1. Tỉnh lỵ là gì?
Tỉnh lỵ là trung tâm hành chính của một tỉnh. Tỉnh lỵ thường sẽ là đô thị lớn nhất của tỉnh đó.
Ở mỗi tỉnh, đều sẽ có một tỉnh lỵ trực thuộc tại thị xã hoặc thành phố. Đối với một số thành phố lớn, tỉnh lỵ sẽ được đặt tại các quận trung tâm. Chẳng hạn như, quận 1 là tỉnh lỵ của thành phố Hồ Chí Minh, quận Hoàn Kiếm là tỉnh lỵ của thành phố Hà Nội hay quận Hải Châu là tỉnh lỵ của thành phố Đà Nẵng.
2. Tổng hợp danh sách các tỉnh lỵ của nước ta
Việt Nam ta có 63 tỉnh thành trải dài từ Bắc vào Nam theo hình chữ S nên cũng sẽ có 63 tỉnh lỵ tương ứng. Sau đây là tên của các tỉnh lỵ tại nước ta được chia theo 3 vùng Bắc, Trung, Nam.
2.1 Tỉnh lỵ tại các vùng miền Bắc
STT | Tên tỉnh lỵ | Trụ sở tại |
1 | Thành phố Lai Châu | Tỉnh Lai Châu |
2 | Thành phố Lào Cai | Tỉnh Lào Cai |
3 | Thành phố Điện Biên Phủ | Tỉnh Điện Biên |
4 | Thành phố Sơn La | Tỉnh Sơn La |
5 | Thành phố Yên Bái | Tỉnh Yên Bái |
6 | Thành phố Hòa Bình | Tỉnh Hòa Bình |
7 | Thành phố Hà Giang | Tỉnh Hà Giang |
8 | Thành phố Cao Bằng | Tỉnh Cao Bằng |
9 | Thành phố Tuyên Quang | Tỉnh Tuyên Quang |
10 | Thành phố Bắc Kạn | Tỉnh Bắc Kạn |
11 | Thành phố Thái Nguyên | Tỉnh Thái Nguyên |
12 | Thành phố Lạng Sơn | Tỉnh Lạng Sơn |
13 | Thành phố Việt Trì | Tỉnh Phú Thọ |
14 | Thành phố Bắc Giang | Tỉnh Bắc Giang |
15 | Thành phố Hạ Long | Tỉnh Quảng Ninh |
16 | Thành phố Vĩnh Yên | Tỉnh Vĩnh Phúc |
17 | Thành phố Bắc Ninh | Tỉnh Bắc Ninh |
18 | Thành phố Hưng Yên | Tỉnh Hưng Yên |
19 | Thành phố Hải Dương | Tỉnh Hải Dương |
20 | Thành phố Phủ Lý | Tỉnh Hà Nam |
21 | Thành phố Thái Bình | Tỉnh Thái Bình |
22 | Thành phố Nam Định | Tỉnh Nam Định |
23 | Thành phố Ninh Bình | Tỉnh Ninh Bình |
24 | Quận Hoàn Kiếm | Hà Nội |
25 | Quận Hồng Bàng | Hải Phòng |
2.2 Tỉnh lỵ tại các vùng miền Trung
STT | Tên tỉnh lỵ | Trụ sở tại |
1 | Thành phố Thanh Hóa | Tỉnh Thanh Hóa |
2 | Thành phố Vinh | Tỉnh Nghệ An |
3 | Thành phố Hà Tĩnh | Tỉnh Hà Tĩnh |
4 | Thành phố Đồng Hới | Tỉnh Quảng Bình |
5 | Thành phố Đông Hà | Tỉnh Quảng Trị |
6 | Thành phố Huế | Tỉnh Thừa Thiên Huế |
7 | Thành phố Kon Tum | Tỉnh Kon Tum |
8 | Thành phố Pleiku | Tỉnh Gia Lai |
9 | Thành phố Buôn Ma Thuột | Tỉnh Đắk Lắk |
10 | Thành phố Gia Nghĩa | Tỉnh Đắk Nông |
11 | Thành phố Đà Lạt | Tỉnh Lâm Đồng |
12 | Thành phố Tam Kỳ | Tỉnh Quảng Nam |
13 | Thành phố Quảng Ngãi | Tỉnh Quảng Ngãi |
14 | Thành phố Quy Nhơn | Tỉnh Bình Định |
15 | Thành phố Tuy Hòa | Tỉnh Phú Yên |
16 | Thành phố Nha Trang | Tỉnh Khánh Hòa |
17 | Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm | Tỉnh Ninh Thuận |
18 | Thành phố Phan Thiết | Tỉnh Bình Thuận |
19 | Quận Hải Châu | Đà Nẵng |
