất và khoảng cách khi lai dắt.

Nếu như chốt là một bộ phận của thiết bị lai dắt, thì nó phải được gắn chắc chắn trên thiết bị. Thiết bị an toàn cho chốt không được phép tháo rời.

Phải mô tả điểm gắn kết cho việc cứu hộ của máy trong hướng dẫn sử dụng, như lực cho phép và việc sử dụng đúng khi cứu hộ.

5.19.3  Chằng buộc

Để đảm bảo vận chuyển an toàn thiết bị khoan và gia cố nền móng, phải có các điểm để chằng buộc máy một cách chắc chắn. Các điểm chằng buộc phải có trên rơ moóc cũng như trên máy và phải được bố trí để nhận biết một cách rõ ràng (xem ISO 6405-1:2017, ký hiệu 7.27). Hướng dẫn việc sử dụng chúng phải được nêu trong Hướng dẫn sử dụng.

5.19.4  Điểm móc hàng

Phải có các điểm móc hàng và được thiết kế ứng với khối lượng của cấu hình bất lợi nhất. Chúng phải được bố trí để nhận biết một cách rõ ràng ở trên máy hoặc trên một khung đỡ nằm bên dưới máy.

Phải mô tả trong Hướng dẫn sử dụng phương pháp để nâng tổ hợp, các bộ phận và máy có trọng lượng lớn (xem Điều 7.3).

Ký hiệu nâng xem ISO 6405-1:2017, ký hiệu 7.23.

5.19.5  Vận chuyển

Thiết bị hỗ trợ cho ổn định máy, các thiết bị hỗ trợ bên ngoài và các thiết bị chuyển động khác có khả năng xảy ra nguy hiểm khí vận chuyển hoặc di chuyển phải được khóa lại một cách an toàn.

Trong Hướng dẫn sử dụng phải nêu các chỉ dẫn về việc khóa an toàn.

5.20  Lắp ráp công cụ khoan

Công cụ khoan phải có khả năng lắp vào chuỗi cần khoan.

5.21  Thiết bị ngắt nguồn năng lượng

Thiết bị khoan và gia cố nền móng được cung cấp năng lượng từ nguồn bên ngoài phải được trang bị một thiết bị để ngắt chúng ra khỏi tất cả các nguồn năng lượng. Các thiết bị như vậy phải được ký hiệu rõ ràng và phải có khả năng khóa lại khi việc kết nối trở lại với nguồn có khả năng gây nguy hiểm cho người và phải đáp ứng các yêu cầu trong TCVN 7300:2003 (ISO 14118:2000) và EN 60204-1:2006. Sau khi nguồn năng lượng bị ngắt, bắt cứ năng lượng nào còn lại hoặc được lưu trữ trong hệ thống mạch của thiết bị khoan và gia cố nền móng phải đảm bảo được giải tỏa mà không gây nguy hiểm cho người.

Khác với các yêu cầu trên, một số mạch luôn được kết nối với nguồn năng lượng, ví dụ phải giữ các bộ phận ở nguyên trạng thái, lưu trữ thông tin, duy trì chiếu sáng. Mạch này phải được ký hiệu rõ trong hướng dẫn sử dụng. Nó phải có tác dụng cảnh báo một cách lâu dài.

5.22  Bề mặt nóng, lạnh và cạnh sắc

Các bề mặt nóng hoặc lạnh có thể gây nguy hiểm khi người chạm phải cần được bảo vệ bằng một thiết bị bảo vệ hoặc một nắp đậy tuân theo ISO 3457:2003, Điều 8 và ISO 13732-1:2006. Bề mặt và các cạnh phải đáp ứng các yêu cầu trong ISO 12508:1994.

5.23  Bảo vệ đối với các bộ phận chuyển động

5.23.1  Quy định chung

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế, chế tạo và trang bị sao cho sự cần thiết phải có mặt của người ở khu vực nguy hiểm trong quá trình làm việc là ít nhất.

Thiết kế và chế tạo phải chú ý đến môi trường làm việc mà ở đó các công việc khoan và hạ cọc diễn ra, các tải trọng trên thiết bị trong quá trình làm việc, sự cần thiết để vận hành máy trong không gian hạn chế với các bộ phận quay có liên quan trong quá trình khoan ở độ nghiêng khác nhau và trong các cấu hình khác nhau nếu như nhà sản xuất thấy trước được (xem Hướng dẫn sử dụng).

5.23.2  Tiếp cận vào các bộ phận chuyển động tham gia vào quá trình làm việc của thiết bị

5.23.2.1  Quy định chung

Ở những chỗ mà việc tiếp cận vào các bộ phận chuyển động tham gia trực tiếp vào quá trình làm việc có thể thấy trước được trong thời gian máy làm việc bình thường, phải chọn các thiết bị bảo vệ dưới đây:

- bộ phận che chắn cố định; hoặc

- bộ phận che chắn di động với khóa liên động có hoặc không có khóa bảo vệ; hoặc

- thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến (không tiếp xúc), ví dụ thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến điện hoặc kiểu cảm biến áp suất; hoặc một tổ hợp các thiết bị nêu ở trên.

