Pháp luật quy định người lao động làm thêm giờ sẽ được hưởng mức lương cao hơn so với bình thường. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, người lao động cũng không mặn mà gì với số tiền này.
Điều kiện làm thêm giờ
Bộ luật lao động 2012 quy định người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
- Được người lao động đồng ý.
- Số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày. Đối với trường hợp áp dụng quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 30 giờ trong 01 tháng và tổng số không quá 200 giờ trong 01 năm. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ không quá 300 giờ trong 01 năm.
- Người sử dụng lao động phải bố trí để người lao động được nghỉ bù cho số thời gian đã không được nghỉ sau mỗi đợt làm thêm giờ nhiều ngày liên tục trong tháng.
Như vậy, trong điều kiện bình thường, người sử dụng lao động không được ép người lao động làm thêm giờ nếu không được họ đồng ý và tự nguyện làm.
Đối với lao động là người khuyết tật suy giảm khả năng lao động từ 51% trở lên, nghiêm cấm làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.
Doanh nghiệp có hay không quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ?
Một số trường hợp, người lao động bắt buộc phải làm thêm giờ
Các trường hợp sau đây, người lao động bắt buộc phải làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào khi được người sử dụng lao động yêu cầu:
- Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật.
- Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa.
Tiền lương làm thêm giờ quy định như thế nào?
Đối với người lao động làm thêm giờ được trả lương như sau:
- Vào ngày thường, ít nhất bằng 150% đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc đang làm.
- Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200% đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc đang làm.
- Vào ngày nghỉ lễ, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc đang làm, chưa kể tiền lương ngày lễ, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.
Đối với người lao động làm việc vào ban đêm, thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương công việc của ngày làm việc bình thường.
Đối với người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì còn phải được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày.