Pháp lý doanh nghiệp 
Nghị định 290/2025/NĐ-CP về xử phạt VPHC lĩnh vực tài nguyên nước có nhiều điểm điều chỉnh quan trọng, đặc biệt là tăng mức xử phạt và mở rộng hành vi vi phạm nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ nguồn nước quốc gia.
- 1. Siết chặt xử phạt hành vi gây ô nhiễm, cạn kiệt nguồn nước
- 2. Tăng phạt hành vi vi phạm trong ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm
- 3. Mức phạt mới với hành vi xả thải và bảo vệ nguồn nước
- 4. Phạt đến 60 triệu đồng khi mở rộng cơ sở sản xuất trong hành lang bảo vệ nguồn nước
- 5. Không báo cáo việc bổ sung nhân tạo nước dưới đất
- 6. Thắt chặt quản lý khai thác nước không phép, không kê khai
- 7. Phạt đến 70 triệu đồng khi không hợp tác kiểm tra
Dưới đây là một số mức phạt mới về tài nguyên nước mà doanh nghiệp cần lưu ý của Nghị định 290/2025/NĐ-CP quy định.
1. Siết chặt xử phạt hành vi gây ô nhiễm, cạn kiệt nguồn nước
Tại Điều 10 Nghị định 290/2025/NĐ-CP bổ sung mức phạt tiền từ 30 - 60 triệu đồng cho các hành vi:
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | - Không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây suy thoái nguồn nước; - Không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây nhiễm mặn nguồn nước. | 30 - 50 triệu đồng |
2 | Không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây cạn kiệt nguồn nước. | 50 - 60 triệu đồng |
2. Tăng phạt hành vi vi phạm trong ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm
Các hành vi như không xây dựng phương án ứng phó, không trang bị thiết bị, hay không thực hiện biện pháp xử lý khi có sự cố ô nhiễm nguồn nước không còn bị phạt theo nghị định này, mà được chuyển sang quy định về môi trường.
Tuy nhiên, tại khoản 2 Điều 11 Nghị định 290 bổ sung mức phạt 50 - 60 triệu đồng cho các hành vi:
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | Sử dụng hóa chất, chất phóng xạ trong quá trình thí nghiệm gây ô nhiễm nguồn nước | 50 - 60 triệu đồng |
2 | Không có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn để nước thải, nước có chứa chất độc hại xâm nhập vào trong giếng khoan, giếng đào, | 50 - 60 triệu đồng |
Ngoài ra, gây ô nhiễm nước biển mà không kịp thời xử lý cũng sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
3. Mức phạt mới với hành vi xả thải và bảo vệ nguồn nước
Nghị định 290/2025/NĐ-CP điều chỉnh mức phạt theo lưu lượng xả thải, áp dụng cả với nguồn nước bề mặt và dưới đất:
Xả vào vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt
STT | Lưu lượng xả thải (m³/ngày đêm) | Mức phạt |
1 | Dưới 50 | 5 – 10 triệu đồng |
2 | 50 – dưới 500 | 10 – 30 triệu đồng |
3 | 500 – dưới 2.000 | 30 – 90 triệu đồng |
4 | 2.000 – dưới 3.000 | 90 – 150 triệu đồng |
5 | Trên 3.000 | 150 – 250 triệu đồng |
Và bổ sung mức phạt tiền đối với hành vi xả nước thải vào nguồn nước dưới đất:
STT | Lưu lượng xả thải (m³/ngày đêm) | Mức phạt |
1 | Dưới 50 | 5 – 10 triệu đồng |
2 | 50 – dưới 200 | 10 – 30 triệu đồng |
3 | 200 – dưới 500 | 30 – 90 triệu đồng |
4 | 500 – dưới 1.000 | 90 – 150 triệu đồng |
5 | Trên 1.000 | 150 – 250 triệu đồng |
4. Phạt đến 60 triệu đồng khi mở rộng cơ sở sản xuất trong hành lang bảo vệ nguồn nước
Theo Điều 13 Nghị định 290 bổ sung mức phạt đối với:
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | Các cơ sở sản xuất, chế biến có chất thải nguy hại nếu mở rộng trong phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước | 50 - 60 triệu đồng |
5. Không báo cáo việc bổ sung nhân tạo nước dưới đất
Các mức phạt mới được quy định tại Điều 15 Nghị định 290 như sau:
Doanh nghiệp hoặc tổ chức thực hiện bổ sung nhân tạo nước dưới đất nếu
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | Chậm nộp hoặc không nộp báo cáo (dưới 60 ngày) | 1 - 2 triệu đồng |
2 | Chậm nộp từ 60 ngày trở lên hoặc không cập nhật dữ liệu | 3 - 5 triệu đồng |
3 | Không xây dựng kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố ô nhiễm trong quá trình vận hành bổ sung nhân tạo nước dưới đất | 5 - 10 triệu đồng |
6. Thắt chặt quản lý khai thác nước không phép, không kê khai
Điều 26 Nghị định 290 tăng mức phạt tiền đối với một số hành vi thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước không đăng ký như sau:
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | Khai thác, sử dụng nước phải đăng ký nhưng không đăng ký | 1 - 2 triệu đồng |
2 | Thăm dò nước dưới đất không có giấy phép (tùy số lượng giếng khoan) | 5 - 15 triệu đồng |
7. Phạt đến 70 triệu đồng khi không hợp tác kiểm tra
Đây là các quy định mới bổ sung tại Điều 35 Nghị định 290 về xử lý vi phạm trong việc chấp hành kiểm tra lĩnh vực tài nguyên nước có thể bị phạt đến 70 triệu đồng:
STT | Hành vi | Mức phạt |
1 | Cung cấp thông tin, tài liệu không đầy đủ, không đúng hạn hoặc không trung thực | 10 – 20 triệu đồng |
2 | Không cung cấp thông tin, tài liệu theo yêu cầu kiểm tra | 20 – 30 triệu đồng |
3 | Không hợp tác, không chấp hành yêu cầu hoặc kết luận kiểm tra | 50 – 70 triệu đồng |
Doanh nghiệp cần chủ động rà soát các hoạt động khai thác, bổ sung và xả thải nước, lập báo cáo định kỳ và xây dựng kế hoạch phòng ngừa sự cố để tuân thủ quy định mới, tránh bị xử phạt theo Nghị định 290/2025/NĐ-CP.