CHÚ THÍCH 1: Điều chỉnh vị trí của giá dẫn hướng, tay cần và quay tháp khoan không phải là các chuyển động của các bộ phận tham gia quá trình khoan và đóng cọc.

CHÚ THÍCH 2: Dự báo rằng trong thời gian cố hiệu lực của tiêu chuẩn này, có thể xuất hiện các phương pháp khác nhau cho thiết bị bảo vệ.

Phải thiết kế máy sao cho người vận hành ở vị trí điều khiển không thể tiếp cận đến các bộ phận chuyển động tham gia vào quá trình khoan, trừ trường hợp khi máy ở chế độ vận hành hạn chế.

5.23.2.2  Bộ phận che chắn và thiết bị bảo vệ

5.23.2.2.1  Quy định chung

Các quy định cho bộ phận che chắn và thiết bị bảo vệ được nêu trong ISO 12100:2010.

5.23.2.2.2  Bộ phận che chắn

Bộ phận che chắn cố định phải tuân theo TCVN 9059:2011 (ISO 14120:2002).

Bộ phận che chắn di động với khóa liên động phải tuân theo TCVN 9059:2011 (ISO 14120:2002) và phải ngăn chặn việc tiếp cận vào khu vực nguy hiểm trong quá trình thực hiện bất kỳ chuyển động nào có thể gây nguy hiểm.

Phải ngăn chặn sự khởi động của chuyển động gây nguy hiểm cho tới khi bộ phận che chắn được đóng lại.

Nếu bộ phận che chắn di động với khóa liên động được mở thì phải dừng lại các hoạt động quay và đẩy cần khoan cũng như tất cả các bộ phận chuyển động có thể gây nguy hiểm. Việc khởi động lại khi bộ phận che chắn di động với khóa liên động ở trạng thái mở chỉ được phép ở chế độ vận hành hạn chế (xem Điều 5.23.2.2.4).

Chỉ lắp đặt bộ phận che chắn với khóa liên động không có khóa bảo vệ trong trường hợp người vận hành không có thời gian để tiếp cận đến khu vực nguy hiểm trước khi bất cứ chuyển động gây nguy hiểm nào dừng lại.

Việc xác định khoảng cách an toàn bằng bộ phận che chắn áp dụng ISO 13857:2008, Bảng 4. Nếu như không có mối nguy hiểm do chèn ép và do cắt, nhưng chỉ có một nguy cơ bị cuốn vào, phải thực hiện các quy định dưới đây:

- đối với lỗ tròn và lỗ vuông nhỏ hơn hoặc bằng 20mm, khoảng cách an toàn phải lấy tối thiểu là 20mm;

- đối với lỗ tròn và lỗ vuông nhỏ hơn hoặc bằng 40mm, khoảng cách an toàn phải lấy tối thiểu là 120mm;

Đầu hở phía cuối của bộ phận che chắn cần khoan không được coi là cửa.

Sau khi bộ phận che chắn di động với khóa liên động được đóng, chỉ có thể thực hiện việc khởi động lại chế độ vận hành bình thường nhờ một hành động có chủ ý thông qua một thiết bị dùng để khởi động lại. Thiết bị này bố trí ở một vị trí cố định nằm ngoài khu vực nguy hiểm với một tầm nhìn rõ ràng đối với toàn bộ khu vực nguy hiểm và nằm bên ngoài khu vực được kiểm soát của thiết bị cảm biến. Khi này không được phép tiếp cận vào trong khu vực nguy hiểm của các bộ phận quay.

5.23.2.2.3  Thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến

Phải bố trí thiết bị bảo vệ kiểu cảm biển với một cấu hình thích hợp cho nhiều ứng dụng và cho các điều kiện làm việc như nhà sản xuất quy định.

Thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến phải ngăn chặn việc tiếp cận vào khu vực nguy hiểm trong quá trình thực hiện bất kỳ chuyển động nào có thể gây nguy hiểm. Nếu thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến được kích hoạt thì phải dừng lại các hoạt động quay và đẩy cần khoan cũng như tất cả các bộ phận chuyển động có thể gây nguy hiểm.

Sau khi kích hoạt và trong khi thiết bị còn bị ngắt, chỉ cho phép khởi động lại các hoạt động quay và/hoặc đẩy cần khoan như mô tả trong Điều 5.23.2.2.4 nhờ một hành động có chủ ý ở chế độ vận hành hạn chế (ROM).

