Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5801-2:2005 Quy phạm phân cấp và đóng phương tiện thủy nội địa

TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 5801-2:2005

QUY PHẠM PHÂN CẤP VÀ ĐÓNG PHƯƠNG TIỆN THỦY NỘI ĐỊA

PHẦN 2 - THÂN TÀU VÀ TRANG THIẾT BỊ

PHẦN 2A - THÂN TÀU

CHƯƠNG 1 -

QUY ĐỊNH CHUNG

1.1 Quy định chung

1.1.1 Phần này của Quy phạm được áp dụng trong thiết kế, đóng mới các tàu vỏ thép và bê tông cốt thép trong phạm vi được nêu ở 1.1, Chương 1, Phần 1A của Quy phạm này.

1.1.2 Nếu không có thêm những quy định đặc biệt nào khác, thì:

(1) Những tàu đang được đóng theo thiết kế đã được Đăng kiểm duyệt trước ngày mà Quy phạm này có hiệu lực thì nội dung của Phần này phải được tuân thủ đến mức độ không vượt quá nội dung của Quy phạm vẫn còn hiệu lực trong lúc duyệt thiết kế tàu đó;

(2) Những tàu đang khai thác hoặc sửa chữa phải tuân thủ các yêu cầu của Quy phạm đã được áp dụng để duyệt thiết kế tàu đó;

(3) Những tàu hoán cải/phục hồi phải tuân thủ các yêu cầu của Phần này đến mức độ có thể và hợp lý;

(4) Nếu thấy cần thiết thì Đăng kiểm có thể yêu cầu các tàu được nói ở các điểm (1), (2) và (3) trên đây phải tuân thủ tất cả hoặc từng quy định cụ thể của Phần này.

1.1.3 Căn cứ vào đặc điểm kết cấu và điều kiện hoạt động của tàu, Đăng kiểm có thể đưa ra những yêu cầu bổ sung ngoài những yêu cầu của Phần này.

CHƯƠNG 2 -

THÂN TÀU THÉP

2.1 Quy định chung

2.1.1 Phạm vi áp dụng

2.1.1.1 Chương này quy định những kích thước chủ yếu của các phần tử kết cấu cơ bản của thân tàu bằng thép hàn thuộc phạm vi áp dụng, được quy định tại 1.1, Chương 1, Phần 1A của Quy phạm này.

2.1.1.2 Chương này được áp dụng cho các tàu thuộc các cấp, hoạt động ở những vùng nước có chiều cao sóng tính toán như sau:

Các điều kiện hạn chế cho phép tàu được hoạt động ở những vùng nước có chiều cao sóng h_1% lớn hơn chiều cao sóng định cấp cho tàu phải được sự chấp thuận của Đăng kiểm trong từng trường hợp riêng biệt.

2.1.1.3 Chương này được áp dụng cho các tàu nêu ở 2.1.1.1, có L ³ 20 m sau đây:

(1) Tàu tự hành và không tự hành một boong và chở hàng khô trong khoang;

(2) Tàu tự hành và không tự hành chở hàng lỏng trong khoang;

(3) Tàu tự hành và không tự hành chở hàng trên boong;

(4) Tàu khách;

(5) Tàu công trình;

(6) Tàu phục vụ;

(7) Tàu có công dụng đặc biệt;

(8) Tàu kéo, tàu đẩy (không hạn chế chiều dài) có tổng công suất máy chính không nhỏ hơn 37 kW (50 mã lực).

2.1.1.4 Các tỷ số kích thước chủ yếu L/D và B/D của tàu không được lớn hơn các trị số tương ứng cho trong Bảng 2A/2.1. Nếu tàu có các tỷ số kích thước chủ yếu lớn hơn quy định ở trong Bảng thì kết cấu và quy cách các phần tử kết cấu phải được tính, kiểm tra bổ sung làm cơ sở cho sự không tuân thủ quy định này. Bảng tính kiểm tra bổ sung phải được Đăng kiểm chấp nhận.

2.1.1.5 Kết cấu và quy cách của các phần tử kết cấu thân tàu phải thỏa mãn các yêu cầu nêu ở 2.3, 2.4, 2.5 và 2.6 của Chương này. Ngoài ra, kết cấu và kích thước của kết cấu thân tàu có chiều dài lớn hơn 50 mét còn phải được kiểm tra bằng tính toán theo các yêu cầu nêu ở 2.2 dưới đây.

2.1.1.6 Với những tàu hàng khô và lỏng có chiều dài lớn hơn 50 mét, căn cứ vào kết quả tính sức bền, độ ổn định và cân bằng dọc trong những phương án tải trọng bất lợi của quá trình xếp dỡ hàng, cơ quan thiết kế phải biên soạn “Bảng hướng dẫn xếp và bốc hàng”. Trong bản hướng dẫn đó phải trình bày đủ các số liệu sau đây:

(1) Chiều chìm tàu trong các phương án tải trọng mà tàu được phép hoạt động kể cả những phương án thiếu tải trọng và những phương án vượt tải trọng (nếu có);

(2) Các điều kiện chịu tải trọng, có dằn và khả năng đồng thời tiến hành công việc bốc và xếp hàng, dằn tàu, các phương tiện kiểm tra;

(3) Những khuyến nghị với thuyền trưởng khi tàu gặp nạn và các phương án làm ngập nước từng khoang tàu;

(4) Các biện pháp bắt buộc để đảm bảo an toàn cho tàu khi chở hàng rời;

(5) Độ không đồng đều cho phép của tải trọng theo các khoang và trong từng khoang, theo chiều dài và chiều rộng tàu;

(6) Trị số cho phép của tải trọng riêng của hàng hóa khi xếp đồng đều, khi chở hàng tập trung và hàng nặng;

(7) Số lượng các lớp hàng được xếp và trình tự thực hiện công việc bốc xếp;

(8) Phương pháp xếp hàng và chằng buộc hàng;

(9) Với tàu chở hàng lỏng: những đặc điểm về nạp và xả, trình tự nạp và xả, lưu lượng cho phép của hệ thống nạp và xả, các phương pháp kiểm tra lượng hàng đã nạp hoặc xả, kiểm tra chiều chìm của tàu, độ chênh cho phép của mức hàng lỏng trong khoang, độ giảm năng suất cho phép của hệ thống nạp và xả khi kết thúc công việc xả hàng;

(10) Các biện pháp kết cấu đã sử dụng để có thể bốc và xếp hàng khi hàng chuyển động có gia tốc.

Bảng 2A/2.1 - Các tỷ số kích thước chủ yếu

2.1.2 Thuật ngữ và định nghĩa

2.1.2.1 Các kích thước chủ yếu của tàu

(1) Chiều dài tàu (L) là khoảng cách, tính bằng mét, đo theo phương nằm ngang trên đường nước thiết kế toàn tải, từ mép trước của sống mũi đến mép sau của trụ lái (hoặc tâm trục lái nếu không có trụ lái), hoặc bằng 96% chiều dài toàn bộ của đường nước thiết kế toàn tải, lấy trị số nào lớn hơn. Đối với tàu không có trục lái thì L là chiều dài của đường nước thiết kế toàn tải;

(2) Chiều rộng tàu (B) là khoảng cách nằm ngang, tính bằng mét, đo từ mép ngoài của sườn mạn bên này đến mép ngoài của sườn mạn bên kia ở đường nước thiết kế toàn tải, tại vị trí rộng nhất của thân tàu;

(4) Chiều cao mạn tàu (D) là khoảng cách thẳng đứng, tính bằng mét, đo ở mặt phẳng sườn giữa, từ mép trên của dải tấm giữa đáy đến mép dưới boong mạn khô tại mạn. Nếu tàu có mép boong lượn thì đo đến giao điểm của đường thẳng kéo từ mép dưới boong mạn khô với đường thẳng kéo từ mép trong của tấm mạn;

(5) Chiều chìm tàu (d) là khoảng cách thẳng đứng, tính bằng mét, đo ở mặt phẳng sườn giữa, từ mép trên của dải tấm giữa đáy đến đường nuớc thiết kế toàn tải;

(6) Đường nước thiết kế toàn tải là đường nước ứng với trạng thái tàu đầy tải (có đủ hàng/hành khách và dự trữ...) phụ thuộc vào dấu mạn khô đã được ấn định cho tàu.

2.1.2.2 Các đoạn theo chiều dài thân tàu

(1) Đoạn đầu là đoạn dài 0,15L tính từ đường vuông góc mũi;

(2) Đoạn đuôi của tàu tự hành là đoạn tính từ đường vuông góc đuôi đến vách cuối của buồng máy, nếu buồng máy ở đuôi tàu hoặc là đoạn dài 0,15L tính từ đường vuông góc đuôi nếu buồng máy không bố trí ở đuôi tàu;

Đoạn đuôi của tàu không tự hành là đoạn dài 0,15L tính từ đường vuông góc đuôi;

(3) Đoạn giữa là đoạn dài bằng 0,5L tính từ sườn giữa một khoảng 0,25L về phía đầu và đuôi tàu;

(4) Đoạn trung gian là đoạn còn lại.

2.1.3 Vật liệu

2.1.3.1 Thép làm kết cấu thân tàu, quy định trong Chương này là thép có giới hạn chảy từ 235 MPa đến 400 MPa. Nếu sử dụng thép có giới hạn chảy lớn hơn 400 MPa thì phải được Đăng kiểm xem xét.

2.1.3.2 Trị số môđun chống uốn tiết diện của các phần tử kết cấu thân tàu, tính theo công thức nêu ở 2.4 của Chương này là ứng với giới hạn chảy R_eH = 235 MPa;

 Với những kết cấu làm bằng thép có giới hạn chảy R_eH > 235 MPa thì môđun chống uốn có thể được giảm tỷ lệ với hệ số k = 235/R_eH.

2.1.3.3 Vật liệu chế tạo các chi tiết kết cấu thân tàu áp dụng theo Phần 6A của Quy phạm này.

2.2 Tính sức bền và ổn định kết cấu thân tàu

2.2.1 Các tải trọng tính toán trong uốn chung của thân tàu

2.2.1.1 Mômen uốn M_s và lực cắt F_s trên nước tĩnh phải tính bằng cách tích phân đường cong tải trọng với ít nhất 11 hoặc 21 tọa độ cách đều nhau của các phương án tải trọng tính toán, phụ thuộc vào từng loại tàu.

2.2.1.2 Các phương án tải trọng tính toán, quy định cho tàu hàng:

(1) Tàu không hàng, không dằn, với 10%, 100% dự trữ và nhiên liệu;

(2) Tàu không hàng, có dằn, với 10%, 100% dự trữ và nhiên liệu;

(3) Tàu đủ hàng, phân bố theo quy định trong “Bản hướng dẫn xếp và bốc hàng”;

(4) Tàu trong quá trình bốc và xếp hàng;

(5) Tàu ở các phương án tải trọng bất lợi khác.

2.2.1.3 Các phương án tải trọng tính toán, quy định cho tàu kéo, tàu đẩy:

(1) Tàu có 10% dự trữ, nhiên liệu và dằn (nếu có);

(2) Tàu có 10% dự trữ, nhiên liệu, không dằn;

(3) Tàu có 100% dự trữ, nhiên liệu và dằn (nếu có);

(4) Tàu có 100% dự trữ, nhiên liệu, không dằn.

2.2.1.4 Các phương án tải trọng tính toán, quy định cho tàu khách:

(1) Tàu không khách, có 10% dự trữ và nhiên liệu;

(2) Tàu không khách, có 100% dự trữ và nhiên liệu;

(3) Tàu đủ khách, có 10% dự trữ và nhiên liệu;

(4) Tàu đủ khách, có 100% dự trữ và nhiên liệu;

(5) Tàu cấp SI ở trạng thái tai nạn: bị ngập từng khoang riêng biệt với từng phương án tải trọng, nêu ở (1), (2), (3) và (4) trên;

(6) Các phương án tải trọng bất lợi khác.

2.2.1.5 Các phương án tải trọng tính toán, quy định cho tàu công trình:

(1) Tàu có 10% dự trữ và nhiên liệu, có dằn ở tư thế hành trình;

(2) Tàu có 100% dự trữ và nhiên liệu, có dằn ở tư thế hành trình;

(3) Tàu có 10% dự trữ và nhiên liệu, không dằn, ở tư thế hành trình;

(4) Tàu có 100% dự trữ và nhiên liệu, không dằn, ở tư thế hành trình;

(5) Tàu có 10% dự trữ và nhiên liệu, có dằn, ở tư thế làm việc;

(6) Tàu có 100% dự trữ và nhiện liệu, có dằn, ở tư thế làm việc;

(7) Tàu có 10% dự trữ và nhiên liệu, không dằn, ở tư thế làm việc;

(8) Tàu có 100% dự trữ và nhiên liệu, không dằn, ở tư thế làm việc.

2.2.1.6 Các phương án tải trọng tính toán có thể được tăng lên hoặc giảm xuống tùy thuộc vào đặc điểm kết cấu và điều kiện khai thác của tàu và phải được Đăng kiểm chấp thuận;

Đối với tàu phục vụ, cơ quan thiết kế phải xuất phát từ đặc điểm kết cấu và công dụng của tàu để quy định các phương án tải trọng tính toán và phải được Đăng kiểm chấp thuận;

Với những phương án tải trọng tính toán nào mà ở đó các khoang mũi và khoang lái bị ngập sẽ làm tăng mômen uốn thì phải xét phương án tải trọng tính toán đó với khoang mũi và khoang lái bị ngập.

2.2.1.7 Với tàu hàng khô trong phương án tải trọng, nêu ở 2.2.1.2(3), để xét đến sự phân bố không đồng đều của hàng hóa, mômen uốn trên nước tĩnh M_s tính theo 2.2.1.1 phải được điều chỉnh một lượng dM, tính theo công thức:

dM = ± 0,0125P_hl_h, trong đó:

Dấu (+) là ứng với trường hợp M_s > 0 (boong bị kéo);

Dấu (-) là ứng với trường hợp M_s < 0 (boong bị nén);

P_h - tổng khối lượng hàng hóa trong phương án tải trọng đang được xét, kN;

l_h ­- tổng chiều dài các khoang hàng của tàu, m.

2.2.1.8 Với những tàu có tỷ số L/D > 25 thì phải xét ảnh hưởng của độ mảnh thân tàu đến mômen uốn và lực cắt trên nước tĩnh, tính theo công thức:

M_s = bM⁰_nt

F_s = bF⁰_nt

trong đó:

M_s và F_s - mômen uốn và lực cắt trên nước tĩnh, theo 2.2.1.1 và điều chỉnh theo công thức ở 2.2.1.7 trong Chương này;

b - hệ số ảnh hưởng, tính theo công thức:

;

E - môđun đàn hồi dọc của vật liệu thân tàu, MPa;

J - mômen quán tính tiết diện ngang thân tàu ở lần tính gần đúng lần thứ nhất, m⁴;

µ - hệ số béo của đường nước tính toán.

2.2.1.9 Mômen uốn bổ sung trên sóng ở đoạn giữa tàu

Mômen uốn bổ sung trên sóng ở đoạn giữa tàu DM, kNm, được tính theo công thức:

DM = ±10k₀ k₁k₂BL²hc_b, trong đó:

k₀ - hệ số được tính theo công thức:

Với tàu cấp SI:

k₀ = 1,24 - 1,7B/L

Với cấp tàu SII:

k₀ = 1,24 - 2,0B/L;

Hệ số k₀ không được lấy lớn hơn 1;

k₁ - hệ số được lấy theo Bảng 2A/2.2;

 Bảng 2A/2.2 - Hệ số k₁

Chú thích: Với các hệ số trung gian của L, k₁ được tính theo phép nội suy bậc nhất;

k₂ - hệ số phụ thuộc chiều chìm mũi tàu d_m và chiều dài tàu L trong phương án tải trọng tính toán, tính theo công thức:

k₂ =

Trong mọi trường hợp k₂ không được lấy nhỏ hơn 1.

h - chiều cao sóng quy định cấp tàu, m;

c_b - hệ số béo thể tích của tàu trong phương án tải trọng tính toán toán.

