Chất thải nguy hại là gì? Ví dụ về chất thải nguy hại
Căn cứ quy định tại khoản 18 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì chất thải được định nghĩa là vật chất ở thể rắn, lỏng, khí hoặc ở dạng khác được thải ra từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác.
Như vậy, chất thải - hiểu một cách khái quát là những chất được thải loại ra từ các hoạt động của con người.
Căn cứ vào tính chất nguy hại của chất thải, chất thải được chia thành chất thải nguy hại và chất thải thông thường. Chất thải nguy hại là chất thải chứa yếu tố độc hại, phóng xạ, lây nhiễm, dễ cháy, dễ nổ, gây ăn mòn, gây nhiễm độc hoặc có đặc tính nguy hại khác. (theo khoản 20 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020).
Các quy định pháp luật hiện không có định nghĩa cụ thể thế nào là chất thải thông thường. Vì vậy, có thể suy ra rằng nếu không phải chất thải nguy hại thì là chất thải thông thường.
Theo đó, Danh mục chất thải nguy hại được ban hành để quản lý và xử lý một cách hiệu quả. Cụ thể, Danh mục chất thải nguy hại hiện hành được quy định tại Mục C Mẫu số 1 Phụ lục 3 ban hành kèm theo Thông tư 02/2022/TT-BTNMT.
Danh mục này quy định 19 loại chất thải nguy hại. Dưới đây là một số nhóm chất thải nguy hại tiêu biểu và ví dụ cụ thể:
- Chất thải từ ngành công nghiệp hóa chất: Gồm các loại hóa chất dư thừa, các chất phản ứng không hoàn thành, và các sản phẩm phụ của quá trình sản xuất.
- Chất thải từ ngành y tế: Bao gồm các chất thải sinh học, hóa chất y tế, các loại thuốc hết hạn sử dụng.
- Chất thải từ ngành nông nghiệp: Gồm các loại phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và các loại thuốc bảo vệ thực vật khác.
- Chất thải từ ngành công nghiệp điện tử: Bao gồm các linh kiện điện tử hỏng, pin, ắc quy và các loại thiết bị điện tử khác.
- Chất thải từ ngành công nghiệp dệt nhuộm: Gồm các loại hóa chất nhuộm, tẩy trắng, và các chất phụ gia sử dụng trong quá trình sản xuất.
Trong đó, khi sinh hoạt hàng ngày, chúng ta cũng tạo ra một lượng lớn chất thải nguy hại mà nhiều khi không để ý. Những chất thải này nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ra nhiều vấn đề môi trường và sức khỏe. Cụ thể bao gồm:
- Chất thải hóa học gia dụng: Bao gồm các sản phẩm tẩy rửa, chất tẩy trắng, thuốc tẩy, và các loại mỹ phẩm. Chúng chứa các hóa chất có thể gây hại nếu tiếp xúc hoặc sử dụng không đúng cách.
- Chất thải từ pin và ắc quy: Các loại pin và ắc quy sử dụng trong các thiết bị điện tử, đồ chơi, điều khiển từ xa. Chúng chứa các kim loại nặng như chì, cadmium, và thủy ngân có thể gây ô nhiễm môi trường.
- Chất thải từ sản phẩm điện tử: Các thiết bị điện tử hỏng như điện thoại, máy tính, tivi. Chúng chứa các linh kiện và hợp chất có thể gây hại nếu không được tái chế hoặc xử lý đúng cách.
- Chất thải từ sơn và dung môi: Các loại sơn, dung môi, và chất tẩy rửa sử dụng trong gia đình. Chúng chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có thể gây hại cho sức khỏe khi hít phải.
Quy trình xử lý chất thải nguy hại
Xử lý chất thải nguy hại là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Căn cứ quy định tại Điều 83, 84 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì quy trình xử lý bao gồm các bước sau:
- Khai báo và phân loại: Bước đầu tiên là khai báo và phân loại chất thải nguy hại, bao gồm việc xác định nguồn gốc, thành phần và tính chất của chất thải. Phân loại chính xác giúp chọn phương pháp xử lý phù hợp, tối ưu hóa quá trình và giảm thiểu rủi ro môi trường.
- Thu gom và lưu trữ: Chất thải được thu gom bởi nhân viên chuyên nghiệp và lưu trữ trong các thùng chứa chống rò rỉ, được đánh dấu rõ ràng về loại chất thải và biện pháp an toàn. Việc này đảm bảo chất thải được quản lý an toàn trước khi vận chuyển.
- Vận chuyển: Chất thải nguy hại được vận chuyển đến cơ sở xử lý bằng các phương tiện đặc biệt, tuân thủ các quy định về an toàn giao thông và môi trường. Việc vận chuyển cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo an toàn và tuân thủ pháp luật.
- Xử lý: Tùy theo từng loại chất thải nguy hại mà có các phương pháp xử lý khác nhau như đốt, chôn lấp, tái chế hoặc xử lý hóa học. Mỗi phương pháp đều phải tuân thủ các quy định về an toàn và bảo vệ môi trường.
Tóm lại, chất thải nguy hại là một vấn đề quan trọng cần được quản lý và xử lý đúng cách để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Việc phân loại chất thải nguy hại dựa trên các tiêu chí cụ thể giúp quản lý hiệu quả hơn và giảm thiểu tác động tiêu cực.
Trên đây là nội dung giải đáp chi tiết cho câu hỏi Chất thải nguy hại là gì và Danh mục chất thải nguy hại mới nhất.