Pháp lý doanh nghiệp 
Đối với những người mới đi làm, lương gross và lương net còn là những khái niệm khá lạ lẫm. Trong bài viết dưới đây, LuatVietnam sẽ tổng hợp những thông tin hữu ích về hai loại lương này để giúp bạn đọc đưa ra sự lựa chọn phù hợp về việc nhận lương?
1/ Lương gross, lương net là gì?
Mặc dù không có bất kì văn bản pháp luật nào quy định về khái niệm lương gross cũng như lương net, nhưng có thể hiểu đơn giản về các thuật ngữ này như sau:
Lương gross là tổng thu nhập mỗi tháng người lao động nhận được gồm cả lương cơ bản và các khoản trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng… trong đó có cả các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Tuy nhiên, do người lao động nhận lương gross phải trích ra một số tiền hàng tháng để đóng bảo hiểm xã hội và thuế TNCN (nếu có) nên số tiền thực nhận sẽ ít hơn lương gross.
Theo quy định tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH có hiệu lực từ ngày 01/7/2017, tỷ lệ trích đóng bảo hiểm xã hội từ tiền lương của người lao động được xác định như sau:
Tỷ lệ trích đóng các loại bảo hiểm bắt buộc | |||
Quỹ hưu trí và tử tuất (BHXH) | Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) | Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) | Tổng |
8% | 1% | 1,5 % | 10,5% |
Đối với thuế TNCN, để tiện cho việc tính toán, người lao động có thể tham khảo tại đây.
Lương net là tiền lương thực nhận mà người lao động được công ty trả hàng tháng sau khi đã trừ hết các loại khoản chi phí bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân.
Từ các khái niệm trên, có thể thấy được mối quan hệ giữa lương gross và lương net được thể hiện bằng công thức sau:
Lương net = Lương gross - (BHXH + BHYT + BHTN) - Thuế TNCN (nếu có)
2/ Phân biệt lương gross với lương net
Tiêu chí | Lương gross | Lương net |
Khái niệm | Là tổng tiền lương người lao động được người sử dụng lao động chi trả mỗi kì trả lương. | Là tiền lương thực nhận của người lao động mỗi kỳ trả lương. |
Về bảo hiểm và thuế | Bao gồm: BHXH (8%) BHYT (1,5%) BHTN (1%) Thuế TNCN (nếu có) | Không bao gồm BHXH, BHYT, BHTN, Thuế TNCN |
Mối quan hệ | Lương net = Lương gross - (BHXH + BHYT + BHTN) - Thuế TNCN (nếu có) | |
Chủ thể ưa chuộng | Người lao động | Người sử dụng lao động |
Ưu điểm | Người lao động có thể chủ động tính toán đối với mức lương của mình. | Người lao động nhận đúng số tiền thỏa thuận, việc nộp bảo hiểm và thuế thu nhập do người sử dụng lao động tự tính toán và nộp. |
Nhược điểm | Người lao động phải tự tính toán số tiền đóng bảo hiểm và thuế thu nhập đồng thời cập nhật các quy định về việc đóng các khoản trên để tránh bị người sử dụng lao động tính sai. | Người sử dụng lao động có thể sử dụng mức lương này để đóng bảo hiểm cho người lao động nên mức đóng có thể bị thấp dẫn tới mức hưởng các chế độ bảo hiểm cũng sẽ bị thấp. |
Phân biệt lương gross và lương net (Ảnh minh họa)
3/ Người lao động nên nhận lương gross hay lương net?
Có thể thấy, về lý thuyết, dù chọn nhận lương gross hay lương net thì tiền lương thực nhận của người lao động vẫn như nhau. Mỗi cách nhận lương sẽ có những ưu nhược điểm khác nhau như đã nêu ở trên.
Tuy nhiên, trong thực tế, người lao động nhận lương net có thể phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn. Vì mục đích giảm thiểu chi phí mà doanh nghiệp có thể sẽ đóng bảo hiểm theo lương net khiến mức đóng thấp dẫn tới các chế độ bảo hiểm người lao động được hưởng sau này sẽ thấp hơn so với quyền lợi đáng được hưởng.
Trong khi đó, dù nhận lương gross khiến người lao động có cảm giác bị “mất” đi một khoản tiền kha khá nhưng các chuyên gia vẫn khuyến khích nên chọn mức lương này. Bởi lẽ tất cả các mức đóng bảo hiểm, thuế cùng các chế độ đãi ngộ (thai sản, tai nạn lao động…) mà người lao động được hưởng sau này đều dựa trên mức lương gross.
Vì vậy, chọn lương gross tuy ban đầu sẽ hơi tốn công sức để tính toán nhưng về sau sẽ giúp người lao động chủ động về thu nhập của mình, đồng thời đảm bảo quyền lợi khi hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.
Xem thêm: Cách tra cứu bảo hiểm xã hội nhanh và chuẩn xác nhất
4/ Cách tính lương net khi nhận lương gross
Nếu người lao động nhận lương gross thì việc tính lương net sẽ được tính như sau:
Lương net = Lương gross - (BHXH + BHYT + BHTN) - Thuế TNCN (nếu có)
Để hiểu thêm về cách tính lương khi nhận lương gross người lao động có thể tham khảo ví dụ sau:
Anh A làm nhân viên kinh doanh cho công ty B với mức lương gross là 20 triệu đồng/tháng. Như vậy:
Lương net thực nhận của anh A = 20 triệu đồng - các khoản đóng bảo hiểm - thuế TNCN (nếu có).
Trong đó:
Các khoản đóng bảo hiểm:
- Bảo hiểm xã hội: 20 triệu đồng x 8% = 1,6 triệu đồng
- Bảo hiểm thất nghiệp: 20 triệu đồng x 1% = 200.000 đồng
- Bảo hiểm y tế: 20 triệu đồng x 1,5% = 300.000 đồng
Như vậy tổng số tiền anh A phải trích để đóng các loại bảo hiểm bắt buộc/tháng là:
1,6 triệu đồng + 200.000 đồng + 300.000 đồng= 2,1 triệu đồng
Thuế TNCN (nếu có):
Thuế TNCN = (Tổng thu nhập - Các khoản được miễn - Các khoản giảm trừ) x Thuế suất
Trong đó, người lao động được giảm trừ gia cảnh đối với chính bản thân là 11 triệu đồng/tháng, với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng và các khoản bảo hiểm bắt buộc, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp từ thiện (căn cứ Điều 1 Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 và Điều 20 Luật Thuế thu nhập cá nhân).
Nếu Anh A có 01 người phụ thuộc, trong tháng anh A không đóng góp từ thiện, nhân đạo thì thuế TNCN trong tháng của anh A được tạm tính như sau:
- Thu nhập chịu thuế của anh A: 20 triệu đồng
- Anh A được giảm trừ:
+ Giảm trừ gia cảnh với chính bản thân: 11 triệu đồng
+ Giảm trừ gia cảnh cho 01 người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng
+ Các khoản bảo hiểm bắt buộc: 2,1 triệu đồng
-Thu nhập tính thuế của anh A:
20 triệu đồng - 11 triệu đồng - 4,4 triệu đồng - 2,1 triệu đồng = 2,5 triệu đồng
Nếu anh A ký hợp đồng lao động trên 03 tháng thì thuế thu nhập cá nhân của anh A được tính theo biểu lũy tiến từng phần. Thu nhập tính thuế của anh A là 2,5 triệu đồng thì thuộc bậc 1 với thuế suất là 5%.
Theo đó, tiền thuế TNCN anh A phải đóng là: 2,5 triệu đồng x 5% = 125.000 đồng.
Như vậy, số tiền anh A thực nhận mỗi tháng là:
20 triệu đồng - 2,1 triệu đồng - 125.000 đồng = 17,775 triệu đồng
Xem thêm: Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công
Với những nội dung trên, LuatVietnam mong rằng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về lương net và lương gross để có sự lựa chọn phù hợp. Nếu còn vấn đề thắc mắc, bạn đọc vui lòng liên hệ 1900 6192 để được hỗ trợ.
