Pháp lý doanh nghiệp 
Thay đổi cách tính thuế để phù hợp với tình hình mới
Theo quy định hiện hành, thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc được quy định ở mức cao (100% đối với xe chở người và chở hàng có tổng trọng tải dưới 5 tấn). Còn thuế suất nhập khẩu đối với bộ linh kiện ô tô được nhập về để lắp ráp ô tô ở trong nước được chia thành hai loại, bao gồm: mức thuế suất thấp đối với bộ linh kiện dạng CKD và IKD cho sản xuất lắp ráp (3-25%) và thuế suất nhập khẩu cao đối với linh kiện, phụ tùng cho hoạt động thương mại (20-50%).
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Tài chính Trương Chí Trung, cách tính như vậy hiện không còn phù hợp. Cụ thể, theo Chiến lược phát triển công nghiệp ô tô, việc khuyến khích sản xuất phụ tùng trong nước để nâng cao hàm lượng nội địa được đặt lên hàng đầu, trong đó ưu tiên sản xuất trong nước các phụ tùng quan trọng như động cơ, hộp số, bộ phận chuyền động...
Vẫn theo ông Trung, chính sách thuế nhập khẩu theo bộ linh kiện CKD, IKD muốn phát huy tác dụng thì phải gắn với tiêu chuẩn nội địa hóa. "Tuy nhiên, quy định này dễ gây phản ứng từ các đối tác trong quá trình Việt Nam đàm phán gia nhập WTO vì không phù hợp với các quy định tại Hiệp định về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại của WTO – TRIMs".
Bên cạnh đó, việc duy trì cách tính thuế hiện hành đang gây khó khăn cho công tác hải quan của nước ta. Bởi dù danh mục Biểu thuế chung ASEAN vẫn duy trì dòng thuế cho bộ linh kiện CKD, nhưng trên thực tế, nhiều nước trong khu vực đã không còn sử dụng quy định này mà tính thuế theo phụ tùng, linh kiện rời.
Chỉ có xe du lịch và xe đến 16 chỗ ngồi được giảm thuế?
Hiện nay, khoảng 70% lượng xe sản xuất trong nước là xe du lịch dưới 16 chỗ ngồi đang chịu mức thuế suất CKD 25%. Song nếu áp dụng cách tính thuế mới tính theo linh kiện, phụ tùng rời, mức thuế bình quân sẽ thấp hơn so với mức hiện hành (trung bình ở mức khoảng 20%). Điều này cũng có nghĩa là, những doanh nghiệp lắp ráp, sản xuất, kinh doanh thương mại sẽ được giảm khoảng 5% thuế khi nhập khẩu (điều này đồng nghĩa với số thu ngân sách từ thuế nhập khẩu sẽ giảm khoảng 50-70 tỷ đồng/năm). Khi thuế giảm, khả năng giá bán ra của các loại xe này sẽ giảm, là một nhân tố thuận lợi làm gia tăng nhu cầu mua sắm các loại xe ô tô này.
Trong khi đó, các chủng loại xe còn lại sẽ có thuế suất bình quân cao hơn mức thuế CKD hiện hành. Cụ thể, đối với xe chở người trên 16 đến dưới 30 chỗ ngồi, mức thuế mới sẽ cao hơn 5% (nếu tính theo cụm linh kiện) và 1% (nếu tính theo từng linh kiện, phụ tùng rời); xe từ 30 chỗ ngồi trở lên tăng tương ứng khoảng 11- 15%.
Theo nhận định của Bộ Tài chính, trong điều kiện hạ tầng giao thông còn hạn chế, chính sách thuế cần đóng vai trò điều tiết sự gia tăng quá mức về nhu cầu sử dụng xe trong ngắn hạn. Vì vậy, Bộ Tài chính đã kiến nghị với Chính phủ, trong năm 2005 sẽ tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giảm dần mức ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt (giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt đối với loại xe dưới 6 chỗ ngồi từ ngày 1/1/2005).
Tiếp theo đó, từ năm 2006 trở đi, trên cơ sở theo dõi diễn biến của thị trường, khả năng đáp ứng của cơ sở hạ tầng giao thông và năng lực của doanh nghiệp sản xuất trong nước, Bộ Tài chính sẽ có đề xuất cụ thể lên Chính phủ về những hướng xử lý mới đối với vấn đề thuế đối với linh kiện, phụ tùng ô tô.
(Theo SGGP)