Sau khi việc dò tìm của thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến kết thúc, chỉ có thể thực hiện việc khởi động lại chế độ vận hành bình thường nhờ một hành động có chủ ý thông qua một thiết bị để khởi động lại. Thiết bị khởi động lại được bố trí ở một vị trí cố định nằm ngoài khu vực nguy hiểm có các bộ phận quay với một tầm nhìn rõ ràng đối với toàn bộ khu vực nguy hiểm và nằm bên ngoài khu vực được kiểm soát của thiết bị cảm biến. Khi này không được phép tiếp cận vào trong khu vực nguy hiểm của các bộ phận quay.

Nếu vùng kiểm soát của thiết bị có khả năng lập trình, chỉ cho phép thực hiện việc lập trình hoặc điều chỉnh nhờ một mật khẩu hoặc một chìa khóa.

CHÚ THÍCH: Thông tin về vị trí của thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến có trong ISO 13855:2010.

5.23.2.2.4  Chế độ vận hành hạn chế (ROM)

Phải chọn chế độ vận hành hạn chế nếu đòi hỏi vận hành trong khu vực nguy hiểm với bộ phận che chắn di động đã mở hoặc thiết bị bảo vệ đã được kích hoạt.

Chế độ vận hành hạn chế phải được kích hoạt nhờ một bộ đóng ngắt có thể khóa được giành cho chế độ vận hành hạn chế.

Phải sử dụng chế độ vận hành hạn chế trong khu vực nguy hiểm mà ở đó người có thể tiếp cận với các bộ phận chuyển động ở độ cao đến 2,5 m tính từ mặt đất hoặc tính từ điểm mà ở đó có người đứng.

Chế độ vận hành hạn chế này được duy trì nhờ bộ đóng ngắt hoặc cho đến khi bộ phận che chắn di động với khóa liên động được đóng và được thiết lập trở lại hoặc thiết bị cảm biến không còn bị ngắt và được thiết lập lại.

Có thể sử dụng chế độ vận hành hạn chế này trong quá trình bảo dưỡng hoặc vận hành với chế độ vận hành được bảo vệ đặc biệt.

Có thể tiến hành vận hành máy bình thường sau khi chế độ vận hành bình thường được chọn, bộ phận che chắn di động với khóa liên động được đóng và được thiết lập trở lại hoặc thiết bị cảm biến không còn bị ngắt và được thiết lập trở lại và bộ điều khiển khởi động được tác động. Việc chọn chế độ vận hành không được phép đưa máy vào hoạt động.

Chế độ vận hành hạn chế bao gồm:

- tốc độ quay không lớn hơn 30 r/min hoặc nhích từng nửa vòng quay cho mỗi lần hoạt động trong khu vực nguy hiểm; và

- tốc độ đẩy cần khoan không lớn hơn 15m/min hoặc nhích không quá 10 cm cho mỗi lần hoạt động trong khu vực nguy hiểm; và

- hộp nút bấm có khả năng tự hồi vị trí cho chức năng quay; và

- hộp nút bấm có khả năng tự hồi vị trí cho chức năng đẩy cần khoan; và

- hiển thị thông tin cho người vận hành và những người khác để thông báo rằng chế độ vận hành hạn chế đang đóng.

Ngay sau khi nhả nút bấm điều khiển có khả năng tự hồi vị trí, bộ phận đang quay phải dừng lại chỉ sau ít hơn nửa vòng quay.

5.23.2.2.5  Chế độ vận hành có bảo vệ đặc biệt cho các trường hợp làm việc cụ thể

Trường hợp các nhà sản xuất có thể thấy trước việc áp dụng/vị trí/ hướng khi sử dụng thiết bị bảo vệ (bộ phận che chắn và thiết bị bảo vệ) là không cho phép (ví dụ trong không gian chật hẹp, khu vực làm việc hạn chế, làm việc gần chướng ngại vật hoặc các công trình xây dựng) thì phải trang bị một chế độ vận hành có bảo vệ đặc biệt có khả năng vận hành máy trong điều kiện không có bộ phận che chắn (xem Điều 5.23.2.2.2) và thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến không hoạt động (xem Điều 5.23.2.2.3).

Bộ phận che chắn hoặc thiết bị bảo vệ, nếu có thể, phải luôn gắn liền với máy, ví dụ có thể điều chỉnh, có thể gập lại, có thể kéo, có thể đẩy.

Không cho phép sử dụng chế độ vận hành này trong trường hợp người vận hành đang ở vị trí điều khiển hoặc trong khi sử dụng điều khiển từ xa có khả năng tiếp cận vào các bộ phận chuyển động tham gia vào quá trình khoan.

Phải kích hoạt chế độ vận hành này nhờ một công tắc lựa chọn chế độ vận hành có thể khóa được.

Trong chế độ vận hành có bảo vệ đặc biệt:

- thiết bị điều khiển chuyển động quay và chuyển động đẩy cần khoan phải có khả năng tự hồi vị trí; và

- chuyển động quay và chuyển động đẩy cần khoan có khả năng chạy ở tốc độ bình thường; và

- tín hiệu cảnh báo (ánh sáng và/hoặc âm thanh) phải được kích hoạt khi chế độ vận hành có bảo vệ đặc biệt được lựa chọn; và

- lắp đặt một thiết bị bảo vệ cảm biến áp lực bổ sung (xem Điều 5.23.2.2.6)

Chế độ vận hành có bảo vệ đặc biệt khi vận hành dưới các điều kiện đặc biệt phải đạt được việc giảm tốc độ quay và tốc độ đẩy cần khoan của máy khi bổ sung hoặc tháo bớt cần khoan nhờ kích hoạt chế độ vận hành hạn chế.

Phải lắp một cảm biến, ví dụ ở đầu kẹp, sao cho nó kích hoạt một tốc độ quay chậm tuân theo Điều 5.23.2.2.4 để loại trừ việc công cụ khoan được lắp vào hoặc tháo ra ở tốc độ cao.

5.23.2.2.6  Thiết bị bảo vệ bổ sung kiểu cảm biến áp lực

Thiết bị bảo vệ bổ sung kiểu cảm biến áp lực cho loại bảo vệ đặc biệt dùng cho làm việc ở các điều kiện nhất định phải được lắp đặt tuân theo ISO 13856-2:2013 và ISO 13856-3:2013, nếu áp dụng, và phải đáp ứng các yêu cầu dưới đây:

- phải được kích hoạt khi tiếp xúc với bất kỳ một bộ phận nào của người;

- được kích hoạt ứng với một lực tiếp xúc được quy định trong ISO 13856 cho thiết bị bảo vệ kiểu cảm biến áp lực và từ từng hướng tác động có thể dự đoán trước;

- được kích hoạt với quãng đường tác động không lớn hơn 50 mm;

- một sự kích hoạt phải dừng các bộ phận chuyển động có thể gây ra các rủi ro còn lại như sau:

+ chế độ bảo vệ đặc biệt phải dừng một cách nhanh nhất có thể các bộ phận quay, các chuyển động đẩy cần khoan và các bộ phận chuyển động còn lại và không tạo ra các mối nguy hiểm bổ sung;

+ chế độ vận hành hạn chế phải dừng các bộ phận quay trong khoảng ít hơn nửa vòng quay; phải dừng một cách nhanh nhất có thể chuyển động đẩy cần khoan và các bộ phận chuyển động còn lại mà không tạo ra các mối nguy hiểm bổ sung.

- phải phù hợp và có số lượng vừa đủ để có thể loại trừ bất kỳ rủi ro còn lại nào;

- phải được thiết kế và chế tạo với các bộ phận cảnh báo kèm theo, các dây dẫn ... sao cho tránh được việc kích hoạt từ các lực trái phép hoặc cố ý từ bên ngoài;

- phải được nhìn thấy một cách rõ ràng và có mầu tương phản với máy cơ sở, thường là mầu đỏ;

- phải được người vận hành kiểm tra trước mỗi lần vận hành máy.

Thời gian dừng phải được kiểm tra tuân theo phương pháp thử nghiệm được quy định trong Phụ lục G.

5.23.3  Bộ phận truyền lực

Các bộ phận truyền lực như trục truyền động, khớp nối, bộ truyền đai nằm ở vị trí mà người có thể tiếp cận vào phải có bộ phận che chắn bảo vệ nhằm loại bỏ các mối nguy hiểm do chạm phải. Bộ phận che chắn bảo vệ phải tuân theo TCVN 9059:2011 (ISO 14120:2002) và phải được lắp đặt chắc chắn cũng như an toàn. Bộ phận che chắn cố định là loại được lắp ghép nếu như việc tiếp cận là hiếm khi cần thiết.

CHÚ THÍCH: EN 12100:2010 nêu các quy định chung đối với các nắp đậy của các bộ phận chuyển động.

Thông gió cơ khí và các tấm tản nhiệt được trang bị dưới dạng lưới hoặc thiết bị tương tự nhằm loại trừ các ngón tay, tay và chân tiếp cận vào các bộ phận chuyển động và phải tuân theo ISO 13857:2008.

Phải lắp đặt bộ phận che chắn di động có khóa liên động khi phải tiếp cận một cách thường xuyên nhằm mục đích bảo trì và sửa chữa. Bộ phận che chắn này phải tuân theo các yêu cầu dưới đây:

- trong mọi trường hợp, khi nó ở trạng thái mở vẫn phải gắn liền với máy;

- phải được trang bị một cơ cấu hỗ trợ để giữ nó khi mở.

Cơ cấu hỗ trợ phải có khả năng khóa lại, tự khóa hoặc bằng lực lò xo.

5.23.4  Thiết bị khoan và gia cố nền móng sử dụng cần khoan kiểu liên kết ren

Hệ thống tháo cần khoan dẫn động bằng động cơ, nếu áp dụng, phải được lắp đặt trên thiết bị khoan và gia cố nền móng sử dụng cần khoan kiểu liên kết ren.

