BHXH bắt buộc là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức, người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia một cách bắt buộc, nếu không sẽ bị coi là vi phạm pháp luật.
Ai phải đóng BHXH bắt buộc?
Theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014, người lao động là công dân Việt Nam và thuộc một trong những trường hợp dưới đây thì phải đóng BHXH bắt buộc:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
- Người đi làm việc ở nước ngoài;
- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
- Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Từ 1/1/2018, Luật này bổ sung thêm trường hợp đóng BHXH bắt buộc như sau: người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.
Như vậy, từ 1/1/2018, Luật nâng lên 10 trường hợp phải đóng BHXH bắt buộc.
Năm 2018: Ai không phải đóng BHXH bắt buộc?
Doanh nghiệp không phải đóng BHXH bắt buộc cho ai?
Doanh nghiệp sẽ không phải đóng BHXH bắt buộc cho lao động không thuộc 1 trong 10 trường hợp đã nêu ở trên. Đó có thể là người làm việc theo hợp đồng lao động dưới 1 tháng, hợp đồng dịch vụ thuê lại lao động…
Ngoài ra, theo quy định của Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, doanh nghiệp cũng không phải đóng BHXH bắt buộc cho người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.
Cần phân biệt trường hợp này với nghỉ phép. Nghỉ phép năm, người lao động vẫn hưởng nguyên lương. Nhưng 14 ngày người lao động không làm việc và không hưởng lương mới không phải tham gia BHXH bắt buộc.
Đối với doanh nghiệp có người lao động thuộc trường hợp nghỉ 14 ngày không lương, cần thông báo giảm BHXH lên cơ quan BHXH nơi doanh nghiệp có địa chỉ đăng ký kinh doanh.