Mômen uốn bổ sung trên sóng được phân bố theo chiều dài tàu theo đồ thị Hình 2A/2.1.

Hình 2A/2.1 - Phân bố mômen uốn bổ sung trên sóng

2.2.1.10 Lực cắt bổ sung trên sóng DN, kN, được tính theo công thức sau: DN = 4DM/L và được phân bố theo chiều dài tàu theo đồ thị Hình 2A/2.1 mà DM được tính theo công thức ở 2.2.1.9.

2.2.1.11 Mômen uốn M_t, kNm, được tính bằng tổng đại số của mômen uốn trên nước tĩnh, tính theo 2.2.1.1, đã được điều chỉnh theo 2.2.1.7 (nếu là phương án tải trọng 2.2.1.2(3) của tàu hàng khô) và theo 2.2.1.8 (Nếu L/D > 25) và mômen uốn bổ sung trên sóng, tính theo 2.2.1.9: M_t = M_s + DM;

Lực cắt N_t, kN, được tính bằng tổng đại sổ của lực cắt trên nước tĩnh, tính theo 2.2.1.1, đã được điều chỉnh theo 2.2.1.8 (nếu L/D > 25) và lực cắt bổ sung trên sóng, tính theo 2.2.1.10: N_t = F_s + DN

2.2.2 Tải trọng tính toán sức bền cục bộ

2.2.2.1 Phải tính các phương án tải trọng sau đây:

(1) Tàu đủ hàng;

(2) Tàu không hàng hoặc chạy dằn;

(3) Tàu trong quá trình bốc và xếp hàng;

(4) Tàu trong quá trình thử kín nước;

(5) Tàu có khoang đầu, khoang đuôi bị ngập;

(6) Tàu khách có cấp SI bị ngập từng khoang riêng biệt;

(7) Tàu trong điều kiện khai thác bất lợi khác.

2.2.2.2 Phải kiểm tra sức bền cục bộ của kết cấu với tải trọng gây ra ứng suất lớn nhất. Phải kiểm tra sức bền của các kết cấu dọc theo tổng ứng suất do uốn chung thân tàu và do tải trọng cục bộ gây ra; Phải kiểm tra sức bền các kết cấu ngang của tàu hàng không có boong và của tàu có tỷ số B/D lớn hơn trị số tương ứng quy định ở Bảng 2A/2.1, theo tổng ứng suất do uốn ngang chung và do tải trọng cục bộ gây ra.

2.2.2.3 Áp suất hàng tính bằng mét cột nước (mH₂0) có xét đến sự phân bố không đều của hàng, tính theo công thức:

(1) Với tàu hàng khô:

q = q_h ± Dq, trong đó:

q_h - áp suất hàng, tính bằng mét cột nước, chưa xét đến sự phân bố không đồng đều của hàng;

Dq - lượng điều chỉnh áp suất có xét đến sự phân bố không đồng đều của hàng, tính bằng mét cột nước.

Để tính các kết cấu khỏe: Dq = 0,25q_h

Để tính các kết cấu thường và tấm: Dq = 0,50q_h

(2) Với tàu hàng lỏng: q = q_h

2.2.2.4 Tải trọng tính toán cục bộ p, tính bằng mét cột nước, được lấy bằng trị số lớn nhất (xét theo các phương án tải trọng, quy định ở 2.2.2.1) trong các trị số tính theo công thức tương ứng ở 2.2.2.5 đến 2.2.2.9, trong đó:

D_m - chiều cao mạn tàu tại tiết diện đang được xét, m;

d_h - chiều chìm của tàu đủ tải tại tiết diện đang được xét, m;

d_k - chiều chìm của tàu không tải tại tiết diện đang được xét, m;

d_d - chiều chìm của tàu chạy dằn tại tiết diện đang được xét, m;

h_k - chiều cao của két nước dằn, tính từ đáy két đến miệng ống thông khí, m;

h_t - chiều cao của thành quây miệng dãn nở của tàu hàng lỏng, tính từ đường cơ bản của tàu, m;

r - nửa chiều cao sóng tính toán (xem 2.1.1.2), m.

2.2.2.5 Ở đoạn đầu và đuôi tàu, tải trọng tính toán đáy phải được phân bố đều, còn tải trọng tính toán mạn phải được phân bố theo quy luật tam giác hoặc hình thang. Ứng với độ cao của đáy tàu, cường độ của các tải trọng tính toán đó được tính theo công thức sau:

(1) Đầu tàu có dạng nêm: p = d_h + 2r

(2) Đầu tàu có dạng thìa: p = d_h + 2,5r

(3) Đầu tàu có dạng giầy trượt băng: p = d_h + 3r

(4) Đuôi tàu: p = d_h + r

(5) Đầu tàu và đuôi tàu có két nước dằn: p = h_k - (d_d - r)

2.2.2.6 Tải trọng tính toán đáy tàu, trừ đáy của đoạn đầu tàu và đuôi tàu, được tính theo công thức:

(1) Đối với các kết cấu thường và tấm của tất cả các khoang và đối với các kết cấu khỏe của các khoang không chịu tải trọng của hàng:

p = d_h + r

p = d_k + r

p = d_d + r

(2) Đối với kết cấu khỏe vùng khoang hàng của tàu hàng khô và của tàu hàng lỏng khi có hàng:

p = q - (d_h - r)

p = 0,5d_h + r

Nếu tàu đó được phép chạy khi được dằn ở đáy đôi thì: p = h_k - (d_d - r)

Nếu tàu đó được phép chạy không hàng, có dằn ở ngoài đáy đôi thì: p = d_d + r

Nếu tàu đó được phép chạy không hàng, không dằn thì: p = d_k + r

(3) Đối với các kết cấu thường và tấm đáy dưới của tàu hàng lỏng khi có hàng:

Nếu tàu không có đáy đôi thì: p = q - (d_h -r)

Nếu tàu có đáy đôi thì: p = d_h + r

Nếu tàu được phép chạy không hàng, không dằn thì: p = d_k + r

Nếu tàu được phép chạy không hàng, có dằn ở ngoài đáy đôi thì: p = d_d + r

Nếu tàu được phép chạy không dằn ở đáy đôi thì: p = h_k - (d_d - r)

(4) Đối với kết cấu thường và tấm đáy trên của các loại tàu hàng khô và tàu hàng lỏng khi có hàng: p = q

2.2.2.7 Tải trọng tính toán mạn tàu, trừ mạn của đoạn đầu và đuôi tàu được phân bố theo quy luật tam giác hoặc hình thang, ứng với độ cao của đáy tàu được tính theo công thức:

(1) Đối với kết cấu mạn của tất cả các loại tàu không có mạn kép, trừ tàu hàng lỏng và mạn ngoài của tất cả các loại tàu có mạn kép: p = d_h + r

(2) Đối với kết cấu mạn của tàu hàng lỏng không có mạn kép: p = q - (d_h - r)

(3) Đối với kết cấu của mạn trong:

(a) Của tàu hàng lỏng: p = q

(b) Của tàu hàng khô: p = D_m

2.2.2.8 Tải trọng tính toán vách chịu lực kín nước được coi là phân bố theo quy luật hình tam giác hoặc hình thang, ứng với độ cao của đáy tàu được tính theo công thức:

(1) Đối với vách đầu của các loại tàu thuộc các cấp, đối với các vách của tàu cấp SII, đối với vách đuôi của tàu đẩy thuộc các cấp: p = D_m

(2) Đối với vách của tàu hàng lỏng thuộc các cấp, đối với các vách biên của khoang và của két ở các loại tàu thuộc các cấp: p = q

(3) Đối với các vách khác của các loại tàu thuộc các cấp: p = 0,6D_m

2.2.2.9 Tải trọng tính toán kết cấu boong được tính theo công thức:

(1) Đối với boong chở hàng của tàu hàng khô: p = q

(2) Đối với boong ở vùng khoang hàng của tàu hàng lỏng: p = h_t

(3) Đối với vùng boong lộ của các loại tàu, trừ tàu hàng lỏng và tàu chở hàng trên boong: p = 0,5

(4) Đối với vùng khuất của boong chính, boong thượng tầng và boong lầu dùng để chở khách: p = 0,35

(5) Đối với boong nhẹ của thượng tầng và lầu không dùng để chở khách: p = 0,10

2.2.2.10 Tải trọng thử kín nước thân tàu được xác định theo “Tiêu chuẩn thử kín nước”.

2.2.2.11 Tùy thuộc vào các đặc điểm kết cấu, Đăng kiểm có thể yêu cầu xét đến các tổ hợp khác của các tải trọng cục bộ có thể gây ra ứng suất cục bộ lớn.

2.2.3 Tính toán sức bền chung

2.2.3.1 Phải kiểm tra môđun chống uốn tiết diện giữa thân tàu do uốn chung trong hai trường hợp:

(1) Tàu uốn vồng lên (đáy bị nén, boong bị kéo);

(2) Tàu uốn võng xuống (đáy bị kéo, boong bị nén).

Nếu thấy cần thiết thì phải tính những tiết diện thân tàu mà ở đó có thể phát sinh ứng suất lớn.

2.2.3.2 Điều kiện để được tham gia vào uốn chung của thanh tương đương được giải quyết theo những nguyên tắc sau:

(1) Các kết cấu dọc tại vùng tiết diện đang xét, được tính vào thanh tương đương nếu chúng liên tục, tính từ tiết diện đang được xét chạy ra phía đầu và đuôi tàu trên một đoạn dài lớn hơn chiều cao mạn tàu và liên kết chắc chắn với kết cấu thân tàu;

(2) Nếu ở đoạn liên tục của boong, chiều rộng b₀ của lỗ khoét nhỏ hơn 0,05 chiều rộng B₁ của boong tại chỗ có lỗ khoét đó thì không cần zét đến lỗ khoét đó (coi như không có lỗ khoét đó). Nếu chiều rộng b₀ của lỗ khoét bằng hoặc lớn hơn 0,05B₁ thì những kết cấu dọc ở phần boong từ phần mép dọc lỗ khoét đến mạn tàu được tham gia vào thanh tương đương. Còn ở ngoài lỗ khoét thì chỉ một phần các kết cấu dọc boong giữa hai đường mép dọc lỗ khoét được tham gia vào các thanh tương đương;

(Phần gạch ở Hình 2A/2.2 không được tham gia vào thanh tương đương).

(3) Các kết cấu dọc tại vùng kết thúc (phần gạch ở Hình 2A/2.2) không được tham gia vào uốn chung của thanh tương đương;

(4) Thượng tầng tầng 1 hoặc lầu tầng 1 đặt trên boong chính được tham gia vào thanh tương đương theo Hình 2A/2.3 nếu chúng tựa lên 3 vách ngang;

(5) Thành quầy hàng của tàu chở hàng trên boong, thanh đai mạn không được tham gia vào thanh tương đương.

Biện pháp loại trừ sự tham gia của các kết cấu này phải sao cho không được gây hiện tượng tập trung ứng suất.

2.2.3.3 Việc tính ứng suất pháp ở các kết cấu của thanh tương đương phải theo phương pháp đúng dần, có điều chỉnh các tấm mềm của tấm vỏ, tấm đáy trên, tấm sàn, tấm boong và tấm vách dọc. Lần gần đúng cuối cùng phải là lần mà hiệu số giữa các ứng suất pháp ở mỗi mép biên của thanh tương đương với lần tính áp trước không được vượt quá 5%. Không cần điều chỉnh phần tấm kề với mỗi bên của kết cấu dọc và có chiều rộng bằng 0,25 cạnh ngắn a của khung đế (phần gạch chéo ở các hình 2A/2.4 và 2A/2.5).

2.2.3.4 Trong hệ thống kết cấu dọc, hệ số điều chỉnh j của tấm bị nén được tính theo công thức:

,

trong đó:

a - chiều dài cạnh ngắn của tấm, cm;

t - chiều dày của tấm, cm;

ïs_n÷ - trị số tuyệt đối của ứng suất nén, MPa, kết cấu cứng ở độ cao trọng tâm của tấm ở lần gần đúng tương ứng;

Hệ số điều chỉnh j không được lấy lớn hơn 1;

Trong hệ thống kết cấu dọc không cần điều chỉnh tấm bị kéo.

2.2.3.5 Trong hệ thống kết cấu ngang, hệ số điều chỉnh được lấy theo Bảng 2A/2.3.

Hình 2A/2.4 - Điều chỉnh tấm Hình 2A/2.5 - Điều chỉnh tấm

Bảng 2A/2.3 - Hệ số điều chỉnh

2.2.4 Tính toán sức bền cục bộ

2.2.4.1 Trong tính toán sức bền cục bộ phải tuân theo những quy định sau:

(1) Các kết cấu khỏe (đà ngang, sườn, xà ngang) phải được coi tương ứng là các đế cứng của dầm dọc đáy, sống mạn, xà dọc;

Sống đáy, sống mạn, sống boong phải được coi tương ứng là đế cứng của dầm ngang đáy, sườn thường, xà ngang thường. Sống đứng, sống nằm của vách phải được coi tương ứng là các đế cứng của nẹp nằm, nẹp đứng của vách;

(2) Khi giải hệ siêu tĩnh không cần xét đến sự thay đổi các đặc trưng về độ cứng của tiết diện của các kết cấu khỏe do các mã gây ra;

(3) Khi tính ứng suất ở tiết diện đế của dầm phải xét tới sự tham gia của mã bằng cách tính môđun chống uốn của tiết diện trong đó có cả tiết diện mã, hoặc phải tính với trị số mômen uốn ở đầu mã;

(4) Chiều dài nhịp của các thanh trong khung sườn được lấy theo kích thước bao (chiều cao mạn, chiều rộng, khoảng cách các vách dọc...);

(5) Nếu dầm có chiều cao tiết diện thay đổi (đà ngang, sống đứng của vách...) thì trong việc tính đặc trưng của tiết diện, để giải hệ siêu tĩnh cho phép dùng đặc trưng của tiết diện giữa nhịp;

(6) Ứng suất tiếp ở tấm thành của kết cấu khỏe được tính có loại trừ diện tích mất đi do có lỗ khoét ở tấm thành.

2.2.4.2 Trong tính toán khung phải tuân theo những quy định sau đây:

(1) Bỏ qua độ cong của xà ngang và độ cong của cung hông, các thanh của khung được coi là thẳng. Chiều dài nhịp của thanh phải theo quy định ở 2.2.4.4;

(2) Cột chống trong khung chỉ được coi là cân bằng độ võng của các điểm đặt cột tại nhánh boong và nhánh đáy. Cột chỉ chịu lực tập trung. Trong tính hệ siêu tĩnh cho phép bỏ qua biến dạng dọc của cột, bỏ qua ảnh hưởng của độ cứng do mã. Cột chống có độ cứng xấp xỉ bằng độ cứng của các nhánh khung sườn được coi như một nhánh khung chịu lực dọc và mômen uốn ở các đầu cột;

(3) Nếu các sống mạn phải đỡ các sườn khỏe (điều này có thể thấy được trong tính sơ đồ khung dàn mạn) thì phải xét đến tác dụng đỡ của sống mạn dưới dạng các phản lực tập trung tác dụng vào sườn khỏe;

(4) Những khung không có cột và không chịu tải trọng trên boong thì được coi là khung hở (không đưa nhánh boong vào khung), những nhánh sườn được coi là tựa tự do trên đế cứng tại boong;

(5) Nếu trên các boong không có tải trọng thì khung nhiều tầng được coi là khung một tầng;

(6) Những dầm ngang đáy trong phạm vi từng nhịp giữa các sống đáy được coi là dầm chịu tải trọng từ dưới lên và từ trên xuống. Nếu những dầm trên và dầm dưới được liên kết với nhau bằng thanh chống thì được phép giả thiết rằng độ võng của các dầm tại các đầu thanh chống là bằng nhau.

