Chỉ thị 09/CT-UBND của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng và trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

CHỈ THỊ

Về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với sông, suối,

kênh, rạch, hồ công cộng và trật tự an toàn giao thông

đường thủy nội địa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

-----------------------------------

Giao thông đường thủy nội địa là một trong những vấn đề quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của thành phố và khu vực, để bảo đảm được trật tự an toàn giao thông và hiệu quả trong khai thác đường thủy nội địa là một thách thức lớn đối với ngành giao thông vận tải nói riêng và của thành phố nói chung. Trong những năm qua, mặc dù thành phố đã quan tâm chỉ đạo và đầu tư trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa, tuy nhiên công tác tổ chức và phối hợp quản lý về sông, kênh, rạch trên địa bàn vẫn chưa được chặt chẽ, nhiều nơi vẫn diễn ra nạo vét, san lấp bừa bãi, lấn chiếm xây dựng, khai thác cát lòng sông trái phép và nhiều trường hợp khác vi phạm trật tự an toàn giao thông đường thủy, việc kiểm tra, xử lý các vi phạm chưa được kịp thời, thiếu đồng bộ và thiếu kiên quyết, ảnh hưởng xấu đến môi trường, thoát nước, làm thay đổi dòng chảy, sạt lở ven bờ, phá vỡ quy hoạch ngành và quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt.

Mặt khác, kết quả tổng kiểm tra các bến tàu khách, bến khách ngang sông và phương tiện thủy nội địa đang hoạt động vừa qua cũng cho thấy công tác tổ chức, quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường thủy nội địa chưa được thực hiện đúng mức. Một số bến tàu khách, bến khách ngang sông còn để xảy ra tình trạng phương tiện chở khách quá tải trọng cho phép, bố trí trang bị cứu sinh trên phương tiện chưa đúng quy định, ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông chưa cao.

Để tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với sông, suối, kênh, rạch,  hồ công cộng và bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa trên địa bàn thành phố, đồng thời hạn chế và kéo giảm đến mức thấp nhất về tai nạn giao thông đường thủy và các vi phạm về trật tự giao thông đường thủy nội địa, nhất là bảo đảm an toàn hoạt động tại các bến khách ngang sông, Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu Thủ trưởng các sở - ngành thành phố và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện phối hợp triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính sau đây:    

I. Về công tác tăng cường quản lý nhà nước đối với các sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trên địa bàn thành phố

1. Giao Giám đốc Sở Giao thông vận tải:

a) Tổ chức quản lý và công bố danh mục các tuyến sông, suối, kênh, rạch  thuộc phạm vi quản lý trên trang thông tin điện tử của Sở Giao thông vận tải. Xác định và thỏa thuận mép bờ cao đối với các tuyến quy hoạch thoát nước đô thị và các tuyến giao thông đường thủy trên địa bàn thành phố. Thỏa thuận việc xây dựng kè bảo vệ bờ và san lấp xây dựng công trình trên sông, kênh, rạch.

b) Xây dựng và công bố mép bờ cao các tuyến sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trên địa bàn thành phố. Sử dụng bản đồ địa chính hệ tọa độ VN2000 do Sở Tài nguyên và Môi trường cung cấp và các tài liệu khảo sát địa hình khác phù hợp làm cơ sở xây dựng tuyến mép bờ cao. Cung cấp bản đồ và tập tin (file) xác định mép bờ cao các tuyến sông, kênh, rạch cho các sở - ngành khác và quận - huyện tham gia quản lý.

c) Lập kế hoạch nghiên cứu và tổ chức thực hiện dự án chỉnh trị những đoạn sông nguy hiểm nhằm khắc phục tình trạng sạt lở do tác động của dòng chảy, đồng thời đảm bảo an toàn giao thông thủy. Tổ chức thực hiện các công trình xây dựng kè bảo vệ bờ sông tại các khu vực có nguy cơ sạt lở cao và nạo vét sông, kênh, rạch phục vụ nhu cầu giao thông thủy và thoát nước.