CHÚ THÍCH: Các khả năng dưới đây được coi như là một bộ phận cần thiết của hệ thống tháo cần khoan dẫn động bằng động cơ:

- ở thiết bị khoan và gia cố nền móng được trang bị đầu va đập, có thể coi cơ cấu va đập như là một bộ phận của hệ thống tháo cần khoan dẫn động bằng động cơ;

- ở thiết bị khoan và gia cố nền móng với đầu khoan dẫn động quay, có thể coi việc điều khiển quay ngược chiều đầu khoan cùng với đầu kẹp hoặc một khớp quay tương tự có thể khóa lại như là một bộ phận của hệ thống tháo cần khoan dẫn động bằng động cơ;

- ở thiết bị khoan kiểu vít, có thể coi việc điều khiển quay ngược chiều đầu kẹp hoặc một khớp nối quay tương tự có thể khóa lại và việc quay của cần khoan như là một bộ phận của hệ thống tháo cần khoan dẫn động bằng động cơ;

- thiết bị kẹp và tháo cần khoan lắp ở khu vực phía dưới.

5.23.5  Thiết bị kẹp và tháo cần khoan được sử dụng trong công nghệ khoan

Tất cả thiết bị kẹp và tháo cần khoan kiểu cơ khí hoặc thủy lực phải được thiết kế và chế tạo sao cho chúng phải được bảo vệ trong quá trình vận hành và bảo dưỡng trước các mối nguy hiểm dưới đây:

- Cuốn vào;

- Cắt;

- Chèn ép.

CHÚ THÍCH: Một ví dụ cho điều này có thể là bộ phận điều khiển có khả năng tự hồi vị trí với một tầm nhìn đầy đủ từ bảng điều khiển đối với hệ thống kẹp và tháo cần khoan

5.23.6  Hệ thống phục vụ lắp ráp công cụ làm việc

Nếu bất kỳ khối lượng của một công cụ và quy trình làm việc bắt buộc một người nào đó phải chịu một khối lượng lớn hơn 25 kg trong khi thực hiện công việc lắp ráp thì thiết bị khoan và gia cố nền móng phải trang bị một hệ thống phục vụ lắp ráp công cụ làm việc kiểu cơ khí, ví dụ máy vận chuyển quay vòng, hộp chứa cần khoan, tay máy...

Nếu như việc sử dụng thiết bị khoan và gia cố nền móng không cho phép sử dụng hệ thống phục vụ lắp ráp công cụ làm việc kiểu cơ khí thì:

- thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được trang bị một cơ cấu nâng cho phép tiếp nhận và chuyển giao an toàn cần khoan và/hoặc ống khoan từ hộp chứa cần khoan đến trục khoan và ngược lại. Một đầu khoan quay với một đầu kẹp hoặc một hệ pa lăng cáp được trang bị cùng với một thang nâng, đầu móc treo, bích nối, dây treo, cáp treo hoặc tương tự được coi là đủ;

hoặc

- nhà sản xuất phải nêu rõ cách tháo lắp cần khoan hoặc ống khoan, ví dụ với thiết bị bổ sung hoặc bổ sung một người thứ hai.

Phải thiết kế và trang bị tất cả hệ thống phục vụ lắp ráp cần khoan hoặc ống khoan hoạt động kiểu cơ khí, bao gồm cả việc lưu trữ cần khoan hoặc ống khoan sao cho loại trừ được việc nới lỏng hoặc chuyển động không có chủ ý của cần khoan hoặc ống khoan trong mọi trường hợp, bao gồm cả công việc bảo dưỡng.

Phải thiết kế và trang bị tất cả hệ thống phục vụ lắp ráp công cụ làm việc sao cho quá trình làm việc và bảo dưỡng phải được bảo vệ trước các mối nguy hiểm sau:

- Cuốn vào;

- Cắt;

- Chèn ép.

CHÚ THÍCH: Một ví dụ cho điều này có thể là bộ phận điều khiển có khả năng tự hồi vị trí với một tầm nhìn đầy đủ từ bảng điều khiển đối với hệ thống kẹp và tháo cần khoan.

5.24  Vật rơi hoặc vật bị văng ra

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế, chế tạo và lắp đặt sao cho có thể ngăn được các vật rơi hoặc văng vào người dẫn đến gây thương tích.

CHÚ THÍCH: Vật rơi hoặc vật văng ra bao gồm:

- Khí thổi rửa, vật liệu nạo vét, bụi;

- Chi tiết máy/các bộ phận máy hoặc các mảnh vỡ của các chi tiết máy/các bộ phận máy;

- Công cụ làm việc hoặc bộ phận của công cụ làm việc.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng sử dụng hoặc là khí nén hoặc là khí hòa trộn dạng sương mù để thổi rửa phải trang bị một hệ thống nhằm ngăn chặn việc gây thương tích cho người do vật liệu bị văng ra hoặc bụi, ví dụ hút bụi, tấm chắn làm lệch hướng... Tương tự như vậy xem Điều 5.28.2.

Tất cả các thiết bị khoan và gia cố nền móng trang bị khoan kiểu vít có đường kính ngoài lớn hơn 350 mm và mũi khoan lớn hơn 100 mm, vật liệu được vận chuyển lên độ cao 10m hoặc lớn hơn so với mặt đất, phải trang bị một thiết bị để làm sạch vít khoan hoặc trang bị một bộ kết nối cho một thiết bị làm sạch hoặc sử dụng các biện pháp khác nhằm ngăn không cho phoi khoan gây thương tích cho người trên mặt đất.

Thiết bị làm sạch vít khoan hoặc các biện pháp khác phải:

- bố trí và bảo vệ sao cho không gây thương tích cho người;

- dẫn hướng phoi khoan để không gây nguy hiểm cho người, ví dụ nhờ lắp đặt một vỏ bao che hoặc một máng trượt để đưa vật liệu xuống mặt đất một cách an toàn.

5.25  Chiếu sáng

5.25.1  Chiếu sáng làm việc

Các thiết bị khoan và gia cố nền móng dùng cho các công việc ngầm dưới mặt đất hoặc dưới các điều kiện không được chiếu sáng phải trang bị thiết.bị để chiếu sáng khu vực hoạt động tối thiểu là 100 lux, ngoài các khu vực có bóng râm tự nhiên.

Phải có chiếu sáng phù hợp cho tất cả các bộ phận bên trong đòi hỏi thường xuyên phải kiểm tra cũng như các khu vực dùng để điều chỉnh và bảo dưỡng.

Phải sử dụng ánh sáng trắng.

5.25.2  Chiếu sáng di chuyển trong quá trình làm việc hoặc khi quay

Thiết bị khoan và gia cố nền móng dẫn động riêng di chuyển trong bóng tối khi làm việc, di chuyển trên đường hoặc quay phải có chiếu sáng tối thiểu 10 lux ở khoảng cách 7m tính đến máy.

5.25.3  Chiếu sáng trong ca bin

Máy trang bị ca bin phải có đèn.

Phải có chiếu sáng cho lối tiếp cận vào máy.

5.26  Phòng chống cháy

5.26.1  Quy định chung

Vật liệu sử dụng để chế tạo thiết bị khoan và gia cố nền móng phải là vật liệu chống cháy càng nhiều càng tốt. Nội thất ca bin và vỏ bọc phải là vật liệu chống cháy có tốc độ lan truyền ngọn lửa tuyến tính lớn nhất là 250 mm/min nếu như được thử nghiệm theo TCVN 10211:2013 (ISO 3795:1989).

Phải có một bộ phận che chắn giữa các đường ống thủy lực mềm và các bề mặt nóng hoặc một khe hở không khí đủ lớn để loại trừ hư hỏng do nhiệt trên đường ống mềm. Bộ phận che chắn không ngăn cản sự lưu thông không khí làm mát ở động cơ.

Hệ thống chống cháy được lắp đặt cố định không thay thế các yêu cầu về bình chữa cháy cầm tay như mô tả trong Điều 5.26.2.

5.26.2  Bình chữa cháy

Thiết bị khoan và gia cố nền móng có khối lượng vận hành lớn hơn 1500 kg phải có khoảng không gian để lắp đặt một hoặc nhiều bình chữa cháy và phải dễ tiếp cận đối với người vận hành hoặc phải có một hệ thống phòng hỏa được lắp đặt sao cho người vận hành có thể thoát ra ngoài máy một cách an toàn.

5.26.3  Lắp đặt bình chữa cháy

Phải đặt bình chữa cháy ở gần người vận hành. Trên thiết bị khoan và gia cố nền móng điều khiển từ xa nó phải được đặt ở một vị trí dễ nhận biết và dễ tiếp cận.

Trường hợp trang bị nhiều hơn một bình chữa cháy trên thiết bị khoan và gia cố nền móng thì phải đặt bình chữa cháy ở các phía khác nhau của thiết bị.

Không được phép để bình chữa cháy gần khu vực có nguy cơ cháy lớn, ví dụ các bộ phận dẫn động, thùng chứa nhiên liệu. Bình chữa cháy phải đặt giữa người vận hành và khu vực nói trên.

