Pháp lý doanh nghiệp 
1. Có bắt buộc vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải không?
Căn cứ quy định tại khoản 26 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì quy trình vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải được giải thích là việc vận hành nhằm kiểm tra, đánh giá hiệu quả và sự phù hợp với yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với công trình xử lý chất thải của chủ dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp.
Theo đó, khoản 1 Điều 31 Nghị định 08/2022/NĐ-CP liệt kê những công trình xử lý chất thải không phải thực hiện vận hành thử nghiệm gồm:
- Hồ lắng của dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, đá vôi;
- Hồ sự cố của hệ thống xử lý nước thải (trừ hồ sự cố kết hợp hồ sinh học);
- Hệ thống thoát bụi, khí thải đối với các trường hợp không yêu cầu có hệ thống xử lý bụi, khí thải, bao gồm cả hệ thống kiểm soát khí thải lò hơi sử dụng nhiên liệu là khí gas, dầu DO; hệ thống xử lý khí thải lò hỏa táng;
- Công trình, thiết bị xử lý nước thải tại chỗ (bao gồm cả bể tự hoại, bể tách mỡ nước thải nhà ăn và các công trình, thiết bị hợp khối đáp ứng yêu cầu theo quy định);
- Hệ thống xử lý nước làm mát có sử dụng Clo hoặc hóa chất khử trùng để diệt vi sinh vật;
- Công trình xử lý chất thải của dự án mở rộng, nâng cao công suất nhưng không có thay đổi so với giấy phép môi trường đã cấp;
- Công trình xử lý chất thải của các dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày 01/01/2022 phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại khi đề nghị cấp điều chỉnh giấy phép môi trường;
- Công trình xử lý chất thải của cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp khi đề nghị cấp lại giấy phép môi trường nhưng không có thay đổi so với giấy phép môi trường thành phần hoặc giấy phép môi trường đã cấp.
Như vậy, không phải đối tượng nào cũng bắt buộc vận hành thử nghiệm công trình xử lý nước thải.
Các khoản 2, 3, 4 Điều 31 Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định ngoài những đối tượng kể trên, những đối tượng sau đây mới bắt buộc vận hành thử nghiệm công trình xử lý nước thải sau khi được cấp giấy phép môi trường:
Đối tượng 1: chủ dự án đầu tư không thuộc đối tượng phải đánh giá tác động môi trường nhưng phải có giấy phép môi trường.
Đối tượng 2: chủ dự án đầu tư thuộc đối tượng phải đánh giá tác động môi trường và phải có giấy phép môi trường.
Đối tượng 3: chủ cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày 01/01/2022 phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại.
Trong đó, việc thử nghiệm của đối tượng thứ nhất và thứ hai có thể diễn ra đồng thời với quá trình thử nghiệm toàn bộ dự án đầu tư, từng giai đoạn của dự án (nếu dự án có nhiều giai đoạn) hoặc thử nghiệm riêng từng hạng mục công trình xử lý chất thải độc lập của dự án.
Ngoài ra, đối với dự án đầu tư cung cấp dịch vụ xử lý chất thải nguy hại hoặc nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất, chủ dự án phải gửi báo cáo kết quả vận hành thử nghiệm đến cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường của dự án ít nhất 45 ngày trước khi kết thúc giai đoạn vận hành thử nghiệm.
2. Thời gian vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải
Thời gian vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải theo khoản 6 Điều 31 Nghị định 08/2022/NĐ-CP là không giống nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể như sau:
Thời gian | Đối tượng |
Từ 03 đến 06 tháng | - Dự án là khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp - Dự án đầu tư thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với công suất lớn quy định tại Cột 3 Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định 08/2022/NĐ-CP |
Chủ dự án đầu tư tự quyết định (nhưng phải ≤ 06 tháng) | Dự án khác |
Lưu ý:
- Nếu cần phải gia hạn quá trình vận hành thử nghiệm, chủ dự án đầu tư phải gửi văn bản thông báo, trong đó nêu rõ lý do gia hạn. Thời gian gia hạn không được vượt quá 6 tháng.
- Đối với các dự án đầu tư có quy mô lớn và được thực hiện theo từng giai đoạn, thời gian vận hành thử nghiệm có thể được kéo dài theo quy định của cơ quan cấp phép.
3. Chủ đầu tư phải làm gì nếu chất thải xả ra môi trường không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường
Trong quá trình thử nghiệm các công trình xử lý chất thải, nếu chất thải thải ra không đạt tiêu chuẩn môi trường, chủ dự án phải tiến hành các giải pháp sau theo khoản 8 Điều 31 Nghị định 08/2022/NĐ-CP:
- Ngừng hoạt động hoặc giảm công suất để đảm bảo các công trình xử lý chất thải hiện tại đáp ứng tiêu chuẩn môi trường và giấy phép.
- Kiểm tra các công trình và thiết bị xử lý, xác định nguyên nhân ô nhiễm và tìm giải pháp khắc phục. Cần thiết thì nâng cấp hoặc bổ sung công trình xử lý để đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường.
- Nếu gây ra sự cố môi trường, phải dừng thử nghiệm ngay và báo cáo cho cơ quan cấp phép để được hướng dẫn giải quyết. Nếu cơ quan cấp phép là Bộ Tài nguyên và Môi trường, cần báo cáo thêm cho cơ quan bảo vệ môi trường cấp tỉnh. Chủ dự án phải chịu trách nhiệm khắc phục sự cố, bồi thường thiệt hại và bị xử lý theo pháp luật.
- Lập kế hoạch thử nghiệm lại cho các công trình xử lý chất thải không đạt tiêu chuẩn. Thủ tục và thời gian thử nghiệm lại phải theo quy trình ban đầu.
Tóm lại, vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải là một quy trình quan trọng trong quá trình xây dựng và vận hành các công trình xử lý chất thải. Việc này không những giúp đảm bảo rằng các công trình hoạt động hiệu quả, đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường mà còn nâng cao trách nhiệm của các doanh nghiệp và tổ chức trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững.