2.3 Tỉnh lỵ tại các vùng miền Nam
STT | Tên tỉnh lỵ | Trụ sở tại |
1 | Thành phố Tây Ninh | Tỉnh Tây Ninh |
2 | Thành phố Đồng Xoài | Tỉnh Bình Phước |
3 | Thành phố Thủ Dầu Một | Tỉnh Bình Dương |
4 | Thành phố Biên Hòa | Tỉnh Đồng Nai |
5 | Thành phố Bà Rịa | Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu |
6 | Thành phố Long Xuyên | Tỉnh An Giang |
7 | Thành phố Cao Lãnh | Tỉnh Đồng Tháp |
8 | Thành phố Tân An | Tỉnh Long An |
9 | Thành phố Mỹ Tho | Tỉnh Tiền Giang |
10 | Thành phố Rạch Giá | Tỉnh Kiên Giang |
11 | Thành phố Vĩnh Long | Tỉnh Vĩnh Long |
12 | Thành phố Bến Tre | Tỉnh Bến Tre |
13 | Thành phố Vị Thanh | Tỉnh Hậu Giang |
14 | Thành phố Trà Vinh | Tỉnh Trà Vinh |
15 | Thành phố Sóc Trăng | Tỉnh Sóc Trăng |
16 | Thành phố Bạc Liêu | Tỉnh Bạc Liêu |
17 | Thành phố Cà Mau | Tỉnh Cà Mau |
18 | Quận 1 | Thành phố Hồ Chí Minh |
19 | Quận Ninh Kiều | Thành phố Cần Thơ |
3. Có phải tỉnh lỵ đều được đặt tại các đô thị lớn?
Hầu hết các tỉnh lỵ đều được đặt tại các đô thị lớn của tỉnh. Tuy nhiên, có duy nhất tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu là tỉnh lỵ không đặt ở đô thị lớn.
Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu là tỉnh thuộc Vùng đô thị thành phố Hồ Chí Minh, thuộc Vùng kinh tế trọng điểm của phía Nam. Trước ngày 1/5/2012, tỉnh lỵ của tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu được đặt trụ sở tại thành phố biển Vũng Tàu, đây là khu đô thị lớn nhất của tỉnh.
Nhưng từ 2/5/2012 cho đến nay thì tỉnh lỵ lại được chuyển xuống thành phố Bà Rịa. Thành phố Bà Rịa có vị trí quan trọng về quốc phòng an ninh và đây cũng là nơi kết nối nền kinh tế giữa các trung tâm công nghiệp của các tỉnh lân cận như Đồng Nai, thành Phố Hồ Chí Minh, đô thị Long Thành.
Có thể thấy được không phải tất cả các tỉnh lỵ đều được đặt tại các đô thị lớn, tỉnh lỵ mà được thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của địa phương, điều đó sẽ phụ thuộc vào vị trí địa lý về kinh tế cũng như tính chất quốc phòng an ninh của mỗi tỉnh.
4. Sự khác nhau giữa tỉnh lỵ và các đơn vị hành chính cấp tỉnh?
Đơn vị hành chính cấp tỉnh: Là một đơn vị hành chính ở địa phương, có vai trò thực hiện quản lý về an ninh, kinh tế xã hội ở địa phương. Một đơn vị hành chính cấp tỉnh bao gồm thị xã, huyện, thành phố thuộc tỉnh đó gộp lại. Ví dụ như tỉnh Đồng Nai, tỉnh Long An, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu,...
Tỉnh lỵ: Là thuật ngữ để chỉ một đơn vị hành chính cấp huyện, nơi mà các cơ quan hành chính nhà nước của tỉnh đó đóng trụ sở chínhVí dụ như thành phố Biên Hòa là tỉnh lỵ của tỉnh Đồng Nai,...
Bài viết này là một số thông tin về tỉnh lỵ và tên các tỉnh lỵ tại các tỉnh thành của Việt Nam.