5.26.4  Phòng cháy cho đường ống dẫn nhiên liệu và đường ống thủy lực

Tất cả các đường ống dẫn nhiên liệu và đường ống thủy lực trong khoang động cơ phải đáp ứng các yêu cầu dưới đây:

- ở nơi có thể, các bộ phận thủy lực không được đặt ở nơi mà dòng khí chính phát tán dầu bị rỏ rỉ trong khoang động cơ;

- khi sử dụng quạt được dẫn động bằng thủy lực thì hệ thủy lực phải được bảo vệ đảm bảo dầu không tiếp xúc với nguồn đánh lửa;

- tất cả các thùng chứa nhiên liệu phải được trang bị nắp sao cho không bị rò rỉ ở bất kỳ tư thế nào của thiết bị;

- phải lắp đặt tất cả các đường ống/các ống mềm đảm bảo có bộ phận bảo vệ bằng cơ khí tối đa để chống mài mòn cũng như các hư hại về cơ và nhiệt;

- tất cả các đường ống nhiên liệu phải được làm từ kim loại hoặc vải kim loại hoặc có một lớp bảo vệ chống mài mòn tương tự;

- phải che chắn hệ thống thủy lực một cách đầy đủ tuân theo Điều 9 của ISO 3457:2003.

5.27  Tiếng ồn và rung

5.27.1  Quy định chung

Phát thải một cách đáng kể tiếng ồn và rung xảy ra trong quá trình khoan, đóng cọc và đào rãnh làm tường trong đất. Phát thải tiếng ồn khi di chuyển trên đường và di chuyển trong quá trình làm việc được đánh giá là thấp hơn. Mức tiếng ồn và mức rung khi khoan chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi quá trình làm việc.

5.27.2  Tiếng ồn

5.27.2.1  Giảm tiếng ồn trong giai đoạn thiết kế

Thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được thiết kế và chế tạo sao cho các nguy cơ do tiếng ồn phải được giảm xuống thấp nhất, có chú ý đến tiến bộ kỹ thuật và khả năng có thể giảm tiếng ồn, đặc biệt ở nguồn.

Khi thiết kế thiết bị khoan và gia cố nền móng phải chú ý đến các thông tin hiện có và các biện pháp kỹ thuật để giảm tiếng ồn tại nguồn, ví dụ ISO 11688-1:2009.

CHÚ THÍCH: ISO 11688-2:2000 cho các thông tin hữu ích về cơ chế phát sinh tiếng ồn trên máy.

Các biện pháp dưới đây, nếu có thể, là các ví dụ thích hợp:

- sử dụng các bộ phận máy có tiếng ồn thấp, như động cơ, quạt, bơm và hệ truyền động;

- một ca bin như quy định ở Điều 5.14;

- vỏ bọc cho động cơ (các động cơ);

- giảm thanh;

- vật liệu cách rung.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn thiết kế ca bin và vỏ bọc có thể xem trong ISO 15667:2000.

Có thể sử dụng các biện pháp khác với hiệu quả tương tự hoặc tốt hơn.

5.27.2.2  Đo mức phát thải tiếng ồn

Việc đo công suất âm của thiết bị khoan và gia cố nền móng và mức áp suất âm tại vị trí làm việc phải tiến hành theo Phụ lục B và kết quả phải được công bố tuân theo Điều 7.3.2.2.4 trong hướng dẫn sử dụng.

5.27.3  Rung

Phải thiết kế, chế tạo thiết bị khoan và gia cố nền móng sao cho các nguy cơ do rung phải được giảm xuống thấp nhất, có chú ý đến tiến bộ kỹ thuật và khả năng có thể giảm rung, đặc biệt ở nguồn. Rung làm ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể người vận hành ở tư thế ngồi hoặc đứng tại vị trí điều khiển phải được đo trong các điều kiện theo Phụ lục C và được công bố tuân theo Điều 7.3.2.2.5 trong hướng dẫn sử dụng.

CHÚ THÍCH: Việc giảm các nguy cơ do rung: CEN/TR 15172-1 cung cấp các thông tin về các nguyên tắc được thừa nhận rộng rãi để thiết kế cho các máy di động. Việc tham khảo CEN/TR 15172-1 là đủ.

Ghế ngồi cho vị trí điều khiển phải tuân theo các yêu cầu trong ISO 7096:2000, lớp phổ rung EM6 đối với máy bánh xích và EM3 cho máy bánh lốp tùy thuộc vào khả năng giảm rung truyền lên người vận hành.

5.28  Khí thải và bụi

5.28.1  Khí thải động cơ

Khí thải của động cơ đốt trong trên thiết bị khoan và gia cố nền móng phải được dẫn ra xa khỏi vị trí (các vị trí) vận hành.

Khí thải của động cơ đốt trong trên thiết bị khoan và gia cố nền móng sử dụng trong các công trình ngầm không được phép thoát lên trên.

5.28.2  Bụi

Thiết bị khoan và gia cố nền móng trong quá trình khoan gây ra bụi phải trang bị một thiết bị xử lý bụi và đảm bảo giảm một cách đáng kể việc phát sinh bụi. Thiết bị phải hoạt động dưới tất cả các điều kiện làm việc và các mục đích sử dụng của máy như nhà sản xuất đã quy định.

