Pháp lý doanh nghiệp 
(LuatVietnam) Hàng loạt chính sách mới trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội như: Lãng phí điện, nước, văn phòng phẩm bị phạt đến 2 triệu; Được mang ô tô nhà ở lưu động vào Việt Nam du lịch; Làm thêm ngày lễ, Tết, được hưởng tối thiểu 300% lương; Chiếm giữ tên miền để bán lại bị coi là cạnh tranh không lành mạnh; Công chứng viên nghỉ hưu không quá 1 năm vẫn được hành nghề... sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 8/2015.
Công trường từ 50 người phải có 01 cán bộ chuyên trách ATLĐ, VSLĐ
Công trường xây dựng có từ 50 người trực tiếp làm việc trở lên phải có ít nhất 1 cán bộ chuyên trách về an toàn, vệ sinh lao động; công trường dưới 50 người thì cán bộ kỹ thuật thi công có thể kiêm nhiệm làm công tác này là nội dung nổi bật tại Nghị định 59/2015/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Cũng theo Nghị định này, từ ngày 5/8/2015, người nước ngoài đã hành nghề xây dựng ở Việt Nam từ 06 tháng trở lên phải chuyển đổi chứng chỉ hành nghề do nước ngoài cấp tại Bộ Xây dựng. Từ 2/1/2016, cơ sở bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ xây dựng phải đăng ký để được công nhận, công bố trên website của Bộ Xây dựng.
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 5/8/2015.
Từ 1/8, lãng phí điện, nước, văn phòng phẩm bị phạt đến 2 triệu
Có hiệu lực từ ngày 1/8/2015, Nghị định 58/2015/NĐ-CP quy định mức phạt tiền đối với hành vi gây lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn vượt định mức, đơn giá theo quy định dao động từ 50 - 60 triệu đồng.
Đối với hành vi sử dụng phương tiện thông tin liên lạc, điện, nước, xăng, dầu, sách báo, văn phòng phẩm, chi phí tiếp khách, đi công tác bằng kinh phí ngân sách Nhà nước vượt tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền ban hành, bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng.
Được mang ô tô nhà ở lưu động vào Việt Nam du lịch
Với việc ban hành Nghị định số 57/2015/NĐ-CP, Chính phủ đã chính thức cho phép người nước ngoài vào Việt Nam du lịch được mang theo xe ô tô nhà ở lưu động có tay lái bên trái, từ ngày 1/8/2015; bên cạnh các phương tiện cơ giới khác đã được quy định trước đây là xe ô tô chở khách có tay lái bên trái từ 09 chỗ trở xuống và xe mô tô.
Đồng thời, Chính phủ cũng quyết định rút ngắn thời gian Bộ Giao thông Vận tải xem xét chấp thuận cho các phương tiện nêu trên được tham gia giao thông tại Việt Nam từ 05 ngày làm việc xuống còn 03 ngày làm việc. Trường hợp không chấp thuận, phải có văn bản trả lời trong thời gian 03 ngày làm việc và nêu rõ lý do.
Công chức hách dịch, gây khó khăn bị đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ
Từ 1/8, việc đánh giá, phân loại cán bộ, công chức, viên chức được tổ chức vào tháng 12 hàng năm. Công chức có hành vi cửa quyền, hách dịch, gây khó khăn, phiền hà, tiêu cực, tham nhũng, tham ô, lãng phí bị xử lý kỷ luật sẽ bị đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ. Nội dung trên được quy định tại Nghị định 56/2015/NĐ-CP ngày 09/06/2015 của Chính phủ.
Ngoài ra, người đứng đầu cơ quan Nhà nước phải tổ chức đối thoại với tổ chức, công dân về thủ tục hành chính, giải quyết thủ tục hành chính định kỳ 6 tháng 1 lần. Kết quả cải cách thủ tục hành chính là một căn cứ để xét mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu và cấp phó của cơ quan.
