Xử lý thế nào khi người bán giao hàng thiếu, giao hàng thừa?

1. Xử lý thế nào khi người bán giao hàng thiếu?

- Trường hợp người bán giao hàng thiếu nhưng chưa đến thời hạn giao hàng:

Căn cứ theo Điều 41 Luật Thương mại số 36/2005/QH11 nếu hai bên không thoả thuận về thời điểm giao hàng cụ thể mà bên bán giao hàng trước thời hạn theo thỏa thuận mà thiếu số lượng thì bên bán có thể tiếp tục giao số lượng hàng hóa còn thiếu cho bên mua trong thời hạn còn lại.

Nếu việc giao tiếp số lượng hàng hóa còn thiếu làm phát sinh chi phí cho bên mua thì bên bán có trách nhiệm chi trả các khoản chi phí này.

- Trường hợp đã đến thời hạn giao hàng mà người bán giao hàng thiếu cho người mua:

Do hợp đồng là sự thoả thuận của các bên nên bên bán có thể thương lượng với bên mua hướng giải quyết phù hợp để phát sinh chi phí ít nhất có thể. Các bên có thể thỏa thuận hướng giải quyết phù hợp để hạn chế phát sinh chi phí ít nhất có thể, cụ thể:

• Buộc thực hiện đúng hợp đồng

Căn cứ theo Điều 297 Luật Thương mại, nếu bên bán vi phạm giao thiếu hàng cho bên mua thì phải giao đủ hàng theo thỏa thuận của hợp đồng. Trong trường hợp bên bán không thực hiện giao đủ hàng theo thỏa thuận cho bên mua thì bên mua có quyền mua hàng của người khác thay thế theo đúng loại hàng hóa trong hợp đồng và bên bán phải trả khoản tiền chênh lệch cũng như các chi phí liên quan khác nếu có cho bên mua.

• Phạt vi phạm hợp đồng

Khi bên bán giao thiếu hàng cho bên mua theo quy định tại hợp đồng thì phải trả một khoản tiền phạt vi phạm cho bên mua khi các bên có thoả thuận về việc phạt vi phạm trong hợp đồng.

Theo quy định tại Điều 301 Luật Thương mại, mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thỏa thuận, tuy nhiên không được vượt quá 8% giá trị nghĩa vụ của hợp đồng bị vi phạm, tức là không quá 8% giá trị của số lượng hàng giao thiếu.

• Bồi thường thiệt hại

Bên mua có thể yêu cầu bên bán phải bồi thường thiệt hại nếu có thiệt hại xảy ra trên thực tế mà nguyên nhân do việc giao thiếu hàng hoá của bên bán gây ra.

Giá trị bồi thường thiệt hại mà bên bán bồi thường cho bên mua bao gồm: giá trị tổn thất trên thực tế, trực tiếp mà bên mua phải chịu do bên bán gây ra, và khoản lợi trực tiếp lẽ ra bên mua phải được hưởng nếu như bên bán giao hàng đúng theo thỏa thuận.

2. Người bán giao hàng thừa thì xử lý thế nào?

Căn cứ theo Điều 43 Luật Thương mại 2005 quy định về trường hợp giao hàng thừa, cụ thể:

“Điều 43. Giao thừa hàng

1. Trường hợp bên bán giao thừa hàng thì bên mua có quyền từ chối hoặc chấp nhận số hàng thừa đó.

2. Trường hợp bên mua chấp nhận số hàng thừa thì phải thanh toán theo giá thoả thuận trong hợp đồng nếu các bên không có thỏa thuận khác.”

Theo đó, trong trường hợp bên bán giao hàng thừa thì bên mua có quyền nhận hoặc từ chối số lượng hàng thừa đó, bởi số hàng này không phải là đối tượng nằm trong phạm vi của hợp đồng.

Xử lý trường hợp này sẽ do sự thỏa thuận của bên bán và bên mua.

Cụ thể, nếu bên mua không đồng ý nhận số hàng này thì bên bán phải chịu trách nhiệm đối với số hàng thừa cũng như các chi phí phát sinh liên quan đến số hàng này.

Còn nếu bên mua chấp thuận mua số hàng thừa đó thì phải thanh toán cho bên bán theo giá mà hai bên đã thoả thuận trong hợp đồng nếu hai bên không có thỏa thuận giá cả khác.

3. Bên mua có được mặc nhiên chấm dứt hợp đồng khi bên bán giao hàng thiếu?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 41 Luật Thương mại 2005 quy định về việc khắc phục trong trường hợp người bán giao thiếu hàng hoặc giao hàng không phù hợp với hợp đồng, cụ thể như sau:

Trừ trường hợp hai bên có thoả thuận khác, nếu trong hợp đồng chỉ quy định về thời hạn giao hàng và không xác định thời điểm giao hàng cụ thể mà bên bán giao hàng trước khi hết thời hạn và giao thiếu hàng hoặc giao hàng không phù hợp với quy định của hợp đồng thì bên bán vẫn có thể tiếp tục giao phần hàng còn thiếu hoặc thay thế hàng hoá phù hợp với hợp đồng, hoặc khắc phục sự không phù hợp của hàng hoá trong thời hạn giao hàng còn lại mà hai bên thỏa thuận.

Như vậy, không phải trong mọi trường hợp bên bán giao hàng thiếu bên mua đều có quyền chấm dứt hợp đồng, mà phải thực hiện theo thỏa thuận quy định tại hợp đồng được ký kết giữa hai bên.

Nếu trong hợp đồng quy định bên bán giao hàng thiếu cho bên mua là căn cứ để chấm dứt hợp đồng thì bên mua có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng theo quy định này.

Nếu hợp đồng chỉ quy định thời hạn giao hàng, không xác định cụ thể thời điểm giao hàng mà bên bán giao hàng trước khi hết thời hạn và giao hàng thiếu thì bên bán vẫn có thể tiếp tục thực hiện giao phần hàng còn thiếu đó cho bên mua.

Trong trường hợp này bên mua không được mặc nhiên chấm dứt hợp đồng mua bán, trừ trường hợp hai bên có thoả thuận khác.