Ngày 20/5/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (gọi chung là khách hàng).
Dưới đây là phân tích về những nội dung đáng chú ý nhất của Thông tư này.
1. Phương thức hỗ trợ lãi suất
Điều 3 Thông tư 03/2022/TT-NHNN cho phép khi đến thời điểm trả nợ của từng kỳ hạn trả nợ lãi, ngân hàng thương mại được lựa chọn thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng theo 01 trong các phương thức sau:
1- Giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay phải trả của khách hàng bằng với số lãi tiền vay được hỗ trợ lãi suất.
2- Thực hiện thu của khách hàng toàn bộ lãi tiền vay trong kỳ và hoàn trả khách hàng số tiền lãi vay được hỗ trợ lãi suất trong cùng ngày thu lãi.
Trường hợp việc thu lãi vay trong kỳ thực hiện sau giờ làm việc của ngân hàng thương mại thì việc hoàn trả số lãi tiền vay được hỗ trợ lãi suất có thể thực hiện vào ngày tiếp theo.
2. Thứ tự thực hiện hỗ trợ lãi suất
Căn cứ khoản 2 Điều 5 Thông tư 03/2022/TT-NHNN, các ngân hàng thương mại phải thực hiện hỗ trợ lãi suất cho khách hàng theo:
- Thứ tự ưu tiên thời điểm thu lãi đến trước trong phạm vi hạn mức hỗ trợ lãi suất được thông báo.
- Thứ tự khách hàng đã ký thỏa thuận cho vay được hỗ trợ lãi suất trước (đối với trường hợp hạn mức hỗ trợ lãi suất còn lại không đủ để thực hiện hỗ trợ cho các nghĩa vụ trả nợ lãi tại cùng một thời điểm trả nợ). Lưu ý, việc này phải được công bố trên trang thông tin điện tử của ngân hàng thương mại.
Lưu ý: Tổng số tiền ngân hàng thương mại hỗ trợ lãi suất và đề nghị ngân sách nhà nước thanh toán hỗ trợ lãi suất trong từng năm không vượt quá hạn mức hỗ trợ lãi suất được thông báo trong năm đó.
3. Thời điểm dừng hỗ trợ lãi suất
Ngân hàng thương mại dừng hỗ trợ lãi suất sau thời điểm 31/12/2023 hoặc khi hết hạn mức hỗ trợ lãi suất được thông báo, tùy theo thời điểm nào đến trước.
Khoản 3 Điều 5 Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn căn cứ vào kết quả hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng, từng ngân hàng thương mại thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của ngân hàng thương mại và báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về thời điểm dừng hỗ trợ lãi suất.
Trường hợp được thông báo bổ sung hạn mức hỗ trợ lãi suất, phải thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của ngân hàng thương mại và tiếp tục hỗ trợ lãi suất cho khách hàng kể từ ngày có thông báo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
4. Chế độ thông tin, báo cáo của ngân hàng thương mại
Ngoài các báo cáo theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP, ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất còn phải:
- Định kỳ vào ngày 20 hằng tháng, báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (thông qua Vụ Tín dụng các ngành kinh tế) về kết quả hỗ trợ lãi suất theo Phụ lục 02 ban hành kèm theo Thông tư này, đảm bảo phù hợp với số liệu báo cáo theo các mẫu biểu quy định tại Nghị định 31/2022/NĐ-CP.
- Trước ngày 20 các tháng 10, 11, 12 năm 2022 (báo cáo các kỳ số liệu tháng 9, 10, 11 năm 2022), báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (thông qua Vụ Tín dụng các ngành kinh tế) về dự kiến chuyển nguồn hạn mức hỗ trợ lãi suất năm 2022 sang năm 2023 theo Phụ lục 03 Thông tư 03/2022/TT-NHNN.
- Trước ngày 20/7/2023, báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (thông qua Vụ Tín dụng các ngành kinh tế) về dự kiến hỗ trợ lãi suất đến cuối năm 2023 theo Phụ lục 04 Thông tư 03/2022/TT-NHNN.
5. Trách nhiệm của ngân hàng thương mại
Điều 8 Thông tư 03/2022/TT-NHNN quy định rõ trách nhiệm của các ngân hàng thương mại như sau:
- Ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện hỗ trợ lãi suất theo quy định để tổ chức thực hiện thống nhất trong toàn hệ thống, trong đó tối thiểu phải quy định:
+ Các nội dung về hỗ trợ lãi suất tại thỏa thuận cho vay, phụ lục sửa đổi, bổ sung thỏa thuận cho vay, chứng từ nhận nợ giữa ngân hàng thương mại và khách hàng;
+ Nội dung thỏa thuận giữa ngân hàng thương mại và khách hàng về các biện pháp thu hồi trong trường hợp phải thu hồi số tiền đã hỗ trợ lãi suất.
- Xác định và ghi rõ nội dung về mục đích sử dụng vốn vay phù hợp với quy định tại thỏa thuận cho vay hoặc phụ lục sửa đổi, bổ sung thỏa thuận cho vay hoặc chứng từ nhận nợ giữa ngân hàng thương mại và khách hàng.
- Thực hiện việc hỗ trợ lãi suất theo đúng quy định; trường hợp từ chối hỗ trợ lãi suất phải có văn bản thông báo cho khách hàng.
- Kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay theo đúng mục đích sử dụng vốn vay được hỗ trợ lãi suất.
- Theo dõi, lưu trữ hồ sơ, hạch toán, thống kê riêng các khoản vay được hỗ trợ lãi suất theo quy định.
- Thông tin, truyền thông về chính sách hỗ trợ lãi suất tại ngân hàng thương mại.
- Công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của ngân hàng thương mại thời điểm dừng hỗ trợ lãi suất (như đã nêu tại mục 3 của bài viết).
Ngoài các nội dung trên đây, Thông tư 03/2022/TT-NHNN còn hướng dẫn chi tiết cách xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất đối với ngân hàng thương mại…
https://cdn.luatvietnam.vn/uploaded/Others/2022/06/03/Phan_tich_Thong_tu_03_2022_TT_NHNN_0306145111.pdf