d) Tiếp tục tổ chức lực lượng thường xuyên kiểm tra và hỗ trợ Ủy ban nhân dân các quận - huyện trong công tác phát hiện, xử lý, cưỡng chế tháo dỡ ngay đối với những trường hợp vi phạm, lấn chiếm trái phép hệ thống sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trên địa bàn thành phố. Chỉ đạo lực lượng Thanh tra chuyên ngành phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Xây dựng các cấp xử phạt kiên quyết các trường hợp vi phạm xây dựng các công trình trong hành lang sông, kênh, rạch theo thẩm quyền quy định.

đ) Xây dựng, hoàn chỉnh các định mức dự toán bổ sung và đơn giá công tác duy trì hệ thống thoát nước đô thị thành phố Hồ Chí Minh trình Ủy ban nhân dân thành phố xét duyệt ban hành.  

e) Tổ chức thực hiện Quy hoạch mạng lưới Đường thủy và Cảng, bến khu vực thành phố Hồ Chí Minh từ nay đến năm 2020 đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.

2. Giao Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

a) Tổ chức quản lý và công bố danh mục các tuyến sông, suối, kênh, rạch,  hồ công cộng thuộc phạm vi quản lý trên trang thông tin điện tử của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (ngoài danh mục các tuyến sông, kênh, rạch do Sở Giao thông vận tải quản lý). Xác định mép bờ cao và thỏa thuận việc xây dựng kè, san lấp xây dựng công trình thuộc hành lang bảo vệ bờ kênh, rạch, hồ công cộng có chức năng tưới tiêu nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, phù hợp với quy hoạch.

b) Chủ trì, phối hợp với các sở - ngành, Ủy ban nhân dân các quận - huyện liên quan để tổ chức cắm mốc chỉ giới tại hiện trường hành lang bảo vệ bờ kênh, rạch, hồ công cộng thuộc phạm vi quản lý.

c) Chủ trì, phối hợp với các sở - ngành, Ủy ban nhân dân các quận - huyện liên quan rà soát, sắp xếp danh mục kênh, rạch, hồ công cộng có chức năng tưới tiêu nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, phát triển rừng và sản xuất muối trên địa bàn thành phố, tránh trường hợp quản lý trùng lắp, chồng chéo, chưa sát thực tế, thiếu sự phối hợp trong quản lý dẫn đến trách nhiệm không rõ ràng.

3. Giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường:

a) Chủ trì, phối hợp với các sở - ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các quận - huyện tổ chức cắm mốc chỉ giới xác định phạm vi hành lang bảo vệ bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trên cơ sở các tuyến sông, suối, kênh, rạch thuộc địa bàn thành phố đã được Sở chuyên ngành công bố mép bờ cao. Tổ chức bàn giao các mốc chỉ giới xác định hành lang bảo vệ sông, suối, kênh, rạch, hồ cho các quận - huyện quản lý.

b) Chủ trì, phối hợp với Sở Giao thông vận tải, Công an thành phố và Ủy ban nhân dân các quận - huyện liên quan để có kế hoạch kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác cát lòng sông trên địa bàn thành phố trái phép, không phép; bố trí lực lượng thường trực kiểm soát tại những điểm nóng. Xây dựng quy trình phối hợp liên ngành trong công tác quản lý nhà nước về khai thác cát lòng sông. 

c) Chủ trì, phối hợp các sở - ngành, Ủy ban nhân dân các quận - huyện liên quan thống nhất việc sử dụng bản đồ số hệ tọa độ VN2000 và cung cấp nền bản đồ cho các Sở chuyên ngành phục vụ công tác quản lý hành lang bảo vệ bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trên địa bàn thành phố.