2.2.4.3 Trong tính toán kết cấu khung dàn (đáy, boong, mạn), hệ thống ngàm của các dầm chính được xác định bằng cách giải khung sườn.

(1) Nếu không giải khung sườn thì hệ số ngàm của đà ngang tại hông và của xà ngang tại mạn được tính theo công thức:

 , trong đó:

l - chiều dài nhịp sườn, m;

B₁ - chiều dài nhịp của xà ngang hoặc của đà ngang, m;

J - mô men quán tính của tiết diện xà ngang hoặc đà ngang, cm⁴;

i - mômen quán tính của tiết diện sườn, cm⁴;

f - hệ số, được lấy theo Bảng 2A/2.4.

(2) Nếu tàu có vách dọc (hoặc dàn dọc) thì hệ số ngàm của đà ngang và xà ngang được lấy như sau:

Nếu khoảng cách vách dọc (dàn dọc) lân cận và khoảng cách các vách dọc (dàn dọc) đến mạn khác nhau ít hơn 20% thì: c = 1

Nếu các khoảng cách nói trên khác nhau nhiều hơn 20% thì:

c = 0,75 - đối với nhịp dài hơn;

c = 1,00 - đối với nhịp ngắn hơn.

(3) Hệ số ngàm của các dầm ngang được lấy như sau:

Nếu chiều dài các khoang kế cận sai khác nhau ít hơn 20% thì: c = 1,0

Nếu chiều dài các khoang kề cận sai khác nhau nhiều hơn 20% thì:

,

trong đó:

q - cường độ tải trọng tính toán tác dụng lên khung dàn đang được xét, kPa;

q’- cường độ tải trọng tính toán tác dụng lên khung dàn kề cận, kPa;

l - chiều dài của khung dàn đang được xét, m;

l’ - chiều dài của khung dàn kề cận, m.

(4) Nếu sống boong với sống đáy, xà ngang với đà ngang được liên kết với nhau bằng cột chống đặt trong mặt phẳng của sườn khỏe thì có thể thay thế việc tính khung dàn không gian bằng việc tính một khung giàn phẳng bằng cách thay sống đáy và sống boong bằng một dầm có độ cứng bằng tổng độ cứng của sống boong và sống đáy tương ứng, thay xà ngang và đà ngang bằng một dầm có độ cứng bằng tổng độ cứng của xà ngang và đà ngang tương ứng;

(5) Kết cấu vách gồm có sống đứng và sống nằm phải được tính như một khung dàn nếu sống nằm có tác dụng đỡ sống đứng.

2.2.4.4 Các kết cấu thân tàu phải được tính theo sơ đồ sau đây:

(1) Sườn thường và xà ngang phải được tính như dầm nhiều nhịp mà các kết cấu khỏe (sống mạn, sống boong) được coi là đế cứng;

Nếu chân sườn với đà ngang được liên kết với nhau bằng mã hông thì chân sườn được coi là ngàm cứng. Đỉnh sườn và đầu xà ngang được coi là tựa lên đế tự do;

Bảng 2A/2.4 - Hệ số f

(2) Sống mạn phải được tính như kết cấu trong khung dàn mạn hoặc như dầm trên nền đàn hồi, được ngàm cứng tại các vách ngang và chịu phản lực nền từ các sườn thường;

Nếu sống mạn ngoài được liên kết với sống mạn trong thì sống mạn phải được tính như một hệ thanh có thanh chống.

(3) Dầm dọc của hệ thống kết cấu dọc phải được tính theo sơ đồ dầm một nhịp được ngàm cứng ở chỗ gặp kết cấu ngang (đà ngang khoẻ, sườn khoẻ, xà ngang khoẻ) nếu tải trọng ở các nhịp giống nhau, hoặc theo sơ đồ dầm liền nhịp nếu tải trọng ở các nhịp là khác nhau;

(4) Dầm dọc của hệ thống dọc còn phải được tính ổn định kết cấu theo sơ đồ dầm tựa lên đế tự do ở chỗ gặp kết cấu ngang;

(5) Nẹp cứng của vách phải được tính như dầm một nhịp nếu vách không có sống nằm và phải được tính như dầm liền nhịp nếu vách có sống nằm;

Nẹp nằm của vách phải được tính như dầm một nhịp nếu vách không có sống đứng và phải được tính như dầm một nhịp ngàm cứng ở chỗ gặp sống đứng nếu vách có sống đứng đặt ở những khoảng cách đều nhau. Nếu sống đứng không được đặt ở những khoảng cách đều nhau thì hệ số ngàm phải bằng nhau:

c = 0,75 - đối với nhịp dài hơn;

c =1,00 - đối với nhịp ngắn hơn.

(6) Trong tính toán sức bền của tấm chịu áp lực thì tấm được coi là kết cấu ngàm cứng theo cạnh dài và tấm có độ cứng có hạn;

Nếu tỷ số chiều dài cạnh dài trên chiều dài cạnh ngắn mà lớn hơn 2 thì tấm được coi là uốn theo mặt ống và được tính theo sơ đồ dầm dải.

2.2.4.5 Chiều rộng của mép kèm, cm, được tính như sau:

(1) Với dầm dọc đáy dưới, dầm dọc đáy trên, dầm dọc boong trong hệ thống kết cấu dọc; với xà ngang, sườn, đà ngang trong hệ thống kết cấu ngang và với nẹp vách, chiều rộng mép kèm đựơc lấy bằng: c₁ = 0,5a, trong đó:

a - là khoảng cách các kết cấu cùng loại nói trên, cm. Tuy nhiên c₁ không được lớn hơn 50 lần chiều dày của tấm mép kèm;

(2) Với kết cấu khỏe đặt vuông góc với kết cấu thường (xà ngang khỏe, sườn khỏe, đà ngang trong hệ thống kết cấu dọc; sống boong, sống mạn, sống đáy trong hệ thống kết cấu ngang...), chiều rộng của mép kèm được lấy bằng:

c₂ = 0,5a + (b - 0,5a)j trong đó:

a - khoảng cách các kết cấu thường, cm;

b - khoảng cách các kết cấu khỏe, cm;

j - hệ số điều chỉnh, lấy theo Bảng 2A/2.3, phụ thuộc đặc điểm của tấm gắn với kết cấu khỏe đang được xét.

(3) Với kết cấu khỏe đặt song song với kết cấu thường (sống boong, sống đáy trong hệ thống kết cấu dọc; sườn khỏe trong hệ thống kết cấu ngang...) chiều rộng mép kèm được lấy bằng:

trong đó:

a - khoảng cách các kết cấu thường, cm;

b - khoảng cách các kết cấu khỏe, cm;

t - chiều dày của tấm mép kèm, cm.

Diện tích tiết diện mép kèm bao gồm cả diện tích tiết diện tấm mép kèm và diện tích tiết diện các kết cấu thường gắn vào tấm mép kèm đó;

Trong mọi trường hợp chiều rộng của mép kèm c₃ không được lấy lớn hơn khoảng cách các kết cấu khỏe.

(4) Trong mọi trường hợp chiều rộng mép kèm không được lấy lớn hơn 1/6 chiều dài nhịp tính của kết cấu đang được xét;

(5) Với những kết cấu không trực tiếp hàn với tấm tôn mà chỉ được hàn đè lên một hệ kết cấu khác thì chiều rộng mép kèm được lấy bằng 0;

(6) Trong kết cấu vách kiểu sóng:

Với những kết cấu khỏe đặt vuông góc với gân sóng và trực tiếp hàn với tôn sóng trên suốt chiều dài của kết cấu khỏe thì chiều rộng mép kèm của kết cấu khỏe đó được lấy bằng 12 lần chiều dày của tôn sóng;

Với những kết cấu khỏe đặt vuông góc với gân sóng và không hàn trực tiếp với tôn sóng trên suốt chiều dài của kết cấu khỏe đó thì chiều rộng của mép kèm được lấy bằng 0.

2.2.4.6 Tính toán cột

(1) Tải trọng tính toán, kN, tác dụng lên cột được tính theo công thức:

 p = Fp + Sp_i

trong đó:

F - diện tích phần boong mà chiếc cột trực tiếp phải đỡ, kể cả miệng khoang hàng trong phần boong đó, m²;

p - cường độ tải trọng tính toán tác dụng lên diện tích F đó, lấy theo 2.2.2.9, 0,1 kPa;

Sp_i - tổng tải trọng tính toán từ các cột ở tầng trên mà theo sơ đồ kết cấu có thể truyền xuống chiếc cột đang được xét, kN.

(2) Nếu:

 thì diện tích tiết diện cột, cm², được tính theo công thức:

f = 20p/s^’_e, trong đó:

l - chiều dài cột, m;

J - mômen quán tính nhỏ nhất của tiết diện cột, cm⁴;

s^’_e - ứng suất ơle điều chỉnh, MPa, xác định theo Bảng 2A/2.5.

Bảng 2A/2.5 - Ứng suất ơle điều chỉnh s^’_e

s_e - ứng suất ơle lý thuyết, MPa, tính theo công thức:

s_e =

3) Nếu:  thì diện tích tiết diện cột, cm², được tính theo công thức f = 20p/R_eH

2.2.4.7 Diện tích tiết diện thanh giằng, cm², không được nhỏ hơn trị số tính theo các công thức ở 2.2.4.6;

Với tải trọng tính toán quy đổi p_d thay thế cho p và chiều dài quy đổi l’_d thay thế cho l.

Tải trọng tính toán quy đổi được tính theo công thức: p_d =  

trong đó:

k - hệ số được lấy bằng:

1,0 - đối với các sơ đồ A và B trong Hình 2A/2.6;

2,0 - đối với sơ đồ C trong Hình 2A/2.6.

Chiều dài quy đổi l’_d được tính theo công thức:

l’_d = k₁l_d, trong đó:

l_d - chiều dài của thanh giằng, m;

k₁ - hệ số bằng:

1,0 - đối với các sơ đồ A và B trong Hình 2A/2.6;

0,6 - đối với sơ đồ C trong Hình 2A/2.6.

(1) Cột; (2) Thanh giằng

Hình 2A/2.6 - Sơ đồ cột chống thanh giằng

2.2.5 Cộng ứng suất

2.2.5.1 Ứng suất tính toán ở các kết cấu thân tàu do uốn chung và do tải trọng cục bộ phải được xác định phụ thuộc trị số, vị trí và chiều của ngoại lực. Để xác định ứng suất do một số ngoại lực đồng thời tác dụng thì phải cộng ứng suất do từng ngoại lực tác dụng theo những nguyên tắc của cơ học kết cấu;

Trong các phương án kết hợp các ngoại lực có thể xảy ra phải chọn phương án mà trong đó ở kết cấu thân tàu được kiểm tra, tổng ứng suất có trị số lớn nhất (xét cả về ứng suất âm và ứng suất dương) làm phương án tính toán kiểm tra kết cấu đó. Phải lấy tổng ứng suất pháp lớn nhất và tổng ứng suất tiếp lớn nhất làm ứng suất tính toán. Ứng suất tính toán này không được lớn hơn ứng suất cho phép ở Bảng 2A/2.6.

2.2.5.2 Phải kiểm tra sức bền của kết cấu dọc tham gia vào uốn chung của thân tàu theo tổng ứng suất do uốn chung và tải trọng cục bộ;

Phải kiểm tra sức bền của các kết cấu ngang tham gia vào uốn chung của những thân tàu không có boong và những tàu có tỷ số B/D lớn hơn trị số quy định ở Bảng 2A/2.1, theo tổng ứng suất do uốn ngang chung và do tải trọng cục bộ.

2.2.5.3 Đối với những tàu không chở hàng trên boong thì chỉ cần cộng ứng suất để tính tổng ứng suất ở các kết cấu đáy, còn ở các kết cấu boong, thì chỉ cần tính ứng suất do uốn chung. Tuy nhiên nếu ở những tàu này tải trọng tác dụng lên đáy có thể thông qua cột hoặc các kết cấu tương tự mà truyền lên boong gây uốn kết cấu boong thì phải tính tổng ứng suất ở kết cấu boong có xét đến tải trọng truyền này;

Đối với những tàu chở hàng trên boong, phải tính tổng ứng suất ở các kết cấu boong và ở kết cấu đáy do uốn chung và do tải trọng cục bộ.

2.2.5.4 Phải tính tổng ứng suất cho hai trường hợp của mômen uốn: khi tàu uốn vồng lên và võng xuống. Các ứng suất do tải trọng cục bộ dùng để cộng với ứng suất do uốn chung tính được với mỗi mômen. Tổng ứng suất do uốn chung và do uốn khung dàn phải được xác định ở mép ngoài và ở mép trong của kết cấu, ở tiết diện đế và tiết diện nhịp của khung dàn.

2.2.6 Ứng suất cho phép

2.2.6.1 Đối với ứng suất do uốn chung, ứng suất do tải trọng cục bộ và tổng ứng suất thì ứng suất pháp nguy hiểm s_o và ứng suất tiếp nguy hiểm t_o được lấy bằng:

s_o = R_eH và t_o = 0,57R_eH

Đối với những kết cấu cần được kiểm tra ổn định theo 2.2.7 thì ứng suất pháp nguy hiểm s_o và ứng suất tiếp nguy hiểm t_o được lấy bằng:

s_o = s’_e và t_o = t_e trong đó:

s^’_e - ứng suất pháp ơle điều chỉnh;

t_e - ứng suất tiếp ơle lý thuyết.

2.2.6.2 Ứng suất cho phép biểu diễn theo giới hạn chảy được quy định trong Bảng 2A/2.6.

2.2.7 Tính ổn định kết cấu

2.2.7.1 Phải kiểm tra ổn định các kết cấu sau đây:

(1) Khung dàn boong trong uốn chung của thân tàu;

(2) Khung dàn đáy của tàu không có đáy trên trong uốn chung của thân tàu;

(3) Dầm dọc của boong, đáy dưới, đáy trên, mạn và của vách dọc trong uốn chung thân tàu;

(4) Cột (làm việc độc lập hoặc trong thành phần của dàn), thanh giằng chịu tải trọng nén;

(5) Tấm mạn và tấm vách dọc.

2.2.7.2 Điều kiện ổn định của khung dàn là độ cứng của các kết cấu ngang khỏe (đà ngang, xà ngang) không được nhỏ hơn độ cứng giới hạn.

