Thủ tục pháp lý doanh nghiệpTrên cơ sở các nguyên tắc xây dựng định mức lao động do Chính phủ quy định, người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng định mức lao động làm cơ sở để tuyển dụng, sử dụng lao động, thỏa thuận mức lương ghi trong hợp đồng lao động và trả lương cho người lao động.
I. Định mức lao động là gì?
Theo quy định của pháp luật hiện thành thì định mức lao động thực hiện cho từng bước công việc, từng công đoạn và toàn bộ quá trình sản xuất sản phẩm, dịch vụ trên cơ sở tổ chức lao động khoa học, tổ chức sản xuất hợp lý.
Mức lao động được xây dựng trên cơ sở cấp bậc của công việc hoặc chức danh, phù hợp với cấp bậc, trình độ đào tạo của người lao động, quy trình công nghệ, tiêu chuẩn kỹ thuật của máy móc thiết bị và bảo đảm các tiêu chuẩn lao động”
Như vậy, có thể hiểu, định mức lao động là việc quy định mức độ tiêu hao lao động sống cho một hay một số người lao động có nghề nghiệp và trình độ chuyên môn thích hợp, để hoàn thành một đơn vị sản phẩm hay một đơn vị khối lượng công việc đúng với yêu cầu chất lượng, trong điều kiện tổ chức – kỹ thuật nhất định, trong đó:
- Sản phẩm của định mức lao động là xây dựng được mức sản lượng và mức thời gian.
- Mức sản lượng là số lượng đơn vị sản phẩm hoặc khối lượng công việc được quy định cho một người lao động hay một nhóm người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật thích hợp phải hoàn thành trong một đơn vị thời gian nhất định. Đơn vị đo là đơn vị sản phẩm/ giây, phút, giờ, ca.
- Mức thời gian là lượng thời gian hao phí hoặc được quy định cho một (hay một nhóm người) có trình độ chuyên môn kỹ thuật thích hợp để hoàn thành một đơn vị sản phẩm (hay một khối lượng công việc). Đơn vị đo: Giây, phút, giờ…/ 1 đơn vị sản phẩm
Bước công việc là một phần của quá trình sản xuất, do một hoặc một nhóm người thực hiện tại một nơi làm việc nhất định, thực hiện trên một đối tượng lao động nhất định. Bước công việc còn được chia ra thành các thao tác, các động tác, các cử động.
II. Nguyên tắc xây dựng định mức lao động
Doanh nghiệp xây dựng định mức lao động làm cơ sở để trả lương cho người lao động hưởng lương theo sản phẩm, đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
1. Định mức lao động được thực hiện cho từng bước công việc, từng công đoạn và toàn bộ quá trình sản xuất sản phẩm, dịch vụ trên cơ sở tổ chức lao động khoa học, tổ chức sản xuất hợp lý.
2. Mức lao động được xây dựng trên cơ sở cấp bậc của công việc hoặc chức danh, phù hợp với cấp bậc, trình độ đào tạo của người lao động, quy trình công nghệ, tiêu chuẩn kỹ thuật của máy móc thiết bị và bảo đảm các tiêu chuẩn lao động.
3. Mức lao động phải là mức trung bình tiên tiến, bảo đảm số đông người lao động thực hiện được mà không phải kéo dài thời gian làm việc tiêu chuẩn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
4. Mức lao động mới phải được áp dụng thử trước khi ban hành chính thức. Doanh nghiệp phải thông báo cho người lao động biết ít nhất 15 ngày trước khi áp dụng thử. Thời gian áp dụng thử tùy theo tính chất công việc, nhưng tối đa không quá 3 tháng và phải đánh giá việc thực hiện mức.
Trường hợp trong thời gian làm việc tiêu chuẩn, mức thực tế thực hiện tính theo sản lượng thấp hơn 5% hoặc cao hơn 10% so với mức được giao, hoặc mức thực tế thực hiện tính theo thời gian cao hơn 5% hoặc thấp hơn 10% so với mức được giao thì doanh nghiệp phải điều chỉnh lại mức lao động.
5. Mức lao động phải được định kỳ rà soát, đánh giá để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp. Khi xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh mức lao động, doanh nghiệp phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể người lao động tại doanh nghiệp và công bố công khai tại nơi làm việc của người lao động trước khi thực hiện, đồng thời gửi cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp huyện nơi đặt cơ sở sản xuất của doanh nghiệp.
III. Thông báo định mức lao động
Định mức lao động của doanh nghiệp phải được công bố công khai tại nơi làm việc của người lao động trước khi thực hiện; đồng thời, thông báo với Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; thành phần hồ sơ bao gồm:
1. Văn bản thông báo định mức lao động;
3. Giấy ủy quyền thực hiện thủ tục nếu không phải là người đại diện theo pháp luật thực hiện công việc.
Nếu định mức lao động của doanh nghiệp được ban hành đồng thời cùng với thang lương, bảng lương thì có thể thực hiện việc thông báo cùng lúc với thông báo thang lương, bảng lương.
