Điều kiện, tiêu chuẩn lực lượng an ninh cơ sở [Cập nhật mới nhất]

1. Lực lượng an ninh cơ sở là gì? 

Lực lượng an ninh cơ sở là lực lượng do chính quyền địa phương thành lập trên cơ sở tự nguyện của người dân để hỗ trợ cho Công an cấp xã giúp UBND cùng cấp trong việc bảo vệ an ninh trật tự và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc khoản 2 Điều 2 Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023 (có hiệu lực từ 01/07/2024).

2. Điều kiện, tiêu chuẩn lực lượng an ninh cơ sở 

Để trở thành lực lượng an ninh cơ sở, công dân Việt Nam có nguyện vọng phải đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn được quy định cụ thể tại Điều 13 Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở năm 2023, bao gồm:

Điều kiện 1: Từ đủ 18 tuổi - đủ 70 tuổi; nếu trên 70 tuổi mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, quyết định trên cơ sở đề nghị từ Công an cấp xã;

Điều kiện 2: Người này phải có lý lịch rõ ràng và có phẩm chất đạo đức tốt; bản thân người này và gia đình chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Không là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hay đang chấp hành án hình sự ở xã/phường/thị trấn, hay chấp hành biện pháp tư pháp, biện pháp xử lý hành chính.

Nếu đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì phải hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; nếu trường hợp đã chấp hành xong bản án thì phải đã được xóa án tích.

Điều kiện 3: Đã có bằng tốt nghiệp hoặc phải hoàn thành xong chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên.

Riêng đối với các khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học;

Điều kiện 4: Người này phải đang thường trú/ tạm trú từ trên một năm trở lên và thường xuyên sinh sống tại nơi công dân nộp đơn đề nghị tham gia. Trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 15 của Luật này thì phải là đang thường trú/ tạm trú tại nơi nộp đơn đề nghị tham gia;

Điều kiện 5: Có đủ sức khỏe theo giấy chứng nhận tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập, hoạt động theo quy định pháp luật.

3. Nhiệm vụ của lực lượng an ninh cơ sở 

Lực lượng an ninh cơ sở có những những nhiệm vụ quan trọng như được quy định tại Chương II Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023, bao gồm 06 nhóm nhiệm vụ sau đây:

- Hỗ trợ nắm tình hình về an ninh, trật tự:

+ Hỗ trợ Công an cấp xã nắm tình hình vi phạm pháp luật về tệ nạn xã hội, an ninh, trật tự, bạo lực gia đình trên địa bàn thông qua nguồn tin của Nhân dân và phương tiện thông tin đại chúng theo hướng dẫn của Công an cấp xã.

+ Khi phát hiện hoặc tiếp nhận thông tin vi phạm pháp luật về tệ nạn xã hội, an ninh, trật tự, bạo lực gia đình trên địa bàn phải:

• Báo ngay cho Công an cấp xã và có mặt tại nơi xảy ra vụ việc để thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu, hướng dẫn từ Công an cấp xã;

• Ngăn chặn kịp thời những hành vi xâm phạm, đe dọa xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác trong điều kiện, khả năng cho phép và theo quy định pháp luật.

- Hỗ trợ xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc:

+ Hỗ trợ Công an cấp xã tuyên truyền, phổ biến những chính sách, quy định pháp luật về an ninh, trật tự & xây dựng, nhân rộng các mô hình và điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

+ Thực hiện vận động Nhân dân tham gia vào việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về an ninh - trật tự

- Hỗ trợ phòng cháy, chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn

Hỗ trợ lực lượng dân phòng trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ theo yêu cầu, hướng dẫn, phân công của Công an cấp xã

- Hỗ trợ quản lý hành chính về trật tự xã hội 

+ Hỗ trợ Công an cấp xã nắm các thông tin về hoạt động của những cơ sở kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh - trật tự trên địa bàn, nếu tiếp phát hiện hay tiếp nhận thông tin vi phạm pháp luật phải báo ngay cho Công an cấp xã trực tiếp quản lý.

+ Nắm các thông tin về nhân khẩu, hỗ trợ Công an cấp xã trong kiểm tra nhân khẩu, tạm trú, tạm vắng trên địa bàn.

+ Tuyên truyền và vận động cơ quan, tổ chức, Nhân dân khai báo, giao nộp pháo, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.

+ Trong quá trình thực hiện phát hiện hành vi vi phạm pháp luật thì phải báo ngay cho Công an cấp xã trực tiếp quản lý và hỗ trợ kịp thời ngăn chặn.

- Hỗ trợ vận động, giáo dục người đã có hành vi vi phạm pháp luật đang cư trú tại cơ sở 

Hỗ trợ Công an cấp xã vận động, giáo dục những người đã có hành vi vi phạm pháp luật đang sinh sống trên địa bàn phụ trách chấp hành tốt những đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

- Hỗ trợ tuần tra bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn giao thông và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự khi được điều động 

+ Hỗ trợ Công an cấp xã thực hiện tuần tra, phòng ngừa, phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về an ninh - trật tự trên địa bàn.

+ Hỗ trợ Công an cấp xã hướng dẫn, giải quyết ùn tắc, phân luồng giao thông khi được huy động.

+ Khi thực hiện nhiệm vụ mà phát hiện vụ việc liên quan đến an ninh - trật tự thì hỗ trợ hoặc theo hướng dẫn từ Công an cấp xã và lực lượng chức năng bảo vệ hiện trường, bảo vệ an ninh, trật tự.

+ Nếu xảy ra tình huống phức tạp về an ninh, trật tự bên ngoài địa bàn phụ trách thì có thể được cấp có thẩm quyền điều động để thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự.