Lợi dụng tình trạng thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng hóa bị phạt như thế nào?

1. Doanh nghiệp có được tăng giá bán hàng trong tình trạng thiên tai, dịch bệnh không?

Căn cứ theo điểm c khoản 2 Điều 7 Luật Giá 2023, doanh nghiệp bị nghiêm cấm thực hiện hành vi sau:

“Điều 7. Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực giá, thẩm định giá

…

2. Đối với tổ chức, cá nhân:

a) Loan tin, đưa tin không đúng sự thật, không chính xác về tình hình kinh tế - xã hội gây nhiễu loạn thông tin thị trường, giá hàng hóa, dịch vụ;

b) Gian lận về giá bằng cách cố ý thay đổi các nội dung đã cam kết trong các giao dịch mà không thông báo trước với khách hàng về thời gian, địa điểm, điều kiện mua, bán, phương thức vận chuyển, thanh toán, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, hàng hóa, dịch vụ tại thời điểm giao hàng, cung ứng dịch vụ;

c) Lợi dụng tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh để tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi;

…”

Như vậy, doanh nghiệp không được lợi dụng tình trạng thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi.

2. Lợi dụng tình trạng thiên tai tăng giá bán hàng bị phạt như thế nào?

Nghị định 87/2024/NĐ-CP đã điều chỉnh nhiều nội dung nhằm tăng cường công tác kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giá. Căn cứ theo khoản 4 và điểm b khoản 5 Điều 15 Nghị định 87/2024/NĐ-CP hành vi lợi dụng tình trạng thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng sẽ bị xử phạt như sau:

“Điều 15. Xử phạt hành vi vi phạm khác trong quản lý giá

1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi loan tin, đưa tin không chính xác, không đúng sự thật về tình hình kinh tế - xã hội gây nhiễu loạn thông tin thị trường, giá hàng hóa, dịch vụ.

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

3. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi câu kết, thỏa thuận để làm sai lệch mức giá hàng hóa, dịch vụ nhằm vụ lợi, trục lợi; thông đồng về giá nhằm trục lợi.

4. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi.

….”

Ngoài ra, theo khoản 4 Điều 3 Nghị định 87/2024/NĐ-CP quy định:

Điều 3. Hình thức xử phạt, nguyên tắc áp dụng và các biện pháp khắc phục hậu quả
...
4. Mức phạt tiền, thẩm quyền phạt tiền quy định tại Nghị định này là mức phạt áp dụng đối với cá nhân. Mức phạt tiền, thẩm quyền phạt tiền của tổ chức gấp 02 lần mức phạt tiền của cá nhân.

Theo đó, mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để tăng giá hàng hóa dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành sẽ bị xử phạt như sau:

• Đối với cá nhân: mức xử phạt sẽ từ 50 triệu đồng đến 80 triệu đồng.

• Đối với tổ chức: mức xử phạt sẽ từ 100 triệu đồng đến 160 triệu đồng.

Cùng với đó, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa dịch vụ vi phạm buộc phải trả lại cho khách hàng số tiền đã thu lợi từ hành vi vi phạm hành chính và có nghĩa vụ thông báo công khai nội dung biện pháp khắc phục hậu quả nêu trên lên phương tiện thông tin đại chúng trong thời hạn 30 ngày.

Lưu ý: trường hợp không xác định được khách hàng hoặc khách hàng từ chối nhận thì nộp toàn bộ số tiền chênh lệch do gian lận vào ngân sách nhà nước.

3. Thẩm quyền xử phạt đối với hành vi lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để tăng giá hàng hóa dịch vụ 

Căn cứ khoản 2 Điều 26 Nghị định 87/2024/NĐ-CP quy định về thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá ở địa phương như sau:

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền:

​- Phạt tiền đến 150 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm trong quản lý giá.

- Áp dụng hình thức xử phạt bổ sung quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 và biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 7 Điều 3 Nghị định này.

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có quyền:

- Phạt tiền tối đa không quá 75 triệu đồng.

- Áp dụng hình thức xử phạt bổ sung quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 và biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 7 Điều 3 Nghị định này.

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có quyền: Phạt tiền tối đa không quá 05 triệu đồng.

Như vậy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền phạt tiền đến 150 triệu đồng đối với cá nhân, đối với tổ chức mức xử phạt sẽ là 300 triệu đồng.

Trên đây là nội dung tham khảo về vấn đề lợi dụng tình trạng thiên tai tăng giá bán hàng bị phạt thế nào?