Mua bán nhà đất phải chuyển khoản để chống trốn thuế?

Mua bán nhà đất phải chuyển khoản để chống trốn thuế?

Hiện nay chưa có quy định nào về việc mua bán nhà nhất phải chuyển khoản để chống trốn thuế. Tại Luật Kinh doanh bất động sản 2023 chỉ quy định về thanh toán trong kinh doanh bất động sản từ 01/8/2024 như sau:

- Việc thanh toán trong giao dịch bất động sản, dự án bất động sản do các bên thỏa thuận trong hợp đồng và tuân thủ quy định của pháp luật.

- Chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản từ khách hàng thông qua tài khoản mở tại tổ chức tín dụng trong nước hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

- Việc phạt và bồi thường thiệt hại do bên mua, bên nhận chuyển nhượng, bên thuê, bên thuê mua chậm tiến độ thanh toán hoặc bên bán, bên chuyển nhượng, bên cho thuê, bên cho thuê mua chậm tiến độ bàn giao bất động sản do các bên thỏa thuận và phải được ghi trong hợp đồng.

Bên canh đó, khoản 4 Điều 9 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định về các trường hợp không thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản gồm:

- Cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ thì không phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật.

- Tổ chức, cá nhân bán nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng không nhằm mục đích kinh doanh hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng dưới mức quy mô nhỏ…

Như vậy, việc bắt buộc chuyển khoản qua ngân hàng để thanh toán tiền mua bán nhà chỉ áp dụng với khách hàng mua nhà tại các dự án của chủ đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản.

Đối với cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ, bán nhà ở, công trình xây dựng, diện tích sàn trong công trình không nhằm mục đích kinh doanh hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở... không bắt buộc thanh toán bằng chuyển khoản.

Có nghĩa, nếu người dân mua bán nhà với nhau để ở, không nhằm mục đích kinh doanh thì không bắt buộc phải chuyển khoản.

Tóm lại, không có quy định mua bán nhà đất phải chuyển khoản để chống trốn thuế.

Khai đất “hai giá” khi nào bị xử lý về Tội trốn thuế?

Các bên chuyển nhượng nhà đất “hai giá” chỉ bị khởi tố về Tội trốn trốn thuế nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

(1) Số thuế trốn từ 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng trong một số trường hợp.

* Tội trốn thuế theo quy định Bộ luật Hình sự

Căn cứ khoản 1 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, người khai man giá đất nhằm trốn thuế với số tiền từ 100 đến dưới 300 triệu đồng thì bị phạt tiền từ 100 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

Hoặc trốn thuế dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về Tội trốn thuế hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật Hình sự, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì bị phạt tiền từ 100 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

Như vậy, để truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội trốn thuế thì số thuế trốn khi chuyển nhượng nhà đất phải từ 100 triệu đồng trở lên, nếu số thuế trốn dưới 100 triệu đồng sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.

Cũng cần lưu ý, ngay cả khi trốn thuế dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về Tội trốn thuế hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật Hình sự, chưa được xóa án tích vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội trốn thuế.

* Cách xác định số thuế trốn

Số thuế trốn được xác định bằng số thuế của tiền chênh lệch giữa hai hợp đồng do các bên thỏa thuận. Số thuế trốn được tính theo công thức sau:

Số thuế trốn = 2% x (Giá chuyển nhượng của hợp đồng thực tế - Giá chuyển nhượng của hợp đồng công chứng, chứng thực)

(2) Cơ quan có thẩm quyền xác định có dấu hiệu tội phạm về Tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 và còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Căn cứ Điều 27, Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 và Điều 143 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, cơ quan có thẩm quyền chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm. Điều đó đồng nghĩa với việc các bên chuyển nhượng chỉ bị khởi tố nếu có dấu hiệu của Tội trốn thuế theo quy định Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015; đồng thời phải còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, cụ thể:

- Nếu số thuế trốn từ 100 triệu đồng đến 01 tỷ đồng sẽ không bị khởi tố nếu hết 05 năm tính từ ngày tội phạm được thực hiện mà mới bị phát hiện.

- Nếu số thuế trốn từ 01 tỷ đồng đến 1,5 tỷ đồng sẽ không bị khởi tố nếu hết 10 năm tính từ ngày tội phạm được thực hiện mà mới bị phát hiện.

Lưu ý: Trong thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội không thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật Hình sự 2015 quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, người phạm tội không cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã.

Kết luận: Không có quy định mua bán nhà đất phải chuyển khoản để chống trốn thuế và ngay cả khi ý tưởng này được hiện thực hóa thành quy định của pháp luật cũng khó khả thi.

Trường hợp bạn đọc có vướng mắc về đất đai - nhà ở hãy gọi đến tổng đài 1900.6192 để được tư vấn.

>> Sang tên Sổ đỏ hộ gia đình: Hồ sơ, thủ tục và tiền phải nộp