2.2.7.3 Trong tính ổn định của những dầm dọc và của những kết cấu làm việc độc lập, phải quan tâm đến sự thay đổi của môđun đàn hồi dọc của vật liệu, mối quan hệ giữa ứng suất pháp ơle lý thuyết (s_e) và ứng suất pháp ơle điều chỉnh (s_e’). Có thể sử dụng Bảng 2A/2.5 để tính mối quan hệ đó. Các dầm dọc được coi là tự do dựa trên đế cứng ở chỗ gặp kết cấu ngang (đà ngang, xà ngang khỏe, sườn khỏe, sống đứng của vách dọc);

Ứng suất pháp ơle lý thuyết, MPa, của dầm dọc được tính theo công thức:

s_e =

trong đó:

J - mômen quán tính của tiết diện dầm dọc có mép kèm, có chiều rộng bằng 0,5a, cm⁴;

a - khoảng cách các dầm dọc, cm;

b - chiều dài nhịp của dầm dọc, cm;

f - diện tích tiết diện của dầm dọc không kể tấm mép kèm, cm²;

t - chiều dày của tấm mép kèm, cm;

E - môđun đàn hồi của vật liệu dầm dọc, MPa;

Ứng suất pháp ơle điều chỉnh của dầm dọc không được nhỏ hơn 78% R_eH;

Với dầm dọc đáy và dầm dọc của boong tính toán, ứng suất pháp ơle điều chỉnh không được nhỏ hơn R_eH (giá trị p tính bằng radian).

2.2.7.4 Ứng suất tiếp cực đại ở tấm mạn, tấm vách dọc trong biến dạng uốn chung thân tàu không được lớn hơn 0,95 ứng suất tiếp ơle, MPa, tính theo công thức:

t_e = 20k(100t/a)², trong đó:

a - chiều dài cạnh ngắn của tấm, cm;

b - chiều dài cạnh dài của tấm, cm;

t - chiều dày của tấm, cm;

k - hệ số lấy theo Bảng 2A/2.7.

2.2.8 Tính toán sức bền giới hạn

2.2.8.1 Phải kiểm tra sức bền chung của thân tàu theo mômen uốn giới hạn M_gh. Mômen uốn giới hạn là mômen uốn thân tàu gây ra ở điểm biên xa trục trung hòa nhất ứng suất nén hoặc ứng suất kéo bằng giới hạn chảy của vật liệu. Mômen uốn giới hạn, kNm, được tính cho trường hợp tàu bị uốn võng xuống và trường hợp tàu bị uốn vồng lên, theo công thức:

 M_gh = ±10^-1WR_eH

trong đó:

R_eH - giới hạn chảy của vật liệu ở biên xa trục trung hòa nhất, MPa, mà ở đó ứng suất đạt tới giới hạn chảy;

W - môđun chống uốn của tiết diện thanh tương đương lấy đối với biên xa trục trung hòa nhất mà ở đó ứng suất đạt tới giới hạn chảy, cm²m;

2.2.8.2 Trong tính toán môđun chống uốn phải điều chỉnh các kết cấu mềm. Trong các lần tính gần đúng, ở một trong hai biên (ở hai phía của trục trung hòa), ứng suất phải được lấy bằng giới hạn chảy; ứng suất tại biên ở phía đối (s < R_eH) được xác định theo phương pháp đúng dần, phụ thuộc vị trí của trục trung hòa.

Bảng 2A/2.6 - Ứng suất cho phép

Chú thích:

1) 75%, nếu R_eH = 235 MPa;

 70%, nếu R_eH = 300 MPa;

 64%, nếu R_eH = 400 MPa.

2) Trong tính toán sức bền của thân tàu khi đặt lên triền ụ, thử kín nước, hạ thủy, khi làm ngập khoang, tổng ứng suất pháp cho phép (do uốn chung và do tải trọng cục bộ) phải được lấy bằng 95%R_eH;

3) Với những kết cấu làm việc biệt lập (cột chống, thanh giằng) ứng suất cho phép phải được lấy bằng 50%R_eH (và 75%R_eH nếu là cặp thanh giằng chéo nhau) của ứng suất pháp ơle điều chỉnh, nhưng không được lớn hơn 50%R_eH;

4) Với tàu hàng không có boong và với tàu có tỷ số B/D lớn hơn trị số quy định ở Bảng 2A/2.1, ứng suất pháp cho phép trong uốn ngang chung được lấy theo các dòng 8 và 9 của Bảng này.

Bảng 2A/2.7 - Hệ số k

2.2.8.3 Trong hệ thống kết cấu dọc, hệ số điều chỉnh j được tính theo công thức ở 2.2.3.4;

Trong hệ thống kết cấu ngang, hệ số điều chỉnh j được lấy theo Bảng 2A/2.8;

Các kết cấu nén có ứng suất pháp ơle điều chỉnh s_e’ nhỏ hơn ứng suất ở kết cấu s_cc phát sinh dưới tác dụng của mômen giới hạn phải được điều chỉnh j theo công thức:

j =  

2.2.8.4 Để đảm bảo điều kiện bền của thân tàu theo mômen giới hạn phải thỏa mãn điều kiện:

M_gh ³ k^’_ghM_t , trong đó:

M_t - mômen uốn tính toán khi tàu uốn võng xuống và khi tàu uốn vồng lên, kNm;

k^’_gh - hệ số an toàn trong tính sức bền theo mômen uốn giới hạn.

k^’_gh = 1,35 - đối với mép biên của thanh tương đương mà các kết cấu cứng không chịu tải trọng cục bộ;

k^’_gh = 1,50 - đối với mép biên của thanh tương đương mà các kết cấu cứng chịu tải trọng cục bộ;

Với tàu hàng còn phải thỏa mãn thêm điều kiện: M_gh ³ k_ghLD, trong đó:

D - trọng lượng chiếm nước của tàu đủ hàng, kN;

k_gh - hệ số lấy theo Bảng 2A/2.9.

 Bảng 2A/2.8 - Hệ số điều chỉnh j

Bảng 2A/2.9 - Hệ số k_gh

 Chú thích: Các kích thước trung gian xác định theo nội suy tuyến tính.

2.3 Những quy định trong thiết kế kết cấu thân tàu

2.3.1 Quy định chung

2.3.1.1 Các kết cấu thân tàu phải cố gắng đặt trong một mặt phẳng để tạo thành những khung kín (thí dụ: sống boong, sống đứng vách ngang và sống đáy tạo thành một khung phẳng kín; xà dọc, nẹp đứng vách ngang và dầm dọc đáy tạo thành một khung phẳng kín; đà ngang, sườn và xà ngang tạo thành một khung phẳng kín).

2.3.1.2 Nếu cần phải thay đổi tiết diện của kết cấu thì sự thay đổi đó phải được thực hiện dần bằng đoạn chuyển tiếp. Hiệu chiều dày của hai tấm tôn kề nhau không được lớn hơn 30% chiều dày của tấm dày hơn hoặc không được lớn hơn 5 mm, lấy trị số nào nhỏ hơn (điều này không áp dụng cho các tấm tôn làm dày thêm ở đầu các thượng tầng, ở lỗ thả neo, ở dưới các máy). Phải vát mép tấm tôn dày hơn để chiều dày của tấm dày chuyển tiếp bằng chiều dày của tấm mỏng;

Sự thay đổi chiều cao của tiết diện kết cấu phải được thực hiện với một đoạn chuyển tiếp có chiều dài không nhỏ hơn 5 lần hiệu các chiều cao của tấm thành;

Chiều rộng và chiều dày tấm mép của kết cấu phải được chuyển tiếp dần đều.

2.3.1.3 Phải đảm bảo sự liên tục của các kết cấu chủ yếu của thân tàu đến mức độ tối đa có thể được. Ở một tiết diện thân tàu không cho phép gián đoạn nhiều hơn 1/3 số lượng kết cấu dọc thường và không cho phép gián đoạn nhiều hơn 2 kết cấu dọc khỏe;

Những tiết diện có kết cấu dọc, sự gián đoạn phải cách xa nhau ít nhất là 2 khoảng sườn. Sự chuyển tiếp hệ thống kết cấu phải được thực hiện dần dần.

2.3.1.4 Không cho phép kết thúc các kết cấu dọc tại tiết diện có lỗ khoét lớn, tại vùng tập trung ứng suất. Tại vùng kết thúc của boong, của sàn, của đáy trên, của vách dọc phải đặt các tấm mã hoặc những kết cấu tương đương khác nhằm tránh sự kết thúc đột ngột và giảm tình trạng tập trung ứng suất. Ở chỗ kết thúc, các kết cấu dọc phải đi sát tới kết cấu ngang khỏe và được liên kết với các kết cấu ngang khỏe đó bằng mã;

Kết cấu dọc khỏe phải được kết thúc tại vách ngang hoặc tại kết cấu ngang khỏe. Ở mặt đối diện, trong mặt phẳng của kết cấu khỏe bị kết thúc phải đặt mã có chiều dài không nhỏ hơn 2 khoảng sườn và có chiều cao giảm dần. Mã phải có mép bẻ hoặc mép gắn, kết thúc ở kết cấu ngang và được hàn với kết cấu ngang đó.

2.3.1.5 Nếu boong và đáy được thiết kế theo hệ thống dọc, mạn theo hệ thống ngang, thì sườn phải được liên kết với chiếc xà dọc gần nhất và với chiếc dầm dọc đáy gần nhất bằng mã; Các kết cấu giao nhau có các tấm thành nằm trong cùng một mặt phẳng (xà ngang, sườn, đà ngang...) phải được liên kết với nhau bằng mã đặt trong mặt phẳng đó. Nếu những kết cấu đó là những kết cấu khỏe thì chúng còn phải được hàn với nhau. Mã liên kết các kết cấu thường phải có kích thước ít nhất bằng 2 lần chiều cao của tiết diện kết cấu nhỏ hơn. Mã liên kết các kết cấu khỏe phải có kích thước ít nhất bằng chiều cao tiết diện của kết cấu nhỏ hơn và có chiều dày bằng chiều dày của tấm thành của kết cấu nhỏ hơn. Nếu kích thước mã lớn hơn 30 lần chiều dày của nó thì theo cạnh tự do mã phải có mép bẻ hoặc mép gắn rộng bằng (8 ¸12) lần chiều dày của tấm mép đó.

2.3.1.6 Nếu kết cấu thường, xuyên qua tấm thành không kín nước của kết cấu khỏe hoặc xuyên qua vách không kín nước thì tấm thành của kết cấu thường phải được hàn với tấm thành của kết cấu khỏe hoặc với tấm vách. Liên kết hàn này có thể được thay thế bằng liên kết mã đặt trong mặt phẳng của kết cấu thường. Mỗi liên kết của kết cấu thường với tấm thành kín của kết cấu khỏe hoặc với tấm vách phải được thực hiện bằng những mã đặt trong mặt phẳng của kết cấu thường và ở cả hai bên của kết cấu khỏe hoặc của vách. Mã phải được hàn với kết cấu thường và với chiếc nẹp gia cường tấm thành của kết cấu khỏe hoặc với chiếc nẹp gia cường tấm vách.

2.3.2 Thiết kế các phần tử kết cấu

2.3.2.1 Chiều dày tấm mép tự do của kết cấu chữ T phải lớn hơn chiều dày của tấm thành của nó (1¸2) mm. Chiều rộng của tấm mép bẻ hoặc tấm mép gắn không đối xứng phải bằng (8¸12) lần chiều dày của tấm mép đó. Chiều rộng của tấm mép gắn đối xứng phải bằng (15¸25) lần chiều dày của tấm mép đó. Chiều dày tấm thành của kết cấu khỏe phải bằng chiều dày của tấm mà kết cấu khỏe đó gia cường;

Nếu cần thiết thì chiều dày tấm thành của kết cấu khỏe gia cường có thể nhỏ hơn chiều dày của tấm được gia cường (1¸2) mm, nếu tấm được gia cường là tấm vỏ và nhỏ hơn (2¸3) mm, nếu tấm được gia cường là tấm đáy trên, tấm boong.

2.3.2.2 Khi tính môđun chống uốn và mômen quán tính của tiết diện kết cấu có mép bẻ thì diện tích mép bẻ đó phải được nhân với hệ số j tính theo công thức:

j =

trong đó:

l - chiều dài nhịp của kết cấu, cm;

h - chiều cao tiết diện tấm thành của kết cấu, cm;

b - chiều rộng của tấm mép bẻ của kết cấu, cm;

t - chiều dày của tấm mép bẻ của kết cấu, cm;

f_t - diện tích tiết diện tấm thành của kết cấu, cm²;

f_m - diện tích tiết diện tấm mép của kết cấu, cm²;

h - hệ số phụ thuộc kiểu liên kết ở đầu kết cấu, bằng:

h = 1,50 - nếu hai đầu kết cấu là liên kết ngàm cứng;

h = 1,25 - nếu một đầu kết cấu là liên kết ngàm cứng, thì đầu kia tự do trên đế cứng;

h = 1,00 - nếu hai đầu kết cấu là tựa tự do trên đế cứng.

2.3.2.3 Nếu tấm thành (của kết cấu khỏe) có tỉ số chiều cao trên chiều dày lớn hơn 80 hoặc nếu có chiều cao lớn hơn 500 mm, bị khoét lỗ thì tấm thành đó phải được gia cường bằng những nẹp đứng hoặc nẹp nằm.

(1) Mômen quán tính, cm⁴, của tiết diện nẹp đứng có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

i_d = gst³

trong đó:

s - khoảng cách nẹp, cm, không được lấy lớn hơn chiều cao tiết diện tấm thành;

t - chiều dày của tấm thành, cm;

g - hệ số, lấy theo Bảng 2A/2.10.

 Bảng 2A/2.10 - Hệ số g

(2) Mômen quán tính, cm⁴, của tiết diện nẹp nằm có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

i_n = 5.10^-7R_eHl ²at, trong đó:

l - chiều dài nẹp, cm;

a - khoảng cách nẹp nằm, cm, không được lấy lớn hơn l /6.

(3) Chiều cao của tiết diện nẹp không được nhỏ hơn 0,1 chiều cao tấm thành được gia cường. Nẹp gia cường có thể là một thanh thép dẹt có tỷ số chiều cao trên chiều dày của thanh không được lớn hơn 10. Chiều dày của thanh không được nhỏ hơn 0,8 chiều dày tấm thành được gia cường.

2.3.3 Lỗ khoét ở kết cấu thân tàu

2.3.3.1 Ở các kết cấu dọc của thân tàu, lỗ khoét nên bố trí hướng cạnh dài theo chiều dọc thân tàu. Không được khoét lỗ ở gần đế của kết cấu và ở gần mã liên kết kết cấu. Lỗ khoét ở tấm thành của kết cấu phải cách đầu mã một khoảng không được nhỏ hơn 0,5 chiều cao tấm thành của kết cấu. Khoảng cách từ mép lỗ khoét của tấm thành kết cấu khỏe đến mép của kết cấu thường chui qua kết cấu khỏe đó không được nhỏ hơn chiều cao tiết diện của kết cấu thường đó;

Nếu có một vài lỗ khoét thì nên bố trí những lỗ khoét đó theo một đường dọc tàu. Nên bố trí những lỗ khoét đó trên một tiết diện ngang thân tàu.

