Trả lời:
Theo như thông tin bạn cung cấp, ông cố bạn có 5000m2 đất. Tuy nhiên mảnh đất trên chưa thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chỉ có các giấy tờ về biên lai đóng thuế đất, bằng khoán đất. Sau đó, những người sống nhờ trên mảnh đất trên đã thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng một phần mảnh đất cho những người này.
Hiện nay, bạn muốn khiếu nại cơ quan cấp giấy chứng nhận cho những người ở nhờ về việc thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chưa xác định được phần đất có đúng như những người xin cấp GCN khai không. Về nội dung này luật sư tư vấn như sau:
Về quy trình, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất được quy định tại Luật Đất đai 2013 như sau:
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Như vậy, đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ chứng minh quyên sử dụng đất ngoài việc phải sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2004, không vi phạm pháp luật về đất đai, phù hợp với quy hoạch thì người sử dụng đất còn phải được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình, bạn có thể khiếu nại huỷ quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này đến UBND cấp huyện nơi đã thực hiện cấp giấy CNQSDĐ. Trong đơn khiếu nại, bạn nêu rõ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất của gia đình như biên lai đóng thuế đất, bằng khoán đất.
Theo quy định tại Luật Đất đai 2013 thì việc Đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp được quy định như sau:
“Điều 106. Đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp
[…]
2. Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp sau đây:
a) Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất trên Giấy chứng nhận đã cấp;
b) Cấp đổi Giấy chứng nhận đã cấp;
c) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất;
d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai.
3. Việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này do cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quy định tại Điều 105 của Luật này quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.”
Trong trường hợp đã thực hiện việc khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền mà vẫn không được giải quyết thì bạn có thể khởi kiện lên tòa án cấp huyện nơi có đất để giải quyết. Trên thực tế các vụ việc tương tự đã xảy ra phức tạp nếu cần tư vấn sâu hơn và bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của gia đình bạn nên mời luật sư bảo vệ trong tranh chấp đất đai để được giải thích, tư vấn pháp lý.