Suy thoái môi trường là gì? Hậu quả của suy thoái môi trường

1. Suy thoái môi trường là gì? Ví dụ suy thoái môi trường

Theo quy định tại khoản 13 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 72/2020/QH14 thì khái niệm “suy thoái môi trường” được định nghĩa như sau:

“Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng, số lượng của thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên.”

Trong đó, tại khoản 3 của Điều này giải thích “thành phần môi trường” là yếu tố vật chất tạo thành môi trường gồm đất, nước, không khí, sinh vật, âm thanh, ánh sáng và các hình thái vật chất khác.

Như vậy, có 02 yếu tố dẫn đến suy thoái môi trường. Một là sự suy giảm về chất lượng, số lượng của đất, nước, không khí, sinh vật, âm thanh, ánh sáng và các hình thái vật chất khác là những vật chất tạo nên môi trường. Và hai là sự suy giảm này phải đến mức gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên.

Theo đó, dưới đây là một số ví dụ về suy thoái môi trường:

Ví dụ 1: Hành vi khai thác rừng bừa bãi và chuyển đổi đất rừng thành đất nông nghiệp hoặc khu đô thị làm giảm diện tích rừng, mất môi trường sống của nhiều loài động thực vật, gây ra suy giảm đa dạng sinh học.

Ví dụ 2: Hành vi khai thác quá mức nguồn nước ngầm và nước mặt làm giảm lượng nước dự trữ, gây khan hiếm nước, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày con người và các hoạt động kinh tế.

2. Sự khác nhau giữa ô nhiễm môi trường và suy thoái môi trường

Mặc dù ô nhiễm môi trường và suy thoái môi trường thường bị nhầm lẫn, nhưng chúng có những khác biệt cơ bản. Dưới đây là bảng tổng hợp thể hiện sự khác nhau giữa ô nhiễm môi trường và suy thoái môi trường.

Tuy nhiên cần lưu ý, có tột số thành phần môi trường có thể bị ô nhiễm đồng thời bị suy thoái như môi trường nước, môi trường đất.

Ví dụ: Con người xả thải công nghiệp không qua xử lý, nước thải sinh hoạt, nông nghiệp chứa hóa chất làm nước sông, hồ bị ô nhiễm, chất lượng nước giảm sút, mất khả năng sử dụng cho sinh hoạt và sản xuất. Hậu quả là gây bệnh tật cho con người và động vật, ảnh hưởng đến hệ sinh thái nước và giảm nguồn nước ngọt.

3. Nguyên nhân và biểu hiện của suy thoái môi trường

3.1 Nguyên nhân của suy thoái môi trường

Suy thoái đất: Xói mòn, sa mạc hóa và giảm độ phì nhiêu của đất do sử dụng quá mức phân bón và thuốc trừ sâu, làm năng suất nông nghiệp bị suy giảm.

Cạn kiệt nguồn nước: Khai thác quá mức nguồn nước ngầm và nước mặt làm giảm lượng nước dự trữ, gây khan hiếm nước, ảnh hưởng đến đời sống con người và các hoạt động kinh tế.

Ô nhiễm không khí và nước: Các hoạt động công nghiệp, giao thông và sinh hoạt hàng ngày thải ra các chất ô nhiễm như khí thải, hóa chất độc hại vào không khí và nước, làm giảm chất lượng môi trường sống và gây hại cho sức khỏe con người.

Biến đổi khí hậu: Hiện tượng nóng lên toàn cầu, thay đổi về lượng mưa và mực nước biển do phát thải khí nhà kính, ảnh hưởng tiêu cực đến các hệ sinh thái và làm gia tăng tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan.

4. Hậu quả của suy thoái môi trường là gì?

Suy thoái môi trường kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng, gây tác động tiêu cực đến cả tự nhiên và con người. Cụ thể, Điều 130 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định những thiệt hại mà suy thoái môi trường gây ra bao gồm:

- Sự giảm sút chức năng và tính hữu dụng của môi trường.

- Thiệt hại về tính mạng, sức khỏe của con người, cũng như tài sản và quyền lợi hợp pháp của các tổ chức và cá nhân do hậu quả của việc suy giảm chức năng và tính hữu dụng của môi trường.