2.3.3.2 Lỗ khoét ở những kết cấu dọc phải có góc lượn với bán kính không được nhỏ hơn 0,1 chiều rộng của lỗ khoét. Với những lỗ khoét ở tấm mà chiều rộng của lỗ khoét lớn hơn 20 lần chiều dày của tấm nhưng nhỏ hơn 0,05 chiều rộng liên tục của tấm thì phải dùng tấm viền để viền lỗ khoét. Kích thước của tấm viền phải đủ để bổ sung phần diện tích tiết diện bị mất do lỗ khoét. Chiều dày của tấm viền không được nhỏ hơn chiều dày của tấm bị khoét. Đến vùng gần lỗ khoét ở tấm các kết cấu gia cường tấm phải được kết thúc ở những kết cấu được đặt thêm và được hàn với kết cấu được đặt thêm đó (Hình 2A/2.7);

 Tổng chiều cao của các lỗ khoét ở tấm thành của kết cấu khỏe để các kết cấu thường chui qua không được lớn hơn 0,4 chiều cao tấm thành của kết cấu khỏe;

Chiều cao lỗ khoét nhằm giảm trọng lượng kết cấu để người chui, không được lớn hơn 0,5 chiều cao tiết diện tấm thành tại chỗ có lỗ khoét. Chiều rộng của những lỗ khoét đó không được lớn hơn 0,75 chiều cao tiết diện tấm thành tại chỗ có lỗ khoét;

Lỗ thoát nước ở kết cấu phải có chiều cao không lớn hơn 0,2 chiều cao tiết diện kết cấu, còn chiều dài không lớn hơn 15 lần chiều dày của tấm thành kết cấu đó;

Không cần gia cường tấm thành của kết cấu khỏe để bồi thường những lỗ khoét tròn có đường kính không lớn hơn 0,2 chiều cao tấm thành và cách nhau hoặc cách những lỗ khoét khác một khoảng không nhỏ hơn 2 lần chiều cao tấm thành.

2.3.4 Kết cấu dạng sóng

2.3.4.1 Có thể dùng kết cấu dạng sóng để làm vách kín nước và làm các kết cấu thứ yếu khác. Sức bền của kết cấu sóng không được nhỏ hơn sức bền của kết cấu phẳng tương ứng. Ở đầu của mã liên kết các kết cấu gặp kết cấu sóng phải đặt nẹp ngang đi đến tận mặt gân gần nhất nhằm phân bố tải trọng tập trung ở đầu mã (Hình 2A/2.8).

2.3.4.2 Vách kín nước phải có gân sóng hình thang (Hình 2A/2.9) hoặc hình sin (Hình 2A/2.10). Gân của vách ngang phải là gân đứng. Gân của vách dọc có thể là gân đứng hoặc gân nằm. Vách dọc có gân đứng không được tính vào tiết diện của thanh tương đương.

2.3.4.3 Với các kết cấu thứ yếu thì gân có thể có tiết diện tam giác đỉnh tròn (Hình 2A/2.11) hoặc tiết diện nửa tròn (Hình 2A/2.12).

2.3.4.4 Môđun chống uốn, cm³, của một gân sóng hình thang được tính theo công thức:

W = ht(c + b/3),

trong đó, các kích thước h, t, c, b - xem ở Hình 2A/2.9, tính bằng cm;

Môđun chống uốn, cm³, của một gân sóng hình sin được tính theo công thức:

W = gtR² ,

trong đó:

R và t - xem Hình 2/2.10, tính bằng cm;

g - hệ số bằng:

g =

b_o - xem Hình 2A/2.10, tính bằng radian.

Các kích thước khuyến nghị và các đặc trưng của một gân sóng hình tam giác đỉnh tròn và gân sóng nửa tròn được ghi trong Bảng 2A/2.11, trong đó các kích thước được xem ở các hình 2A/2.11 và 2A/2.12.

2.3.5 Mối hàn

2.3.5.1 Phải tuân thủ một số quy định sau đây trong việc bố trí các đường hàn:

(1) Đường hàn đối đầu của tấm vỏ, tấm boong không được bố trí gần vùng có ứng suất tập trung lớn (ở góc các lỗ khoét, ở đầu bệ máy v.v...);

(2) Phải tránh tình trạng tập trung mật độ các đường hàn. Khoảng cách các đường hàn song song và các đường hàn góc không được nhỏ hơn 10t nếu chiều dày của tấm được hàn t = (3 ¸10) mm và không được nhỏ hơn 100 mm nếu t > 10 mm;

(3) Các đường hàn không được giao nhau theo góc nhọn, nhỏ hơn 60^o;

(4) Các đường hàn đối đầu của tấm vỏ, tấm boong để lắp ráp các phân đoạn và các tổng đoạn nên bố trí trong cùng một mặt phẳng;

Ở các vùng ngâm nước, vùng chịu tải trọng dao động cục bộ, tải trọng thay đổi, tải trọng xung (vùng buồng máy, vùng trục chân vịt, vùng đầu tàu v.v...), không được dùng đường hàn điểm.

Hình 2A/2.7 - Lỗ khoét ở tấm

Bảng 2A/2.11 - Kích thước gân

2.3.5.2 Kiểu và kí hiệu đường hàn trong mối hàn chữ T được quy định ở Bảng 2A/2.12. Mặt đường hàn nên có dạng lõm đều và chuyển tiếp dần sang mặt chi tiết được hàn. Trong mối hàn chữ T chịu tải trọng phá đứt, tải trọng chấn động, tải trọng thay đổi và tải trọng xung phải dùng đường hàn liên tục 2 phía, bảo đảm hàn ngấu hoàn toàn;

Các phần tử kết cấu của đường hàn trong mối hàn chữ T không vát mép, được quy định ở Bảng 2A/2.12;

Các đường hàn trong Bảng 2A/2.12 có thể được thay thế bằng những đường hàn khác có sức bền tương đương.

2.3.5.3 Số hiệu đường hàn của mối hàn chữ T của các kết cấu thân tàu được quy định ở Bảng 2A/2.14.

Hình 2A/2.8 - Vị trí đặt nẹp

 Bảng 2A/2.12 - Kiểu và ký hiệu mối hàn chữ T

Bảng 2A/2.13 - Số hiệu đường hàn

Chú thích:

1) Hệ số bền là tỷ số tổng chiều cao tính toán của đường hàn liên tục trên chiều dày của tấm mỏng hơn trong các tấm được hàn. Chiều cao tính toán của đường hàn được lấy bằng 0,7 chiều dài cạnh của đường hàn; Với đường hàn gián đoạn và hàn điểm, trong Bảng ghi hệ số bền của đường hàn liên tục tương đương;

2) Với những đường hàn có chiều dài cạnh bằng và lớn hơn 5 mm, thực hiện bằng phương pháp hàn tự động và bán tự động dưới lớp thuốc hàn hoặc trong khí CO₂ thì chiều dài cạnh có thể được giảm 1 mm;

3) Nếu chiều dày của tấm mỏng hơn bằng và nhỏ hơn 6 mm thì cho phép dùng đường hàn M4 (trừ đường hàn H3,5 tương ứng với số hiệu 3).

2.4 Xác định quy cách các phần tử kết cấu thân tàu

2.4.1 Quy định chung

 Có thể tính chiều dày kết cấu thân tàu theo 2.4.1.1 và 2.4.1.2:

2.4.1.1 Theo điều kiện bền: chiều dày các kết cấu thân tàu của tàu có cấp SI không được nhỏ hơn trị số: t = t_o + Dt, trong đó:

t_o - trị số chiều dày tính theo điều kiện bền, mm;

Dt - lượng hao mòn của tấm do han gỉ (mm), được tính theo công thức: Dt = ;

u - lượng hao mòn han gỉ trung bình hàng năm của chiều dày tấm tôn, mm/năm;

Nếu không được có quy định nào khác thì có thể lấy u theo Bảng 2A/2.15, trong đó T được lấy bằng 25 năm.

2.4.1.2 Theo các công thức:

(1) Chiều dày tấm giữa đáy ở vùng giữa tàu phải lớn hơn chiều dày tấm đáy ở cùng vùng đó 1 mm, còn chiều rộng phải bằng 0,75 m hoặc 0,1B, lấy trị số nào lớn hơn;

(2) Chiều dày tấm đáy t, mm, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

t = a(aL + bs + g), trong đó:

s - khoảng cách các kết cấu, m (đà ngang hoặc dầm dọc đáy)

a - hệ số phụ thuộc vào vùng hoạt động của tàu:

a = 1,00 nếu tàu hoạt động ở vùng SI;

a = 0,85 nếu tàu hoạt động ở vùng SII.

a, b, g - các hệ số được lấy theo Bảng 2A/2.16.

(3) Chiều dày tấm hông: chiều dày tấm hông ở vùng giữa tàu phải lớn hơn chiều dày tấm đáy 1 mm. Nếu chiều dày tấm đáy lớn hơn 8 mm thì chiều đày tấm hông được lấy bằng chiều dày tấm đáy;

(4) Tấm mạn: chiều dày tấm mạn không được nhỏ hơn 0,9 lần chiều dày tấm đáy. Mạn phải có dải mép mạn, với chiều rộng tối thiểu phải bằng 0,1D hoặc 250 mm, chọn trị số nào lớn hơn. Chiều dày dải mép mạn phải lớn hơn chiều dày tấm mạn 1 mm;

(5) Chiều dày sống mũi, sống đuôi dạng tấm phải lớn hơn chiều dày dải tấm giữa đáy ít nhất là 1 mm;

(6) Chiều dày tấm boong, mm, ở vùng hầm hàng không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây: t = 6,3s, trong đó:

s - khoảng cách các kết cấu, m (xà ngang/xà dọc);

h - tải trọng boong tính toán, m, được lấy như sau:

h = 0,50 - đối với boong bền;

h = 0,45 - đối với boong chở khách;

h = 0,35 - đối với boong sinh hoạt.

h =  - đối với boong chở hàng, trong đó:

Q - tổng khối lượng hàng hóa xếp lên boong, tấn;

F - diện tích vùng boong xếp hàng hóa, m²;

k = 1,30 - đối với quặng kim loại;

k = 1,15 - đối với các loại hàng khác.

Trong mọi trường hợp chiều dày của các kết cấu thân tàu không được nhỏ hơn trị số t_min, tính theo Bảng 2A/2.17.

2.4.1.3 Khoảng cách chuẩn của các kết cấu không được lấy lớn hơn 650 mm.

2.4.1.4 Môđun chống uốn W_c, cm³, của các kết cấu thân tàu có mép kèm được quy định trong các điều tương ứng của 2.4.3.

2.4.2 Sức bền dọc

2.4.2.1 Môđun chống uốn tiết diện ngang thân tàu

(1)   Đối với tàu có chiều dài L ³ 50 m thì ngoài việc tính các yếu tố kết cấu thân tàu còn phải tính môđun chống uốn tiết diện ngang thân tàu. Môđun chống uốn tối thiểu, cm²m, của tiết diện ngang thân tàu không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

Z_min = akLBd(c_b + 1,2), trong đó:

L, B - chiều dài và chiều rộng tàu, m;

d - chiều chìm tàu, m;

c_b - hệ số béo thể tích của tàu;

a - hệ số lấy theo 2.4.1.2(2);

k =

Bảng 2A/2.14 - Số hiệu đường hàn của mối hàn chữ T

Chú thích:

1) Những kết cấu thường, chui qua tấm thành của kết cấu khỏe, xuyên qua vách không kín nước, xuyên qua sàn mà không được liên kết bằng mã thì phải được hàn với các kết cấu đó bằng đường hàn có số hiệu 2;

2) Đầu các kết cấu khỏe (tấm thành, tấm mép) nếu không được liên kết bằng mã thì phải được hàn bằng đường hàn số hiệu 2 trên một đoạn dài bằng chiều cao tiết diện của kết cấu khỏe. Đầu các kết cấu thường, nếu không được gắn mã thì phải được hàn với tấm tôn bằng đường hàn số hiệu 2 trên một đoạn dài bằng 2 lần chiều cao tiết diện của kết cấu đó;

3) Nếu đầu các kết cấu được liên kết bằng mã (Hình 2A/2.13A) thì trên một đoạn dài a và a’ kể từ đầu kết cấu đến đỉnh mã, tấm thành của kết cấu phải được hàn với tấm mép của nó và với tấm liên kết bằng đường hàn số hiệu 1 (cao hơn số hiệu của đường hàn mã);

4) Đường hàn của mối hàn chữ T của thiết bị trên boong phải được hàn liên tục hai bên;

5) Với tàu kéo, đẩy và tàu được đẩy, ở vùng đặt các thiết bị nối ghép, các kết cấu phải được hàn với tấm boong bằng đường hàn liên tục;

6) Khi dùng đường hàn gián đoạn hoặc so le đến chỗ bị gián đoạn bởi lỗ khoét (lỗ khoét thông đường hàn, lỗ khoét thoát nước, lỗ khoét cho các kết cấu xuyên qua...) thì trên một đoạn dài ít nhất bằng chiều rộng của lỗ khoét tại chỗ tiếp xúc với tấm tôn, kể từ chỗ gặp lỗ khoét đi ra hai phía, phải là đường hàn vòng liên tục hai bên (Hình 2A/2.13B);

7) Ở vị trí giao nhau của các tấm thành của kết cấu khỏe, đường hàn các tấm thành này với tấm boong, tấm mạn, tấm đáy, tấm vách phải là đường hàn liên tục hai bên, từ giao điểm của các tấm thành đi ra bốn phía của một đoạn dài ít nhất là bằng 100 mm. Phải đặc biệt quan tâm để tránh hiện tượng tập trung ứng suất do hàn;

8) Ở vùng buồng máy, khoang đầu, khoang đuôi các kết cấu khỏe phải được hàn với tấm mạn, tấm boong, tấm đáy bằng đường hàn liên tục hai bên.

(2) Tiết diện được lựa chọn để tính môđun chống uốn tiết diện ngang thân tàu là tiết diện yếu nhất ở vùng giữa tàu, nơi có lỗ khoét rộng nhất;

(3) Boong chịu lực và tất cả các kết cấu dọc bằng thép liên tục nằm dưới boong chịu lực trong phạm vi đoạn 0,5L giữa tàu đều có thể được đưa vào tính môđun chống uốn của tiết diện ngang thân tàu nếu chúng được coi là có tác dụng hữu hiệu trong uốn chung thân tàu.

Bảng 2A/2.15 - Trị số u

Bảng 2A/2.16 - Hệ số

Bảng 2A/2.17 - Chiều dày tối thiểu t_min

Chú thích:

1) Chiều dày tấm nói ở các mục trong Bảng là ứng với khoảng cách kết cấu bằng 550 mm. Nếu khoảng cách các kết cấu lớn hơn (nhỏ hơn) 550 mm thì chiều dày tấm phải được tăng (hoặc giảm) theo tỷ lệ tuyến tính;

2) Ứng với chiều dài trung gian của tàu thì chiều dày được xác định theo phép nội suy bậc nhất;

3) Chiều dày của mép mạn nói ở dòng 4 là ứng với chiều cao mạn D ³ 2,5 m; với những tàu có chiều cao mạn D < 2,5 m thì chiều dày của mép mạn được lấy bằng chiều dày tấm mạn; Chiều rộng của mép mạn ít nhất phải bằng 0,2D; Chiều rộng của mép boong ít nhất phải bằng 0,6 m.

2.4.3 Kết cấu đáy đơn

Kết cấu đáy đơn là kết cấu đáy ở tàu không có đáy trên và ở những vùng không có đáy trên.

2.4.3.1 Đà ngang

(1) Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện đà ngang có mép kèm, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 4,2k₁k₂B₁²d₁(d + r + m), trong đó:

k₁ - hệ số lấy theo Bảng 2A/2.18;

k₂ - hệ số lấy theo Bảng 2A/2.19;

B₁ - khoảng cách lớn nhất của các vách dọc (dàn dọc) hoặc từ vách dọc (dàn dọc) đến mạn, m;

Nếu có 3, 4 vách dọc (dàn dọc) thì B₁ không được lấy nhỏ hơn B/3;

Nếu có 5 vách dọc (dàn dọc) trở lên thì B₁ không được lấy nhỏ hơn B/4;

Nếu không có vách dọc (dàn dọc) thì B₁ phải được lấy bằng B.

d₁ - khoảng cách đà ngang, m;

khoảng cách đà ngang phải là bội số của khoảng sườn và không được lớn hơn:

1,2 m - đối với tàu chở hàng trên boong;

2,4 m - đối với tàu khách và tàu hàng lỏng;

2,0 m - đối với các loại tàu khác.

d - chiều chìm của tàu tại tiết diện đang xem xét, m;

r - nửa chiều cao sóng định cấp, m (xem 2.1.1.2);

m - trị số lấy được bằng:

0,6 - đối với tàu cấp SI;

0,9 - đối với tàu cấp SII.

