Ngoài luật sư, còn những ai có thể tham gia bào chữa trước tòa?

1. Người bào chữa gồm những ai?

Theo Điều 72 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người bào chữa là người được người bị buộc tội nhờ bào chữa hoặc cơ quan có thẩm quyền tố tụng chỉ định và được tiếp nhận việc đăng ký bào chữa.

Nhắc đến người bào chữa, nhiều người thường nghĩ ngay tới luật sư. Tuy nhiên, theo khoản 2 Điều 72 Bộ luật Tố tụng hình sự, người bào chữa có thể là:

- Luật sư;

- Người đại diện của người bị buộc tội;

- Trợ giúp viên pháp lý trong trường hợp người bị buộc tội thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý;

- Bào chữa viên nhân dân - người được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc tổ chức thành viên của Mặt trận cử tham gia bào chữa cho người bị buộc tội là thành viên của tổ chức mình.

Lưu ý: Những người sau đây không được bào chữa:

- Người đã tiến hành tố tụng vụ án đó hoặc người thân thích của người đã hoặc đang tiến hành tố tụng vụ án đó;

- Người tham gia vụ án đó với tư cách là người làm chứng, giám định, định giá tài sản, phiên dịch, dịch thuật;

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người bị kết án mà chưa được xoá án tích, người đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc.

Ngoài ra, một người bào chữa được bào chữa cho nhiều người bị buộc tội trong cùng vụ án nếu quyền và lợi ích của họ không đối lập nhau. Nhiều người bào chữa cũng có thể bào chữa cho một người bị buộc tội.

2. Ai được lựa chọn người bào chữa?

Điều 75 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định, người bào chữa do người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ lựa chọn.

Người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam yêu cầu người bào chữa

Trong 12 giờ kể từ khi nhận được đơn yêu cầu người bào chữa của người bị bắt, bị tạm giữ thì cơ quan có thẩm quyền đang quản lý có trách nhiệm chuyển đơn này cho người bào chữa, người đại diện hoặc người thân thích của họ.

Trường hợp người bị bắt, bị tạm giữ không nêu đích danh người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền đang quản lý người bị bắt, bị tạm giữ phải chuyển đơn này cho người đại diện hoặc người thân thích của họ để những người này nhờ người bào chữa.

Trong 24 giờ kể từ khi nhận được đơn yêu cầu người bào chữa của người bị tạm giam thì cơ quan có thẩm quyền quản lý có trách nhiệm chuyển đơn này cho người bào chữa, người đại diện hoặc người thân thích của họ. Nếu không nêu đích danh người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền quản lý phải chuyển đơn này cho người đại diện hoặc người thân thích của họ để những người này nhờ người bào chữa.

Người đại diện hoặc người thân thích yêu cầu người bào chữa

Nếu người đại diện hoặc người thân thích của người bị bắt, người bị tạm giữ, người bị tạm giam có đơn yêu cầu nhờ người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo ngay cho người bị bắt, người bị tạm giữ, người bị tạm giam để có ý kiến về việc nhờ người bào chữa.

Ngoài ra, nếu người bị buộc tội là thành viên của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên thì họ hoặc người đại diện, người thân thích của họ có thể đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận từ huyện, quận, thị xã, thành phố cử bào chữa viên nhân dân để bào chữa.

3. Thủ tục đăng ký bào chữa như thế nào?

Theo Điều 78 Bộ luật Tố tụng hình sự, trong mọi trường hợp tham gia tố tụng, người bào chữa phải đăng ký bào chữa.

- Khi đăng ký bào chữa, người bào chữa phải xuất trình các giấy tờ sau:

+ Luật sư xuất trình Thẻ luật sư kèm bản sao chứng thực và giấy yêu cầu luật sư của người bị buộc tội hoặc của người đại diện, người thân thích của người bị buộc tội;

+ Người đại diện của người bị buộc tội xuất trình Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân kèm bản sao chứng thực và giấy tờ có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về mối quan hệ của họ với người bị buộc tội;

+ Bào chữa viên nhân dân xuất trình Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân kèm bản sao chứng thực và văn bản cử bào chữa viên nhân dân của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên;

+ Trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý xuất trình văn bản cử người trợ giúp pháp lý của tổ chức và Thẻ trợ giúp viên pháp lý hoặc Thẻ luật sư kèm theo bản sao chứng thực.

- Trong 24 giờ kể từ khi nhận đủ giấy tờ, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kiểm tra giấy tờ và thấy không thuộc trường hợp từ chối việc đăng ký bào chữa thì vào sổ đăng ký bào chữa, gửi ngay văn bản thông báo người bào chữa cho người đăng ký bào chữa, cơ sở giam giữ và lưu giấy tờ liên quan.

Nếu xét thấy không đủ điều kiện thì từ chối việc đăng ký bào chữa và nêu rõ lý do bằng văn bản.

Trên đây là thông tin về người bào chữa gồm những ai theo quy định của pháp luật. Nếu còn thắc mắc liên quan, bạn đọc vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ.

>> Trường hợp nào được lựa chọn, thay đổi, chỉ định người bào chữa?