Phương pháp kiểm soát bụi có thể chấp nhận:

- Sử dụng nước như là một màn chắn;

- Thêm chất phụ gia cho khí thổi rửa như nước hoặc chất tạo bọt;

- Sử dụng phương pháp ức chế bụi/phương pháp hút bụi, ví dụ cyclone, thiết bị phân ly.

Phải thiết kế thiết bị xử lý bụi sao cho nó làm việc ngay khi bắt đầu công việc khoan.

5.29  Bảo dưỡng

Vị trí đòi hỏi bảo dưỡng định kỳ phải dễ tiếp cận, tốt nhất là tiếp cận từ mặt đất.

Việc thực hiện các công việc điều chỉnh, bảo dưỡng, bôi trơn, sửa chữa, làm sạch và bảo trì chỉ được tiến hành trong khi thiết bị khoan và gia cố nền móng dừng hoạt động và nguồn động lực chính được tắt,

Trường hợp do nguyên nhân kỹ thuật hoặc một hay nhiều công việc được đề cập ở trên không thể thực hiện ở trạng thái dừng hoạt động, phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa nhằm đảm bảo các công việc được thực hiện một cách an toàn, xem Điều 7.3.3.

Phải kiểm tra thường xuyên tời và cáp về tình trạng mòn của nó. Nhà sản xuất phải đảm bảo lối tiếp cận an toàn và phù hợp để thay cáp.

Đối với bảo dưỡng định kỳ, nhà sản xuất phải cung cấp phương tiện và các hướng dẫn cho việc tháo lắp các bộ phận máy có khối lượng lớn hơn 25 kg hoặc gặp khó khăn trong việc tháo lắp chúng.

Từng bộ phận chứa dầu, ví dụ: bộ lọc, động cơ, thùng dầu thủy lực... (không kể các đường ống mềm) tồn tại các nguy cơ gây ô nhiễm, các mối nguy hiểm cho người hoặc nguy cơ gây trượt phải được thiết kế và bố trí sao cho chất lỏng trong quá trình bảo trì và bảo dưỡng cần được lưu giữ trong một thùng chứa phù hợp.

5.30  Thiết bị cảnh báo

Phải có thiết bị phát tín hiệu cảnh báo bằng âm thanh do người điều khiển thực hiện để cảnh báo mọi người trong khu vực làm việc về mối nguy hiểm sắp xảy ra. Tại từng vị trí lái khi di chuyển hoặc vị trí điều khiển, bao gồm cả vị trí giám sát được đặt ở xa (nếu có) đều có thể tác động được vào thiết bị phát tín hiệu đó. Thiết bị phát tín hiệu bằng âm thanh phải tuân theo các yêu cầu trong ISO 7731:2008 (mức áp suất âm, 1/3 dải băng tần quãng tám hoặc thử nghiệm thính giác). Thử nghiệm được tiến hành ở tốc độ cao nhất của động cơ. Một cách khác, sự phù hợp có thể được xác nhận bằng tính toán.

Thiết bị khoan và gia cố nền móng được trang bị thiết bị cảnh báo tự động bằng âm thanh hoặc hình ảnh để cảnh báo mọi người trong khu vực làm việc khi có chuyển động quay, chuyển động di chuyển trong quá trình làm việc và di chuyển trên đường.

Nếu sử dụng một thiết bị cảnh báo bằng âm thanh cho di chuyển lùi, nó phải tuân theo ISO 9533:2010.

6  Kiểm tra xác nhận các yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

6.1  Quy định chung

Các yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ trong Điều 5 và Điều 7 của tiêu chuẩn này được kiểm tra xác nhận theo bảng 4 dưới đây. Việc kiểm tra xác nhận bao gồm các loại kiểm tra sau:

a) Kiểm tra thiết kế: kết quả xác nhận các tài liệu thiết kế thỏa mãn các yêu cầu của tiêu chuẩn này;

b) Tính toán: kết quả xác nhận các yêu cầu của tiêu chuẩn này được thỏa mãn;

c) Kiểm tra bằng quan sát: kết quả xác nhận đối tượng kiểm tra là có (ví dụ: một tấm chắn bảo vệ, một ký hiệu, một tài liệu);

d) Đo: kết quả chỉ ra các giá trị yêu cầu được đáp ứng (ví dụ: kích thước hình học, khoảng cách an toàn, độ cách điện của mạch điện, tiếng ồn, rung);

e) Kiểm tra chức năng: kết quả chỉ ra các tín hiệu thích hợp, tín hiệu nào có thể được chuyển tiếp đến hệ điều khiển chính của toàn máy, tín hiệu nào sẵn sàng dùng và tín hiệu nào đáp ứng các yêu cầu cũng như các tài liệu kỹ thuật;

f) Kiểm tra đặc biệt: phương pháp đã cho hoặc trong Điều được tham chiếu.

Bảng 4 - Kiểm tra xác nhận các yêu cầu kỹ thuật an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