(2) Trong hệ thống kết cấu ngang nếu đà ngang không được đặt ở mỗi mặt sườn thì tại mỗi mặt sườn còn lại phải đặt dầm ngang đáy. Môđun chống uốn, cm³, của dầm ngang đáy có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5ac₁²(d + r + m), trong đó:

a - khoảng sườn, m;

c₁ - khoảng cách lớn nhất giữa sống đáy chính đến vách dọc (dàn dọc) hoặc từ sống chính đến mạn, m;

d, r, m - xem 2.4.3.1(1).

(3) Với những tàu có đáy vát, ở đoạn giữa tàu chiều cao tiết diện đà ngang và dầm ngang đáy ở tiết diện cách mạn tàu một khoảng bằng 0,125B không được nhỏ hơn 0,5 chiều cao tiết diện của chúng ở mặt phẳng dọc tâm tàu;

(4) Ở hông tàu, đà ngang và dầm ngang phải được nâng cao chuyển dần lên mạn, bắt đầu từ điểm A cách giao điểm C của tấm vỏ với đường thẳng kéo dài của cạnh trên của đà ngang (hoặc dầm ngang đáy) một khoảng không được nhỏ hơn 0,05B. Chiều cao được nâng tính từ giao điểm C không được nhỏ hơn 3 lần chiều cao tiết diện sườn thường. Phải dùng mã hông để thực hiện độ nâng đó. Chiều dày của mã hông phải bằng chiều dày tấm mép của đà ngang (Hình 2A/2.14).

2.4.3.2 Sống đáy

Khoảng cách giữa các sống đáy, khoảng cách từ sống đáy đến mạn, đến vách dọc hoặc dàn dọc không được lớn hơn 2,2 m. Trong mặt phẳng dọc tâm tàu phải đặt sống đáy liên tục (sống chính). Các sống đáy phải được kéo dài về phía đầu và đuôi tàu;

Môđun chống uốn của sống đáy, có trừ lỗ khoét nếu có, không được nhỏ hơn môđun chống uốn của đà ngang;

Thay thế cho sống chính có thể đặt 2 sống phụ đối xứng ở hai bên của mặt phẳng dọc tâm tàu với khoảng cách không được quá 1,1 m;

Trong trường hợp này hệ số k₁ trong công thức ở 2.4.3.1(1) được xác định như đối với trường hợp đặt một sống chính ở mặt phẳng dọc tâm tàu.

2.4.3.3 Trong hệ thống kết cấu dọc, môđun chống uốn, cm³, của tiết diện dầm dọc có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5ad₁²(d + r + m), trong đó:

d₁ - khoảng cách đà ngang, m;

a - khoảng cách dầm dọc đáy, m;

d, r và m - xem 2.4.3.1(1).

Bảng 2A/2.18 - Hệ số k₁

Chú thích: L_k - khoảng cách các vách ngang, m.

Bảng 2A/2.19 - Hệ số k₂

Chú thích:

Nếu đà ngang đặt ở mỗi khoảng sườn thì k₂ = 1 bà d₁ = a.

2.4.4 Kết cấu đáy đôi

2.4.4.1 Đà ngang

(1) Chiều cao của đáy đôi đo tại mặt phẳng dọc tâm tàu không được nhỏ hơn 0,8 m;

(2) Khoảng cách các đà ngang phải bằng bội số của khoảng sườn và không được lớn hơn:

1,8 m - ở vùng dưới miệng khoang hàng của tàu hàng khô;

2,4 m - ở tàu khách và tàu hàng lỏng;

2,0 m - ở ngoài vùng dưới miệng khoang hàng của tàu hàng khô và các loại tàu khác.

(3) Đà ngang phải được kéo suốt từ đáy dưới lên đáy trên, còn chiều dày tối thiểu của nó được tính theo công thức nêu ở 2.4.1.2.

Hình 2A/2.14 - Quy cách mã hông

2.4.4.2 Dầm ngang

(1) Trong hệ thống kết cấu ngang của đáy, nếu đà ngang không được đặt ở mỗi mặt sườn thì ở mỗi mặt sườn còn lại phải đặt các dầm ngang, gồm các dầm ngang đáy trên (gắn với tấm đáy trên) và những dầm ngang đáy dưới (gắn với tấm đáy dưới), liên tục và liên kết với nhau bằng những mã đặt ở sống đáy, vách dọc và ở sống hông và có thể bằng những thanh chống đặt ở nhịp (Hình 2A/2.15).

(2) Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện dầm ngang đáy trên có mép kèm, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5kac₁²D₁, trong đó:

D₁ - chiều cao mạn tại tiết diện đang được xét, m;

a - khoảng sườn, m;

c₁ - khoảng cách lớn nhất, m, giữa các sống đáy hoặc từ sống đáy đến mạn, đến vách dọc (dàn dọc), lấy trị số nào lớn hơn;

k - hệ số bằng:

1,0 - nếu không có thanh chống;

0,6 - nếu có thanh chống.

(3) Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện dầm ngang đáy dưới có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5 kac₁²(d + r + m), trong đó:

k, a và c₁ - xem 2.4.4.2(2);

d, r, m - xem 2.4.3.1(1).

(4) Ở tàu chở hàng rời, môđun chống uốn, cm³, của dầm ngang đáy trên có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 91ac₁,

trong đó: a và c₁ - xem 2.4.4.2(2).

(5) Tấm mã liên kết dầm ngang đáy trên với dầm ngang đáy dưới phải có mép bẻ hoặc mép gắn và có chiều dày không nhỏ hơn chiều dày của đà ngang tại vùng đó;

Các đầu dầm ngang phải đè lên mã một đoạn không nhỏ hơn 2 lần chiều cao của tiết diện dầm;

Chiều rộng mã ở mỗi bên của sống chính và ở sống hông không được nhỏ hơn nửa chiều cao của đáy đôi. Chiều rộng của mã ở sống phụ không được nhỏ hơn 0,3 chiều cao của đáy đôi. Cho phép dầm ngang được gián đoạn ở chỗ gặp sống phụ, trong trường hợp này ở 2 bên của sống phụ phải đặt mã, có chiều rộng không nhỏ hơn 0,3 chiều cao của đáy đôi;

Có thể đặt thanh chống để liên kết các trung điểm của các dầm ngang đáy trên và dưới;

Diện tích tiết diện thanh chống không được nhỏ hơn diện tích tiết diện của chiếc dầm ngang đáy nhỏ hơn.

2.4.4.3 Trong đáy đôi phải đặt sống chính ở mặt phẳng dọc tâm tàu và những sống phụ. Khoảng cách sống đáy đến mạn hoặc đến vách dọc (dàn dọc) không được lớn hơn 3 m. Sống đáy phải được kéo dài về phía đầu và đuôi tàu. Chiều dày của sống không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức ở 2.4.1.2 với t₀ được tính theo điều kiện bền và Dt tính theo công thức ở 2.4.1.1.

2.4.4.4 Dầm dọc (trong hệ thống kết cấu dọc)

(1) Môđun chống uốn của tiết diện dầm dọc đáy dưới có mép kèm, cm³, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5kad₁²(d + r + m), trong đó:

k, d, r và m - xem 2.4.4.2;

d₁ - khoảng cách các đà ngang, m;

a - khoảng cách các dầm dọc, m.

(2) Môđun chống uốn, cm³, của dầm dọc đáy trên có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 7,5kad₁²D₁, trong đó:

k, a và d₁ - xem 2.4.4.4(1);

D₁ - xem 2.4.4.2(2).

(3) Ở tàu chở hàng rời, môđun chống uốn, cm³, của tiết diện dầm dọc đáy trên có mép kèm, trong phạm vi dưới miệng khoang hàng không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 91ad₁, trong đó:

a và d₁ - xem 2.4.4.4(1);

Nếu đặt thanh chống ở giữa nhịp dầm dọc thì W có thể được giảm 30%.

(4) Có thể đặt thanh chống để liên kết các trung điểm của các dầm dọc đáy trên và dưới. Diện tích tiết diện của thanh chống không được nhỏ hơn diện tích tiết diện của chiếc dầm nhỏ hơn được liên kết.

2.4.5 Kết cấu mạn

2.4.5.1 Mạn phải được kết cấu theo hệ thống ngang có sườn khỏe xen kẽ với các sườn thường. Nếu có cơ sở xác đáng thì mạn có thể được kết cấu theo hệ thống ngang với sườn đồng nhất hoặc kết cấu theo hệ thống dọc có sườn khỏe;

Ở những tàu có mạn kép thì mạn trong có thể được kết cấu theo hệ thống ngang hoặc hệ thống dọc. Có thể thay thế những sống mạn trên cùng một độ cao của mạn trong và mạn ngoài bằng sàn nếu chiều cao mạn tàu không lớn hơn 5,5 m.

2.4.5.2 Sườn khỏe

Sườn khỏe phải được đặt cùng mặt phẳng của đà ngang (với khoảng cách d₁ nói trên), môđun chống uốn, cm³, của tiết diện sườn khỏe có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 10kd₁D₁ , trong đó:

d₁ - khoảng cách sườn khỏe, m;

D₁ - chiều cao mạn tại tiết diện đang được xét, m;

k - hệ số bằng:

 k =  - đối với tàu hàng lỏng;

 k =  - đối với các loại tàu khác.

Chiều cao tiết diện tấm thành của sườn khỏe ở vùng không có đáy đôi không được nhỏ hơn 0,65 chiều cao tiết diện đà ngang, còn ở vùng có đáy đôi thì không được nhỏ hơn 0,4 chiều cao đáy đôi;

Chiều dày tấm thành của sườn khỏe không được nhỏ hơn chiều dày tấm thành của đà ngang;

Tấm mép của sườn khỏe ở vùng không có đáy đôi phải có diện tích tiết diện không nhỏ hơn 0,65 diện tích tiết diện tấm mép của đà ngang.

2.4.5.3 Sườn thường

 Trong hệ thống kết cấu ngang có sườn khỏe, môđun chống uốn, cm³, của sườn thường có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 12kla, trong đó:

a - khoảng sườn, m;

l - khoảng cách đo theo mạn từ bản mép của đà ngang (hoặc từ đáy trên nếu tàu có đáy đôi) đến chiếc sống mạn thấp nhất, hoặc khoảng cách các sống mạn, hoặc khoảng cách từ chiếc sống mạn trên cùng đến boong, lấy trị số nào lớn hơn, m;

k - xem 2.4.5.2.

Chân sườn phải được liên kết với đà ngang bằng mã, theo chiều rộng tàu mã phải phủ hết đoạn cong hông, theo chiều cao mã phải phủ lên sườn một đoạn bằng 2 lần chiều cao tiết diện sườn thường;

Nếu môđun chống uốn của tiết diện dầm ngang đáy không nhỏ hơn môđun chống uốn của tiết diện sườn thường thì dầm ngang đáy có thể được kéo dài tiếp qua hông lên mạn mà không cần đặt mã hông.

2.4.5.4 Sườn đồng nhất

Nếu mạn được kết cấu theo hệ thống ngang đồng nhất thì môđun chống uốn, cm³, của tiết diện sườn đồng nhất có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 14kaD₁, trong đó:

a - khoảng sườn, m;

k và D₁ - xem 2.4.5.2.

Chân sườn đồng nhất được liên kết với đà ngang có quy cách liên kết như liên kết ở chân sườn thường.

2.4.5.5 Sống mạn

Nếu mạn được kết cấu theo hệ thống dọc thì môđun chống uốn, cm³, của tiết diện sống mạn có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 6kd₁², trong đó:

d₁ - khoảng cách các sườn khỏe, m;

k - xem 2.4.5.2.

2.4.5.6 Nếu chiều cao của mạn tàu D > 2 m thì phải đặt sống mạn, còn nếu D ³ 5 m thì phải đặt ít nhất là hai sống mạn. Kích thước của sống mạn không được nhỏ hơn kích thước của sườn khỏe, hoặc không được nhỏ hơn kích thước của sườn đồng nhất, nếu mạn được kết cấu theo hệ thống ngang đồng nhất.

2.4.5.7 Nếu tàu có mạn kép thì mạn trong có thể được kết cấu theo hệ thống ngang hoặc hệ thống dọc. Kích thước của sườn khỏe, sườn thường hoặc sườn đồng nhất của mạn trong cũng được lấy như kích thước sườn cùng loại của mạn ngoài. Nếu chiều cao của mạn không lớn hơn 5,5 m thì thay thế cho hai chiếc sống mạn của mạn trong và mạn ngoài có cùng một độ cao có thể đặt một sàn. Số lượng những sàn này được quy định ở 2.4.5.6.

2.4.6 Kết cấu boong

2.4.6.1 Xà ngang

Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện xà ngang có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(1) Với phần boong dùng để xếp hàng hoá:

 W = kdqB₁²10^-1, trong đó:

k - hệ số bằng:

 5,25 - đối với xà ngang khỏe;

 6,30 - đối với xà ngang thường;

d - khoảng cách kết cấu (ngang) khỏe khi tính xà ngang khỏe, m;

 - khoảng sườn khi tính xà ngang thường, m.

Nếu boong được kết cấu theo hệ thống ngang thì xà ngang thường phải được đặt ở mỗi mặt sườn, còn xà ngang khỏe phải được đặt trong mặt phẳng của thành ngang miệng khoang hàng, miệng buồng máy, ở mỗi mặt phẳng khung sườn khỏe và ở những chỗ đặt máy thiết bị trên boong;

Nếu boong được kết cấu theo hệ thống dọc thì xà ngang khỏe phải được đặt trong mặt phẳng của thành ngang miệng khoang hàng, miệng buồng máy, ở mỗi mặt phẳng khung sườn khỏe và ở những chỗ đặt máy, thiết bị trên boong.

B₁ - trị số lấy bằng khoảng cách lớn nhất, m, trong các khoảng cách sau đây:

(a) Với xà ngang khỏe: khoảng cách các vách dọc hoặc dàn dọc; khoảng cách từ mạn đến vách dọc hoặc dàn dọc; khoảng cách từ mạn đến mạn (nếu không có vách dọc, dàn dọc);

Nếu có 3 hoặc 4 vách dọc (dàn dọc) thì B₁ không được lấy nhỏ hơn B/3;

Nếu có lớn hơn hoặc bằng 5 vách dọc (dàn dọc) thì B₁ không được lấy nhỏ hơn B/4.

(b) Với xà ngang thường: khoảng cách từ sống boong liên tục đến vách dọc (dàn dọc), khoảng cách từ sống boong liên tục đến mạn, nhưng trong mọi trường hợp không được lấy nhỏ hơn 2 m.

q - trị số tính theo công thức:

q = Q/F, trong đó:

Q - trọng lượng tối đa của hàng hóa tác dụng lên phần boong đang được xét, kN;

F - diện tích phần boong đang được xét, m²;

Trong trường hợp hàng được bốc xếp bằng gầu ngoạm thì môđun chống uốn của xà ngang có mép kèm còn không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 115dB₁, trong đó:

d - như quy định ở 2.4.6.1(1);

B₁ - trị số lấy bằng khoảng cách lớn nhất, m, trong các khoảng cách sau đây:

(a) Với xà ngang khỏe: khoảng cách các vách dọc hoặc các dàn dọc; khoảng cách từ mạn đến vách dọc hoặc dàn dọc; khoảng cách từ mạn đến mạn (nếu không được có vách dọc, dàn dọc);

(b) Với xà ngang thường: khoảng cách từ sống boong chính đến mạn hoặc vách dọc/dàn dọc.

