Thủ tục pháp lý doanh nghiệpCá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng mà có tổng mức trả thu nhập từ 02 triệu đồng/lần trở lên sẽ bị nơi trả thu nhập khấu trừ thuế thu nhập cá nhân với mức 10% thu nhập.
I. Đối tượng phải khấu trừ
1. Cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng
Trong trường hợp cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 03 tháng (HĐLĐ mùa vụ) và có tổng mức trả thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên thì doanh nghiệp thực hiện khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% trước khi trả thu nhập.
2. Cá nhân cư trú làm việc cho doanh nghiệp nhưng không ký hợp đồng lao động
Cá nhân cư trú làm việc cho doanh nghiệp nhưng không ký hợp đồng lao động và có tổng mức trả thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên cũng thuộc trường hợp doanh nghiệp thực hiện khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo mức 10% trước khi trả thu nhập.
Tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác trả cho cá nhân trong trường hợp này bao gồm:
- Tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới; tiền tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền tham gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút theo quy định của pháp luật về chế độ nhuận bút; tiền tham gia các hoạt động giảng dạy; tiền tham gia biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền dịch vụ quảng cáo; tiền dịch vụ khác, thù lao khác.
- Tiền nhận được từ tham gia hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị doanh nghiệp, ban kiểm soát doanh nghiệp, ban quản lý dự án, hội đồng quản lý, các hiệp hội, hội nghề nghiệp và các tổ chức khác.
Cá nhân làm việc cho doanh nghiệp nhưng không ký HĐLĐ là thuộc một trong hai tình huống sau đây:
- Đôi bên có quan hệ lao động nhưng không ký HĐLĐ;
- Đôi bên có quan hệ dịch vụ chứ không phải quan hệ lao động.
2.1 Trường hợp đôi bên có quan hệ lao động nhưng không ký HĐLĐ:
Đôi bên có quan hệ lao động nhưng không ký HĐLĐ bao gồm những tình huống như:
- Đôi bên đang giao kết hợp đồng thử việc;
- Đôi bên giao kết HĐLĐ mùa vụ có thời hạn dưới 03 tháng nhưng dưới hình thức lời nói.
2.2 Trường hợp đôi bên có quan hệ dịch vụ chứ không phải quan hệ lao động
Quan hệ dịch vụ giữa đôi bên được thể hiện thông qua Hợp đồng dịch vụ; hoặc Hợp đồng khoán việc, Hợp đồng cộng tác viên, trong đó phải chú ý:
- Trong mối quan hệ dịch vụ, nếu cá nhân có đăng ký kinh doanh thì doanh nghiệp không khấu trừ thuế TNCN. Cá nhân đó sẽ tự khai nộp thuế TNCN, thuế Giá trị gia.
- Ngược lại, nếu cá nhân không đăng ký kinh doanh thì doanh nghiệp khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% khi chi trả thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên.
II. Trường hợp không khấu trừ thuế thu nhập cá nhân
Trong trường hợp cá nhân thuộc đối tượng khấu trừ thuế 10% mà chỉ có duy nhất một nguồn thu nhập và ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi giảm trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế thì có thể làm Bản cam kết thu nhập của người lao động (mẫu số 02/CK-TNCN ban hành kèm theo Thông tư 92/2015/TT-BTC) gửi doanh nghiệp trả thu nhập để doanh nghiệp trả thu nhập làm căn cứ tạm thời chưa khấu trừ thuế thu nhập cá nhân. Căn cứ vào cam kết này, doanh nghiệp trả thu nhập không khấu trừ thuế. Tại thời điểm làm cam kết, cá nhân phải có mã số thuế.
Căn cứ vào cam kết của người nhận thu nhập, doanh nghiệp trả thu nhập không khấu trừ thuế.
Kết thúc năm tính thuế, doanh nghiệp trả thu nhập vẫn phải tổng hợp danh sách và thu nhập của những cá nhân chưa đến mức khấu trừ thuế và nộp cho cơ quan thuế.
Xem thêm: Hồ sơ khai thuế thu nhập cá nhân trong các trường hợp khai, nộp thay
III. Những điểm cần lưu ý
- Cá nhân làm cam kết phải đăng ký thuế và có mã số thuế tại thời điểm cam kết và phải chịu trách nhiệm về bản cam kết của mình, trường hợp phát hiện có sự gian lận sẽ bị xử lý theo quy định của Luật quản lý thuế.
- Khi doanh nghiệp tiến hành khấu trừ thuế thu nhập cá nhân, nếu cá nhân tự đi quyết toán thuế và có yêu cầu thì doanh nghiệp phải cấp chứng từ khấu trừ thuế cho cá nhân đó. Trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán thuế thì không cấp chứng từ khấu trừ.
Doanh nghiệp phải đề nghị cấp chứng từ khấu trừ thuế với cơ quan thuế, hoặc nếu đủ điều kiện, doanh nghiệp có thể tự in chứng từ khấu trừ thuế để cấp cho cá nhân có yêu cầu.
- Ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế như sau:
+ Nếu không có người phụ thuộc thì mức phải nộp thuế là > 09 triệu đồng/tháng (> 108 triệu đồng/năm);
+ Nếu có người phụ thuộc thì mỗi người sẽ được giảm trừ với mức 3.6 triệu đồng/tháng (43.2 triệu đồng/năm).
Như vậy, nếu không có người phụ thuộc mà có mức thu nhập chưa đến 09 triệu đồng/tháng thì người lao động phải làm cam kết và không bị khấu trừ thuế.
- Trường hợp doanh nghiệp ký hợp đồng dưới 3 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động, thanh toán lương theo tuần với mức chi trả dưới 2.000.000 đồng/lần thì vào mỗi lần chi trả (thấp hơn 2.000.000 đồng/lần) doanh nghiệp tạm thời không phải khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo mức 10% trên thu nhập trước khi chi trả cho người lao động, nhưng đến cuối tháng doanh nghiệp tổng hợp thu nhập đã chi trả cho từng cá nhân trong tháng, tính và kê khai nộp thuế TNCN (theo mức 10%) đối với những cá nhân có tổng thu nhập từ 2.000.000 đồng trở lên.