DN công nghệ cao vừa và nhỏ phải có từ 5% lao động nghiên cứu tốt nghiệp đại học
Doanh nghiệp công nghệ cao vừa và nhỏ phải có từ 5% lao động làm nghiên cứu tốt nghiệp đại học; doanh thu năm từ sản phẩm công nghệ cao đạt từ 70%; tổng chi cho hoạt động nghiên cứu và phát triển được thực hiện tại Việt Nam trên tổng doanh thu thuần hàng năm phải đạt ít nhất 1% là nội dung tại Quyết định 19/2015/QĐ-TTg về tiêu chí xác định doanh nghiệp công nghệ cao, có hiệu lực từ ngày 1/8/2015.
Đối với doanh nghiệp có tổng nguồn vốn trên 100 tỷ đồng, sử dụng trên 300 số lao động phải có ít nhất 15 lao động trực tiếp thực hiện nghiên cứu và phát triển có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên; có doanh thu từ sản phẩm công nghệ cao và tổng chi cho hoạt động nghiên cứu, phát triển tối thiểu bằng 70% và 0,5% doanh thu năm.
Sẽ có nhà chung cư công vụ diện tích tối thiểu từ 25 - 45m2
Nhà chung cư công vụ sẽ có diện tích sử dụng tối thiểu từ 25 - 45m2 tại đô thị thay vì phải từ 45 - 50m2 như trước; với căn hộ tại khu vực nông thôn, diện tích sử dụng tối thiểu theo quy định mới sẽ từ 25 - 30m2, giảm 5m2 so với tiêu chuẩn cũ (trước đây là 30 - 35m2) là nội dung nổi bật của Quyết định 27/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Các trường hợp không đủ nhà ở công vụ để bố trí theo tiêu chuẩn sẽ căn cứ vào quỹ nhà hiện có, xem xét bố trí cho thuê; người thuê nhà ở công vụ phải trả tiền thuê kể cả khi diện tích sử dụng thực tế vượt hoặc thấp hơn tiêu chuẩn.
Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 25/8/2015.
Làm thêm ngày lễ, Tết, được hưởng tối thiểu 300% lương
Người lao động làm thêm vào ngày nghỉ lễ, Tết được hưởng ít nhất bằng 300% tiền lương thực trả cho ngày làm việc bình thường; đối với ngày thường và ngày nghỉ hàng tuần, mức hưởng ít nhất bằng 150% và 200% so với tiền lương giờ thực trả của ngày làm việc bình thường.
Trường hợp làm việc vào ban đêm; mỗi giờ làm việc, người lao động sẽ được hưởng thêm ít nhất 30% tiền lương giờ thực trả của ngày làm việc bình thường.
Đây là nội dung quy định tại Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH, có hiệu lực từ ngày 8/8/2015.
Chi phí cho NLĐ đi công tác được trừ khi tính thuế TNDN
Tại Thông tư số 96/2015/TT-BTC, Bộ Tài chính quy định tiền thuê tài sản, tiền thuế doanh nghiệp nộp thay cho cá nhân khi thuê tài sản sẽ được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN); đồng thời, bỏ mức khống chế đối với khoản chi phụ cấp cho người lao động đi công tác; khoản chi phí này được trừ khi tính thuế TNDN nếu có hóa đơn, chứng từ theo quy định; tương tự đối với khoản chi trang phục cho người lao động bằng hiện vật.
Ngoài ra, trong kỳ tính thuế TNDN, doanh nghiệp chuyển nhượng bất động sản, dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia thực hiện dự án đầu tư (trừ dự án thăm dò, khai thác khoáng sản) bị lỗ thì số lỗ này được bù trừ với lãi của hoạt động sản xuất - kinh doanh, sau khi bù trừ vẫn còn lỗ thì tiếp tục được chuyển sang các năm tiếp theo trong thời hạn chuyển lỗ theo quy định.
Thông tư có hiệu lực từ ngày 06/08/2015.
Cấp đổi, bổ sung giấy phép cho NH thương mại trong 40 ngày
Từ 13/8, Ngân hàng Nhà nước thực hiện cấp đổi, bổ sung giấy phép cho ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong thời hạn 40 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ và đầy đủ. Sau khi được cấp đổi Giấy phép, cấp bổ sung hoạt động vào Giấy phép, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trách nhiệm công bố những thay đổi của Giấy phép trên phương tiện thông tin của Ngân hàng Nhà nước và 01 tờ báo viết hằng ngày trong 03 số liên tiếp hoặc báo điện tử Việt Nam trong 07 ngày làm việc.
