Bổ nhiệm kế toán trưởng trong doanh nghiệp: 5 điều kiện phải có

Việc bổ nhiệm kế toán trưởng trong doanh nghiệp hoặc người phụ trách kế toán cần đáp ứng những điều kiện gì? Ai không được đảm nhiệm? Kế toán trưởng bị cấm làm gì?

1. Kế toán trưởng là gì? Người phụ trách kế toán là gì?

Theo Khoản 1 Điều 53 Luật Kế toán 2015:

1. Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán.

Hiểu đơn giản, kế toán trưởng là người đứng đầu, phụ trách hạch toán, quản lý dòng tiền ra - vào. Mọi công tác kế toán sẽ được triển khai tại phòng/ban/bộ phận (đơn vị kế toán) tùy thuộc vào quy mô từng doanh nghiệp.

Đồng thời, cũng tại nội dung Khoản 4 Điều 53 Luật này, khi chưa có kế toán trưởng, công ty có thể bổ nhiệm người phụ trách kế toán. Người này có nhiệm vụ thực hiện công việc của kế toán trưởng nhưng không có chức danh chính thức.

2. Công ty có bắt buộc phải có kế toán trưởng không?

Theo Khoản 1 Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp bắt buộc phải có kế toán trưởng. Nếu chưa tìm được người đủ điều kiện để làm kế toán trưởng, doanh nghiệp có thể sử dụng dịch vụ kế toán hoặc bổ nhiệm người phụ trách kế toán trong vòng 12 tháng, sau thời gian này phải bố trí người làm kế toán trưởng.

Tuy nhiên, cũng theo Khoản 2 Điều này, các doanh nghiệp siêu nhỏ được xác định tại Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP (số lao động tham gia BHXH tối đa 10 người, tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng, tổng doanh thu năm không quá 10 tỷ đồng với doanh nghiệp thương mại dịch vụ và không quá 10 tỷ đối với doanh nghiệp xây dựng, nông nghiệp) có thể bố trí người phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải là kế toán trưởng.

Do vậy, tất cả các doanh nghiệp đều phải bố trí vị trí kế toán trưởng (trừ doanh nghiệp siêu nhỏ).

3. Điều kiện trở thành kế toán trưởng, người phụ trách kế toán

Để trở thành người đứng đầu đơn vị kế toán trong doanh nghiệp, kế toán trưởng phải đáp ứng được các điều kiện quy định tại Điều 52 Luật Kế toán 2015 và Điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, bao gồm:

- Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;

- Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trung cấp trở lên;

- Có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;

- Kế toán trưởng trình độ trung cấp, cao đẳng: phải có ít nhất 03 năm kinh nghiệm; Kế toán trưởng tốt nghiệp đại học thì cần có ít nhất 02 năm kinh nghiệm.

- Không phải là đối tượng bị pháp luật cấm đảm nhiệm chức vụ kế toán trưởng tại doanh nghiệp, cụ thể:

• Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người đang phải chấp hành hình phạt tù hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích;
• Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp luật, của người đứng đầu, của giám đốc, tổng giám đốc và của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính - kế toán, kế toán trưởng trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các trường hợp khác do Chính phủ quy định;
• Người đang là người quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người mua, bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, trừ trong doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các trường hợp khác do Chính phủ quy định;
• Người chưa thành niên;
• Người bị Tòa án tuyên bố hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự;
• Người đang phải chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
• Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
• Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
• Người đang phải chấp hành hình phạt tù hoặc đã bị kết án về một trong các tội thuộc nhóm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích;
• Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp luật, của người đứng đầu, của giám đốc hoặc tổng giám đốc và của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc hoặc phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính - kế toán, kế toán trưởng trong cùng một đơn vị kế toán;
• Người đang làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán.