Công văn 5977/BGDĐT-GDTrH của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông từ năm học 2008 - 2009

Kính gửi:  Các Sở Giáo dục và Đào tạo

Thực hiện Kế hoạch giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) hướng dẫn dạy học nội dung giáo dục địa phương từ năm học 2008-2009 như sau:

A. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

I. Mục đích, yêu cầu thực hiện nội dung giáo dục địa phương

1. Để thực hiện mục tiêu giáo dục, Luật Giáo dục năm 2005 đã quy định nguyên lý giáo dục là: "Hoạt động giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội". Trong CTGDPT do Bộ GDĐT ban hành đã quy định một số nội dung giáo dục địa phương ở một số môn học. Để thực hiện nội dung đó, các Sở GDĐT phải chuẩn bị tài liệu, hướng dẫn tổ chức dạy học, kiểm tra, đánh giá, sử dụng kết quả đánh giá để xếp loại học sinh cuối học kỳ và cuối năm học.

2. Nội dung giáo dục địa phương phải góp phần thực hiện mục tiêu môn học, gắn lý luận với thực tiễn. Khi giảng dạy, ngoài việc liên hệ với thực tiễn hoạt động kinh tế - xã hội, văn hoá, lịch sử địa phương trong các bài dạy còn phải thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở các phần sau đây:

a) Giảng dạy các tiết học (bài, môđun, chủ đề...) đã quy định dành cho giáo dục địa phương;

b) Đưa nội dung giáo dục địa phương thành một phần của tiết học (bài, môđun, chủ đề...) được Bộ GDĐT hướng dẫn dành cho giáo dục địa phương.

II. Về tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương

1. Chuẩn bị tài liệu dạy học: Sở GDĐT trình Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh, thành phố kế hoạch thực hiện giáo dục địa phương; chủ trì phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan tổ chức biên soạn, thẩm định để ban hành tài liệu giáo dục địa phương. Cần tập hợp các chuyên gia, cán bộ khoa học, công nghệ, các nhà hoạt động văn hoá, nghệ sỹ và nghệ nhân tiêu biểu am hiểu về địa phương tham gia biên soạn, thẩm định tài liệu giáo dục địa phương thuộc các môn học nói tại phần B của văn bản Hướng dẫn này.

2. Về tổ chức dạy học: Hướng dẫn giáo viên căn cứ tài liệu đã được phê duyệt để soạn giáo án và tiến hành giảng dạy.

3. Về phương pháp giảng dạy: Kết hợp dạy học trên lớp với tổ chức tham quan thực tế, sưu tầm tư liệu, ngoại khoá nhằm tạo hứng thú học tập, nâng cao hiểu biết về văn hoá, lịch sử, kinh tế - xã hội địa phương cho học sinh.

4. Về kiểm tra, đánh giá: Thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá như các phần khác trong chương trình bộ môn và sử dụng kết quả để đánh giá, xếp loại học sinh từng học kì và cuối năm học.

Hằng năm, các Sở GDĐT tổ chức rút kinh nghiệm về thực hiện nội dung giáo dục địa phương, tổ chức biên soạn bổ sung, cập nhật tài liệu và báo cáo về tình hình thực hiện nội dung giáo dục địa phương với Bộ GDĐT (qua Vụ GDTrH) để theo dõi, chỉ đạo. Nếu chưa chuẩn bị được các điều kiện để thực hiện nội dung giáo dục địa phương, thời lượng dành cho phần này được dựng để ôn tập, củng cố môn học đó.

B. THỰC HIỆN GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG Ở MỘT SỐ MÔN HỌC

I. Các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân (THCS, THPT)

1. Thời lượng dạy học nội dung giáo dục địa phương:

a) Đối với các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý: Thời lượng đó được quy định tại Chương trình môn học;

b) Đối với môn Giáo dục công dân: Có bài thực hành, ngoại khoá với nội dung phự hợp với thực tiễn địa phương, cấp THCS mỗi lớp cú 3 tiết/năm học và cấp THPT mỗi lớp cú 2 tiết/năm học.

2. Sở GDĐT quy định phân phối chương trình và hướng dẫn thực hiện. Ngoài tài liệu giáo dục địa phương, cần tham khảo các tài liệu sau đây:

- Môn Ngữ văn: Cần tham khảo các tài liệu về văn hoá, ngôn ngữ, tác phẩm văn học sáng tác về đề tài địa phương hoặc tác giả người địa phương;

- Môn Lịch sử: Cần tham khảo tài liệu Lịch sử Đảng bộ địa phương;

- Môn Địa lí: Cần tham khảo tài liệu địa chí địa phương (nếu có);

- Mụn Giáo dục công dân: Cần tham khảo các tài liệu thuộc chủ đề giáo dục ý thức công dân của địa phương.

II. Các môn Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể dục, Công nghệ

1. Môn Mĩ thuật (THCS)

a) Căn cứ các bài học có liên quan đến nội dung giáo dục địa phương trong CTGDPT để hướng dẫn dạy học. Các bài thực hành vẽ tranh theo đề tài được quy định cho giáo viên chọn, cần lựa chọn những chủ đề gần gũi cuộc sống, mô tả các danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hoá của địa phương.

b) Ngoài những bài nói trên, giáo viên cần giới thiệu các di tích lịch sử, văn hoá, tác phẩm mĩ thuật địa phương (đình chùa, tranh tượng, sứ mỹ nghệ...) phù hợp với chủ đề bài học và vừa sức tiếp thu của học sinh.

2. Môn Âm nhạc (THCS)

Trong CT-SGK đã quy định một số tiết giới thiệu về âm nhạc địa phương. Sở GDĐT hướng dẫn các trường dựa vào chủ đề bài học để thực hiện nội dung giáo dục địa phương. Cần chọn lọc, giới thiệu vốn âm nhạc truyền thống, một số làn điệu dân ca đặc trưng của địa phương (dân ca quan họ, hát chèo, ví dặm, cải lương, bài chòi, dân ca dân tộc thiểu số...), giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc và hướng dẫn học sinh sưu tầm vốn âm nhạc dân gian địa phương.

3. Môn Thể dục (THCS, THPT)

Chương trình và sách giáo viên môn Thể dục của mỗi lớp đều quy định có 1 chương (Chương: Mụn thể thao tự chọn) do địa phương tự chọn nội dung dạy học. Ngoài các môn đã biên soạn tài liệu trong sách giáo viên, Sở GDĐT có thể biên soạn tài liệu về các môn thể thao phổ biến, có thế mạnh ở địa phương và hướng dẫn thực hiện chương này (có thể lồng ghép giới thiệu về các môn thể thao truyền thống ở địa phương như: võ, vật, đua thuyền, chơi đu, ném còn... nhưng phải vừa sức tiếp thu và không yêu cầu học sinh thực hành nếu không phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi và khó bảo đảm an toàn).

4. Môn Công nghệ (THCS, THPT)

a) Cấp THCS:

- Lớp 6: Thực hiện như quy định của Chương trình.

- Lớp 7: Nông nghiệp.

+ Đối với vùng nông thôn, phần Trồng trọt và Chăn nuôi dạy bắt buộc, phần Lâm nghiệp và Thủy sản, tùy theo điều kiện cụ thể của địa phương chọn 1 trong 2 phần núi trên, thời lượng còn lại dùng để ôn tập, củng cố môn Cụng nghệ (không dùng cho môn khác).

+ Đối với vùng đô thị, có thể chuẩn bị tài liệu để dạy học về nuôi trồng, chăm sóc cây cảnh, vật cảnh, thuỷ canh rau sạch, các giải pháp sinh học bảo vệ môi trường... thay thế một số bài của các phần Trồng trọt, Chăn nuôi, một số bài hoặc toàn bộ phần Lõm nghiệp, Thủy sản; thời lượng còn lại dùng để ôn tập, củng cố môn Cụng nghệ (không dùng cho môn khác).

- Lớp 8: Thực hiện như quy định của Chương trình.

- Lớp 9: Chọn 1 trong 18 môđun của Chương trình (35 tiết/môđun).

Bộ GDĐT đó biên soạn tài liệu 5 môđun. Có thể lựa chọn 1 trong 5 môđun hoặc biên soạn tài liệu các môđun khác phù hợp với thực tế của địa phương (ví dụ: trồng, chăm sóc bảo vệ các loại hoa, cây cảnh trang trí, cải tạo môi trường sống; nuôi cá tra, cá ba sa; nuôi ong lấy mật; nuụi cỏ hồi vựng lạnh...).

b) Cấp THPT: 

- Lớp 10:

+ Phần 1: Nông, Lâm, Ngư nghiệp.

Tùy theo điều kiện của địa phương, có thể chọn các lĩnh vực để dạy học cho phự hợp. Cú thể lựa chọn 1 trong 2 chương: Chương 1 hoặc chương 2. Ở chương 3, bài 40 dạy bắt buộc, còn các bài từ 41 đến 48 có thể chọn lĩnh vực phù hợp với chương 1 hoặc chương 2 trước đó; hoặc thay thế bằng tài liệu tự biên soạn phù hợp với điều kiện giống cây trồng, vật nuôi của địa phương.

+ Phần 2: Tạo lập doanh nghiệp.

Sở GDĐT tham khảo sách giáo viên giáo dục hướng nghiệp để hướng dẫn việc tích hợp giới thiệu nhu cầu thị trường lao động của địa phương (do giáo viên môn Công nghệ giảng dạy).

- Lớp 11: Chọn dạy một số bài phù hợp với đặc điểm địa bàn như sau:

+ Đối với vùng đô thị, có thể chọn dạy các bài 33, 34, 37 (động cơ đốt trong dùng cho ôtô, xe máy, máy phát điện);

+ Đối với vùng nông thôn, có thể chọn dạy các bài 34, 36, 37 (động cơ đốt trong dùng cho  xe máy, máy nông nghiệp, máy phát điện);

+ Đối với vùng ven sông, ven biển, có thể chọn dạy các bài 33, 35, 37 (động cơ đốt trong dùng cho ôtô, tàu thuỷ, máy phát điện).

- Lớp 12: Thực hiện theo Chương trình.

Căn cứ hướng dẫn trên đây, các Sở GDĐT hướng dẫn các Phòng GDĐT, các trường THPT thực hiện nội dung giáo dục địa phương. Hướng dẫn này được cụ thể hoá trong văn bản Khung Phân phối chương trình các môn học do Bộ GDĐT ban hành, áp dụng từ năm học 2008 - 2009.

Trong quá trình thực hiện, khi có nhu cầu tăng thêm nội dung giáo dục địa phương, các Sở GDĐT cần báo cáo để Bộ GDĐT chuẩn y trước khi thực hiện. Nếu có khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện nội dung giáo dục địa phương, các Sở GDĐT cần báo cáo với Bộ GDĐT (qua Vụ Giáo dục Trung học) để kịp thời giải quyết./.