Pháp lý doanh nghiệp 
Thông tin chính xác về việc bỏ Sổ hộ khẩu
Theo khoản 3 Điều 38 Luật Cư trú năm 2020, kể từ ngày 01/7/2021 - ngày Luật Cư trú chính thức có hiệu lực, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú vẫn có giá trị sử dụng như bình thường cho đến hết ngày 31/12/2022.
Đặc biệt, chỉ trong trường hợp thực hiện các thủ tục liên quan đến Sổ hộ khẩu, làm thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu thì người dân mới bị thu hồi Sổ hộ khẩu. Thay vào đó, những thay đổi, điều chỉnh của người dân về thông tin cư trú sẽ được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú.
Và trong trường hợp này, người dân sau khi bị thu hồi Sổ hộ khẩu sẽ không được cấp mới mà. Điều này cũng đồng nghĩa, thời điểm hoàn toàn chấm dứt việc sử dụng Sổ hộ khẩu là từ ngày 01/01/2023. Đây là thời điểm, dù Sổ hộ khẩu không bị thu hồi thì cũng không còn được sử dụng nữa.
Lưu ý: Hiện Luật Cư trú và các Luật, văn bản liên quan chỉ có khái niệm bỏ Sổ hộ khẩu, tức là bỏ việc xác định cư trú của công dân thông qua cuốn Sổ hộ khẩu bằng giấy mà không phải bỏ "khẩu" của người dân.
Do đó, người dẫn vẫn được quản lý cư trú bằng hộ khẩu và hình thức quản lý là dữ liệu về cư trú được thu thập và lưu trữ trên Cơ sở dữ liệu về cư trú.
Như vậy, thời điểm này, những Sổ hộ khẩu không bị mất, hỏng, rách... không có sự thay đổi trong thông tin như không tách hộ, thay đổi chủ hộ... thì vẫn có giá trị sử dụng để xác định việc cư trú của cá nhân đến hết ngày 01/01/2023.
Các trường hợp bị thu hồi Sổ hộ khẩu thì sẽ được quản lý dựa trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú của cơ quan có thẩm quyền.
Khi đó, người dân có thể xin giấy xác nhận thông tin cư trú. Giấy này sẽ có giá trị trong 30 ngày. Nếu người không có nơi cư trú do không đủ điều kiện thì giấy này có giá trị trong 06 tháng (căn cứ khoản 2 Điều 17 Thông tư 55/2021/TT-BCA).
Xem thêm: Những điểm mới của Luật Cư trú ảnh hưởng đến mọi người dân
Đề xuất phương án mua BHYT hộ gia đình khi bỏ Sổ hộ khẩu
Bởi sắp tới, việc Sổ hộ khẩu đã bị cắt bỏ nên những thủ tục liên quan đến Sổ hộ khẩu cũng có nhiều thay đổi. Cụ thể, hiện nay, nếu muốn mua bảo hiểm y tế (BHYT) hộ gia đình theo Công văn 3170/BHXH-BT ngày 24/8/2015, người mua cần nộp hồ sơ:
- Tờ khai tham gia BHYT.
- Sổ hộ khẩu (bản sao).
- Thẻ BHYT (bản chính hoặc bản chụp của các thành viên khác trong hộ gia đình đã mua BHYT để xác định mức đóng giảm trừ).
Như vậy, theo quy định này, Sổ hộ khẩu là một trong các giấy tờ quan trọng cần có khi muốn mua BHYT hộ gia đình.
Tuy nhiên, nếu sau này, bỏ Sổ hộ khẩu giấy thì việc mua BHYT sẽ phải điều chỉnh thủ tục, hồ sơ, giấy tờ. Mới đây, Bộ Y tế đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 146/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo hiểm y tế.
Về vấn đề này, điểm b khoản 3 Điều 1 dự thảo đưa ra phương án xử lý như sau:
- Hộ gia đình vẫn còn giữ Sổ hộ khẩu (từ nay đến 01/01/2023): Tiếp tục mua BHYT hộ gia đình đến hết 31/12/2022. Từ ngày 01/01/2023 thực hiện theo khoản 2 Điều 37 Luật Cư trú.
- Người bị thu hồi Sổ hộ khẩu: Tham gia BHYT theo quy định tại khoản 2 Điều 37 Luật Cư trú.
- Thông tin trong Sổ hộ khẩu khác với trong Cơ sở dữ liệu về cư trú: Sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú, tham gia BHYT theo khoản 2 Điều 37 Luật Cư trú.
Trong đó, việc xác định tham gia BHYT hộ gia đình được quy định là những người cùng đăng ký thường trú hoặc tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp thay vì là những người cùng có tên trong Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.
Như vậy, từ ngày 01/01/2023 hoặc khi hộ gia đình bị thu hồi Sổ hộ khẩu thì thành viên cùng hộ gia đình để đăng ký tham gia BHYT hộ gia đình được xác định là những người cùng đăng ký thường trú/tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp.
Do đó, dự kiến, thủ tục đăng ký BHYT hộ gia đình trong tương lai cũng sẽ được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với quy định này.
Theo đó, có thể yêu cầu Sổ hộ khẩu (bản sao) sẽ không còn được yêu cầu mà thay vào đó sẽ là giấy xác nhận cư trú/xác nhận thành viên hộ gia đình - người cùng thường trú hoặc tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp.
Trên đây là đề xuất mua BHYT hộ gia đình khi bỏ Sổ hộ khẩu của Bộ Y tế. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ, giải đáp.