Các nội dung trên được quy định tại Thông tư 08/2015/TT-NHNN ngày 30/06/2015 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sửa đổi, bổ sung quy định về việc cấp Giấy phép và tổ chức, hoạt động của ngân hàng thương mại...
Chủ đầu tư bán nhà ở được ngân hàng bảo lãnh
Theo Thông tư số 07/2015/TT-NHNN quy định về bảo lãnh ngân hàng có hiệu lực từ ngày 9/8/2015, ngân hàng chỉ thực hiện bảo lãnh cho chủ đầu tư dự án bất động sản để bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai khi hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở giữa chủ đầu tư và bên mua, thuê mua có quy định nghĩa vụ hoàn lại tiền khi chủ đầu tư vi phạm nghĩa vụ bàn giao nhà ở theo tiến độ đã cam kết.
Thông tư cũng quy định, cam kết bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai của ngân hàng sẽ có hiệu lực đến thời điểm ít nhất sau 30 ngày kể từ ngày bàn giao nhà cho bên mua, bên thuê mua nhà ở.
Cá nhân được tổ chức nhóm trẻ tư thục tối đa không quá 7 trẻ
Theo Quy chế tổ chức và hoạt động trường mầm non tư thục ban hành kèm theo Thông tư 13/2015/TT-BGDĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 30/06/2015, cho phép những nơi mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non chưa đáp ứng đủ nhu cầu đưa trẻ tới trường, cá nhân được tổ chức nhóm trẻ tư thục nhưng tối đa không quá 7 trẻ; phải đăng ký hoạt động với Uỷ ban nhân dân cấp xã.
Cũng theo Điều lệ, lớp mẫu giáo độc lập tư thục được có tối đa 50 trẻ; người thành lập phải tốt nghiệp Trung học phổ thông thay vì Trung học cơ sở như trước đây.
Các quy định trên có hiệu lực từ 14/8.
Giảm thời gian cấp Giấy phép xuất nhập cảnh còn 5 ngày
Từ ngày 20/08/2015, thời gian cấp Giấy phép xuất nhập cảnh sẽ được giảm từ 6 ngày xuống còn 05 ngày làm việc; giấy phép có thời hạn 3 năm; trường hợp bị mất, hư hỏng sẽ được xem xét cấp lại.
Trường hợp được cấp thẻ tạm trú, người nước ngoài phải thông qua cơ quan, tổ chức, cá nhân đã mời, bảo lãnh trực tiếp làm thủ tục cấp thẻ tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh hoặc Phòng Quản lý xuất nhập cảnh công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi cơ quan, tổ chức mời, bảo lãnh đặt trụ sở hoặc nơi cá nhân mời, bảo lãnh cư trú. Thời gian cấp thẻ tạm trú là 5 ngày làm việc; thẻ có thời hạn từ 1 - 5 năm và ngắn hơn thời hạn của hộ chiếu ít nhất 30 ngày.
Đây là những nội dung nổi bật quy định tại Thông tư 31/2015/TT-BCA.
Công chứng viên nghỉ hưu không quá 1 năm vẫn được hành nghề
Theo Thông tư 06/2015/TT-BTP có hiệu lực từ ngày 1/8/2015, công chứng viên của phòng công chứng đã nghỉ hưu hoặc thôi việc không quá 1 năm vẫn được giữ chức danh công chứng viên và có thể tham gia thành lập văn phòng công chứng hoặc hành nghề tại văn phòng công chứng đang hoạt động.
Cũng theo Thông tư này, công chứng viên đang hành nghề phải tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng hàng năm tối thiểu 3 ngày làm việc, tương đương 24 giờ tại các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng hàng năm do Học viện Tư pháp; Hội công chứng viên hoặc Sở Tư pháp tổ chức thực hiện. Riêng đối với công chứng viên đã tham gia giảng dạy tại Học viện Tư pháp, tham gia giảng dạy tại 1 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng hàng năm hoặc tham gia 1 khóa bồi dưỡng nghề công chứng nước ngoài sẽ được miễn nghĩa vụ tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ công chứng trong năm đó.
