Dự án Luật sửa đổi Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn

Điều 2. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công đoàn^[1]

1. Sửa đổi, bổ sung Điều 1 như sau:

“Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; là đại diện của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, tham gia các phong trào thi đua, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.”.

2. Sửa đổi, bổ sung khoản 2, khoản 3 và khoản 4 như sau:

“2. Công đoàn cơ sở là tổ chức cơ sở của Công đoàn Việt Nam, tập hợp đoàn viên công đoàn trong một hoặc một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, được công đoàn cấp trên công nhận theo quy định của pháp luật và Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

“3. Nghiệp đoàn cơ sở là tổ chức cơ sở của Công đoàn Việt Nam, tập hợp những người làm việc không có quan hệ lao động, cùng ngành, nghề hoặc những người lao động đặc thù khác, được công đoàn cấp trên công nhận theo quy định của pháp luật và Điều lệ Công đoàn Việt Nam.”.

“4. Công đoàn cấp trên cơ sở bao gồm công đoàn cấp tỉnh, ngành trung ương và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.”

3. Sửa đổi, bổ sung Điều 8 như sau:

“Điều 8. Hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam

1. Công đoàn Việt Nam là tổ chức thống nhất bao gồm các 4 cấp sau đây:

a) Cấp trung ương là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;

b) Công đoàn cấp tỉnh và ngành trung ương bao gồm liên đoàn lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp tỉnh); công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;

d) Công đoàn cấp cơ sở bao gồm công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở.

2. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền cho phép thì được thành lập công đoàn cấp trên cơ sở khác phù hợp với hệ thống hành chính hoặc đặc thù của tổ chức công đoàn.

3. Mô hình tổ chức công đoàn được xây dựng theo hướng mở, linh hoạt, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên công đoàn, người lao động, yêu cầu thực tiễn và quy định của pháp luật. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có trách nhiệm hướng dẫn việc thực hiện nội dung quy định tại khoản này.

4. Điều kiện, trình tự, thủ tục thành lập, giải thể và chấm dứt hoạt động của tổ chức Công đoàn thực hiện theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.”.

4. Sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 11 như sau:

“6. Công đoàn cơ sở phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở.”

5. Sửa đổi, bổ sung khoản 2 và khoản 3 Điều 14 như sau:

“2. Chủ tịch liên đoàn lao động cấp tỉnh được mời tham dự kỳ họp, hội nghị, phiên họp của Thường trực Hội đồng nhân dân, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp và cơ quan, tổ chức có liên quan khi bàn các vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của đoàn viên công đoàn, người lao động, tổ chức Công đoàn và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

3. Chủ tịch công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty; công đoàn đơn vị, doanh nghiệp khác được mời tham dự cuộc họp, hội nghị của cơ quan chuyên môn, cơ quan, tổ chức có liên quan khi bàn các vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của đoàn viên công đoàn, người lao động và tổ chức Công đoàn.”.

6. Sửa đổi, bổ sung điểm b, điểm c khoản 5 Điều 16 như sau:

“b) Thông qua đối thoại với người sử dụng lao động; hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động nơi có công đoàn cơ sở theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở;

c) Thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân tại nơi làm việc.”

7. Sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 19 như sau:

a) Sửa đổi, bổ sung khoản 2 như sau:

“2. Công đoàn cấp tỉnh và ngành trung ương có quyền, trách nhiệm cử cán bộ công đoàn đến doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ chức, đơn vị để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người lao động gia nhập, thành lập công đoàn cơ sở.”

b) Bỏ khoản 3.

8. Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 29 như sau:

“b) Kinh phí công đoàn do doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập không hưởng 100% lương từ ngân sách nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức khác có sử dụng lao động theo quy định của pháp luật đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động;”;

9. Bổ sung điểm r1 vào trước điểm r khoản 2 Điều 31 như sau:

“r1) Hoạt động liên minh giai cấp do Công đoàn chủ trì hoặc phối hợp;”.

10. Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 32 như sau:

“a) Việc quản lý, sử dụng, khai thác tài sản công đoàn tại Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, liên đoàn lao động cấp tỉnh; công đoàn ngành trung ương; công đoàn cấp trên cơ sở khác theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật này; công đoàn tại công ty mẹ; công đoàn tập đoàn kinh tế; công đoàn tổng công ty; công đoàn các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao; đơn vị sự nghiệp của Công đoàn thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Điều 3. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở      

1. Sửa đổi, bổ sung điểm e khoản 1 Điều 47 như sau:

“e) Thông báo bằng văn bản đến tổ chức đảng và cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan, đơn vị;”

2. Bỏ cụm từ “trên cơ sở đề xuất của Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị” tại khoản 1 Điều 50; bãi bỏ cụm từ “sau khi đã thống nhất với Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị” tại Điều 50.

3. Bỏ các cụm từ “phối hợp với Công đoàn cơ quan, đơn vị”; “sau khi lấy ý kiến của Công đoàn cơ quan, đơn vị”; “thống nhất với Công đoàn cơ quan, đơn vị”; “đại diện Ban Chấp hành Công đoàn”; “Chủ tịch Công đoàn” tại các khoản1, khoản 2, khoản 4 Điều 51.

4. Bãi bỏ điểm b, điểm h khoản 4 Điều 51.

 5. Bỏ các cụm từ “phối hợp cùng Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị” tại các khoản 1, khoản 2, khoản 3  và bỏ cụm từ “đến Ban Chấp hành Công đoàn cấp trên” tại khoản 4 Điều 52.

6. Sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 54 như sau:

“5. Thông qua các tổ chức đoàn thể tại cơ quan, đơn vị”;

7. Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 55 như sau:

“2. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tổ chức lấy ý kiến; giám sát việc lập và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ chức lấy ý kiến, quá trình lấy ý kiến, kết quả giải trình, tiếp thu và tổ chức thực hiện các nội dung cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đã tham gia ý kiến; tham gia ý kiến trước khi người đứng đầu cơ quan, đơn vị quyết định ban hành quy chế thực hiện dân chủ của cơ quan,  đơn vị”

8. Bãi bỏ các cụm từ “Phối hợp cùng Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị,”; “kiến nghị của Công đoàn và các tổ chức đoàn thể khác tại cơ quan, đơn vị” tại điểm a, điểm c khoản 1 Điều 59.

9. Bãi bỏ cụm từ “Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị” tại khoản 1; Bãi bỏ cụm từ “Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị đề nghị hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động” tại khoản 3 Điều 60.

10. Sửa đổi, bổ sung Điều 62 như sau:

“1. Ban Thanh tra nhân dân được thành lập ở cơ quan, đơn vị.

 2. Căn cứ vào nghị quyết hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, đơn vị, Ban Thanh tra nhân dân xây dựng chương trình công tác theo từng quý, 06 tháng và hằng năm.

3. Ban Thanh tra nhân dân có trách nhiệm báo cáo về hoạt động của mình với Thủ trưởng cơ quan và tại hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, đơn vị”

11. Sửa đổi, bổ sung Điều 63 như sau:

“Điều 63. Trách nhiệm của Người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc bảo đảm hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân

1. Thông báo cho Ban Thanh tra nhân dân về những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước chủ yếu liên quan đến tổ chức, hoạt động của cơ quan, đơn vị; báo cáo kết quả công tác hằng năm và mục tiêu, phương hướng công tác năm tiếp theo của cơ quan, đơn vị;

2. Trực tiếp đối thoại, cung cấp thông tin hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu cần thiết theo yêu cầu của Ban Thanh tra nhân dân;

3. Xem xét, giải quyết kịp thời các kiến nghị của Ban Thanh tra nhân dân, thông báo kết quả giải quyết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị;

4. Thông báo cho Ban Thanh tra nhân dân kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ quan, đơn vị;

5. Xử lý người có hành vi cản trở hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, người có hành vi trả thù, trù dập thành viên Ban Thanh tra nhân dân theo quy định của pháp luật. “

Điều 4. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thanh niên^[2]

Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 31 như sau:   

“2. Phân công, hướng dẫn Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức thành viên khác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện chương trình giám sát, phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên”.

Điều 5. Hiệu lực thi hành

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025.

Luật này được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, Kỳ họp thứ 9 thông qua ngày      tháng      năm 2025.