Pháp lý doanh nghiệp 
1. Nhà ở xã hội là gì? Điều kiện mua nhà ở xã hội
Nhà ở xã hội được định nghĩa tại khoản 7 Điều 3 Luật Nhà ở như sau:
7. Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của Luật này.
Do vậy, không phải đối tượng nào cũng được hưởng hỗ trợ của Nhà nước về nhà ở mà chỉ những đối tượng nêu tại Điều 49 Luật Nhà ở năm 2015:
- Người có công với cách mạng; người có thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại đô thị; người lao động tại các doanh nghiệp trong, ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân, quân nhân chuyên nghiệp trong công an, quân đội; cán bộ công chức, viên chức: Được hỗ trợ cho thuê, thuê mua, bán nhà ở xã hội.
- Người có công; hộ nghèo, cận nghèo tại nông thôn; hộ gia đình nông thôn thuộc vùng bị thiên tai, biến đổi khí hậu: Được xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà ở; miễn, giảm tiền sử dụng đất; tặng nhà ở.
- Người lao động tại các doanh nghiệp trong, ngoài khu công nghiệp; thuộc diện thu hồi đất, giải toả, phá dỡ chưa được bồi thường: Được cho thuê, thuê mua, bán nhà ở xã hội; hô trợ vay vốn ưu đãi để xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở.
Trong đó, tuỳ vào từng đối tượng còn phải đáp ứng thêm điều kiện về việc chưa có nhà ở, chưa mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức hoặc phải đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở xã hội; đăng ký tạm trú từ 01 năm trở lên hoặc không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập…
Xem thêm: Ai được mua chung cư nhà ở xã hội? Điều kiện mua là gì?
2. Sẽ bỏ quy định sau 5 năm được bán nhà ở xã hội?
Về nguyên tắc cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội, hiện nay, khoản 4 Điều 62 Luật Nhà ở đang yêu cầu:
Bên thuê mua, bên mua nhà ở xã hội không được bán lại nhà ở trong thời hạn tối thiểu là 05 năm, kể từ thời điểm thanh toán hết tiền thuê mua, tiền mua nhà ở; trường hợp trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày bên mua, bên thuê mua đã thanh toán hết tiền mua, thuê mua nhà ở mà có nhu cầu bán nhà ở này thì chỉ được bán lại cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội đó hoặc bán cho đối tượng thuộc diện được mua nhà ở xã hội nếu đơn vị này không mua với giá bán tối đa bằng giá bán nhà ở xã hội cùng loại tại cùng địa điểm, thời điểm bán và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Theo quy định này, người đã được mua nhà ở xã hội không được bán nhà trong thời hạn 05 năm kể từ ngày thanh toán hết tiền mua nhà nhà ở. Nếu có bán trong thời hạn 05 năm thì chỉ được bán cho ban quản lý hoặc đối tượng khác cũng phải đáp ứng điều kiện để được mua nhà ở xã hội và nếu ban quản lý không mua với giá bán tối đa bằng giá bán cùng loại tại cùng địa điểm, thời điểm thực hiện bán.
Trong trường hợp này, người mua mới sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Ngoài ra, một số điều chỉnh giữa dự thảo và quy định hiện hành như sau:
Dự thảo đưa ra hai phương án, trong đó phương án thứ nhất gần như giữ nguyên quy định như quy định hiện tại nêu trên ngoài quy định về việc bán nhà ở xã hội sau thời hạn 05 năm tối thiểu không được bán nêu trên như sau:
Dự thảo | Hiện tại |
- Bán cho người thuộc diện được mua nhà ở xã hội. - Giá cả do các bên thoả thuận. - Bên bán không phải nộp tiền sử dụng đất, thuế thu nhập cá nhân. - Hộ gia đình, cá nhân tái định cư thuê mua, mua nhà ở xã hội: Bán theo cơ chế thị trường sau khi đã thanh toán hết tiền mua và được cấp Sổ đỏ, không phải nộp tiền sử dụng đất và nộp thuế thu nhập cá nhân. | - Bán theo cơ chế thị trường cho đối tượng có nhu cầu mua, đã được cấp Sổ đỏ, thanh toán hết tiền mua nhưng phải nộp tiền sử dụng đất, thuế thu nhập. - Bán cho cho người thuộc diện được mua nhà ở xã hội thì bán với giá tối đa bằng giá bán nhà ở xã hội cùng loại cùng địa điểm, thời điểm bán, không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. - Hộ gia đình, cá nhân tái định cư: Bán lại nhà này theo cơ chế thị trường sau khi thanh toán xong tiền mua, được cấp Sổ đỏ nhưng phải nộp tiền sử dụng đất, nộp thuế thu nhập cá nhân. |
Chỉ có phương án số một thì có sự thay đổi rõ rệt. Cụ thể, khoản 2 Điều 101 dự thảo chỉ quy định về việc:
- Bán cho đối tượng được mua nhà ở xã hội.
- Giá bán do các bên thoả thuận.
- Bên bán không phải nộp tiền sử dụng đất, thuế thu nhập cá nhân.
Như vậy, có thể thấy, phương án 02 đã không còn đề cập đến điều kiện chỉ được bán sau khi đã mua tối thiểu 05 năm kể từ thời điểm thanh toán hết tiền mua. Đồng thời, cũng chỉ giới hạn đối tượng mua là người thuộc diện được mua nhà ở xã hội.
3. Bổ sung đối tượng được hưởng hỗ trợ nhà ở xã hội
So với quy định hiện hành nêu trên, ngoài những quy định đáng chú ý nêu trên, khoản 11 Điều 89 dự thảo đã bổ sung đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội là:
11. Doanh nghiệp, hợp tác xã theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, hợp tác xã.
Theo đó, đối tượng này được mua, thuê, thuê mua nhà lưu trú công nhân để bố trí cho người lao động của doanh nghiệp mình được thuê lại.
Đồng thời, với người có thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại đô thị, dự thảo đã bổ sung thêm điều kiện để được hưởng chính sách ưu đãi nhà ở là đáp ứng điều kiện vay vốn của tổ chức tin dụng (hiện nay, Luật Nhà ở không có quy định này).
Trên đây là những đề xuất bỏ quy định sau 5 năm được bán nhà ở xã hội được đề cập đến tại dự thảo Luật Nhà ở. Nếu còn thắc mắc các vấn đề khác liên quan đến dự thảo này cũng như các quy định về nhà ở khác, độc giả vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ, giải đáp.
