Pháp lý doanh nghiệp 
Trả lời:
Luật Quản lý thuế 2019 (Điều 17) quy định trách nhiệm của người nộp thuế là phải kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế.
Như vậy, nếu người bán cố tình khai gian giá đất trong hợp đồng chuyển nhượng để né thuế thì đó là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ của hành vi vi phạm mà người nộp thuế có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự về tội trốn thuế.
Căn cứ Điều 12 Thông tư 111/2013/TT-BTC (đã được sửa đổi bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC), trường hợp giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng đất dùng để tính thuế thu nhập cá nhân được xác định là giá đất do UBND tỉnh quy định.
Do đó, thuế thu nhập cá nhân trong trường hợp này được xác định là: 2% x Giá chuyển nhượng = 2% x 4,5 tỷ = 90 triệu.
Tuy nhiên, trường hợp này người bán chỉ khai giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng là 100 triệu. Như vậy, số tiền thuế chênh lệch là (4,5 tỷ - 100 triệu) x 2% = 88 triệu.
Nếu bạn chưa từng bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế thì số tiền trốn thuế 88 triệu, bạn chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm theo Điều 200 Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017:
"Điều 200. Tội trốn thuế
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
[...]"
Do đó, trường hợp này, người bán sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế theo quy định tại Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP:
“Điều 17. Xử phạt hành vi trốn thuế
1. Phạt tiền 1 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế có từ một tình tiết giảm nhẹ trở lên khi thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
đ) Sử dụng chứng từ không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp chứng từ; sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, giảm, số tiền thuế được hoàn; lập thủ tục, hồ sơ hủy vật tư, hàng hóa không đúng thực tế làm giảm số thuế phải nộp hoặc làm tăng số thuế được hoàn, được miễn, giảm;
2. Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.
3. Phạt tiền 2 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này mà có một tình tiết tăng nặng.
4. Phạt tiền 2,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này có hai tình tiết tăng nặng.
5. Phạt tiền 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này có từ ba tình tiết tăng nặng trở lên.
6. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước đối với các hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 Điều này.
Trường hợp hành vi trốn thuế theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 ,4, 5 Điều này đã quá thời hiệu xử phạt thì người nộp thuế không bị xử phạt về hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế phải nộp đủ số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tính trên số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước theo thời hạn quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định này.
b) Buộc điều chỉnh lại số lỗ, số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế (nếu có) đối với hành vi quy định tại khoản 1, 2, 3, 4, 5 Điều này.
7. Các hành vi vi phạm quy định tại điểm b, đ, e khoản 1 Điều này bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế nhưng không làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc chưa được hoàn thuế, không làm tăng số tiền thuế được miễn, giảm thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 3 Điều 12 Nghị định này.”
Kết luận: Với hành vi trốn thuế 88 triệu, bạn sẽ bị xử phạt với các mức tiền phạt quy định như trên, tùy vào tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ. Ngoài ra, bạn còn phải nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước.
Xem thêm quy định về tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ tại Điều 9 và Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Trên đây là nội dung tư vấn dựa trên những thông tin mà luật sư đã nhận được. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn!
