Công văn 308/TANDTC-PC của Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn về hoạt động chuẩn bị triển khai thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại tại 16 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Thực hiện kết luận của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương tại Thông báo số 121a-TB/BNCTW ngày 20-9-2018; để thực hiện Kế hoạch số 301/KH-TANDTC ngày 01-10-2018, Quyết định số 184/QĐ-TANDTC ngày 04-10-2018 của Tòa án nhân dân tối cao về tiếp tục và mở rộng thực hiện thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính tại Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân tối cao yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Hải Phòng, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam, Khánh Hòa, Đồng Nai, Bình Dương và Long An khẩn trương triển khai thực hiện một số nội dung sau đây:

I. VỀ VIỆC LỰA CHỌN TÒA ÁN THỰC HIỆN THÍ ĐIỂM VÀ THÀNH LẬP TRUNG TÂM HÒA GIẢI, ĐỐI THOẠI TẠI TÒA ÁN

1. Về việc lựa chọn các Tòa án nhân dân thực hiện thí điểm

a) Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh rà soát, lựa chọn và lập danh sách các Tòa án nhân dân thực hiện thí điểm của địa phương mình.

b) Việc lựa chọn Tòa án thực hiện thí điểm căn cứ vào: (i) số lượng các vụ án dân sự, kinh doanh, thương mại, hôn nhân và gia đình, lao động, vụ án hành chính phải giải quyết; (ii) điều kiện cơ sở vật chất để bố trí phòng làm việc, phòng tiến hành hòa giải, đối thoại, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả.

Số lượng Tòa án được lựa chọn thí điểm tại mỗi tỉnh/thành phố tối thiểu là 06 Tòa án nhân dân thực hiện thí điểm (bao gồm 01 Tòa án nhân dân cấp tỉnh và 05 Tòa án nhân dân cấp huyện). Riêng đối với Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng, việc thí điểm được thực hiện tại Tòa án nhân dân Thành phố và tất cả các Tòa án nhân dân cấp huyện (trừ huyện Cát Hải và Bạch Long Vỹ).

c) Trên cơ sở đề xuất của các Tòa án thực hiện thí điểm, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh và các Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhân dân cấp huyện được lựa chọn thực hiện thí điểm.

2. Về việc thành lập Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án

Mỗi Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp huyện nơi thực hiện thí điểm thành lập 01 Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án.

a) Tên của Trung tâm: “TRUNG TÂM HÒA GIẢI, ĐỐI THOẠI TẠI TÒA ÁN…”.

Ví dụ 1: TRUNG TÂM HÒA GIẢI, ĐỐI THOẠI TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Ví dụ 2: TRUNG TÂM HÒA GIẢI, ĐỐI THOẠI TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ

b) Thành phần của Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án (sau đây gọi tắt là Trung tâm) gồm: Giám đốc Trung tâm là Phó Chánh án Tòa án thực hiện thí điểm, Phó Giám đốc Trung tâm (trong trường hợp cần thiết) là Thẩm phán Tòa án thực hiện thí điểm và các Hòa giải viên, Đối thoại viên, thư ký hỗ trợ công tác hành chính, tư pháp (nếu có).

c) Số lượng Hòa giải viên, Đối thoại viên của Trung tâm tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh là từ 05 người đến 10 người; số lượng Hòa giải viên, Đối thoại viên của Trung tâm tại Tòa án nhân dân cấp huyện là từ 03 đến 07 người.

Căn cứ vào số lượng các vụ án dân sự, vụ án hành chính phải giải quyết và tình hình thực tế tại địa phương, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi thực hiện thí điểm có thể xem xét, quyết định điều chỉnh số lượng Hòa giải viên, Đối thoại viên của Trung tâm tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh và các Trung tâm tại Tòa án nhân dân cấp huyện thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ nhưng phải bảo đảm hoạt động cho các Trung tâm.

3. Nhiệm vụ của Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án

Hòa giải các tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, hôn nhân và gia đình, lao động (sau đây gọi chung là tranh chấp dân sự), đối thoại các khiếu kiện hành chính theo yêu cầu của đương sự và các vụ việc trước khi Tòa án thụ lý, giải quyết, trừ những tranh chấp, khiếu kiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính không được hòa giải, đối thoại.

4. Nhiệm vụ của Giám đốc, Phó Giám đốc Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án:

a) Giám đốc Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án có nhiệm vụ sau đây:

- Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, chứng cứ theo đề nghị của Hòa giải viên, Đối thoại viên trong trường hợp cần thiết;

- Mời người khởi kiện, người bị kiện, người khác tham gia hòa giải, đối thoại theo đề nghị của Hòa giải viên, Đối thoại viên;

- Các nhiệm vụ khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao trong quá trình thực hiện thí điểm và theo sự phân công của Chánh án Tòa án thực hiện thí điểm.

b) Phó Giám đốc Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của Giám đốc Trung tâm.

5. Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án hoạt động theo phương thức tự quản, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chế độ bồi dưỡng cho Hòa giải viên, Đối thoại viên và các cán bộ khác được thực hiện theo Quy chế chi tiêu trong hoạt động triển khai thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính áp dụng cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện thí điểm được ban hành kèm theo Quyết định số 185/QĐ-TANDTC ngày 04-10-2018 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

II. VỀ HÒA GIẢI VIÊN, ĐỐI THOẠI VIÊN

Hòa giải viên, Đối thoại viên được ưu tiên lựa chọn từ những Thẩm phán đã về hưu; những người đã từng là Kiểm sát viên, Điều tra viên, chuyên viên pháp lý trong các cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát, Công an, Thi hành án, các cơ quan Đảng và nhà nước khác thuộc khối nội chính; luật sư, luật gia, Hội thẩm nhân dân hoặc những người khác có kiến thức pháp luật, có sức khỏe, phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực, kinh nghiệm trong hòa giải, đối thoại, có uy tín trong cộng đồng.

III. VỀ VIỆC BỐ TRÍ CƠ SỞ VẬT CHẤT PHỤC VỤ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM HÒA GIẢI, ĐỐI THOẠI TẠI TÒA ÁN

1. Phòng làm việc của Trung tâm hòa giải, đối thoại được đặt tại trụ sở của Tòa án nhân dân nơi thực hiện thí điểm với số lượng ít nhất 02 phòng (bao gồm 01 phòng hòa giải, đối thoại và 01 phòng làm việc cho Hòa giải viên, Đối thoại viên); trong trường hợp không bố trí được phòng làm việc tại trụ sở của Tòa án thì có thể thuê trụ sở cho Trung tâm.

2. Phòng làm việc phải lắp đặt Biển hiệu theo quy định tại mục 2 phần I của Công văn này.

3. Phòng hòa giải, đối thoại được bố trí trên cùng một mặt phẳng; bàn, ghế trong phòng được sắp xếp theo hình thức bàn tròn tạo sự thân thiện, gần gũi.

IV. VỀ CHUẨN BỊ TỔ CHỨC TẬP HUẤN

Việc tập huấn về công tác thí điểm hòa giải, đối thoại được tổ chức thành 2 đợt, cụ thể như sau:

Đợt 1: Từ ngày 22 đến ngày 24 tháng 10 năm 2018, tại Hà Nội, cho các Tòa án thực hiện thí điểm, Hòa giải viên, Đối thoại viên của Trung tâm hòa giải, đối thoại tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Thái Bình, Thanh Hóa và Nghệ An.

Đợt 2: Từ ngày 25 đến ngày 27 tháng 10 năm 2018, tại Thành phố Hồ Chí Minh cho các Tòa án thực hiện thí điểm, Hòa giải viên, Đối thoại viên của Trung tâm hòa giải, đối thoại tại các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Quảng Nam, Khánh Hòa, Đồng Nai, Bình Dương và Long An.

V. DỰ TOÁN KINH PHÍ TRIỂN KHAI THÍ ĐIỂM

Đề nghị Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi triển khai thí điểm căn cứ vào số lượng Trung tâm dự kiến thành lập (cấp tỉnh và cấp huyện), số lượng Hòa giải viên, Đối thoại viên được lựa chọn để lập dự toán kinh phí cho việc triển khai thí điểm trên cơ sở các tiêu chuẩn, định mức quy định tại Quy chế chi tiêu trong hoạt động triển khai thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính áp dụng cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện thí điểm ban hành kèm theo Quyết định số 185/QĐ-TANDTC ngày 04-10-2018 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (xin gửi kèm theo Dự toán của TAND TP. Hải Phòng để tham khảo).

Căn cứ vào dự toán dự kiến chi cho việc thực hiện thí điểm, các Toà án nhân dân cấp tỉnh làm việc với Thường trực Tỉnh uỷ, Thường trực UBND tỉnh và Sở Tài chính để đề nghị cấp kinh phí phục vụ cho các hoạt động thí điểm.

Do thời gian gấp, đề nghị các Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi thực hiện thí điểm gửi Danh sách các Tòa án nhân dân thực hiện thí điểm, Danh sách Giám đốc Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Danh sách Hòa giải viên, Đối thoại viên của địa phương mình về Tòa án nhân dân tối cao (thông qua Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, số 262, Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội và file Word theo địa chỉ thư điện tử: [email protected], số điện thoại liên hệ: 0902028949 - đ/c Phan Thị Thu Hà) trước ngày 17-10-2018.

Việc chuẩn bị cơ sở vật chất, kinh phí phải hoàn thành trước ngày 25-10-2018 (nếu cần hướng dẫn, đề nghị liên hệ đồng chí Trần Thị Hồng Nhạn, Trưởng phòng Phòng Quản lý ngân sách, Cục Kế hoạch - Tài chính, Tòa án nhân dân tối cao, Số điện thoại: 0904420998).

Tòa án nhân dân tối cao yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện thí điểm coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng và khẩn trương triển khai thực hiện các công việc nêu trên, bảo đảm điều kiện để hoạt động thí điểm được thực hiện hiệu quả, đúng tiến độ./.