2 lý do người dân có thể xin lên đất thổ cư dễ dàng hơn năm 2025

1. 2 lý do người dân có thể xin lên đất thổ cư dễ dàng hơn năm 2025

1.1 Chỉ cần đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt

Theo khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư/trong cùng thửa đất hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt.

Điều đó có nghĩa là nếu có thửa đất nông nghiệp nằm trong khu dân cư hoặc thửa đất có cả đất thổ cư và đất nông nghiệp thì muốn lên thổ cư thì chỉ cần phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt.

Đối chiếu với quy định trước đây tại Điều 52 Luật Đất đai 2013, căn cứ để chuyển mục đích sử dụng đất là:

- Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt.

- Nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Theo đó có thể thấy, từ 01/8/2024, căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp (trong đó có đất ruộng) lên đất ở chỉ cần phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thay vì phải phù hợp với kế hoạch sử dụng đất cấp huyện hằng năm như trước đây.

Mà quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được hiểu là việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và khoanh vùng đất đai cho các mục đích sử dụng đất trên địa bàn huyện trong vòng 10 năm (tầm nhìn 20 năm). Còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được ban hành hằng năm.

Theo đó, căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở theo Luật Đất đai 2024 đã mở rộng hơn so với trước đây nên khả năng được chuyển mục đích sử dụng đất cũng dễ hơn phần nào.

Đây là tin vui với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đồng thời mảnh đất vừa có diện tích đất ở, vừa có diện tích đất nông nghiệp.

1.2 Không cần đáp ứng thời điểm sử dụng đất như trước đây

Một trong những điểm đặc biệt mà Luật Đất đai 2024 quy định về việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư/trong cùng thửa đất sang đất ở là chỉ cần phù hợp quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt thay vì phải ở trong cùng một thửa đất đã có nhà ở và đáp ứng thêm điều kiện về thời điểm sử dụng đất như trước đây theo Điều 103 Luật Đất đai 2013.

Lưu ý: Chỉ được chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích khác sau khi có Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Tức là, điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sẽ nghiêm ngặt hơn để hạn chế chuyển đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp.

2. Dễ xin lên đất thổ cư nhưng sẽ mất nhiều tiền để chuyển mục đích sử dụng hơn từ 01/01/2026

Theo quy định, chi phí chuyển đất nông nghiệp sang đất thổ cư bao gồm:

- Tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở

- Lệ phí cấp Giấy chứng nhận

- Lệ phí trước bạ

- Phí thẩm định hồ sơ

Trong đó, tiền sử dụng đất là một trong những khoản chi phí chiếm phần lớn và quan trọng khi chuyển mục đích sử dụng đất, thường lên đến vài trăm triệu đồng.

Mà từ 01/01/2026, khi chính thức áp dụng Bảng giá đất mới tiệm cận hơn so với với giá thị trường chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới khoản tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp.

Hiện nay, công thức tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất thổ cư được quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 8 Nghị định 103/2024/NĐ-CP như sau:

Trong đó:

(1) Tiền sử dụng đất của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng đất tính như sau:

(2) Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng được tính như sau:

- Trường hợp đất trước khi chuyển mục đích là đất nông nghiệp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc có nguồn gốc nhận chuyển nhượng hợp pháp đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất:

Tiền đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất = Diện tích đất x Giá đất của loại đất nông nghiệp tương ứng trong Bảng giá đất

- Trường hợp đất trước khi chuyển mục đích là đất nông nghiệp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê 01 lần cho cả thời gian thuê thì tiền đất trước khi chuyển mục đích sử dụng được tính như sau:

Có thể thấy, công thức tính chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất đều gắn liền với Bảng giá đất. Như đã phân tích ở trên, việc bảng giá đất tăng chắc chắn cũng kéo theo việc người dân phải trả khoản tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng nhiều hơn nhiều so với trước 01/01/2026.

Do vậy, dù điều kiện xin lên đất thổ cư được mở rộng, tuy nhiên nếu làm sau 01/01/2026, người dân sẽ mất nhiều tiền để thực hiện chuyển mục đích sử dụng.

Trên đây là cập nhật của LuatVietnam về 02 lý do người dân có thể xin lên đất thổ cư dễ dàng hơn năm 2025.