4. Giao Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc:

a) Chủ trì, xây dựng và công bố bản đồ quy hoạch phạm vi hành lang bảo vệ bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng làm cơ sở cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét và phê duyệt quy hoạch chi tiết về xây dựng dọc theo các tuyến sông, suối, kênh, rạch.

b) Phối hợp với các sở - ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các quận - huyện khi lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết đô thị theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

5. Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Xây dựng, Ủy ban nhân dân các quận - huyện khi lập thủ tục trình cấp thẩm quyền quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp phép xây dựng phần đất có tiếp giáp sông, kênh, rạch cho các tổ chức, cá nhân sử dụng, phải có văn bản hỏi ý kiến chuyên ngành của Sở Giao thông vận tải hoặc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về ranh mép bờ cao, hành lang bảo vệ bờ và san lấp xây dựng công trình trên sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng.

6. Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân các quận - huyện không cấp phép xây dựng, không hợp thức hóa nhà và xác lập quyền sử dụng đất đối với nhà đất do san lấp, lấn chiếm trái phép ven sông, suối, kênh, rạch, hồ. Kiên quyết cưỡng chế mọi trường hợp cố tình xây dựng trái phép, buộc phải khôi phục, hoàn trả lại nguyên trạng sông, suối, kênh, rạch.

7. Công an thành phố không giải quyết cấp hộ khẩu cho các hộ lấn chiếm, xây dựng trái phép trên đất ven sông, suối, kênh, rạch, hồ trong phạm vi hành lang bảo vệ bờ.

8. Giao Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện:

a) Tổ chức quản lý các sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng theo phân cấp; phối hợp với Ủy ban nhân dân phường - xã, thị trấn tổ chức quản lý hành lang trên bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ và bảo vệ các mốc chỉ giới xác định phạm vi hành lang bảo vệ bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ thuộc phạm vi quản lý.

b) Khảo sát những khu vực ven sông, kênh, rạch có nguy cơ bị sạt lở, lập kế hoạch gia cố bảo vệ bờ cùng với việc vận động, hỗ trợ nhân dân di dời ra khỏi vùng nguy hiểm, phòng chống xảy ra sự cố sạt lở bờ gây thiệt hại về người và tài sản.

c) Tổ chức tổng rà soát và chỉ đạo xử lý ngay, yêu cầu phải bảo đảm chỉ giới đường sông (hoặc ranh bảo vệ bờ hiện trạng) của tất cả sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng thuộc địa bàn quản lý. Phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi lấn chiếm, san lấp, xây dựng nhà, kè bao, đăng đáy cá, neo đậu phương tiện ven sông trái phép và các trường hợp khác vi phạm trật tự an toàn giao thông thủy, phá vỡ quy hoạch ngành, quy hoạch xây dựng đã được cấp thẩm quyền phê duyệt. Chỉ đạo lực lượng Thanh tra Xây dựng xử phạt kiên quyết các trường hợp vi phạm xây dựng các công trình trên hành lang bảo vệ bờ sông, kênh, rạch theo thẩm quyền quy định.

d) Chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân thành phố nếu để xảy ra các trường hợp lấn chiếm, san lấp sông, suối, kênh, rạch, hồ công cộng trái phép và xây dựng công trình trái phép trên hành lang bờ sông, kênh, rạch thuộc địa bàn mình quản lý.

II. Về công tác tăng cường quản lý trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa đối với hoạt động bến khách ngang sông

Thực hiện Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP ngày 29 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông; Chỉ thị số 31/2005/CT-TTg ngày 29 tháng 9 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường thủy nội địa. Để tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa, bảo đảm điều kiện an toàn hoạt động tại bến khách ngang sông, Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu Giám đốc các sở - ngành thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện thực hiện triển khai các nhiệm vụ chính như sau:    

1. Về hoạt động tại bến khách ngang sông:

Mọi hoạt động tại bến khách ngang sông trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh phải tuân thủ quy định pháp luật hiện hành và những quy định cụ thể sau đây:

a) Số lượng phao cứu sinh và áo phao trang bị trên phương tiện thủy nội địa:

Tất cả phương tiện thủy nội địa chở khách ngang sông đều phải được trang bị đầy đủ phương tiện cứu sinh còn trong thời hạn sử dụng và bố trí đúng nơi quy định, tại chỗ dễ đến, dễ thấy nhất và dễ sử dụng khi có sự cố, tai nạn  xảy ra.