(2) Với phần boong ở vùng khoang hàng của tàu hàng lỏng:

W = 9dB₁², trong đó: B₁, d - như quy định ở 2.4.6.1(1).

(3) Với phần boong không dùng để xếp hàng hoá:

W = 3,6dB₁², trong đó: B₁, d - như quy định ở 2.4.6.1(1).

(4) Với các phần boong của thượng tầng hoặc của lầu không được dùng để chứa khách hoặc hàng hóa:

W = dB₁², trong đó: d và B₁: quy định như 2.4.6.1(1).

(5) Với các phần boong, thông qua cột chống, chịu những tải trọng của những phần boong tầng trên tác dụng xuống thì các trị số môđun chống uốn của các xà ngang khỏe, quy định trong các mục 2.4.6.1(1), 2.4.6.1(2), 2.4.6.1(3) và 2.4.6.1(4) phải được nhân hệ số (n + 1), trong đó n là số lượng boong ở trên chiếc boong đang được xét, có thể thông qua các cột để truyền tải trọng xuống chiếc boong đang được xét. Trị số của môđun chống uốn ở thời điểm cuối tuổi thọ cũng tương ứng được nhân với hệ số (n + 1).

(6) Chiều cao và chiều dày tiết diện tấm thành của xà ngang khỏe và của xà ngang cụt khỏe phải tương ứng không nhỏ hơn chiều cao và chiều dày tấm thành của sườn khỏe ở chỗ gặp boong;

Diện tích tiết diện tấm mép của các xà ngang đó không được nhỏ hơn 0,75 diện tích tấm mép của sườn khỏe ở chỗ gặp boong.

(7) Mômen quán tính, cm⁴, của tiết diện xà ngang khỏe có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

J = 3B₁W, trong đó:

B₁ và W là những đại lượng tương ứng của xà ngang khỏe đang xét.

2.4.6.2 Xà dọc

Xà dọc phải được đặt trong mặt phẳng của dầm dọc đáy. Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện xà dọc có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(1) Với phần boong (kể cả boong lửng) dùng để xếp hàng hoá:

W = 0,7ad₁²Q/F, trong đó:

a - khoảng cách các xà dọc, m;

d₁ - khoảng cách các xà ngang khỏe, m;

Q, F - xem 2.4.6.1(1).

Nếu hàng hoá trên boong được bốc xếp bằng gầu ngoạm thì môđun chống uốn, cm³, của tiết diện xà dọc có mép kèm còn không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 115ad₁².

(2) Với phần boong ở vùng khoang hàng của tàu hàng lỏng:

W = 11,5ad₁²,

trong đó: a, d₁ - xem 2.4.6.2(1).

(3) Với phần boong không dùng để xếp hàng hoá:

W = 3,6ad₁²,

trong đó: a, d₁ - xem 2.4.6.2(1).

(4) Với các phần boong của thượng tầng hoặc của lầu không dùng để chở khách hoặc hàng hóa:

W = ad₁²,

trong đó: a, d₁ - xem 2.4.6.2(1);

(5) Mômen quán tính, J, cm⁴, của tiết diện xà dọc có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

J = 1,25.10^-2R_eH(f + 100at)d₁², trong đó:

f - diện tích tiết diện xà dọc không kể mép kèm, cm²;

t - chiều dày tấm boong, cm;

a, d₁ - xem 2.4.6.2(1).

2.4.6.3 Sống boong phải được đặt trong cùng mặt phẳng với sống đáy. Môđun chống uốn của tiết diện sống boong có mép kèm, không được nhỏ hơn môđun chống uốn của tiết diện xà ngang khoẻ có mép kèm.

2.4.6.4 Miệng khoét và thành quây miệng khoét

(1) Chiều rộng của miệng khoét ở boong không được lớn hơn 0,7 lần chiều rộng B₁ của tàu tại nơi có miệng khoét. Nếu có những biện pháp gia cường thích đáng, được Đăng kiểm chấp nhận thì có thể tăng chiều rộng của miệng khoét lên, nhưng cũng không được vượt quá 0,85B₁;

(2) Nếu chiều rộng miệng khoét lớn hơn 0,7B₁ thì thành quây dọc của miệng khoét phải liên tục và kết thúc bằng mã có chiều dài không nhỏ hơn hai lần chiều cao tiết diện thành quây.

(3) Thành quây dọc của miệng khoét phải được kết thúc bằng mã, có chiều dài không được nhỏ hơn 2 lần chiều cao tiết diện thành quây dọc nếu thành quây dọc không được nối lượn với thành quây ngang;

Thành quây dọc phải được nối lượn với thành quây ngang theo đường lượn góc miệng khoét. Có thể nối thành quây dọc với thành quây ngang bằng mã gắn mép, đặt trong mặt phẳng của boong. Tấm thành của thành quây dọc phải được đặt trong mặt phẳng tấm thành của sống boong. Không được bố trí những đường hàn đối và những lỗ khoét ở vùng góc miệng khoét (phần gạch ở Hình 2A/2.16);

Trong mặt phẳng của các xà ngang theo tấm thành của thành quây phải đặt nẹp gia cường và mã;

Nẹp gia cường thường được tính theo 2.3.2.3(1). Chiều rộng của mã ở boong không được nhỏ hơn 0,5 chiều cao tấm thành, còn cạnh trên của mã phải được hàn với tấm mép của thành quây miệng khoét;

Nếu tỷ số chiều cao tiết diện trên chiều dày của tấm thành lớn hơn 40 thì tấm thành phải được gia cường bằng những nẹp nằm có mômen quán tính, cm⁴, của tiết diện tính theo 2.3.2.3(2);

Tấm thành quây phải được đưa xuống đến cạnh dưới của xà ngang khỏe và được bẻ mép hoặc gắn mép có chiều rộng bằng (8 ¸12) lần chiều dày.

Ở những tàu có boong lửng dùng để chở hàng thì kết cấu của nó được tính như kết cấu boong của tàu chở hàng trên boong;

Boong lửng là boong dùng để chở hàng, đặt cách đường chuẩn đáy không nhỏ hơn nửa chiều cao mạn tàu.

2.4.7 Vách kín nước

2.4.7.1      Số lượng và vị trí của vách ngang kín nước

Số lượng và vị trí của vách ngang kín nước được quy định phụ thuộc vào cấp, kiểu và công dụng của tàu. Chiều dài khoang không vượt quá 6 lần chiều cao tàu. Nếu theo Phần 8 của Quy phạm này, tàu còn phải đảm bảo tính chống chìm, thì số lượng và vị trí của vách ngang kín nước còn phải quy định theo kết quả tính toán chống chìm;

Tàu phải có vách đầu và vách đuôi kín nước. Vách đầu phải cách sống mũi một khoảng đo ở độ cao của mặt phẳng đường nước thiết kế không nhỏ hơn 0,05L, nhưng không lớn hơn 0,1L. Nếu tàu bị đẩy, được chằng buộc đầu hoặc đuôi với tàu đẩy thì vách đầu/vách đuôi cũng phải cách sống mũi/sống đuôi một khoảng tương tự. Tàu tự hành phải có các vách giới hạn buồng máy;

Vách ngang kín nước phải đi từ đáy, nếu là đáy đơn hoặc từ đáy trong đến boong chính. Ở vách đầu và đuôi không được khoét lỗ chui. Ở các vách kín nước khác có thể được khoét lỗ chui có nắp đậy kín đóng, mở được từ hai phía. Với những tàu có yêu cầu chống chìm thì nắp này còn phải đóng, mở được từ boong mạn khô;

Nếu đường ống và dây điện đi qua vách ngang kín nước thì phải có biện pháp kết cấu đặc biệt để đảm bảo tính kín nước của vách. Ở tàu hàng khô, số lượng tối thiểu của vách ngang kín nước kể cả vách đầu và vách đuôi được quy định phụ thuộc vào chiều dài của tàu, lấy theo Bảng 2A/2.20.

Bảng 2A/2.20 - Số lượng vách ngang tối thiểu

Nếu tàu có đáy đôi mạn kép thì trong phạm vi khoang hàng có thể không cần đặt vách ngang kín nước. Phần vách ngang kín nước đặt trong vùng mạn kép phải cách xa nhau không quá 15 khoảng sườn và có chiều dày bằng chiều dày của đà ngang kín và được kết cấu theo yêu cầu của 2.4.7.2;

Ở những tàu chở container, khoang chở hàng có thể có chiều dài liên tục với điều kiện phải có biện pháp gia cường thích đáng kết cấu dọc và chống vặn thân tàu và được Đăng kiểm chấp thuận;

Ở những tàu chở hàng trên boong, phải đặt những vách dọc hoặc những dàn dọc cách nhau và cách mạn không xa quá 2,5 m. Ngoài những vách ngang kín nước theo quy định ở trên còn phải đặt những dàn ngang cách nhau và cách vách ngang kín nước không xa quá 8 khoảng sườn.

trong đó:

r - bán kính góc lượn theo quy định ở 2.3.3;

b - chiều rộng của miệng khoét.

Hình 2A/2.16 - Vùng không bố trí mối hàn đối và khoét lỗ

2.4.7.2 Kết cấu của vách phẳng kín nước

(1) Tấm vách phẳng kín nước phải có chiều dày tối thiểu theo quy định 2.4.1 với t_min quy định ở các dòng (12 ¸16) của Bảng 2A/2.17;

(2) Nếu vách được gia cường nẹp đứng thì khoảng cách của chúng không được lớn hơn 0,6 m đối với vách chống va và không được lớn hơn 0,75 m đối với vách kín nước khác;

Nếu boong và đáy được kết cấu theo hệ thống dọc thì nẹp đứng của vách ngang phải được đặt trong mặt phẳng của xà dọc và dầm dọc. Nẹp đứng đặt trong mặt phẳng của sống boong và sống đáy phải là sống khỏe đứng. Với vách dọc, nẹp đứng phải được đặt trong mặt phẳng của sườn, sống đứng được đặt trong mặt phẳng đà ngang khỏe và xà ngang khỏe;

Nếu có sống mạn thì ở mặt phẳng của sống mạn phải đặt sống nằm tại vách ngang và vách dọc;

Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện nẹp đứng có mép kèm trong trường hợp vách có sống đứng, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 12kla, trong đó:

a - khoảng cách nẹp đứng, m;

l - khoảng cách lớn nhất đo ở mặt phẳng dọc tâm tàu giữa các sống nằm hoặc từ sống nằm cuối cùng đến đáy dưới (hoặc đáy trên) hoặc từ chiếc sống nằm trên cùng đến boong. Nếu không có sống nằm thì l được đo từ đáy dưới (hoặc đáy trên) đến boong ở mặt phẳng dọc tâm;

k - hệ số bằng:

 k =  - đối với tàu hàng lỏng;

 k =  - đối với các loại tàu khác.

Trong các trường hợp không có sống đứng thì môđun chống uốn, cm³, của tiết diện nẹp đứng có mép kèm, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 14kD₁a, trong đó:

a và k - được lấy như trường hợp có sống đứng;

D₁ - chiều cao boong đo từ đáy đến boong tàu ở mặt phẳng dọc tâm, m.

(3) Môđun chống uốn, cm³, của tiết diện sống đứng có mép kèm, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 10kD₁d₁, trong đó:

d₁ - khoảng cách các sống đứng, m;

k và D₁ - xem 2.4.7.2(2)

(4) Môđun chống uốn của tiết diện sống nằm không được nhỏ hơn môđun chống uốn của sống đứng (trong trường hợp có sống đứng) hoặc của nẹp đứng (trong trường hợp không có sống đứng);

(5) Nếu mạn được kết cấu theo hệ thống dọc và vách được gắn nẹp nằm, sống đứng (có hoặc không có sống nằm trong mặt phẳng của sống mạn) thì:

(a) Khoảng cách các nẹp nằm không được lớn hơn 550 mm. Nẹp nằm phải đặt trong mặt phẳng của sống mạn. Môđun chống uốn, cm³, của nẹp nằm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

W = 6kd₁², trong đó:

d₁ - khoảng cách các sống đứng, m;

k - xem 2.4.7.2(2).

Với vách dọc thì chiếc nẹp nằm trên cùng không được nhỏ hơn sống dọc trên cùng của mạn, còn nẹp dọc cuối cùng không được nhỏ hơn chiếc sống dọc cuối cùng của mạn;

(b) Môđun chống uốn, cm³, của sống đứng có mép kèm không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức ở 2.4.7.2(3);

(c) Môđun chống uốn của sống nằm (nếu có) không được nhỏ hơn môđun chống uốn của sống mạn tính theo 2.4.5.6.

2.4.7.3 Kết cấu vách dạng sóng

Vách kín nước có thể là vách dạng sóng (mô tả ở các hình 2A/2.9 và 2A/2.10) với các quy định sau đây:

(1) Vách ngang kết cấu dạng sóng phải được đặt trên đà ngang đặc kín nước hoặc phải được đặt trực tiếp lên đáy đôi (nếu tàu có đáy đôi). Sống đáy, sống boong, dầm dọc, xà dọc phải được liên kết với gân dạng sóng bằng mã (xem thêm 2.4.4.1); Vách dạng sóng có gân đứng phải đuợc gắn sống nắm đặt trong mặt phẳng của sống mạn;

Vách dạng sóng có gân nằm phải được gắn sống đứng đặt trong mặt phẳng của sườn khỏe (nếu là vách dọc) hoặc trong mặt phẳng của sống boong, sống đáy (nếu là vách ngang).

(2) Kết cấu của gân sóng và môđun chống uốn của một gân sóng, nói ở 2.3.4, phải bảo đảm quan hệ sau:

(a) Với gân hình thang:

a/t < 55 nếu a < b

b/t < 55 nếu b < a

(b) Với gân hình sin: R/t < 65

(3) Môđun chống uốn Wc, cm³, của tiết diện một gân đứng của vách dạng sóng, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức ở 2.4.7.2(2), trong đó a được thay thế bằng d ở các hình 2/2.9 và 2/2.10, tính bằng m;

(4) Môđun chống uốn Wc, cm³, của một gân nằm của vách sóng, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức ở 2.4.7.2(5);

(5) Sống đứng của vách dạng sóng có gân nằm được tính như đối với sống đứng nói ở 2.4.7.2(5) với chiều cao tiết diện tấm thành được lấy bằng chiều cao tối thiểu của nó;

Sống nằm ở vách dạng sóng có gân đứng được tính như đối với sống nằm nói ở 2.4.7.2(4).

2.4.8 Cột chống và dàn

2.4.8.1 Cột chống

(1) Cột chống phải được đặt ở chỗ giao nhau của sống đáy với đà ngang và sống boong với xà ngang;

Nếu không được như vậy thì tại đáy và boong phải đặt những tấm mã đi từ cột ra đến tận các kết cấu khỏe gần nhất ở hai bên của cột. Chiều dày của mã phải bằng chiều dày của kết cấu mà nó thay thế;

Nếu cột tì vào kết cấu bẻ mép thì đường tâm của cột phải trùng lên mặt phẳng tấm thành của kết cấu bẻ mép đó và cột phải được đặt lên trên tấm đệm nằm ngang;

Ở tấm thành của sống đáy và của đà ngang dưới chân cột không được khoét lỗ.

(2) Diện tích, cm², của tiết diện cột không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

 f = 2l nếu mF < 4,8 10³l²

 f = 0,8 mF nếu mF ³ 4,8 10³l² trong đó:

l - chiều dài của cột, m;

F - diện tích những phần mặt boong mà chiếc cột phải đỡ, m²;

m - hệ số được xác định như sau:

Với boong hàng của tàu hàng khô: m = 0,125 G/F

G - trọng lượng tối đa, kN, của hàng hóa xếp lên diện tích F,

Với boong không dùng để xếp hàng hóa: m = 0,5j

j - số lượng boong mà chiếc cột phải đỡ;

Với boong vùng khoang hàng của tàu hàng lỏng: m = 1,0

(3) Mômen quán tính tối thiểu, cm⁴, của tiết diện cột không được nhỏ hơn:

J = 0,25f ², trong đó: f - diện tích tiết diện cột tính theo 2.4.8.1(2);

(4) Nếu cột gồm một số thép hình ghép lại thì chúng phải được liên kết với nhau bằng những miếng liên kết đặt cách nhau không được xa quá 1 m. Đầu cột đỡ boong hàng hóa và boong của tàu hàng lỏng phải được gắn với kết cấu đáy bằng mã. Với các boong khác thì mối nối liên kết này chỉ cần 2 mã, kích thước của mã không được nhỏ hơn hai lần chiều cao của tiết diện cột.

2.4.8.2 Dàn

Kết cấu của dàn (ngang và dọc) phải gồm có đà ngang, xà ngang khỏe (hoặc sống đáy, sống boong) liên kết với nhau bằng những thanh đứng và thanh giằng chéo (Hình 2A/2.6). Các đà ngang, xà ngang khỏe (hoặc sống đáy, sống boong) tạo thành biên của dàn phải có tiết diện chữ T;

Ở các đầu dàn, ở các điểm của các thanh giằng chéo, ở các điểm nút của dàn phải đặt mã. Kích thước của mã phải đủ để các thanh liên kết với mã được đè lên mã một đoạn dài ít nhất bằng hai lần chiều cao tiết diện thanh, còn chiều dày của mã không được nhỏ hơn chiều dày của tấm thành của thanh biên tương ứng. Những thanh giằng chéo ghép bởi nhiều thanh thép hình phải được liên kết với nhau bởi ít nhất là ba miếng liên kết nếu là dàn kiểu A và B và bằng ít nhất là hai miếng liên kết nếu là dàn kiểu C (Hình 2A/2.6);

Thanh đứng được tính theo 2.4.8.1;

Diện tích tiết diện thanh giằng chéo, cm², được tính theo các công thức ở 2.4.8.1(2), trong đó:

mF - được thay thế bằng mF(kcosa)

l - được thay thế bằng k₁l_d

trong đó: a, l_d, k và k₁ được lấy theo 2.2.4.7.

2.4.9 Kết cấu buồng máy

2.4.9.1 Khoảng sườn ở buồng máy không được nhỏ khoảng sườn ở đoạn giữa tàu. Đà ngang phải được đặt ở mỗi mặt sườn. Khoảng cách các sườn khỏe, xà ngang khoẻ không được lớn hơn ba khoảng sườn. Số lượng và bố trí sống đáy phải phù hợp với bệ máy và với sống đáy ở khoang lân cận.

2.4.9.2 Kích thước của đà ngang phải theo quy định ở 2.4.3 và 2.4.4;

 Kích thước của sườn phải theo quy định ở 2.4.5;

Kích thước của xà ngang phải theo quy định ở 2.4.6;

Đà ngang phải có mép gắn. Chiều dày tấm thành của đà ngang ở buồng máy phải lớn hơn chiều dày tấm thành của đà ngang ở đoạn giữa tàu 1 mm. Kích thước của sống đáy không được nhỏ hơn kích thước của đà ngang.

2.4.9.3 Bệ máy phải được bố trí và có quy cách như sau:

(1) Đối với đáy đơn, các thành dọc bệ máy phải kéo dài đến vách trước và vách sau buồng máy, được liên kết với sống, nẹp vách bằng mã;

(2) Đối với đáy đôi, các thành dọc bệ máy phải trùng với sống đáy, nếu không thực hiện được thì phải đặt những sống đáy bổ sung đi suốt chiều dài buồng máy, được liên kết với vách đầu và vách cuối buồng máy;

(3) Bệ máy phải có tấm thành và tấm mép, chiều dày tấm thành và tấm mép được tính theo công thức sau:

Tấm mép: t_m = 1,55+ 3,6 (mm);

Tấm thành: t_t = (0,1h + 0,6)t_m (mm);

Chiều dày mã, mm, gia cường bệ máy không được nhỏ hơn trị số:

t = 0,77t_t trong đó:

N_e - công suất định mức của máy chính, kW;

h - chiều cao tấm thành bệ máy, m;

Có thể khoét lỗ trên tấm thành bệ máy, nhưng chiều cao lỗ khoét không được vượt quá 1/3 chiều cao tấm thành, còn chiều rộng lỗ (theo hướng dọc bệ) không được vượt quá 150 mm; Phải đặt các mã gia cường bệ máy ở mỗi mặt sườn. Mã phải có mép gắn và được đặt ở phía ngoài của thành dọc bệ máy.

2.4.10 Kết cấu đoạn đầu và đuôi tàu

2.4.10.1 Đoạn đầu và đuôi tàu phải được kết cấu theo hệ thống ngang. Khoảng cách các kết cấu không được lớn hơn các trị số tương ứng ở đoạn giữa tàu;

 Không được dùng hệ thống ngang đồng nhất, kích thước các kết cấu không được nhỏ hơn kích thước các kết cấu tương ứng ở trong đoạn giữa tàu.

2.4.10.2 Kết cấu của đoạn đầu tàu phải theo các quy định sau:

(1) Khoảng sườn không được lớn hơn 550 mm. Đà ngang phải được đặt ở mỗi mặt sườn. Chiều dày tấm thành của đà ngang phải lớn hơn chiều dày tấm thành của đà ngang ở đoạn giữa tàu 1 mm;

Nếu đầu tàu có dạng thìa thì môđun chống uốn của đà ngang có mép kèm phải lớn hơn trị số tính theo công thức ở 2.4.3.1(1) là 1,5 lần. Trong đó B₁ được xác định ở độ cao của tấm mép của chiếc đà ngang gần vách tàu;

Nếu đầu có dạng nêm thì chiều cao tiết diện đà ngang không được nhỏ hơn 1,8 lần chiều cao tiết diện đà ngang ở giữa tàu;

(2) Kích thước sống đáy không được nhỏ hơn kích thước đà ngang. Sống chính phải được liên kết chắc chắn với sống mũi. Nếu có vách biên ngang thì sống chính phải được liên kết chắc chắn với sống đứng dọc tâm của vách biên ngang đó;

(3) Sườn khỏe phải được đặt cách nhau không được xa quá hai khoảng sườn. Môđun chống uốn của sườn khỏe và sườn thường phải được tăng 25% so với các trị số tính theo 2.4.5.2 và 2.4.5.3;

(4) Sống mạn phải được đặt theo quy định 2.4.5.6, nếu sống mạn được kết thúc ở sống mũi thì phải được liên kết với sống mũi bằng mã nằm có chiều dài không nhỏ hơn một khoảng sườn. Mã nằm phải có tấm mép bằng tấm mép của sống mạn.

2.4.10.3 Kết cấu đoạn đuôi tàu phải theo những quy định sau:

(1) Ở đoạn đuôi tàu, khoảng sườn không được lớn hơn 550 mm, đà ngang phải được đặt ở mỗi mặt sườn và phải được đưa lên cao hơn ống bao trục một khoảng không nhỏ hơn 0,5 đường kính của lỗ khoét ở tấm thành của đà ngang để lắp ống bao trục. Đà ngang có thể được đưa lên đến gần dưới ống bao trục, còn ở trên ống bao trục thì các sườn đối diện được liên kết với nhau bằng một thanh giằng ngang (Hình 2A/2.17);

Phải cố gắng kéo dài sống đáy về phía đuôi tàu. Nếu ở buồng máy, sống đáy được thay bằng thành dọc bệ máy thì phải kéo dài thành dọc bệ máy về phía đuôi tàu.

(2) Sườn khỏe phải được đặt cách nhau không vượt quá 2 khoảng sườn. Ở những tàu có đuôi bầu nên dùng sườn quay đặt vuông góc với tấm vỏ. Khoảng cách các sườn quay theo tấm vỏ không được lớn hơn khoảng cách sườn ở đoạn giữa tàu. Môđun chống uốn của tiết diện sườn khỏe và sườn thường phải tương ứng lớn hơn các trị số tính theo 2.4.5.2 và 2.4.5.3 là 15%;

(3) Các kết cấu khỏe ở đoạn đuôi tàu phải có mép gắn (không được dùng mép bẻ);

(4) Ở đuôi các tàu bị đẩy phải đặt kết cấu gia cường sao cho lực đẩy phân bố đều cho mạn và cho vách dọc. Trong mặt phẳng của lực đẩy phải đặt vách dọc có nẹp nằm hoặc dàn dọc liên kết chắc chắn với thân tàu và đi đến tận vách đuôi. Ở vùng đẩy phải đặt những khung sườn kín.

Hình 2A/2.17 - Liên kết thanh giằng

2.4.11 Sống mũi, sống đuôi, sống đáy đặc, giá đỡ trục chân vịt

2.4.11.1 Sống mũi

(1) Kích thước của tiết diện sống mũi đặc, mm, ở đoạn dưới đường nước toàn tải không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(a) Với tàu cấp SI và với tàu kéo, đẩy thuộc các cấp:

(i) Chiều rộng (tính theo chiều ngang tàu):

b = 12 + 0,4L (L - chiều dài tàu)

(ii) Chiều dài (tính theo chiều dài tàu):

l = 64 + 1,5L, nếu L £ 50 m

l = 90 + 1,0L, nếu L > 50 m

(b) Với tàu cấp SII trừ tàu kéo đẩy thuộc các cấp:

(i) Chiều rộng (tính theo chiều ngang tàu):

b = 10 +0,2L (L - chiều dài tàu)

(ii) Chiều dài (tính theo chiều dài tàu):

l = 55 + 0,5L, nếu L £ 50 m

l = 30 + 1,0L, nếu L >50 m

(2) Đường kính, mm, của tiết diện sống mũi làm bằng thép tròn ở đoạn dưới đường nước toàn tải không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(a) Với cấp tàu SI và với tàu kéo đẩy thuộc mọi cấp: d = 46 + 0,96L

(b) Với cấp tàu SII trừ tàu kéo đẩy thuộc mọi cấp: d = 32 + 0,63L

(3) Diện tích, cm², tiết diện sống mũi làm bằng thép góc đều, ở đoạn dưới đường nước toàn tải, không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(a) Với tàu cấp SI và với tàu kéo đẩy thuộc mọi cấp: F = 11 + 0,22L

(b) Với tàu cấp SII, trừ tàu kéo đẩy thuộc mọi cấp: F = 7 + 0,22L

(4) Nếu sống mũi được gò hàn bằng thép tấm (Hình 2A/2.18) thì chiều dày của nó phải lớn hơn chiều dày của tấm vỏ ở đoạn đầu tàu ít nhất là 25%.

(5) Ở đoạn trên đường nước toàn tải, diện tích tiết diện sống mũi được giảm dần và lên đến đỉnh chỉ còn 70% diện tích tính theo các công thức trên.

(a) Nếu sống mũi được làm thành từng đoạn thì mối nối các đoạn không được ở gần đường nước toàn tải;

(b) Sống mũi được đưa lên đến boong hoặc sàn gần nhất trên đường nước toàn tải. Chân của sống mũi phải được đưa đến tiết diện cách trước vách đầu một khoảng không lớn hơn hai khoảng sườn;

(c) Sống mũi phải được liên kết với tấm vỏ kề với nó bằng mã nằm, vị trí của mã nằm phải phù hợp với sống mạn và các kết cấu khác của đầu tàu. Chiều dày của mã không được nhỏ hơn chiều dày của tấm tôn vỏ kề với nó. Mã nằm nên được đưa ra đến sườn gần nhất;

(d) Nếu sống mũi là tấm gò thì mã nằm phải đi ra quá đường hàn tấm vỏ với tấm sóng đầu một khoảng không được nhỏ hơn 5 lần chiều dày tấm sống mũi (Hình 2A/2.18).

Hình 2A/2.18 - Sống mũi gò hàn

2.4.11.2 Sống đuôi (Hình 2A/2.19)

(1) Thân trước của sống đuôi đoạn trên lỗ ống bao trục chân vịt phải có kích thước tiết diện, mm, không nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(a) Với tàu cấp SI:

(i) Chiều rộng (theo chiều ngang thân tàu):

b = 12 + 0,25L + 0,8D² (D - chiều cao mạn tàu, m)

(ii) Chiều dài (theo chiều dọc thân tàu):

l = 50 + 1,0L, nếu L £ 50 m

l = 40 + 1,2L, nếu L > 50 m

(b) Với tàu cấp SII:

(i) Chiều rộng (theo chiều ngang thân tàu):

b = 10 + 0,18L + 0,8D²

(ii) Chiều dài (theo chiều dọc thân tàu):

l = 50 + 1,0L, nếu L £ 50 m;

l = 40 + 1,2L, nếu L > 50 m.

(2) Chiều rộng của tiết diện thân sau và của tiết diện đoạn dưới lỗ ống bao trục chân vịt của thân trước phải bằng hai lần các trị số tương ứng, được xác định theo các công thức của (1) trên;

(3) Chiều rộng của tiết diện thân trên có thể giảm 15% so với các trị số tương ứng, được xác định theo các công thức của (1) trên;

(4) Chiều dày của thành lỗ ống bao trục chân vịt không được nhỏ hơn 60% chiều rộng tương ứng, được xác định theo các công thức của (1) trên;

(5) Thân dưới của sống đuôi (đoạn giữa thân trước và thân sau) phải ngắn và có diện tích tiết diện lớn hơn diện tích tiết diện xác định từ các công thức của (1) là 15%. Thân dưới phải được kéo dài về phía trước, kể từ thân trước, một đoạn không được ngắn hơn 10 lần chiều dày của thân trước, ở đoạn dưới lỗ ống bao trục chân vịt. Thân dưới phải được chuyển tiếp đến thân sau theo độ dốc 1/10.

2.4.11.3 Sống đáy đặc

Nếu sống đáy của tàu có tiết diện đặc thì kích thước, mm, của nó không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(1) Chiều cao h = 100 + 1,0L

(2) Chiều rộng b = 12 + 0,4L

2.4.11.4 Giá đỡ trục chân vịt (Hình 2A/2.20)

Giá đỡ trục chân vịt có thể theo kiểu một hoặc hai gọng tạo với nhau một góc 80^o¸100^o. Đường tâm của hai gọng phải giao nhau ở đường tâm của trục chân vịt. Kích thước tiết diện gọng của giá hai gọng không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức:

(1) Chiều cao: h = 0,45d (mm);

(2) Diện tích: F = 0,47d² (mm²);

(3) Chiều dài củ: l_c = 3d (mm);

(4) Chiều dày củ: t_c = 0,35d (mm), trong đó:

 d - đường kính của trục chân vịt, mm;

Giá phải được hàn với tấm vỏ và các kết cấu thân tàu, chiều dày của tấm vỏ ở chỗ hàn giá phải được tăng 25% so với chiều dày quy định ở 2.4.1.

Hình 2A/2.20 - Giá đỡ trục chân vịt

2.4.12 Thượng tầng và bậc của boong chính

2.4.12.1 Thượng tầng