Không đăng ký kết hôn thì có thể ly hôn không?

Câu hỏi:

Xin hỏi LuatVietnam: Tôi và chồng tôi tổ chức đám cưới vào năm 2015 nhưng chưa đăng ký kết hôn với nhau. Đến năm 2017, tôi sinh được một bé trai và về nhà mẹ đẻ ở từ đó đến nay. Tôi có đi làm và tự mua được một chiếc xe máy và một mảnh đất ở quê ngoại. Chồng tôi không còn quan tâm, chăm sóc cho mẹ con tôi nữa. Nên mong muốn hiện tại của tôi là được ly hôn với chồng. Vậy xin hỏi, tổ chức đám cưới mà không đăng ký kết hôn có bị phạt không? Không đăng ký kết hôn thì có thể ly hôn không? Có được yêu cầu chia tài sản chung không? Xin cảm ơn!

Trả lời:

1. Tổ chức đám cưới mà không đăng ký kết hôn có bị phạt không?

Khoản 1, Điều 8 Luật Hôn nhân và gia định 2014 quy định về điều kiện đăng ký kết hôn như sau:

Điều 8. Điều kiện kết hôn

1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:

a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;

b) Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;

c) Không bị mất năng lực hành vi dân sự;

d) Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.

Như vậy, nam nữ kết hôn với nhau phải đảm bảo các điều kiện về:

- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;

- Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;

- Không bị mất năng lực hành vi dân sự;

- Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định.

Ngoài ra khoản 1, Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về đăng ký kết hôn như sau:

- Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch.

- Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý.

Dựa vào quy định nêu trên, pháp luật hiện hành không yêu cầu phải đăng ký kết hôn trước khi tổ chức đám cưới. Như vậy, việc chậm đăng ký kết hôn hoặc tổ chức mà đám cưới mà chưa đăng ký kết hôn sẽ không bị xử phạt và cũng chưa có chế tài xử phạt đối với hành vi này. Việc xử phạt chỉ áp dụng trong trường hợp vi phạm các điều cấm hoặc không đủ điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật.

2. Không đăng ký kết hôn thì có thể ly hôn không?

Căn cứ khoản 4, Điều 3 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP quy định về thụ lý, giải quyết đơn yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật như sau:

Điều 3. Thụ lý, giải quyết đơn yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật

[…]

4. Trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không có đăng ký kết hôn (không phân biệt có vi phạm điều kiện kết hôn hay không) và có yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật hoặc yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý, giải quyết và áp dụng Điều 9 và Điều 14 của Luật hôn nhân và gia đình tuyên bố không công nhận quan hệ hôn nhân giữa họ. Nếu có yêu cầu Tòa án giải quyết về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con; quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên thì giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật hôn nhân và gia đình.

Theo đó, nếu bạn có mong muốn ly hôn với chồng của mình thì vẫn có thể gửi yêu cầu ly hôn lên Toà án để giải quyết. Nếu đủ căn cứ, Tòa án sẽ tuyên bố không công nhận quan hệ hôn nhân giữa vợ chồng bạn.

3. Không đăng ký kết hôn có được yêu cầu chia tài sản chung không?

Theo Điều 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, cụ thể như sau:

Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.

Tóm lại, từ năm 2017 bạn đã về nhà mẹ đẻ ở sau đó đi làm và tự mua được một chiếc xe máy, một mảnh đất. Vậy nếu bạn có căn cứ chứng minh bạn mua những tài sản này từ tiền riêng của mình thì người chồng của bạn không có quyền lợi gì (trừ trường hợp các bên thỏa thuận với nhau).

Ngoài ra, theo thông tin bạn cung cấp thì hai vợ chồng đã có với nhau một người con chung. Mặc dù về mặt quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân của vợ chồng bạn chưa được công nhận nhưng bạn vẫn có quyền yêu cầu Tòa án buộc chồng của bạn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con đối với con chưa thành niên theo đúng quy định của pháp luật (Căn cứ Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014).

Xem thêm: Thủ tục đăng ký kết hôn: Hồ sơ, trình tự thế nào? - LuatVietnam

Trên đây là nội dung tư vấn cho câu hỏi “Không đăng ký kết hôn thì có thể ly hôn không?” dựa trên những thông tin mà luật sư đã nhận được. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn!

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: tuvan@luatvietnam.vn
Quý khách có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, hãy đặt câu hỏi cho các luật sư để được tư vấn một cách nhanh chóng nhất!

Để được giải đáp thắc mắc, vui lòng gọi

19006192

Theo dõi LuatVietnam trên YouTube

TẠI ĐÂY