Thời hạn và thời hiệu là 2 vấn đề cơ bản trong pháp luật dân sự, song, có không ít trường hợp nhầm lẫn giữa thời hạn và thời hiệu. Dưới đây, LuatVietnam sẽ đưa ra bảng so sánh giữa thời hạn và thời hiệu dựa trên một số yếu tố:
Tiêu chí | Thời hạn | Thời hiệu |
Khái niệm | Theo Điều 144 Bộ luật Dân sự 2015: Thời hạn là một khoảng thời gian được xác định từ thời điểm này đến thời điểm khác | Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định |
Đơn vị tính | Phút, giờ, ngày, tuần, tháng, năm hoặc một sự kiện có thể sẽ xảy ra | Năm |
Thời điểm bắt đầu và kết thúc | Ngày bắt đầu của thời hạn không tính vào thời hạn | Ngày bắt đầu của thời hiệu có tính vào thời hiệu. Theo Điều 156 Bộ luật dân sự 2015, Thời hiệu được tính từ thời điểm bắt đầu ngày đầu tiên của thời hiệu và chấm dứt tại thời điểm kết thúc ngày cuối cùng của thời hiệu |
Chủ thể áp dụng | - Cơ quan nhà nước - Cá nhân, tổ chức | Các cơ quan nhà nước, chủ yếu là Tòa án, Cơ quan điều tra hay Viện kiểm sát |
Trường hợp áp dụng | - Trong giao dịch dân sự giữa cá nhân, tổ chức với nhau - Cơ quan nhà nước áp dụng để giải quyết vấn đề cụ thể (Ví dụ: Thời hạn tạm giam đối với bị can, bị cáo) | - Cơ quan nhà nước áp dụng để giải quyết các yêu cầu, tranh chấp theo luật định. |
Phân loại | Dựa vào chủ thể quy định có 3 loại: + Thời hạn do luật định + Thời hạn thỏa thuận theo ý chí của các bên + Thời hạn do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định khi xem xét, giải quyết các vụ việc cụ thể. | Bao gồm 4 loại: + Thời hiệu hưởng quyền dân sự + Thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ dân sự + Thời hiệu khởi kiện + Thời hiệu yêu cầu giải quyết vụ việc dân sự. |
Vấn đề gia hạn | Thời hạn đã hết có thể gia hạn, kéo dài thời hạn. | Thời hiệu hết thì không được gia hạn, không được rút ngắn hoặc kéo dài |
Việc xác định đúng thời hạn, thời hiệu có thể giúp các mối quan hệ xã hội diễn ra một cách rõ ràng, đảm bảo về mặt thời gian. Ngoài những điểm đã nêu về thời hạn và thời bạn đọc tham khảo thêm: Những điểm đáng chú ý của Bộ luật Dân sự 2015