Chiếm giữ tên miền để bán lại bị coi là cạnh tranh không lành mạnh
Theo Thông tư 11/2015/TT-BKHCN, tổ chức, cá nhân đăng ký, chiếm giữ quyền sử dụng hoặc sử dụng tên miền nhằm bán lại để kiếm lời; cản trở chủ sở hữu nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý được bảo hộ đó đăng ký tên miền hoặc làm thiệt hại đến uy tín, danh tiếng hoặc vật chất đối với chủ sở hữu nhãn hiệu, tên thương mại hoặc chỉ dẫn địa lý đó cũng bị coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh về sở hữu công nghiệp.
Tương tự, hành vi tái sử dụng, sửa chữa, tái chế sản phẩm, bao bì sản phẩm mang nhãn hiệu, tên thương mại của sản phẩm khác, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng cũng bị coi là xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp hoặc cạnh tranh không lành mạnh.
Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/8/2015.
Cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công, NLĐ được mua cổ phần giá ưu đãi
Khi cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh..., lao động thường xuyên của đơn vị đó sẽ được mua tối đa 100 cổ phần cho mỗi năm thực tế làm việc tại khu vực Nhà nước; giá bán bằng 60% giá đấu giá thành công thấp nhất hoặc giá bán thành công thấp nhất cho các nhà đầu tư chiến lược.
Tương tự, người lao động thuộc đối tượng doanh nghiệp cần sử dụng, có cam kết làm việc lâu dài ít nhất 03 năm sẽ được mua thêm 200 cổ phiếu cho mỗi năm cam kết làm việc tiếp nhưng không quá 2.000 cổ phiếu/người. Riêng chuyên gia giỏi, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao và chủ đề tài nghiên cứu khoa học, bằng phát minh sáng chế đã ứng dụng tại đơn vị, có cam kết làm việc lâu dài từ 05 năm sẽ được mua thêm 800 cổ phần cho mỗi năm nhưng tối đa 8.000 cổ phần/người.
Nội dung trên được nêu tại Quyết định số 22/2015/QĐ-TTg có hiệu lực thi hành kể từ ngày 10/08/2015.
Không nêu nhãn hiệu hàng trong hồ sơ mời thầu mua hàng
Nhằm tránh sự cạnh tranh không lành mạnh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa không được nêu nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa; trường hợp không thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ thì có thể nêu nhãn hiệu, catalô của một sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa cho yêu cầu về kỹ thuật của hàng hóa nhưng phải chú thích.
Hàng hóa trong hồ sơ mời thầu mua sắm sẽ được hưởng ưu đãi khi nhà thầu chứng minh được chi phí sản xuất trong nước chiếm từ 25% trở lên trong giá hàng hóa. Về thuế, phí, lệ phí dự thầu mua sắm hàng hóa, Bộ cũng quy định áp dụng thuế suất, mức phí, lệ phí theo thời điểm 28 ngày trước ngày có thời điểm đóng thầu.
Các nội dung nêu trên được quy định tại Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT, hiệu lực từ ngày 1/8/2015.
Chỉ được nhập khẩu máy photocopy mới sản xuất không quá 3 năm
Cá nhân, tổ chức chỉ được nhập khẩu máy photocopy chưa qua sử dụng, được sản xuất không quá 3 năm từ năm sản xuất đến năm nhập khẩu; riêng với máy photocopy màu phải có thêm Giấy phép nhập khẩu.
Tương tự, với nhập khẩu máy in laser, in phun, máy phải mới 100%, sản xuất không quá 3 năm nếu tốc độ in dưới 50 tờ/phút hoặc không quá 7 năm nếu máy có tốc độ in trên 50 tờ/phút.
Đây là những nội dung đáng chú ý tại Thông tư 16/2015/TT-BTTTT, có hiệu lực từ ngày 15/8/2015.
Ngoài ra, còn nhiều quy định về chính sách ưu đãi đối với hoạt động sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; hướng dẫn nhập, xuất, mua, bán hàng dự trữ quốc gia; cải tạo, phục hồi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản; cơ chế quản lý tài chính đối với hoạt động xúc tiến đầu tư… cũng sẽ có hiệu lực từ tháng 08/2015.
Khách hàng của LuatVietnam có thể xem thêm Danh sách các văn bản có hiệu lực trong tháng 08/2015 tại đây.