- Đối với phương tiện thủy nội địa: Định mức trang bị phương tiện cứu sinh cho các tàu, cũng như các yêu cầu kỹ thuật và cách bố trí chúng ở trên tàu được quy định tại Chương 1 (Phương tiện cứu sinh) Phần 10 của Quy phạm  Phân cấp và đóng phương tiện thủy nội địa TCVN 5801:2005.   

- Đối với phương tiện thủy nội địa cỡ nhỏ: Số lượng trang bị phương tiện cứu sinh theo quy định tại Điểm 3.4 (Trang bị cứu sinh) Phần 3 của Quy phạm  Giám sát kỹ thuật và đóng phương tiện thủy nội địa cỡ nhỏ 22 TCN 265-06:

+ 100% phao áo cho người được chở và thuyền viên trên phương tiện;

+ 02 phao tròn (mỗi mạn 1 chiếc).

b) Đối với hoạt động bến khách ngang sông:

- Nghiêm cấm các loại phương tiện thủy hoạt động cho các mục đích khác neo đậu trong phạm vi hoạt động của bến khách ngang sông.

- Chủ bến, thuyền trưởng, người lái phương tiện và thuyền viên có trách nhiệm thường xuyên nhắc nhở, hướng dẫn cho hành khách mặc và sử dụng áo phao theo quy định.

- Bến khách ngang sông phải xây dựng cầu bến, tùy thuộc vào điều kiện vị trí bến mà lựa chọn dạng cầu bến phù hợp (dạng cầu chùi, cầu dẫn, cầu bậc tam cấp). Cầu bến phải bảo đảm an toàn, chắc chắn và có kích thước phù hợp cho hành khách, phương tiện lưu thông bảo đảm an toàn, thuận tiện.

- Tại mỗi đầu bến đều phải có bảng thông báo công khai về nội quy, giá cước và thời gian hoạt động trong ngày của bến, danh sách, số hiệu và tên người điều khiển phương tiện thủy và giấy phép hoạt động tại bến.

- Chủ bến khách ngang sông có trách nhiệm thực hiện Quy chế quản lý và sử dụng áo phao tại bến khách ngang sông (Ban hành kèm theo Quyết định số 884/QĐ-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2006 của Trưởng Ban Tổ chức cuộc vận động người đi đò mặc áo phao) đến mọi người tham gia quản lý bến và điều hành phương tiện hoạt động tại bến, đồng thời niêm yết công khai Quy chế này tại bến.

2. Sở Giao thông vận tải có trách nhiệm tuyên truyền phổ biến, hướng dẫn thực hiện các quy định về điều kiện an toàn bến, đăng ký - đăng kiểm phương tiện thủy hoạt động, về chứng chỉ, bằng cấp chuyên môn của người điều khiển phương tiện thủy và thủ tục hồ sơ mở bến khách ngang sông trên địa bàn thành phố; thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm hành chính về trật tự an toàn hoạt động bến và phương tiện hoạt động tại bến thuộc thẩm quyền.

3. Công an thành phố tăng cường tuần tra kiểm soát, phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm đối với phương tiện thủy vi phạm không đủ điều kiện an toàn khi hoạt động, không đăng ký - đăng kiểm, thiếu trang bị cứu sinh theo quy định, chở quá tải trọng cho phép hoặc người điều khiển phương tiện thủy không có hoặc có bằng cấp - chứng chỉ chuyên môn không phù hợp; đình chỉ hoạt động và tạm giữ phương tiện thủy vi phạm theo quy định của pháp luật.

4. Ủy ban nhân dân các quận - huyện có trách nhiệm quản lý chặt chẽ các bến khách ngang sông, phương tiện chở khách trên địa bàn quản lý, kiểm tra và rà soát lại tất cả các bến khách ngang sông đang hoạt động trên địa bàn; nếu xét thấy cần thiết duy trì, mở bến thì chỉ đạo cho Ủy ban nhân dân phường - xã, thị trấn trực thuộc hoặc tổ chức, cá nhân liên quan lập thủ tục mở bến và quản lý hoạt động bến khách ngang sông theo quy định tại Quyết định số 07/2005/QĐ-BGTVT ngày 07 tháng 01 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải xem xét cụ thể để có kế hoạch đầu tư từ ngân sách địa phương cho mục đích công ích tại địa phương tạo thuận lợi, an toàn cho việc đi lại của nhân dân. Trong trường hợp Ủy ban nhân dân phường - xã, thị trấn giao cho tổ chức hoặc cá nhân đầu tư xây dựng và khai thác bến thì tổ chức hoặc cá nhân đó phải hội đủ các điều kiện về an toàn hoạt động bến, phương tiện thủy và người điều khiển phương tiện hoạt động tại bến theo quy định tại Điều 5, Điều 9 của Quyết định số 07/2005/QĐ-BGTVT ngày 07 tháng 01 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải và quy định tại Điều 79 Chương VII Luật Giao thông đường thủy nội địa. Đồng thời, Ủy ban nhân dân phường - xã, thị trấn có trách nhiệm đôn đốc, giám sát và tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ bến, chủ khai thác bến thực hiện Chỉ thị này.

5. Ủy ban nhân dân các quận - huyện có trách nhiệm tổ chức tuần tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất và có kế hoạch thường xuyên phối hợp với các ngành hữu quan thành phố kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các bến khách ngang sông hoạt động không hợp pháp, kiên quyết đình chỉ tức thời những bến hoạt động trái phép và những phương tiện không đủ điều kiện hoạt động hoặc người điều khiển phương tiện không có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn theo quy định.

6. Ủy ban nhân dân các quận - huyện căn cứ tình hình đặc điểm và nhu cầu của địa phương để xác lập quy hoạch xây dựng các bến khách ngang sông, tổ chức quản lý có hiệu quả.

III. Công tác báo cáo và triển khai thực hiện

1. Giao Giám đốc các sở - ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện có liên quan lập kế hoạch để thực hiện Chỉ thị này của cơ quan, địa phương mình, phân kỳ chương trình công tác từng quý trong năm 2010, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố trong tháng 3 năm 2010; báo cáo tình hình thực hiện của ngành, địa phương định kỳ hàng quý cho Ủy ban nhân dân thành phố, đồng gửi Sở Giao thông vận tải để tổng hợp chung.

2. Giao Giám đốc Sở Giao thông vận tải chủ trì họp giao ban định kỳ hàng quý với Thường trực Ban An toàn giao thông thành phố và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an thành phố và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện để kiểm điểm tình hình thực hiện và giải quyết các vướng mắc, tổng kết báo cáo tình hình kết quả thực hiện Chỉ thị cho Ủy ban nhân dân thành phố.

Sở Giao thông vận tải là cơ quan thường trực trong phối hợp hoạt động, theo dõi đôn đốc các sở - ngành và quận - huyện trong thực hiện Chỉ thị này; kịp thời đề xuất báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố về kết quả và những kiến nghị, biện pháp xử lý cụ thể trong quá trình thực hiện.

IV. Hiệu lực thi hành

Chỉ thị này có hiệu lực thi hành sau 10 ngày, kể từ ngày ký và thay thế Chỉ thị số 27/2002/CT-UB ngày 19 tháng 12 năm 2002 về tăng cường quản lý Nhà nước đối với sông, kênh, rạch trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và Chỉ thị số 04/2005/CT-UB ngày 31 tháng 01 năm 2005 của Ủy ban nhân dân thành phố về tăng cường quản lý trật tự an toàn giao thông đối với hoạt động của bến khách ngang sông, kênh, rạch trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.

Yêu cầu Thủ trưởng các sở - ngành thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận - huyện, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thực hiện nghiêm Chỉ thị này./.